Þjóðviljinn - 31.10.1990, Side 9

Magnús H. Gíslason skrifar
FÖRNUM VEGI 16
Fyrirgreiðslupólitík er orð,
sem oft skýtur upp kollinum í
þjóðmálaumræðunni. Nýlega birt-
ist í tímariti viðtal, þar sem þessi
orð eru m.a. látin falla: „Eg er á
móti íslenskri fýrirgreiðslupólitík
og hagsmunapoti.“ Og ennfremur:
„Rónamir koma alltaf óorði á vín-
ið,“ - eru þetta nú ekki orð Áma
Pálssonar? - „þótt þeir séu í
minnihluta. Sama er með fyrir-
greiðslupólitíkusana, þeir eru
kannski ekki í meirihluta, en þeir
setja leiðinlegan svip á allt stjóm-
málastarfið og rýja stjómvöld til-
trú almennings." Svo er nú það.
En hvað eiga menn við með
orðinu fyrirgreiðslupólitík? Ég
man ekki til að ég hafi nokkum-
tíma séð eða heyrt orðið skil-
greint. Vera má líka að menn leggi
í það mismunandi skilning. En af
því að svo virðist sem þetta orð sé
stundum notað sem skammaryrði
um stjómmálamenn, og þá e.t.v.
einkum alþingismenn, þá er
ástæða til að skýra hvað með því
er yfírleitt meint.
Já, hvað er fyrirgreiðslupólit-
ík? Ef stjómmálamenn - þing-
menn - taka að sér að reka erindi
fyrir aðra, einstaklinga, fyrirtæki,
stofnanir, er það þá ekki fyrir-
greiðslupólitík? Þegar ég var að
alast upp úti á landi, og raunar
lengi síðan, tíðkaðist það mjög, að
menn þar leituðu til þingmanna
viðkomandi kjördæmis um ýmiss
konar erindrekstur. Þetta átti við
um menn af öllum stéttum; en þó
kannski einkum bændur, sjómenn,
verkamenn. Þetta fólk, búsett vítt
og breitt um landið, þurfti stund-
inn að reka ýmiss konar erindi við
opinberar stofnanir. Og svo hug-
vitsamlega hefur nú verið um
hnútana búið, að flestum þessum
stofnunum hefur verið hrúgað
saman í höfuðstaðnum. Þangað
þurftu menn því að fara, ætluðu
þeir sjálfir að annast sín erindi.
Það var þónokkurt fyrirtæki, bæði
kostnaðarsamt og tímaffekt og
menn áttu auk þess misjafnlega
vel heimangengt. Hvað lá þá
beinna við né var eðlilegra en að
biðja þingmennina að reka þessi
erindi, þar sem þá líka margir
þeirra voru og eru hvort eð var,
búsettir í Reykjavík og því hæg
heimatökin? Menn geta auðvitað
sett upp heilagan vandlætingar-
svip og kallað þetta fyrirgreiðslu-
pólitík. „Drottinn, ég þakka
þér...,“ var víst líka einu sinni
sagt. En í rauninni er þetta ekkert
annað en eðlileg aðstoð þess, sem
betur er settur við þann, sem erfið-
ara á um vik. Getur slík hjájp
naumast talist ámælisverð. Úr
þessu hefur raunar mjög dregið
hin síðari árin. Kemur þar hvort-
tveggja til að samgöngur eru nú
mun greiðari orðnar en áður og
lánastofhanir búnar að setja upp
útibú víða um land.
Reykvíkingar eru eðlilega bet-
ur settir hvað þetta snertir en
landsbyggðarfólk. Þeir hafa stofh-
animar á hlaðvarpanum hjá sér.
En ætli það hendi nú ekki samt
sem áður að þeir leiti til þing-
manna sinna um ýmiss konar fyr-
irgreiðslu og aðstoð? Spyr sá, sem
ekki veit. Og visast em það ekki
alþingismenn einir, sem sekir em
um þennan „löst“. I æviferils-
skýrslu Davíðs borgarstjóra, eftir
Eirik nokkum Jónsson, segir svo
m.a.: „Borgarstjórinn rekur mjög
umfangsmikla fyrirgreiðslupólit-
ík,“ og „beitir henni af meiri
hörku en áður hefur þekkst meðal
borgarstjóra sjálfstæðismanna í
Reykjavík.“ Og þá hafa menn
það.
Hér í Reykjavík em hinir og
aðrir sjóðir, sem ætlað er að
styrkja atvinnulífið. Og hér er sú
mikla Byggðastofnun. Þessar
stoíhanir hafa sínar stjómir og út-
hlutunarmeistara. A náðir þeirra
er leitað af þeim, sem aðstoðar
óska. Og I stjómum þessara sjóða
og stofhana sem í raun og vem em
einskonar bankar, hafa alþingis-
menn gjaman komið sér fýrir, en
þar koma auðvitað ýmsir fleiri við
sögu. Ymsum þykir seta alþingis-
manna á þessum bekkjum ámælis-
verð með hliðsjón af því, að gerist
alþingismenn bankastjórar, verða
þeir að láta af þingmennsku.
Já, fýrirgreiðslupólitíkusamir
„setja leiðinlegan svip á allt
stjómmálalífið," stendur þar. Og
víst er hægt að misnota þá að-
stöðu, sem menn hafa til að
hlaupa undir bagga með öðmm.
Og víst er hægt að finna dæmi
þess, að það gerist. En stundum
hvarflar að mér efi um að þeir,
sem harðast dæma það, sem þeir
kalla „fýrirgreiðslupólitík“,
myndu reynast nokkrir foðurbetr-
ungar, ef þeir hefðu aðstöðuna.
VIÐHORF
Minningargrein
um
mótframboðið sáluga
í ágúst síðastliðnum var stofn-
að til mótframboðs gegn stjóm
Dagsbrúnar. Vakti þetta að vonum
mikla athygli þjóðarinnar. Nokkr-
ir fundir vom haldnir, yfirlýsingar
gefhar, lítið meira. Það haustaði
og spenna tók að myndast milli
Þóris Karls Jónassonar og Friðriks
Ragnarssonar. Þórir fer að taka
með sér „trausta fýlgismenn“
burtséð frá þvi hvort þeir vom fé-
lagsmenn eður ei. Hafði ekki fýrir
því að láta vita af því, að slíkir
menn væm á hans snæmm á fund-
um. Þetta fannst mér nú ósköp vit-
laust. Fleirum virðist hafa fundist
vitleysa vera í gangi þar sem Frið-
rik Ragnarsson lýsir því yfir að
hann „sé hættur að vinna með
þessum vitleysingum" sem hann
nefnir svo. Þórir Karl rýkur upp til
handa og fóta, fer að hóta mér því
að sverta mannorð mitt eftir-
minnilega á sinn lýðræðislega
hátt, ef ég sé í slagtogi með Frið-
riki. Síðar vom að undirlagi Þóris
Karls Jónassonar og Einars Sig-
urðssonar sviðsett einskonar rétt-
arhöld og ég dreginn inní þau á
mjög svo broslegan hátt án þess
þó að hafa brotið af mér nokkuð
annað en að vera á staðnum. Þá
var gengið til atkvæðagreiðslu um
tillögu Einars þess efhis að meina
okkur aðgang að fundum mót-
framboðsins. I þeirri atkvæða-
greiðslu féllu atkvæði þannig með
brottvísun 3 og 3 á móti, 3 sátu
hjá, þar af 1 gestur utanfélags-
maður. Tillagan féll á jöfnum at-
kvæðum. Ekki dugði þetta og dóu
nú dáðadrengimir ekki ráðalausir,
heldur byijuðu á lýðræðislegu
skipulagi á drykkjustoíum, þar
sem eingöngu vom boðaðir valin-
kunnir lýðræðissinnar til fundar,
með þá hugsjón að leiðarljósi að
þeim sem ekki væm boðaðir á
fundi skyldi umsvifalaust visað úr
samfélagi elskuvinanna. Þetta
tókst, og var síðan birt ítarlegt og
vandað viðtal við Jóhannes greyið
Sigursveinsson í brennidepli eftir
hmp.
„Mér finnst óeðlilegt að blað-
ið sé notað sem einhliða áróðursrit
fýrir stjóm Dagsbrúnar, og tveir
menn teknir tali sem segja alla
sem þátt hafa tekið í mótframboð-
inu vitleysinga,“ segir Jóhannes
Sigursveinsson. Með þessum orð-
um er Jóhannes að vísa til októ-
berhcftis félagsblaðs verkamanna-
félagsins Dagsbrúnar. Þar fer fram
vandleg kynning á stjómarmönn-
um í Dagsbrún. Þá er einnig birt
viðtal við Friðrik Ragnarsson og
Guðmund Guðbjamarson sem
tekið hafa þátt í undirbúningi mót-
ffamboðsins. (Tilvitnun lýkur).
Einmitt það, Jóhannes „greyið“
Sigursveinsson telur að hann hafi
séð viðtal við fjóra menn sem hafi
kallað þá Þóri Karl vitleysinga. Ég
telst vel læs, en sé nú samt ekki
nema viðtal við einn mann sem
kallaði þá félaga vitleysinga.
Þannig að ég skil ekki hveijir em
þessir tveir, sem teknir em tali, né
hvar þetta viðtal við mig er að
finna í blaðinu. Annað hvort em
þetta vísvitandi rangfærslur eða
erfiðleikar við Iestur. Afram er
höktinu haldið og sigurlíkur mót-
framboðösins sáluga tíundaðar, í
umræddri grein.
Ekki bregst þeim bogalistin
frekar en endranær. Eftir heila 2
mánuði og tvær aftökur er nú búið
svo gott sem að skipa í nær öll
sæti stjómarinnar, 3 af 7 í aðal-
stjóm, svo vantar aðeins þessa
þrjá í varastjóm og allt trúnaðar-
ráðið eða um það bil. Strákar mín-
ir, ég óska ykkur svo hjartanlega
til hamingju með árangurinn.
Guðmundur Guðbjarnarson
fftSÍI Fjórðungssjúkrahúsið
l!5SJ á Akureyri
Hjúkrunarfræðingar
Hjúkrunarfræðingur óskast sem fyrst til starfa
við blóðbankaeinmgu Rannsóknadeildar Fjórð-
ungssjúkrahússins á Akureyri. Vinnutími eftir
samkomulagi.
Umsóknarfrestur er til 15. nóvember 1990.
Upplýsingar gefur yfirlæknir Rannsóknadeildar
í síma 96-22100.
Fjórðungssjúkrahúsið á Akureyri
Tilkynning
til
launaskattsgreióenda
Athygli launaskattsgreiðenda skal vakin á því
að gjalddagi launaskatts fyrir október er 1. nóv-
ember n.k.
Launaskatt ber launagreiðanda að greiða til
innheimtumanns ríkissjóðs, í Reykjavík toll-
stjóra, og afhenda um leið launaskattsskýrslu í
þríriti.
Fjármálaráðuneytið
Blaðberar óskast
í Kópavog.
Hafið samband við Lindu í síma 641195.
þlÓÐVILIINN
ALÞÝÐUBANDALAGIÐ
Alþýðubandalagið í Reykjavík
Borgarmálaráð
Fundur I Borgarmálaráði ABR miðvikudaginn 31. okt. kl.
17.15 að Hverfisgötu 105.
Stjórnin
Alþýðubandalagið á Reykjanesi
Aðalfundur kjördæmisráðs
Aðalfundur kjördæmisráðs Alþýðubandalagsins í Reykja-
neskjördæmi veröur haldinn laugardaginn 3. nóvember
n.k. I Flug-Hóteli að Hafnargötu 57 í Keflavík kl. 13.00
stundvíslega.
Dagskrá:
1. Ávarp Geirs Gunnarssonar alþingismanns.
2. Aðalfundarstörf.
3. Stjórnmálaumræður. Framsögumaður Ólafur
Ragnar Grlmsson formaður Alþýðubandalagsins.
4. Onnur mál.
Kvöldvaka:
Kvöldverður með kvöldvöku og dansi fyrir fulltrúa og
gesti þeirra hefst kl. 19 á fundarstað.
Félagar hafið samband við Eyjólf fyrir föstudagskvöld í
síma 92-11064.
Stjórnin
Alþýöubandalagið I Ólafsvik
Aðalfundur
Aðalfundur Alþýöubandalagsfélags Ólafsvíkur verður haldinn
sunnudaginn 4. nóvember I Mettubúð kl. 15.00.
Dagskrá:
1. Venjuleg aðalfundarstörf.
2-Ön.nurmál. stjórn|n
Alþýöubandalagið Hverageröi
Félagsfundur
Síðasti félagsfundur fyrir forval verður haldinn i sal Verkalýðsfé-
lagsins Boðans, Austurmörk 2, laugardaginn 3. nóvember kl. 10
árdegis.
Þeir stuðningsmenn Alþýðubandalagsins
sem ekki eru í félaginu en hafa hug á að
taka þátt í forvali þess til alþingiskosn-
inga, sem fer fram 10. og 11. nóvember,
þurfa að ganga i félagið i siðasta lagi á
þessum fundi.
Dagskrá:
1. Inntaka nýrra félaga.
2. Fréttir af miðstjórnarfundi.
3. Ingibjörg Sigmundsdóttir forseti bæjar-
stjórnar fer yfir stöðu bæjarmála.
Stjórnin
Ingibjörg
Sigmundsdóttir