Þjóðviljinn - 29.03.1990, Blaðsíða 4

FERMINGAR
I
í
Borgaraleg ferming
Siðræn menntun
einstaklinga
Gísli Gunnarsson: Nauðsynlegt að bjóða upp á valkost
Nýverið voru stofnuð hér í
Reykjavík samtök áhugafólks um
borgaralegar athafnir. Hið nýja
félag hlaut nafnið Siðmennt og
hyggst aðstoða við borgaralegar
athafnir svo sem fermingar,
nafngiftir og greftranir.
í stefnuskrá félagsins segir að
maðurinn beri sjálfur ábyrgð á
velfamaði sínum, ekki æðri mátt-
arvöld. Félagsmenn hafi áhuga á
manninum umhverfi hans og
menningu og leggji áherslu á
ábyrgð hvers einstaklings
gagnvart náunga sínum. Félagið
stendur utan við allar trúarlegar
bábiljur og gervivísindi. Það er á
móti allri forræðishyggju og
hyggst vinna að afnámi laga-
ákvæða er mismuni þeim er
standa utan trúfélaga. Félagið
krefst einnig aðskilnaðar ríkis og
kirkju.
Félagið hyggst standa fyrir
borgaralegri fermingu í ár og til
að fræðast meira um þá athöfn
hafði Þjóðviljinn samband við
Gísla Gunnarsson, dósent og va-
raformann hins nýja félags
Gísli var fyrst spurður hvernig
borgaraleg ferming færi fram
Nú, í fyrra fór athöfnin þannig
fram að ýmsir komu og héldu
ræðu, þar á meðal Svavar Gests-
son, Árni Björnsson og Helga
Thorberg. Á milli var söngur.
Meðal annars var sungið lag eftir
Victor Jara en hann var einn af
þeim sem voru drepnir í bylting-
unni í Chile 1973.
Lagið hans er óður til lífsins en
textinn er eitthvað á þessa leið:
ég elska lífið sem hefur gefið mér
svo mikið bæði af gleði og sorg-
um. Þetta er óður til lífsins sjálfs
en ekki minnst á lífið fyrir hand-
an.
Það hefur ekki skapast nein
venja í kringum þetta en það eru
vissir hlutir líklegri en aðrir til að
verða endurteknir. Þessi söngur
er einn þeirra. En við viljum
leggja áherslu á siðræna þáttinn,
ekki trúarþáttinn.
Þegar menn afsala sér trúar-
brögðunum verða þeir að hafa
siðfræðina á hreinu. Sumir vilja
endurreisa trúarbrögðin til að
..WiciWAGNÚSSON
tslan<‘sel®ar 'fSS*® a"ar
Guömundssoner^. w
^aretósioðvd ^orlog
s^ringarmyndir.
\d\ íitmynaa o^ ^—------’
ahugaverðaro^
...........
^vrigurefUr^nn 6rLaxnCs8 ....
jónasar ^^^uro.
nokkoum Heimu unö8Son
il °^enskri\)ýðm8U • • • •--
3.103,-
3.103,-
1.890,-
. 2.2lír
Fennmgargjaflmar í ár!
HELGAFELL
Síðumúla 29
Síml 688 300
Gísli Gunnarsson: Leggjum áherslu á frjálsan vilja. Mynd: Kristinn.
bjarga siðfræðinni en það er ekki
nauðsynlegt. Það er þetta sem
Siðmennt er að svara með að
veita siðfræðilega hugmynda-
fræði.
Við leggjum áherslu á frjálsan
vilja. Félagslega ábyrgð einstakl-
ingsins og ábyrgð hans á sjálfum
sér. Við viljum varast allar trúar-
legar bábiljur. Við byggjum á vi-
ssri vísindahyggju en lítum svo á
að það séu engin óhjákvæmileg
lögmál til.
Auðvitað eru svo mismunandi
áherslur innan samtakanna. Eins
og þessi aðskilnaður ríkis og
kirkju, svona gamlir trúleysing-
jar eins og ég telja að það sem
þarna er á ferðinni sé að menn
eru ekki alveg búnir að gera upp
sína bamatrú.
Kirkjulegt
ættarmót
En hvers vegna borgaraleg
ferming, af hverju ekki að sleppa
henni alveg?
Það má alveg eins spyrja af
hverju þjóðkirkjan sé með hana.
Ég held stundum að það sé mest
af gömlum vana. Eða að ferming-
in sé kirkjulegt ættarmót. Það var
viðhorf sem kom fram í grein í
fyrra að fermingin veitti fjöl-
skyldunni tækifæri til að hittast.
Ég veit að skoðanir em skiptar á
fermingunni innan kirkjunnar og
að hún er í athugun.
Svo er þetta viðhorf að ferm-
ingin sé visst skref í hugsun
bama, viss fullorðnun. Við vilj-
um láta okkur varða siðræna
menntun einstaklingsins. Við
viljum ekki fara þessa auðveldu
leið að vera í þjóðkirkjunni, en
mæta aldrei í messu, láta sig engu
varða siðræn gildi og nota svo
ferminguna sem gjafahátíð.
Það má nefna að gerð var
könnun á trúarviðhorfum íslend-
inga og í ljós kom að flestir töldu
sig kristna endurholdgunarsinna.
Þetta er auðvitað fullkomin hug-
myndafræðileg upplausn. Með
borgaralegri fermingu er gerð til-
raun til að láta athöfn hafa sið-
rænt og félagslegt gildi. Þegar
kirkjunnar menn ásaka okkur
fyrir að stela hugtakinu ferming
segi ég bara á móti: af hverju
megum við ekki fá það að láni?
Em þeir svona nískir á það?
Sýna hljóðláta
vinsemd
Hafið þið orðið vör við mikla
andstöðu kirhjunnar manna?
Okkur hefur verið mjög mis-
jafnlega tekið. Bæði af prestum
og öðrum. Við teljum nauðsyn-
legt að bjóða upp á valkost. Telj-
um það ekki rétt að þeir sem ekki
eru kristnir séu að láta börnin sín
fermast í kirkju. Það er bara
hræsni.
Við viljum taka fyrir það sem
við teljum að skólinn vanræki.
Við getum gert meira af því
vegna fámennisins. Kirkjan getur
ekki gert það sama vegna fjöld-
ans. Margir kirkjunnar menn
kíkja á það sem við erum að gera
og sýna okkur hljóðláta vinsemd.
En núna ætlum við að beita
okkur í málum er varða borgara-
lega greftmn. í núgildandi lögum
er ákvæði er kveður á um að for-
stöðumaður safnaðar verði að
annast greftrun. Allsherjargoði
hefur aðgang að kirkjugörðum
þjóðkirkjunnar og má heygja þar
menn. Trúlausir menn þurfa að
fara þá leið að leita til einhvers
frjálslynds prests og biðja hann
að vera skrifaðan fyrir athöfn-
inni.
Viðkomandi prestur situr svo
oftast úti í horni á meðan einhver
annar sér um athöfnina. Ég hef
verið viðstaddur greftrun trú-
lauss manns sem fékk lesnar yfir
sér allar trúarsetningar kirkjunn-
ar um eilíft líf o.s.frv. Þetta tel ég
brot á mannréttindum. Við höf-
um sent bréf til dómsmálaráðu-
neytisins þar sem við förum fram
á að þessu ákvæði verði breytt.
Við viljum að það sé skýrt í
lögunum að félög sem ekki eru
trúfélög fái að standa fyrir greftr-
un. Menn hafa hringt í okkur til
að biðja um greftrun. Það ætti að
vera sjálfsagt mál að hægt væri að
koma trúleysingja í jörðina án
þess að þurfa að leita til prests
eða allsherjargoða.
Að þessum orðum sögðum
kveðjum við Gísla Gunnarsson
og þökkum upplýsingarnar.
Borgaraleg ferming er greinilega
orðin varanlegur valkostur til
umhugsunar fyrir fermingarbörn
og foreldra þeirra.
4 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN