Þjóðviljinn - 28.05.1991, Blaðsíða 11

11 SMÁFRÉTTIR
mmmwmmmi %., ''j--
YlÐHOKF
A Guðrún Helgadóttir skrifar:
Sögufélagið og Al-
þingisbækur
Aðalfundur Sögufélagsins
verður í Skólabæ, Suðurgötu 26, í
kvöld kl. 20.30. Auk venjulegra
aðalfundarstarfa heldur Gunnar
Sveinsson skjalavörður erindi ura
útgáfu Alþingisbóka Islands. Ut-
gáfa Alþingisbóka hófst árið 1912
og gáfu þeir Jón Þorláksson, Ein-
ar Amórsson og Einar Bjamason
út íyrstu níu bindin. Þá tók Gunn-
ar Sveinsson við og hefur i 25 ár
unnið að þessari útgáfu, en 17. og
síðasta bindið kom út á þessu
vori. Alþingisbækumar em eitt
viðamesta ritverk, sem til em á ís-
lensku, alls 10.000 blaðsíður.
íslensk framtíð og
Evrópa rökrædd
Stjómmálafélagið Birting,
Samband ungra Framsóknar-
manna og Samband ungra jafhað-
armanna gangast fyrir opnum
rökræðufundi á Komhlöðuloftinu
á Bemhöftstorfu miðvikudags-
kvöld kl. 20.30. Ýmsar brýnar
spumingar um islenska framtíð
og Evrópu verða rökræddar. Er ís-
lensku fiillveldi hætt við þátttöku
í EES? Er aðild að EB óhjá-
kvæmileg? Em aðrir kostir raun-
vemleiki eða loftkastalar? Hvar
em mörkin við opnun og upp-
stokkun? Jónas Kristjánsson,
Steingrímur Hermannsson og
Þröstur Olafsson verða málshefj-
endur. Fundarstjóri Kjartan Val-
garðsson, og Oskar Guðmunds-
son stýrir pallborðsumræðum.
Fundur um afsýr-
ingu skjala og bóka
Fundur um afsýringu pappírs
í skjölum og bókum verður hald-
inn í Þjóðskjalasafni Islands,
Laugavegi 162, í dag kl. 16. Þór-
arinn Stefánsson eðlisfræðingur
kemur á fundinn og segir frá
skýrslu sem hann tók þátt i að
vinna fyrir háskólann í Þránd-
heimi á síðasta ári, auk þess verð-
ur farið í heimsókn á viðgerðar-
stofu Þjóðskjalasafnsins og skoð-
að hvemig unnið er að afsýringu
og varðveislu á skjölum safnsins.
Aðgangur ókeypis og öllum
heimill.
Námskeið í jóga og
hugleiðslu
Dídí Sukriti Av, sérlærður
jógakennari frá Filippseyjum,
verður með jóganámskeið fyrir
konur á vegum Ananda Marga.
Þátttakendum verða kynntar slök-
unaraðferðir og hugleiðsla og
verður rætt um skilning jóga á til-
gangi andlegra æfinga. Nám-
skeiðið verður haldið í leikskól-
anum Sælukoti, Þorragötu 1,
fimmtudaginn 30 maí kl. 20.
Upplýsingar í sima 27050.
Upplýsingamiðstöð
Suðurlands
I dag verður opnuð Upplýs-
ingamiðstöð Suðurlands á Sel-
fossi, þar sem ferðamönnum
verða veittar alhliða upplýsingar
varðandi flest sem lýtur að ferða-
lögum um landið. Upplýsinga-
miðstöðin á Selfossi verður móð-
urstöð fyrir uppiýsingaþjónus-
tumar í landsfjórðungnum.
Ljósmyndasýning
um séra Friðrik
Sl. laugardag var opnuð ljós-
myndasýning í Séra Friðriks-
kapellu, sem risin er að Hliðar-
enda við Öskjuhlíð í Reykjavik.
Ljósmyndasýningin ber yfirskrift-
ina >vLíf og starf séra Friðriks". Á
sýningunni eru um hundrað ljós-
myndir og hafa margar þeirra
ekki komið fyrir almenningssjónir
áður. Þá eru sýndir ýmsir munir
séra Friðriks. Kvikmyndir Ós-
valdar Knudsen „Séra Frink" og
kvikmynd um sumarbúðir í
Vatnaskógi verða sýndar á mynd-
bandi og kostur er á hlýða á
hljóðupptökur með ræðu og sálm-
um séra Friðriks.
Hlýt að efast um hæfni
þessarar stjómar til að
fjalla um stöðu Islands í Evrópu
Alþingi Islendinga
stendur nú á merkum
tímamótum. Á undan-
förnu tveimur og hálfu
ári hefur farið fram umfangs-
mikil breyting á öllu verklagi
þingsins, starfsmannahaldi, fjár-
reiðum þess og eignum, og þegar
næsta þing kemur saman mun
Alþingi væntanlega starfa í einni
málstofu. Þessar umfangsmiklu
breytingar hafa farið fram í
góðu samstarfi við alla þing-
menn.
Þessum staðreyndum hefur
engum dottið í hug að mótmæla,
enda blasa þær við hveijum manni
sem í þetta hús kemur. Ástæða
þess að um þær eru engin ósann-
indi höfð í frammi er trúlega sú að
innri styrkur hins háa Alþingis nýt-
ist landsmönnum ffemur óbeint en
beint og því engin hætta á að þeir
sem að þessu verki stóðu njóti þess
í atkvæðamagni í kosningum.
Annað er hins vegar uppi á ten-
ingnum þegar verk fráfarandi rikis-
stjómar em metin og gildir þá einu
hver sú ríkisstjóm var. Þá er barist
um hylli fjöldans og hvergi skeytt
um heiðarleika í þeim málflutn-
ingi. Og það sem einkennilegra er,
er að engin ráð em fyrir því gerð
að landsmenn viti e.t.v. betur, og
því siður er litið til óska þeirra
þegar ný stefnuræða er flutt.
Nú vill svo til að fyrir liggur
ný skoðanakönnun Félagsvisinda-
stofnunar Háskólans um þau
áhersluatriði sem fólki em efst í
huga um þessar mundir og hvaða
kröfur em gerðar til hinnar nýju
rikisstjómar. Það er ekki að heyra
að forsætisráðherra hafl lagt eymn
við þeim niðurstöðum fólksins í
landinu, því að í hugum manna
skipa umhverfismálin efsta sætið.
Um þann málaflokk fann ég ekki
orð i stefnuræðu þeirri sem hér var
flutt, ekki orð, enda féll ráðuneyti
umhverfismála átakalaust í hlut
Alþýðuflokksins.
Jöfnun lífskjara skipar annað
sæti, en hæstv. forsætisráðherra
margítrekar í stefhuræðu sinni að
ríkisstjómin geti „ekki hvers
manns vanda leyst“. Bara sumra.
Hann ætlar að auka einkavæðingu,
selja ríkisfyrirtæki og draga úr al-
mannaþjónustu og segir sig sjálft á
hverjum það bitnar. Skyldu það
ekki vera þeir sem minnst mega
sín að vanda?
I stefnuræðunni kemur hins
vegar ekki fram hvar á að skera
niður í samfélagsþjónustunni. 1
heilbrigðiskerfinu, í skólakerfmu?
Við vitum það ekki. Þó er boðað
að breyting verði á tilhögun hús-
næðislána, en um það verður ekki
rætt hér í kvöld vegna þess að
skýrsla hæstv. ljármálaráðherTa um
það efni verður lögð ffarn á morg-
un. Hún verður lögð fram daginn
eftir að umræður um stefnuræðu
fara fram og bið ég menn að taka
eftir þessu. Það er slæmt að heyra
ekki hæstvirtan félagsmálaráðherra
skýra þær aðgerðir hér í kvöld. Við
heyrðum hins vegar í útvarpsffétt-
um og sjónvarpsfréttum í kvöld að
hækka eigi vexti af húsnæðislán-
um. En íbúðakaupendur geta verið
rólegir. Þeir fá hækkunina bætta
síðla næsta árs og segir sig sjálft
hver huggun það er fátæku fólki
sem er að reyna að koma sér upp
þaki yfir höfuðið.
í skoðanakönnuninni umræddu
biður fólk ekki um skattalækkun,
ekki um skattalækkun sem forsæt-
isráðherra er svo hugleikin. Fólk
biður um hækkun skattleysismarka
fyrir þá sem lægst launin hafa.
Fólk biður ekki um skattalækkun
fyrir alla. Það biður um aukna leik-
skólaþjónustu og öryggi fyrir
bömin sín eftir að skóla lýkur. Um
það áhersluatriði er ekki orð í
stefnuræðu forsætisráðherra.
Áhersluatriði hans eru því órafjarri
vilja fólksins í landinu. Fólkið í
landinu vill áframhaldandi stöðug-
leika í efnahagsmálum svo að hjól
atvinuveganna stöðvist ekki á nýj-
an leik eins og þau gerðu síðla árs
1988. Og fólkið í landinu veit að
síðustu ríkisstjóm tókst að gera
að henni óska ég þjóðarinnar
vegna alls hins besta. En það tókst
að blekkja kjósendur. Við getum
aðeins horft forviða á þá þingmenn
sem fegurstu draumana höfðu um
öflugan flokk jafnaðarmanna og
félagshyggjufólks, andstæðinga
hringamyndunar og flutnings fjár-
magns á æ færri hendur í þjóðfé-
lagi okkar, þá sem skrifuðu langar
greinar um kolkrabbann sem teygir
um um Evrópskt efnahagssvæði af
mikilli varúð svo að við festumst
ekki í Evrópubandalaginu áður en
við fáum við ráðið.
Hún er fólgin í því að gera
stóru fyrirtækin stærri á kostnað
hinna minni. Hún snýst fyrst og
síðast um óheflan flutning vöm og
vinnuafls, þjónustu og fjármagns
milli aðildarríkjanna. En hún snýst
líka um mótun sameiginlegrar
Hugmyndin um evrópska efnahagssamvinnu og Evrópubandalag er upphaflega byggö á hagræðingu á tilflutningi tjár-
magns.
það sem engri ríkisstjóm hefur tek-
ist í áratugi, að eyða verðbólgunni.
Henni tókst einnig að bæta við-
skiptakjörin, og þess vegna krefjast
nú launþegasamtökin í landinu
hækkaðra launa. Sú mynd sem
dregin er af stöðu efnahagsmála í
þessu dæmalausa plaggi, stefnu-
ræðunni, er eins og lélegur skóla-
stíll og minnir á tilsvar ungs laga-
nema með kímnigáfu i nýútkomnu
stúdentablaði, en hann er spurður í
lok viðtals: „Og framtíðin?" Svar:
„Davíð Oddsson.“
Hvemig má það vera að for-
sætisráðherra og flokkur hans fær
það kjörfylgi sem nægir honum til
að véla Alþýðuflokkinn til að
mynda með sér ríkisstjóm? Jú,
svarið er einfalt. Vinur litla manns-
ins. Borgaraflokkurinn sálugi fór
aftur heim til flokksins sem haföi
enga stefnu ffam að færa fyrir
kosningamar og hefur ekki enn.
Alþýðuflokkurinn fékk kjörfylgi
sitt til þess að fyrrv. rikisstjóm
héldi áffarn starfi að þeim málefn-
um sem þóðin óskar sér heitast að
unnið verði að, en það vill svo til
að ef menn skoða kosningabæk-
linga Alþýðubandalagsins, þá vora
einmitt þau málefni, sem fólkið í
landinu leggur áherslu á, höfuð-
áhersluatriði Alþýðbandalagsins í
þessum kosningum. Gallinn er
bara sá að hin nýja ríkisstjóm hef-
ur engan áhuga á þeim ef marka
má stefnuræðuna.
En hin nýja ríkisstjóm er stað-
reynd og ég tek auðvitað undir það
klæmar um allt samfélagið og eirir
engu. Hvar er samviska þeirra
stödd? Og kolkrabbinn er samur
við sig. Veit formaður þingflokks
Alþýðuflokksins Össur Skarphéð-
insson, hveijum landbúnaðarráð-
herra fól að gera úttekt á stöðu
fiskeldis í landinu þó að nýleg út-
tekt lægi fyrir? Uttekt á þessu
hjartabarni þingmannsins? Ein-
hvem tíma hefði hann farið nokkr-
um orðum um frændgarð landbún-
aðarráðherra og tekið upp í sig, en
það gerir hann ekki lengur.
Nú er Alþýðuflokkurinn líka
reiðubúinn að fóma þjóðarsátt um
hagsmuni fólks og fyrirtækja með
vaxtahækkun til þess að styrkja
eiginhagsmuni lítils hluta þjóðar-
innar á kostnað fólksins sem fjár-
ins aflar. Rikisstjómin aðhyllist
þau vestrænu viðhorf í atvinnumál-
um sem best hafa dugað þjóðum
hinum fjálsa heims, og er þá orð-
rétt vitnað til stefnuræðu. Skyldi sú
atvinnustefna bera í sér þær milj-
ónir atvinnulausra sem byggja
þessi ftjálsu ríki? Ég ætlast ekki til
svars. Skyldi sú atvinnustefna líka
bera í sér þær miljónir atvinnu-
lausra í Bandaríkjum Norður-Am-
eríku þar sem þjóðin býr nú við
20% ólæsi? Er það vestræn at-
vinnustefha sem hentar íslenskri
þjóð? Ég ætlast ekki til svars.
En að þessu sögðu hlýt ég að
efast um hæfhi þesarar ríkisstjóm-
ar til að fjalla um stöðu íslands i
nýrri Evrópu. íslendingar hljóta að
þurfa að stíga hvert skref í viðræð-
efnahagsstefnu hinna einstöku
ríkja og þar með ákveðið ffamsal á
sjálfsforræði aðildarríkjanna. Við
ákvarðanatöku um aðild að þessari
samvinnu skal á það bent að nor-
ræn samvinna byggðíst aldrei á
hagsmunum í heimi stórfyrirtækja
og viðskipta, heldur á hagsmunum
hvers einstaks íbúa í daglegu lífi.
Hún byggist á mennt og menningu
og sameiginlegum hagsmunum í
þjóðlegri tilvist og andlegri reisn
og ótvíræðu sjálfsforræði hinna
einstöku þjóða. Efhahagsbandalag-
slöndin eiga langan veg ófarinn til
að ná því velferðarstigi sem við
búum við á Norðurlöndum. Í öllum
viskiptum við bandalag Evrópu-
ríkja verður að stíga hvert skref af
varkámi og ég treysti ekki þessari
ríkisstjóm fyrir því verkefni. Það
er ekki að sjá að Danir hafi efnast
á vera sinni í Efhahagsbandalag-
inu, en þar ganga nú 300 þús.
manns atvinnulausir. Sex og átta
akbrauta Evrópuvegir era fyrir
fjármagn en ekki fólk.
Kjömir fulltrúar þjóðarinnar á
hinu háa Alþingi eiga ffamundan
erfiða ákvarðanatöku sem hafa
mun afgerandi áhrif á ffamtíð okk-
ar allra. Kæraleysi og léttúð við
gerð stjóranrsáttmála nýrrar ríkis-
stjómar er óvirðing við fólkið í
landinu og þjóðhagslega hættuleg.
Það er ekki verkefni okkar að fara
með rangar staðreyndir og stóryrði
hvert um annað, og blekkingar um
stöðu þjóðarbúsins. Verkefni okkar
er að skýra og skilgreina raunvera-
lega stöðu þess og lýsa mönnum
inn í ffamtíðina með það eitt að
leiðarljósi að hér í landi megi þríf-
ast gott og heilbrigt mannlíf sem
allir eigi aðgang að. í stefnuræðu
ríkisstjómar er enga slíka ffamtíð-
arsýn að finna, því miður.
(Flutt í umræðu um stefnu-
ræðu forsætisráðherra
á A1 þingi.)
Kæruleysi og léttúð við gerð stjórnarsátt-
mála nýrrar ríkisstjórnar er óvirðing við
fólkið í landinu og þjóðhagslega hættuleg.
Síða 11
ÞJÓÐVILJINN Þriðjudagur 28. maí 1991