Þjóðviljinn - 20.02.1991, Blaðsíða 6

ERLENDAR FRETTIR
Bush og Maior
Vísa vopnahléstillögum á bug
r
Iraksstjórn hafði ekkert látið frá sér heyra um þær í gœrkvöldi. Harðar loftárásir á Bagdað.
Sókn bandamanna á landi talin yfirvofandi
George Bush, Bandaríkjafor-
seti, sagði í gær að tillögur
þær um vopnahlé í Persaflóa-
stríði, sem Gorbatsjov Sovét-
ríkjaforseti hefur lagt fram,
væru ekki fullnægjandi að dómi
bandamanna. Var því í gær-
kvöldi svo að sjá að ekkert gæti
lengur hindrað að stríð þetta
snerist upp í meiriháttar hern-
aðarátök á landi.
John Major, forsætisráðherra
Bretlands, lét í gær í ljós sama álit
og Bush á sovésku tillögunum. I
gærmorgun var búist við að
Bandaríkjastjóm myndi draga
eitthvað að skipa landher sínum
til sóknar, í því augnamiði að sjá
til hver útkoman yrði úr fríðarvið-
leitni Gorbatsjovs, en í gærkvöldi,
eftir að þeir Bush og Major höfðu
látið í sér heyra um tillögur Sovét-
ríkjaforseta, gerðu sumir ffétta-
skýrendur ráð fyrir að sókn fjöl-
þjóðahersins á landi hæfist á
hverri stundu.
Iraksstjóm hafði í gærkvöldi
ekkert látið í sér heyra um tillög-
umar. Ali Akbar Velayati, utan-
ríkisráðherra Irans, sagðist vera
sannfærður um að Irakar væm nú
reiðubúnir að kveðja her sinn frá
Kúvæt án skilyrða og kvaðst
byggja það álit sitt á viðræðum
við Tareq Aziz, utanríkisráðherra
Iraks, sem kom við í Teheran á
leið sinni til Moskvu að leita lið-
sinnis Gorbatsjovs.
Loftárásir bandamanna á
Bagdað í fyrrakvöld og fyrrinótt
vom einhveijar þær hörðustu í
Persaflóastríði hingað til. Erlendir
fféttamenn þar i borg, sem hafast
við í Rashid-hóteli, segja að í
gærmorgun hafi stórt svæði í
grennd við hótelið ekkert verið
nema rústir.
Hótelið lék á reiðiskjálfi af
sprengingunum en ekki sakaði
það sjálft. Það er í einum af glæsi-
legri hlutum borgarinnar og vom
byggingar þar flestar reistar í
stjómartíð Saddams Husseins.
I írösku blaði stóð í gær að
Bandaríkjamenn og bandamenn
þeirra berðust ekki til þess að
frelsa Kúvæt, heldur væri ásetn-
ingur þeirra að eyðileggja írak og
steypa leiðtoga þess. Blaðið sagði
einnig að óvinir Iraka mættu bú-
ast við ýmsu „hræðilegu og
óvæntu“ ef þeir hættu ekki loft-
árásum á óbreytta borgara. Talið
er að þar sé átt við eiturgas, en því
hafa Irakar ekki beitt hingað til í
stríðinu, að líkindum af ótta við
að svarað yrði í sömu mynt.
Iranar hafa eftir aðstoðarfor-
sætisráðherra íraks að um 20.000
iraskir hermenn og óbreyttir borg-
arar hafi verið drepnir á fyrstu 26
dögum stríðsins og um 60.000
særðir. Er þetta mjög nálægt út-
komu tölvuútreikninga Banda-
ríkjahers á manntjóni íraska hers-
ins. í opinbemm tilkynningum ír-
aka segir hinsvegar að þeir hafi
misst 90 hermenn fallna og að
967 óbreyttir borgarar hafi farist.
Reuter/-dþ.
-------------------------------—T--------------------------
Vígamóður Irakshers
Hefur sprengjuregnið lamað hann?
Sumir bandarískir sérfrœðingar um þetta segja að þess séu dœmi að harðar loftárásir á landheri
hafi aukið þeim bardagalöngun
Liðsmenn (alþýðuvarðliði (raks - óvissa um áhrif sprengjuregnsins á her Saddams.
Sovétstjórn lofar
rannsókn
Sovésk stjómvöld hafa tilkynnt
utanríkisráðuneyti Finnlands að öll
tildrög þess að sovéski herinn
beitti vopnum gegn óbreyttum
borgumm í Vilnu og Riga, höfuð-
borgum Litháens og Lettlands,
verði rannsökuð. Ef einhveijir her-
menn reynist hafa brotið lög og
reglur í því sambandi verði þeim
refsað. Atburðir þessir gerðust í s.l.
mánuði og urðu sovéskir hermenn
þá 19 mönnum að bana.
Suður-írakar
aðvaraðir
IRNA, hin opinbera fréttastofa
írans, skýrði svo frá í fyrradag að
flugher bandamanna i Persaflóa-
stríði væri farinn að dreifa flug-
miðum yfir borgir í Suður-Irak. A
miðunum væm íbúar borganna
hvattir til að yfirgefa heimili sín,
sökum þess að þeim væri að öðmm
kosti hætta búin af völdum loft-
árása bandamanna.
60% verðhækkanir
Valentín Pavlov, forsætisráð-
herra Sovétríkjanna, sagði í fýrra-
dag að stjóm hans ætlaði að hækka
verðlag um 60 af hundraði að jafh-
aði, en reynt yrði að bæta almenn-
ingi það upp með hækkuðum laun-
um og stuðningi velferðarkerfis.
Nærri þriðjungur af öllum vömm
yrði seldur á verði, sem framleið-
endur og seljendur ákvæðu.
Bandarískir sérfræðingar
um áhrif hernaðar á sálar-
þrek og baráttukjark her-
manna eru ekki sammála um
hversu mikil og hverskonar
áhrif rúmlega mánaðar Iátlaus
Ioftsókn hafi haft á baráttumóð
írakshers. Sumir telja jafnvel
að árásirnar kunni að hafa haft
öfug áhrif við það sem til var
ætlast, þ.e.a.s. hleypt hörku í
íraska herinn.
Pentagon, vamarmálaráðu-
neyti Bandaríkjanna, lætur í veðri
vaka að lítill vígamóður muni
vera eftir í írösku hermönnunum í
Kúvæt og Suður-Írak eftir að
sprengjur og eldflaugar hafa
gengið á þeim látlaust, sólarhring
eftir sólarhring í meira en mánuð.
Við það álag bætist að þeir fái mat
og drykk af skomum skammti og
langtíma innilokun í skotgröfum
og byrgjum. Þetta er að nokkm
byggt á frásögnum liðhlaupa. Þeir
hafa sagt m.a. að sérstakir her-
flokkar hafi verið settir til að
skjóta hermenn sem reyni að
strjúka.
En ekki taka allir undir þetta.
Bandarískur herforingi, sem vildi
ekki láta nafns síns getið í ffétt,
sagði þannig að allt sem hann
vissi um áhrif harðra loftárása á
landheri benti til þess að sú
reynsla hleypti í þá aukinni hörku
og einbeitni. Alan Jacobson, geð-
sjúkdómafræðingur við Miami-
háskóla, segir að vissulega leiti
ótti og harmur á hermennina er
sprengjumar tæti félaga þeirra
sundur í kringum þá, en jafnframt
þessu magnist með þeim hatur og
hefndarfýsn gegn óvininum. Það
gefi hermönnunum aukið úthald
og veki með þeim vígamóð.
Jacobson bætir því við að
margir írösku hermannanna séu
bardagareyndir úr írask-íranska
stríðinu, en í her andstæðinga
þeirra eru vígvanir menn hinsveg-
ar tiltölulega fáir.
John Urbanetti, sem kennir
herlækningar við Yale-háskóla,
segir að þess séu þó nokkur dæmi
úr Víetnamstríðinu að „teppa-
lagning“ með sprengjum hafi
stælt hersveitir Norður-Víetnams
og Þjóðffelsisfýlkingarinnar suð-
urvíetnömsku. En Andrew Baum,
sérfræðingur um bardagastreitu,
segir að í Vietnam hafi yfirleitt
ekki verið barist í föstum víglín-
um og andstæðingar Bandaríkja-
manna þar því haft möguleika á
að færa sig undan sprengjuregni.
Öðru máli gegni í Persaflóastríði.
Reuter/-dþ.
Ráðstefna íslamssamtaka
Stuðningur við Irak
Múslímar hvattir til samstöðu með því gegn „ bandalagi krossfara
Hörð atlaga Jeltsíns
Gorbatsjov segi af sér
Borís Jeltsín, forseti Rúss-
lands, krafðist þess i gær að
Míkhaíl Gorbatsjov, Sovét-
ríkjaforseti, segði af sér þegar í
stað. Er komist svo að orði í
frétt um þetta að þar með sé
hafin úrslitaglíma þessara
tveggja höfuðkeppinauta í sov-
éskum stjórnmálum.
Jeltsín lét þetta og fleira í Ijós
í 50 mínútna sjónvarpsviðtali.
Sagði hann Gorbatsjov misnota
forsetaembættið til að safna í
hendur sínar völdum svo miklum
að einræðishneigð hlyti að liggja
að baki. Lagði Jeltsín til að völd
Gorbatsjovs yrðu færð í hendur
sambandsráði Sovétríkjanna, en i
því eiga sæti forsetar allra sov-
ésku lýðveldanna 15.
Hér virðist vera um að ræða
gagnáhlaup Jeltsíns gegn íhalds-
mönnum, sem mestu ráða í
kommúnistaflokkum Sovétríkj-
anna og Rússlands og hafa undan-
farið verið að eflast á rússneska
þinginu. Bera þeir Jeltsín hinum
verstu sökum, þ. á m. um sam-
bönd við skipulagðan glæpalýð,
og fer ekki leynt að þeir stefha að
því að neyða hann til að láta af
völdum.
Þessi síðasta atlaga Jeltsíns að
Gorbatsjov þykir benda til þess,
að erfiðleikamir við að brúa bilið
milli sovésku stjómarinnar og
lýðveldanna, sem vilja annað-
hvort fullt sjálfstæði eða víðtæka
sjálfstjóm, séu nú meiri en nokkru
sinni fyrr. Reuter/-dþ.
Islamssamtök frá nokkrum
löndum, sem undanfarna
tvo daga hafa haldið ráðstefnu í
Lahore í Pakistan, lýstu því yfir
í ráðstefnulok að Persafióa-
ófriður væri stríð Vesturlanda
gegn íslam og menningu þess.
Væri þar að verki „bandalag
krossfara og síonista“ er ætluðu
að leggja undir sig lönd músl-
íma og auðlindir þeirra.
Samtökin lýstu yfir fúllum
stuðningi við Irak og hvöttu til að
andstæðingar þess yrðu beittir
auknum þrýstingi í þeim tilgangi
að þeir kölluðu heri sína frá
Persaflóasvæði.
Á ráðstefnunni vom m.a. full-
trúar frá Múslímabræðralagi í Eg-
yptalandi, Sýrlandi og Jórdaníu,
Jamaat-i-Islami í Pakistan,
Nahdaflokknum í Túnis, íslams-
flokki í Malajsíu og þremur afg-
önskum uppreisnarflokkum. Full-
trúar gengu fyrir Ghulam Ishaq
og síonista
Hekmatjar - vill ekki hjálpa upp á
Bandaríkjamenn gegn Irak.
Khan, forseta Pakistans, og kröfð-
ust þess að hann kallaði heim her-
sveitir Pakistans í fjölþjóðahem-
um á Persaflóasvæði. Pakistan
hefur þar um 11.000 manna lið.
Einn afgönsku fúlltrúanna á
ráðstefnunni var Gulbuddin
Hekmatjar, kunnur sem einn
helstu foringja mujahideen, upp-
reisnarmanna sem stríða gegn
stjóm Afganistans er Sovétríkin
styðja. Bráðabirgðastjóm upp-
reisnarmanna, sem hefur aðsetur í
Pakistan, hefiir sent í fjölþjóða-
herinn um 300 skæruliða, og
sagði Hekmatjar á ráðstefnunni
að hún hefði ekki haft umboð til
þess.
Hekmatjar á vegsemd sina
meðal mujahideen því að miklu
leyti að þakka að Bandaríkjamenn
hafa verið örlátir við hann á vopn
og fé og þykir þeim nú trúlega að
hann sé kálfúr er illa launi ofeldi.
Ráðstefnan lýsti yfir stuðn-
ingi við baráttu Palestínumanna
gegn Israel, Jórdaníu fyrir sam-
stöðu hennar með Irak, uppreisn-
armenn í Afganistan og andstöðu
múslíma í Kasmír við indversk
yfirráð.
Reuter/-dþ.
6 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Miðvikudagur 20. febrúar 1991