Alþýðublaðið - 30.04.1969, Blaðsíða 2

14 Alþýðublaðið 30. apríl 1969
— ÞaS er nú svo margt, sem
Þemur upp. Svo hlær Jóhanna dátt
og fer aó segja mér frá garnaslagn-
um. — Það voru nú meiri lætin.
Sambandið borgaði konunum
nefnilega tíu aurum Jægri taxta,
en búið var að semja um. Það var
fikki í Vinnuveitendasambandinu.
Og við förum þrjár úr stjórninni
upp eftir til að sjá um að ekki
yrði unnið. Svo var lögreglan send
ínneftir til að vernda vinnustaðinn,
' en við Héðinn Valdimarsson för-
1 um í bíl niður að höfn og smölum
' verkamönnum til að aðstoða okk-
ur, ef eitthvað kæmi fyrir. Héðinn
var alltaf með okkur. Og okkur
tókst að koma f veg fyrir, að það
væri unnið. Eg stóð í dyrunum all-
an tímann. Já, það má segja, að
hnefarétturinn hafi gilt En svo
unnum við glæsilegan sigur í þessu
máli og fengum þá til að borga
vátta taxtann.
„Kom fyrir,
ag það fauk í þá<{
— Varð ekki oft personuleg óvild
miIK ykkar, sem stóðuð í eldlínupni
og vinnuveitendanna?
— Þeir hafa verið ósköp hlýlegir
og ágætir við mig, minnsta kosti
þessi síðari ár. En það korn fyrir,
að það fauk f þá. Ég var náttúr-
íega stíf með að láta ekki utidan;
en hávaðasöm vinnubrögð vildi ég
ekki hafa.
Ég mundi segja, að það hefði
verið unnið heppilega að bættum
kjörum verkakvenna. Við fengurn
oft mikið bætt kjör án verkfalla;
með löngum samningaviðræðum.
Það skaðast allir á verkföHum. Þau
eru seinasta úrræði verkalýðsins og
ekki gripið til þeirra, nenia samn-
ingar fáist ekki á annan hátt.
— Ertu ánægð með það, sem hef-
íir áunnizt?
—' Mér finnst náttúrfega, að það
hafi verið svo mtkil breyting, að
eg geti .verið nokkurn veginn á-
nægð. Það er auðvitað alltaf hægt
að óská rneira.
Kjörin hjá verkakonunum fóru
smátt. og smátt batnandi. Það, sem
við börðumst mest fyrir, voru sömu
laun fyrir sömu vinnu. Þegar ég
bj'rjaði, voru ýmsaír verkakonur
rneð Iielmingi lægra kaup en karl-
„ nienn, sem unnu sömu vínnu. Og
pegar Iaunajafnréttið var samþykkt
á Alþingi, vorum við búnar að fá
santa taxia og karlmenn fyrir alla
erfiðisvinnu.
Baráttan við fólkið
— En var ekki oft erfitt að fá
vankakonurnar sjálfar til að berj-
ast með fyrir eigin kjörum?
' — Jú, það vár rnikil barátta. Þær
litu á sig bara eins og ævarandi
þræla. Þær Iiéldu kannski undir
fiskbörtir á rnóti karlmanni og fengu
helmingi minna kaup en liann. Eg
spurði þær sem svo: — Finnst ykk-
ur þetta eigi að vera svona? Viljið
þið hafa þetta svona? Þær sögðu:
Neí, en svona hefur þetta alltaf ver-
ið. jSvona verður það alltaf.
Margar þorðu ekki að ganga f
félaþið. Þær Iiéldu, að þær misstu
atvrnnuna fyrir. Svo það var ekki
síður barátta við fólkið en við at-
vinnurekendur.
Jóhanna Egilsdóttir. Myndin var tekin á átt-ugasta afmælisdegi hennar.
tlyndin er tekin, þegar Jóhanna átti sæti á bingi. Hinar konurnar, sem myndin er af, sátu
t>ar einnig um sama leyti. Þær eru: Adda Bára Sigfúsdóttir (til vinstri) og Ragnhildur Helga*
dóttir.
— Var ekki aðstaðan ðmurleg
fyrir margar verkakonur á þínutn
fyrstu baráttuárum?
— Alveg hræðileg. Séi'staklega
hjá þeim, sem unnu I fiski. Þær
þurftu kannski að fara í vaskið
klukkan scx á morgnana út í ís-
kalt vatnið, oft í lélegum hlífðarföt-
urá. Mig alveg hrylltí við þessn.
Og stundum leið yfir þær. Já, af
kuldanum. — Og vinnutíminn var
ótakmarkaður.
— Hvernig stóð á því, að þti
fórst út í verkalýðsbaráttuna?
— Eg gekk nú fyrst í Kvenrétt-
indafélag íslands 1907, því cg liafði
áhuga á, að konur fengju kosninga-
rétt og fleiri baráttumálum kven-
réttindahreyfingarinnar.
Arið 1914 var Verkakvennafclag-
ið Framsókn stofnað, en ég gekk
nú ekki f það fyrr en 1917 og ætl-
aði þá bara að vera einhver með-
limur. En samt fór það nú svo,
að ég var kosin í stjórn 1923, og
fór að taka þátt í baráttunni.
— Varstu að vinna úti, þegar þú
gekkst í félagið?
— Nei, ég var þá með smáböm
og gat það ekki. En seinna vann
ég alltaf úti af og til.
— Þú starfaðir mikið við Barna-
heimilið Vorboðann, var það ekki?
— Tú, ég var formaður Vor-
boðanefndar I nokkur ár. Svo var
ég líka með heimiKð sem húsmóð-
ir. Það voru um áttatíu börn þar
þá. Eg átti margar ánægjustundir
með blessuðum börnunum.
— Hver hefur verið helzta sam-
starfskona þín f baráttumálunum?
— Þær eru margar og góðar,
sem ég hef starfað ,með og hafa
sýnt mikla fórnfýsi.
F.n fremsta af Bllum vildi cg
telja Jónu Guðjónsdóttur, sem vat„
varaformaður í 27 ár, meðan ég var
fonnaður, og hún tók við for-
mennsku af mcr.
Kjaradeilan aiuna
— Hvað finnst þér mest áríð-
andi f kjaramálum vérkafólks
núna?
— Aðallinn núna er bara að
missa ekki af þvf, sem búið er að
fá. Og þá reyna að þoka eitthvað
fram á við kjörununt. En það er
ekki nóg gagn, ef allt hækkar um
leið og kjarabætur hafa fengizt.
Og vísitalan fór alltaf í taugarn-
ar á mér — það var mest hækk-
unin á hæsta kaupinu, en kom flla
út fyrir láglaunafólkið, ef vísital-
an var látin ráða. En hún var þægi-
leg upp á vinnufriðinn.
— Hvað viltu segja um kjara-
deilurnar og verkföllin núna?
— Mér finnst deilan núna vera
orðin nokkuð hátt uppi. En ég
óska, að hún geti leystst sómasam-
lega fyrir verkafólkið, þótt ég viti,
að það verður að taka þátt í örðug-
leikum þjóðarinnar. Það veit cg
vel. — Steinunn. i
Sendurn
öllum launlþegum
beztu ámaðaróskir
í tilefni
i, maí.
VerzlunarmannaféL Reykjavíkur
Félag ísl.
kjöiiðnaðarmanna
flytur öllum félag'smönnum sínum
beztu árnaðaróskir í tilefni
1. maí.