Dagblaðið Vísir - DV - 20.08.2002, Qupperneq 11

11
ÞRIÐJUDAGUR 20. ÁGÚST 2002
DV
Þetta helst

i HEILDARVIÐSKIPTI: 2776 mkr
- Hlutabréf: 510 mkr
- Húsbréf: 1387 mkr
Mestu viöskipti:
Sjóvá Almennar hf 196 mkr
Þorbjörn Rskanes hf 60 mkr
j f Össur hf 29 mkr
MESTA HÆKKUN:
j O Baugur hf 2,9%
j o Tangi hf 1,5%
© Einskipafélag íslands hf 1,0%
MESTA LÆKKUN:
i O Grandi hf 2,6%
O Marel hf 2,1%
© Samherji hf 1,9%
ÚRVALSVÍSITALAN: 1,276
Breyting: 0,07%
Góður
hagnaður hjá
Samherja
„Við erum ánægð með þessa nið-
urstöðu. Framlegð er þrátt fyrir
styrkingu krónunnar í takt við
áætlanir og má
það m.a. rekja til
þess að við höf-
um verið að gera
betur á ýmsum
sviðum en áætl-
anir gerðu ráð
fyrir,“ segir Þor-
steinn Már Bald-
vinsson, forstjóri
Samherja, vegna
afkomu félagsins
fyrstu sex mán-
uði ársins. Samherji var rekinn
með 1.755 milljóna króna hagnaði
fyrstu sex mánuði ársins 2002.
Heildareignir Samherja hf. í júní-
lok voru bókfærðar á 21 milljarð
króna. Þar af eru fastafjármunir
tæplega 15,1 milljarður og veltufjár-
munir tæpir 6 milljarðar. Skuldir
félagsins námu rúmlega 13,2 milij-
örðum króna og eigið fé var 7,8
milljarðar. Eiginíjárhlutfall var í
lok júní 37,1% og veltuíjárhlutfall
1,2.
Miklar fjárfestingar voru i eign-
arhlutum í félögum á tímabilinu en
Samherji fjárfesti m.a. í 30,4% eign-
arhlut í Hraðfrystistöð Þórshafnar
hf., 16,3% eignarhlut í Síldarvinnsl-
unni hf. og 12,9% eignarhlut í SR-
mjöli hf. , auk annarra fjárfestinga.
Samtals var nettófjárfesting í hluta-
bréfum 3.073 miiljónir króna á tíma-
bilinu. Auk þess var nettófjárfesting
í varanlegum rekstrarfjármunum
um 870 milijónir. -BÞ
Góð afkoma
vinnslustöðv-
arinnar
Afkoma Vinnslustöðvarinnar hf.
á öðrum fjórðungi þessa árs var
góð. Hagnaður félagsins var 398
m.kr. á tímabilinu og dróst saman
um rúmar 100 m.kr. frá fyrsta fjórð-
imgi ársins. Á öðrum fjórðungi
gjaldfærði félagið 77 m.kr. tap vegna
sölu á línubátnum Gandí. Velta fé-
lagsins var 1.105 m.kr. og jókst um
38% frá sama tíma í fyrra. Framlegð
hélst svipuð og á sama fjórðungi í
fyrra eða 34,4%. Velta og framlegð
drógust þó saman frá fyrsta fjórð-
ungi sem jafnan er sá besti í rekstri
félagsins. Veltufé frá rekstri annars
ársfjórðungs var 377 m.kr., sem er
34,1% af veltu. Til samanburðar var
veltufé frá rekstri fyrsta fjórðungs
37,8% af veltu en 16,9% af veltu á
öðrum fjórðungi 2001.
Þorsteinn Már
Baldvinsson.
Viðskipti
Umsjón: Vi&skiptablaðið
Mikil aukning heildar-
afla landsmanna
Heildarafli landsmanna á fyrstu
sjö mánuðum ársins er orðinn
1.655.055 tonn sem þýðir að aflinn
hefur aukist um tæplega 213 þúsund
tonn frá fyrra ári. Heildarafli botn-
fisktegunda er kominn yfir 281 þús-
und tonn og nemur aflaaukningin
tæplega 17 þúsund tonnum. Upp-
sjávarafli árisins 2002 er orðinn
1.320.551 tonn, flatfiskaflinn 22.493
tonn, og skel- og krabbadýraaflinn
30.557 tonn. Þetta kemur fram í sam-
antekt frá Hagstofu íslands.
Fiskaflinn síðastliðinn júlímánuð
var 245.731 tonn samanborið við
259.639 tonn í júlímánuði árið 2001
og nemrn- samdrátturinn alls 13.909
tonnum. Af botnfiski bárust 29.024
tonn á land, samanborið við 44.710
tonn í júnímánuði 2002, sem er
munur upp á tæplega 15.700 tonn.
Mestu munar um minni þorskafla,
en hann var tæplega 7 þúsund tonn-
um minni síðastliðinn júlímánuð,
miðað við júlímánuð í fyrra. Út-
hafskarfaafli var einnig minni en í
fyrra og munar þar tæplega 5 þús-
und tonnum. Þá dróst ýsuafli saman
um 1.517 tonn og steinbítsafli mn
733 tonn.
Af flatfiski barst 2.181 tonn á land
sem er álíka mikill afli og í júlí í
fyrra þegar 2.413 tonn veiddust, er
þetta samdráttur um 232 tonn. Af
einstökum tegundum flatfisks
veiddust 1.459 tonn af grálúöu, 217
tonn af skarkola og um 120 tonn af
sandkola og skrápflúru.
Af kolmunna veiddust 64.348 tonn
sem er 34 þúsund tonna minni afli
samanborið við júlimánuð 2001.
Nokkur aukning varð á loðnuafla
milli ára og varð loðnuafli 123.520
tonn samanborið við 106.682 tonn
júlímánaðar árið 2001. Alls veiddust
rúm 20.000 tonn af síld og er það
mun betri afli en i júlímánuði 2001
þegar einungis 1.036 tonn veiddust.
Skel- og krabbadýraafli var 6.605
tonn, þar af var rækjuaflinn rúm
4.626 tonn, kúfiskur 1.703 tonn og
humar 276 tonn. í júlí 2001 var skel-
og krabbadýraaflinn 6.338 tonn og
því 268 tonnum lakari þá en nú.
Stjórn Arcadia
hafnar yfir-
tökutilboði
Rífandi gangur á
landsbyggðinni
Samkvæmt morgunpunktum
Kaupþings reyndist atvinnuleysi á
landinu svipað í júlí og í mánuðin-
um á undan eða um 2,3%. Raunar
virðist atvinnuástand þannig fara
versnandi því yfirleitt hefur dregið
árstíðabundið úr atvinnuleysi á
þessum tíma árs en þessa verður
nánast ekkert vart að þessu sinni.
Þá kemur fram í nýjustu skýrslu
Vinnumálastofnunar að atvinnu-
leysi hafi tvöfaldast frá sama tíma í
fyrra. Athygli vekur hversu mis-
skipt atvinnuástand er á landinu en
þar hefm- landsbyggðin vinninginn
yfir höfuðborgarsvæðið. Á lands-
Samkvæmt morgunpunktum Kaup-
þings féllu Dow Jones og S&P 500
hlutabréfavísitölumar á föstudag eftir
að birtar voru tölur sem sýndu minnk-
andi tiltrú neytenda í ágúst. Þannig fór
vísitala tiltrúar, sem Háskólinn i
Michigan reiknar út, úr 88,1 stigi i júlí
i 87,9 stig. Dow Jones fór niður mn tæp
0,5% og S&P 500 lækkaði um tæp 0,2%.
Nasdaq-tæknivísitalan hækkaði á hinn
bóginn um 1,2% eftir að Dell tilkynnti
um aukningu hagnaðar.
Olía á uppleið
Verð á hráolíu hækkaði sjöunda
byggðinni mælist atvinnuleysi að-
eins 1,4% og dró heldur úr því milli
mánaða.
Atvinnulausum fjölgaði hins veg-
ar á höfuðborgarsvæðinu en þar er
nú um 2,8% vinnuaflans án at-
vinnu. Þegar heildartölur eru skoð-
aðar kemur einnig í ljós að þrjá af
hverjum fjórum atvinnulausra er að
finna á höfuðborgarsvæðinu. Best
er hins vegar atvinnuástandið á
Norðvesturlandi þar sem atvinnu-
leysi mælist undir einum af
hundraði. Þessi staða mun ekki
breytast mikið ef marka má fram-
boð af lausum störfum en aðeins
skiptið í röð á fóstudaginn og náði
þriggja mánaða hámarki. Ástæða
hækkunarinnar má rekja til ótta um að
Bandaríkin geri innrás í írak. Verð á
hráolíutunnu til afhendingar í septem-
ber fór í 29,33 dollara á New York
Mercantile Exchange sem er hæsta
lokaverð síðan 14. mai. Verð á hráolíu-
tunnu hækkaði um 9,2% í vikunni sem
er mesta hækkun í einni viku síðan í
aprílmánuði.
Dalur veikist
Bandaríkjadalur lækkaði í fyrsta
skipti í fjórar vikur gagnvart jeni af
fjórðungur þeirra er í boði á höfuð-
borgarsvæðinu þar sem ástandið er
sýnu verst. Þá vekur og athygli að
vinnumarkaður virðist bæði skipt-
ast eftir búsetu og kyni. Þannig dró
nokkuð úr atvinnuleysi karla milli
mánaða en atvinnulausum konum
fjölgaði hins vegar í júlí. Þetta kann
að einhverju leyti að skýrast af árs-
tímanum, sumarið einkennist jafnan
af mikilli framkvæmdagleði þar sem
kann að halla á konur. Samkvæmt
skýrslu vinnumálastofnunar er at-
vinnuástand því mun lakara en fyrir
ári og eru konur á höfuðborgarsvæð-
inu verst settar hvað þetta varðar.
ótta við að bandaríska hagkerfið
muni ekki ná sér á strik í bráð. Eft-
irspum eftir dollar minnkaði eftir
að opinber skýrsla gaf til kynna að
húsnæðisframkvæmdir hefðu
minnkaði í júlímánuði og að dregið
hefði úr ffamleiðslu á Philadelphia-
svæðinu. Doflarinn féll um 2,2%
gagnvart jeni í síðustu viku og end-
aði í 117,72 jenum. Dollarinn veikt-
ist einnig gagnvart evru aðra vik-
una í röð og var gengi evrunnar
98,35 sent við lokun markaða á
föstudaginn.
Samkvæmt morgunpunktum
Kaupþings hækkuðu hlutabréf í
Arcadia um rúm 16% í gær eftir
að stjóm fyrirtækisins gerði grein
fyrir yfirtökutilboði sem hún hef-
ur þegar hafnað. Tilboðið er frá
aðila að nafni Philip Green en
Baugur mun einnig eiga aðild að
því. Boðið er 365 pens á hlut sem
er 21% hærra en markaðsgengi
Arcadia á föstudag. í raun er til-
boðið þó yflr 30% hærra en gengi
bréfa í fyrirtækinu var um miðja
síðustu viku. Síðan hækkaði geng-
ið fram eftir viku og er það rúm
347 pens á hlut þegar þetta er rit-
að. Tilboð þetta er um og yfir 20%
hærra en Baugur gerði á sínum
tíma í félagið en þá var rætt um
280-300 pens á hlut. Gengi Arcadia
hefur sveiflast mikið á undanforn-
um misserum. Það hækkaði jafnt
og þétt þegar fjárfestingarfélag
með Baug í broddi fylkingar
keypti fimmtungshlut á skömmum
tíma en meðalkaupverð var þá 191
pens. Hæst fór gengið i um 400
pens snemma í vor en hafði síðan
lækkað eins og hlutabréf almennt
í kauphöllinni í Lundúnum. Fram
hefur komið að Baugur hafi gert
sér vonir um að fá í sinn hlut þrjú
þekkt vörumerki úr rekstri
Arcadia, þ.e. Topshop, Topman og
Miss Selfridge, en félagið hefur
þegar tryggt sér umboð fyrir þess-
ar verslanir á Norðurlöndum.
Baugur á 20% hlut í Arcadia
eða um 38 milljónir hluta. Miðað
við yfirtökutilboðið yrði hlutur
Baugs því um 18 milljarðar. Bók-
fært virði þessa hlutar er í kring-
um 10 mifljarðar króna og yrði
söluhagnaður því um 8 milljarðar
króna.
Misjöfn þróun á hlutabréfa-
markaði í Bandaríkjunum
Hagnaður á hlut sem mælikvarði á afkomu
Samkvæmt morgunpunktum Kaup-
þings er hagnaður erlendis á hlut
(e.EPS) sá mælikvarði sem hefur átt
mestu fylgi að fagna þegar árangur
fyrirtækja er metiim. Hagnaður á
hlut, þ.e. hagnaöur deilt með útistand-
andi hlutafé, sýnir hversu mikinn
hagnað hluthafi fær fyrir hverja
krónu nafnverðs I fyrirtæki. Ef stjóm-
endur félaga bera hag hluthafa fyrir
brjósti reyna þeir að hámarka hagnað
á hlut að teknu tilliti til hversu mikla
og hversu áhættusama fjárfestingu
það þarf að leggja í til að afla tekn-
anna en ekki heildarhagnað fyrirtæk-
isins. Ef fýrirtæki hefur 100 útistand-
andi hluti og hagnaður þess er 400
krónur fær fjárfestir sem á einn hlut
4 krónur í hagnað. Ef útistandandi
hlutafé er hins vegar aukið í 200 krón-
ur og fyrirtækið eykur hagnað sinn
með því í 500 krónur fær hluthaftnn
hins vegar minna í sinn hlut eða 2,5
krónur. Þá eru fleiri atriði sem hafa
áhrif, eins og til dæmis skuldsetning
en sami hagnaður með minna hlutafé
eykur hagnað á hlut.
Hérlendis hefur sjónum lítið verið
beint að hagnaði á hlut. Þegar lítið er
talað um hagnað á hlut dregur það að
vissu leyti úr þrýstingi á stjórnendur
þar sem hámörkun hagnaðar er oft á
tiðum aðalmálið. Ýmsar ástæður
kunna að liggja að baki þessum
áherslumun. Þegar fjárfestar kaupa
bréf hérlendis er jafnan talað um
markaðsvirði hlutarins eða nafhverð
en ekki hversu marga hluti fjárfestir-
inn hefur keypt eins og til að mynda í
Bandaríkjunum.
Undanfarið hefur mikið verið ein-
blínt á vöxt fyrirtækja hérlendis með
mikifli útrás og oftar en ekki hefur
hlutafé verið aukið samfara því.
Þannig eykst hagnaður fyrirtækjanna
en besta nálgunin við hagsmuni hlut-
hafa er i raun hagnaður á hvern hlut.
Það er þó ekki ein hlið á þessu en ef
fyrirtækinu yrði haldið áfram í
óbreyttri mynd gætu hluthafar fengið
lægri hagnað á hlut með tímanum ef
fyrirtækið hefði ekki vaxið með ytri
vexti.
Það er þó ljóst að hagnaður á hlut
er einn mælikvarði yfir afkomu fyrir-
tækja en auðvitað er hann ekki galla-
laus. Hann kemur einna best að not-
um þegar þróun afkomu fyrirtækja er
metin en hentar síður sem mæli-
kvarði milli fyrirtækja. Kennitalan er
einfóld og hefur einfalda útkomu og
hentar til að mynda vel þegar afkoma
er borin saman við spár og áætlanir
og til að reikna út V/H hlutfóll.