Dagblaðið - 12.10.1978, Page 2

2
r
DAGBLAÐIÐ. FIMMTUDAGUR 12.0KTÓBER 1978.
Leigjendasamtökin
varla málstað leigj-
enda til framdráttar
—húsnæði byggt til leigu til tapreksturs
Grundi skrifan
Nú fyrir skömmu hafa verið
stofnuð samtök leigjenda til vernd-
unar hagsmunum þeirra.
Ýmsar yfirlýsingar og brigzlyrði
hafa borizt frá forráðamönnum
hópsins, sem varla geta talizt verða
málstað leigjenda til framdráttar.
Eitt helzta áhyggjuefni forystu-
manna þessara samtaka er leigu-
upphæðin, sem þeir segja að sé nú allt
að kr. 75.000,- fyrir tveggja herbergja
íbúðá mánuði.
Nú skulum við setja upp reiknings-
dæmi og athuga hvort það sé arðbær
atvinnuvegur fyrir mann að byggja
Raddir
lesenda
JÓNAS
HARALDSSON
Hringið í síma
27022
ntilli kl. 13 og 15
Leigubílstjórinn og reykingarnar:
ÓVIÐKOMANDI
ÞESSUM BÍL 0G
ÞESSU NÚMERI
Leigubílstjóri einn hringdi i þáttinn
vegna bréfs frá starfsbróður hans sem
birtist á laugardaginn. í bréfinu sagði
bílstjórinn að hann mundi leyfa reyk-
ingar í sinum bíl og reykja þar sjálfur.
Með bréfinu birtist mynd af leigubil
— en það verður að koma skýrt fram
að sá bill er á engan hátt tengdur fyrr-
nefndu bréfi, né heldur bilnúmerið
sem þar sést.
„Ég mun eftir sem áður fara að
lögum landsins hvort heldur ég er
þeim sammála eða ekki,” sagði eigandi
bílnúmersins sem skreytti þessa grein.
Myndin var sem sé ekki af viðkom-
andi leigubíl og ekkert viðkomandi
bréfinu frá leigubílstjóranum.
Leggjum við áherzlu á að þetta sé
tekið með í dæmið.
tveggja herbergja ibúð í blokk með
það fyrir augum að leigja hana.
Láta mun nærri að byggingar-
kostnaður á 60 fermetra íbúð sé
nálægt kr. 10.000.000 i dag. Við
skulum einnig gefa okkur að ársvextir
í banka séu 25% fyrir utan verðbólgu.
Verðbólguviðmiðun tek ég ekki inn i
myndina og reikna með 20 ára jöfnum
afskriftatíma. Krónufjölgun í áætluðu
söluverði eignarinnar frá ári til árs er
ekki tekin í myndina þar sem ekki er
hægt að kalla verðbólgu tekjulind.
Rekstrarreikningu
pr. ár
Húsaleigutekjur
(75.000x 12) kr. 900.000,-
Fyrning 1/20 af
lOmilljónum 500.000.-
Vaxtakostnaður
af 10 millj. pr. ár 2500.000.-
Fasateignagjöld 45.000.-
Brunabótaiðgj. 8.000.-
Viðhald og
viðgerðir
á skemmdum 200.000.-
Samanlagt alls 3.253.000.- 900.000.-
Tap á fjárfestingunni kr. 2.353.000.-
Siðan gerir leigusalinn framtal sitt
um áramótin og ef hann er með meðal
árstekjur þá eru skattar hans, eftir
siðustu aðgerðir núverandi stjórn-
valda i skattaálagningu, allt frá 50—
70% af rekstrarafgangi ef einhver
kynni að vera i því tilfelli að skuldir
hvíldu ekki á eigninni.
Það er þvi erfitt að átta sig á
merkingu orðsins „leiguokur” sem
ofangreind leigjendasamtök hafa
dylgt með í sambandi við verð á húsa-
leigu hérlendis.
„Ég hef ekki heyrt um neinn sem byggir nýtt húsnæði sérstaklega til að leigja
það, enda væri slikt dæmt til tapreksturs,” segir Grundi.
Leiguhúsnæðið sem er á boðstólum
í dag mun að mestu vera þannig til
komið að ungt fólk sem hefur byggt
hús hefur innréttað kjallara eða ris i
húsi sínu oft vegna þarfa ættingja eða
kunningja og síðan leigt út. Ég hefi
ekki heyrt um neinn sem byggir nýtt
húsnæði sérstaklega til að leigja það,
enda væri slíkt dæmt til tapreksturs.
Raunin mun vera sú að fjöldi íbúða-
eigenda, sem gæti leigt út gott
húsnæði, lætur það frekar standa autt
heldur en að leigja það út.
1 blöðunum hefi ég séð ýmsar
upplýsingar um lög og reglugerðir um
húsaleigumál á hinum Norðurlöndun-
um. Ég hefi hins vegar ekkert séð frá
þessum aðilum um verð á húsaleigu á
Norðurlöndunum. Væri mjög fróðlegt
að fá slíkar upplýsingar frá leigjenda-
samtökunum, því það virðist liggja í
loftinu að þau hafi aflað sér töluverðra
upplýsinga um þessi mál þaðan.
Mér er hins vegar kunnugt um að
húsaleiga er tvisvar til þrisvar sinnum
hærri þar en hér og á það sérstaklega
við um Svíþjóð. Að minu áliti er húsa-
leiga lág á íslandi miðað við hin
Norðurlöndin og önnur nágranna-
lönd. Annars væri hér mjög verðugt
verkefni fyrir verðlagstjóra að kynna
sér, þannig að óyggjandi tölur lægju
fyrir um markaðsverð á húsaleigu til
samanburðar á öllum Norðurlöndun-
um.
Ég hefi séð ávæning af því í blöðun-
um að leigjendasamtökin ynnu að þvi
að koma í gegn lögum og reglugerð sér
og umbjóðendum sínum til verndar.
Slíkar einhliða aðgerðir geta auðvitað
ekki gengið og hagsmuna leigusala
verður einnig að gæta, t.d. að
umsamin húsaleiga sé greidd á réttum
gjalddögum, að hægt sé að kveðja til
þriggja manna nefnd, þegar í stað, ef
um ítrekaðar og alvarlegar skemmdir
á útleigðu húsnæði er að ræða, einnig
ef um ítrekuð brot er að ræða vegna
hávaða að næturlagi og umgengnis-
hátta, sem öðrum íbúum er til ama.
Að minu áliti eiga yfírvöld ekki að
hafa afskipti af verðlagi þar á meðal á
leiguhúsnæði. Framboð og eftirspum
er það eina sem skapar heilbrigt jafn-
vægi á markaðnum á þessu sviði sem
öðru. Allt annað fæðir af sér lögbrot
og feluleik og skiptir engu hvort
þvingunaraðgerðir eru reyndar í
borgum frelsisins, t.d. New York, eða
borg ofstjórnunarinnar, í Moskvu.
Augljóst er að nýgift fólk þarf að
eignast íbúö og lánakerfi Húnæðis
málastjórnar ríkisins hrekkur of
skammt i dag miðað við þær kröfur
um þægindi i húsnæði og tækjabúnað
sem gerðar eru. Auka þarf stórlega
lánveitingar til húsbygginga nýrra
fjölskyldna.
Einnig þarf hvetjandi aðgerðir
stjófnvalda til að fleiri vilji leigja
ónotað íbúðarhúsnæði. T.d. mætti
hugsa sér að rekstrarafgangur af út-
leigðu ibúðarhúsnæði væri skattfrjáls
hjá leigusala, einnig að Húsnæðis-
málastofnun rikisins hjálpaði hús-
eigendum til að standsetja ibúðir í
risum eða kjöllurum.
Löggjafinn gæti gert ungu fólki létt-
bærara að stofna heimili með því að
leyfa greiddri húsaleigu að vera frá-
dráttarbærri til skatts.
Kaupum ekki áfengi
—fyrren það
verður lækkað
Magnús Magnússon hringdi:
Almenningur getur ráðið verðinu á
áfenginu. Sýnum samstöðu, kaupum
ekki dropa af áfengi fyrr en verðið
hefur verið lækkað verulega. Sjáið
hvernig fór með smjörfjallið góða.
Þeir urðu að lækka það. Eins skulum
við láta fara með Ámuna. Samtaka
nú. Samtök áfengisunnenda.
Brennivinið er orðið svo dýrt að sala i
rikinu hefur stórlega dregizt saman.