Þjóðviljinn - 31.10.1990, Page 4

ÞJOÐVIUINN
Málgagn sósíalisma, þjóðfrelsis og verkalýðshreyfingar
Harmatölur
um skattheimtu
Sjálfstæðismenn af öllum þyngdarflokkum hafa mjög
hamast gegn skattheimtu á næstliðnum mánuðum. Til-
efnið er ekki barasta sú stefna hægriflokks, að öll umsvif
ríkisins skuli takmarka sem mest. Fjármálaráðherra og
hans menn hafa svarað staðhæfingaflaumi Sjálfstæðis-
manna um ofboðslega skattapíningu á íslandi með út-
reikningum, sem benda til þess að hér á landi sé skatt-
heimta þó nokkru minni en gengur og gerist í þeim
klúbbi sem gengur undir skammstöfuninni OECD. Sjálf-
stæðismenn bregðast svo við þessu með því að um-
reikna dæmin á sinn hátt og hópefla sig [ söngnum um
að ísland sé skattpíningarland og allt sé það vinstrifólum
að kenna.
Þessi áróðurtekur á sig skrýtnar myndir, eins og þeg-
ar því er haldið fram í Morgunblaðsgrein að skattar séu
eiginlega rán og ríkið þá þjófur. Á þeim forsendum að
með skattheimtu sé verið að taka frá manni nauðugum
þá peninga sem
maður á sjálfur. Eins og nærri má geta eru menn hér
komnir á hála braut: Ef ríkissjóður er þjófur, þá hlýtur
skattsvikarinn að vera hetja réttlætisins! Það liggur í
augum uppi að menn verða að gagnrýna ríkisútgjöld,
meðferð skattpenings. En þar fyrir er háskalegt að
hamra á því, að skattheimta sé einskonar glæpur. Nær
væri að minna á það, að þeir sem skjóta sér undan þvf
að greiða í sameiginlega sjóði, þeir eru í raun að leggja
auknar byrðar á samborgara sína og þegar allt kemur til
alls eru þeir að stela frá börnum, sjúkum og öldruðum.
Ein hagfróð kona sem vildi vekja athygli á sér í próf-
kjörsslagnum á dögunum skrifaði ádrepu í Morgunblað-
ið þar sem hún hélt því fram að málflutningur fjármála-
ráðuneytis í skattamálum „lýsti fyrirlitningu valdhafanna
á rétti hvers og eins til að hafa vit fyrir sjálfum sér og rétti
til að ráðstafa sínum peningum sjálfir. Ríkisstjórnin setur
sig enn og aftur í hlutverk stóra bróður sem á að vita
mun betur hvernig þú og ég eigum að fara með þá pen-
inga sem við höfum aflað".
Þetta er sami rásnskaparáróðurinn í ögn mildara
formi. Og mundi reyndar í koll koma Sjálfstæðisflokkn-
um sjálfum ef hann færi með skattamál. Því hvort sem
skattstig er hærra eða lægra: öll skattheimta er í því
fólgin að „hafa vit fyrir „ þegnunum. Sá þegn er afar
sjaldgæfur sem er sáttur við skattheimtu af honum sjálf-
um, það liggur í hlutarins eðli.
Sjálfstæðisflokkurinn reynir að telja fólki trú um að
skattalækkanir séu upphaf réttlætis og ábyrgðar í rekstri
ríkisfjármála. Þær eru hvorugt. Dæmin sanna að
skattalækkanir reynast einna helst blanda af ómerkileg-
um atkvæðaveiðum og þjónustusemi við þá ríku. ( Bret-
landi Margrétar Thatcher og í Bandaríkjum Reagans
hefur skattalækkunum verið beitt þannig, að þeir sem
minnst bera úr býtum í þjóðfélaginu græða ekki nokkurn
skapaðan hlut á þeim, en þeir sem mestar eigur og tekj-
ur hafa stórbæta sína stöðu. Þegar þessar hægristjórnir
hafa krukkað í skattastefnu undir svipuðum formerkjum
og ótal Sjálfstæðismenn vilja, hafa þær fyrst og síðast
magnað óréttlæti í þjóðfélaginu. Án þess reyndar að hin
frægu ríkisútgjöld minnkuðu að ráði (nema þá útgjöld til
félagslegrar aðstoðar). Og án þess að hugsað væri með
lágmarksábyrgð til framtíðar: skattastefna Reagans er
eitt af því sem hefur leitt til gífurlegs fjárlagahalla og
feiknalegrar skuldasöfnunar sem gætu hvenær sem er
úr þessu orðið feiknarlegur kreppuvaldur í Bandaríkjun-
um með keðjuverkunum um allan heim. Eins og fréttir
herma hefur málum verið siglt svo rækilega í óefni þar
vestra, að Bush sá sem við tók af Reagan með hátíðleg-
ar yfirlýsingar um að aldrei skyldi skatta hækka, hann
hefur neyðst til að ganga á bak þeirra orða. Hann hækk-
ar álögur að miklum mun. Og fær lof fyrir.
áb.
Stjórnmálaályktun
aðalfundar miðstjórnar
Alþýðubandalagsins
Mótun
stjórnmálastarfs
Þjóðlíf og stjómmál á íslandi
markast nú í síauknum mæli af
því að ffamundan eru kosningar
til alþingis, þar sem tekist verður
á um forystu i samfélagi okkar.
Niðurstöður þessara átaka munu
setja mark sitt á íslenskt þjóðfélag
næsta áratuginn, og þeirra mun
gæta allt fram á þá nýju öld sem
nú er í augsýn.
Alþýðubandalagið mun heyja
kosningabaráttu sína í vor á
grundvelli stefhu sinnar og bendir
á reynsluna af þátttökunni í lands-
stjóm síðustu tvö ár.
Aðalíúndur miðstjómar Al-
þýðubandalagsins 1990 telur að
þessi verkefni verði að móta
stjómmálastarfíð á næstunni:
* Róttækar og hiklausar
skipulagsumbætur i helstu at-
vinnu- vegum Iandsmanna, eink-
um í undirstöðuatvinnuvegum,
sjávarút- vegi og landbúnaði, með
það fyrir augum að auka arðsemi
þeirra fyrir þjóðarbúið og bæta
kjör þjóðarinnar. Þessar umbætur
eru bæði nauðsynlegar i sjálfu sér
og þær em forsenda virkrar
byggða- stefnu á landinu.
* Uppbygging og þróun vel-
ferðarkerfísins. Þau sjónarmið
jafnréttis og samhjálpar sem ís-
lensku samfélagi em inngróin
geta orðið undirstaða stórbætts
velferðarkerfís, sem er bæði
markmið í sjálfú sér og nauðsyn-
leg undirstaða heilbrigðs atvinnu-
lífs. Til þessa þarf aukið fé, en
endurskipulagning getur einnig
aukið skilvirkni og gagnsemi á
ýmsum sviðum. Gildur þáttur í
velferðarsamfélagi er virkt skatt-
kerfi sem beitt er til jöfnunar.
* Alþjóðleg aðlögun hagkerf-
is og atvinnulífs. Lykill að blóm-
legri framtíð felst í greiðum og
beinum samskiptum við umheim-
inn, og mikilvægt er að íslending-
ar taki með fúllri reisn þátt í örri
alþjóðlegri þróun í viðskiptum,
menningu og stjómmálum.
* Mótun nýrrar umhverfis-
stefnu sem taki til allra sviða sam-
félagsins. Umhverfismál verða
ein brýnustu verkcfhi framtíðar-
stjórnmála á íslandi. Auk þeirrar
kröfu sem íslenskt nútímasamfé-
lag gerir sjálfTt í þessum efnum er
sjálfur þjóðarhagur okkar á næstu
áratugum að miklu leyti undir því
kominn hversu til tekst, bæði
hvað varðar trúverðugleik okkar
sem matvælaframleiðenda og
ímyndar okkar sem ferðamanna-
lands.
* Ný utanríkis- og öryggis-
stefna. Hemaðarbandalög í okkar
heimshluta og herliðið á Miðnes-
heiði og víðar er nú orðið fáránleg
tímaskekkja. Brýnt er að ná víð-
tækri samstöðu meðal þjóðarinn-
ar um nýja öryggisstefnu friðar og
alþjóðlegs samráðs. Brottfor er-
lends herliðs af landinu er óhjá-
kvæmileg afleiðing breyttrar
stöðu á þessu sviði.
Framtíð islensks þjóðfélags er
björt ef það gerist í senn að auð-
lindimar verði nýttar skipulega,
en ekki ofhýttar, að jöfnuður
verði aukinn, og grunnur íslenskr-
ar menningarþróunar verði treyst-
ur til frambúðar.
Alþýðubandalagið telur að á
komandi mánuðum kosninga-
baráttunnar beri flokknum meðal
annars að byggja á því starfi sem
unnið hefúr verið á undanfomum
misserum í stjómarsamstarfinu.
Árangur
stjórnarstefnunnar
og staðan nú
Það blasir nú við að þær ríkis-
stjómir sem Alþýðubandalagið
hefúr tekið þátt í síðan haustið
1988 hafa náð verulegum árangri
í stjóm efnahagsmála. Þessi ár-
angur er ekki sist mikilvægur í
ljósi þess að haustið 1988 blöstu
við gífúrleg vandamál hjá at-
vinnuvegum landsmanna og spáð
var stöðvun útflutningsgreina og
fjöldaatvinnuleysi. Með sam-
ræmdum aðgerðum á sviði ríkis-
fjármála, peningamála, launa-
mála og gengismála, hefur síðan
tekist að rétta við rekstrargrund-
völl atvinnuveganna án þess að
verðbólga færi úr böndum. Þann-
ig var skapaður gmndvöllur þess
árangurs sem náðst hefúr og birt-
ist m.a. í eftirfarandi:
• Verðbólga er nú á svipuðu
eða lægra stigi en í nágrannalönd-
unum.
• Fjöldaatvinnuleysi var bægt
frá, og þrátt fyrir efhahagserfið-
leika undanfarinna ára er ísland
enn i hópi þeirra landa þar sem at-
vinnuleysi er minnst.
• Viðskiptahalli hefúr minnk-
að verulega.
• Bæði nafnvextir og raun-
vextir hafa lækkað.
• Staða atvinnuveganna hefúr
batnað vemlega. Botnfiskveiðar
em reknar með hagnaði í fyrsta
skipti í áratug, fiskvinnslan greið-
ir í nýjan verðjöfnunarsjóð og
samkeppnisstaða iðnaðar er sú
besta í rúman áratug.
• Halli ríkissjóðs hefúr
minnkað ár frá ári og er nú að
fúllu fjármagnaður innanlands.
• Skuldastaða þjóðarbúsins
mun batna i ár og á næsta ári.
• Þrátt fyrir óhjákvæmilega
lækkun kaupmáttar ráðstöfúnar-
tekna heimilanna ffá því óraun-
hæfa stigi sem þær náðu í þensl-
unni 1987, verður kaupmátturinn
hærri í ár en í góðærinu 1986.
Þrátt fyrir á margan hátt erfið-
ar aðstæður hefúr á undanfomum
tveim árum náðst mikilsverður
árangur á ýmsum mikilvægum
sviðum öðrum en efnahagsmál-
um.
* Kaflaskil blasa við i
mennta- og menningarmálum:
* Framlög til menningarmála
eru nú hærri en áður hefur verið
og niðurfelling virðisaukaskatts
af bókum er tímamótaviðburður
sem í raun tvöfaldar framlög rík-
isins til menningarmála, þó með
óbeinum hætti sé.
* Gengið hefur verið ffá nýrri
aðalnámsskrá grunnskóla, sér-
kennsla hefúr verið efld verulega,
skólaviðvera yngstu bamanna
hefúr verið lengd, 10 ára grunn-
skóli er orðinn að veraleika. *
Sett hafa verið endurbætt ffam-
haldsskólalög og sjálfstæði há-
skólans hefur verið treyst með
nýrri löggjöf.
* Fyrir alþingi liggja nú ffum-
vörp um grunnskóla og leikskóla.
* Á sviði samgöngumála er
það mikilsvert að jarðgöng eru
orðin fastur þáttur í framkvæmd-
um í þágu samgöngubóta; þar ber
að nefna göngin um Ólafsfjarðar-
múla og að alþingi hefúr fallist á
tillögur samgönguráðherra um að
flýta jarðgöngum á Vestfjörðum.
* Sótt er ffam á einu mesta
vaxtarsviði íslensks atvinnulífs
með heildarstefnumörkun á sviði
ferðamála og unnið er að því að
móta ffamtíðarstefnu sem tekur
til allra þátta samgangna og fjar-
skipta með sýn til nýrrar aldar.
* Á sviði húsnæðismála hefúr
einnig verið unnið að ýmsum
mikilvægum framfaramálum, sér-
staklega varðandi hið félags- lega
íbúðakerfi, þó fýrir liggi að al-
menna húsnæðiskerfið þarfnist
allsheijar endurskoðunar.
Skipulagsumbætur
íatvinnumálum-
virk byggðastefna
Sjávarútvegur: Mikilvægustu
verkefni í sjávarútvegi beinast að
því að auka arðsemi í greininni og
lækka tilkostnað, og treysta und-
irstöðu greinarinnar til frambúð-
ar. Skipulagsumbætur í sjávarút-
vegi eiga að hafa að markmiði að
draga úr heildarstærð og sóknar-
getu fiskiskipaflotans, tryggja
hagkvæma nýtingu fiskimiða og
eflingu fiskstofnanna. Þær eiga að
hafa að markmiði að íslensk fisk-
vinnsla njóti nálægðarinnar við
fiskimiðin í samkeppni við er-
lenda fiskvinnslu um aðgang að
hráefni, sem ekki er reyndin nú.
Eitt markmiða er einnig að ís-
lensku sjávarfangi sé komið á
markað sem úrvalsvöra og allir
kostir nýttir í þeim efnum.
Fiskimiðin era sameign þjóð-
arinnar, ekki séreign fámenns
hóps. Miðstjómarfúndurinn telur
að skoða eigi tillögur um kvóta-
ÞJÓÐVILJINN
Síðumúla 37 — 108 Reykjavík
Sími; 681333
Símfax: 681935
Útgefandi: Utgáfufélag Þjóöviljans.
Framkvæmdastjóri: Hallur Páll Jónsson.
Ritstjórar: Árni Bergmann, Helgi Guömundsson
Ólafur H. Torfason.
Fréttastjóri: SiguröurÁ. Friöþjófsson.
Aðrir blaöamenn: Bergdís Ellertsdóttir, Dagur
Þorleifsson, Elias Mar (pr.), Garöar Guðjónsson,
Guðmundur Rúnar Heiðarsson, Heimir Már
Pétursson, Hildur Finnsdóttir (pr.), Jim Smart (Ijósm.),
Kristinn Inavarsson (Ijósm.), Nanna Sigurdórsdóir,
Ólafur Glslason, Þröstur Haraldsson.
Skrifstofustjóri: Sigrún Gunnarsdóttir.
Skrifstofa: Guörún Geirsdóttir, Kristín Pétursdóttir.
Auglýsingastjóri: Steinar Haröarson.
Augiýsingar: Sigriöur Siguröardóttir, Svanheiður
Ingimundardóttir, Unnur Agústsdóttir.
Útbreiöslu- og afgreiöslustjóri: Guörún Gisladóttir.
Afgreiösla: Bara Siguröardóttir, Halla Pálsdóttir,
Hrefna Magnúsdóttir, Þorgeröur Siguröardóttir.
Bilstjórí: Jóna Sigurdórsdóttir.
Skrifstofa, afgrelösla, ritstjóm, auglýsingar:
Slöumúla 37, Rvik.
Simi: 681333.
Simfax: 681935.
Auglýsingar: 681310, 681331.
Umbrot og setning: Prentsmiðja Þjóöviljans hf.
Prentun: Oddi hf.
Verð i lausasölu: 100 kr. Nýtt Helgarblað: 150 kr.
Áskriftarverð á mánuði: 1100 kr.
4 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Miðvikudagur 31. október 1990