AvangnâmioK - 01.12.1953, Blaðsíða 6

242
nr. I
AVANGNAMIOK’
pingårtup åipå åjuna: misigissuseK pernigsoK.
•ngmut isumavdluarnartungilaK nåpartap simianut
angmalortugaluardlune sisamanik tikemulingmut pu-
laniaussårtutut takordlorsinaugåine. inugpagssuime
sume tamåne piumassamingne angalaomårtartuput
sujtinerfigssartik erKortoK sujiinerfigilersinago. Ame-
rikamioK KalipaissoK Whistler sujugdlermik såku-
tunut nålagångorusugkaluarpoK, atuarfigssuardle na-
jugkane KimagtariaKarpå pingortitat pissusinik ilx-
niarnermine KaKitsisinåunginame. Sir Walter Scott
taigdliorniartardlune autdlartemåraluarpoK; oKalug-
tualiane tusåraassaussut tusåmassångutigai. Ameri-
kamioK ugperniutinik ilisimatoK atuagkiortordlo Phi-
lip Brooks iliniartitsissuniaraluarame iluagtingitsor-
poK, palasingornialeramile aitsåt. anguniagagssaK a-
ngunialersinago silaKåssuseK atordluartariaKarpoK
ingmutdlo KimerdlordluartariaKardlune. kisiåne ersser-
Kigsumik påsissaKångikaluaruvitdlumt tauva angu-
niagaKalerniarit! sungitsutut ftut inuvfiginiaKinagit.
pingårtut pingajoråt sapissuseK. atarKinåssuse-
Kalivigsimassut kångartitagssåungitsumik sapltsu-
ngortitsissumigdlo ugpissuseKartuåinartuput. Richard
Wagner ingminut agssortortaraluarsimavoK, taimåi-
tordle nipilerssorsinaunermut ugperingningnine av-
dlångortisinaunago. tåussumalo silarssuarmut aju-
gaussungortipå. nauk ukiut 100 sivnerdlugit nåpåu-
ssuaK (gule feber) iluagtingitsortumik sorssungniar-
neKartaraluartoK taimåitoK Cobame Amerikamiut
nakorsat Kavsinguit isumavdluartuarput nåpaut aju-
gauvfigineKarsinåusassoK. tåssalume ajugauvfigåt. u-
kiune 20-ne Charles Darwin tuluit nunåne nautsivi-
nguamine sulissarpoK; naussunik påssussinera iluag-
tilertutdlarångame ilåne ajortordluinararaoK. taimåi-
tordle suliane nangituåinarpå ugperigamiuk suliame
inernigssånut autdlarKautigssamik navssåsavdlu-
ne — navssårålume. ugperne« nukiuvoK pingortitsi-
ssartussoK, tåunalo takordluinermik saplssutsimigdlo
peKateKartuartarpoK.
takordluissarneK, misigissuseK perKigsoK sapl-
ssuserdlo — tåuko piginåussutsit pingasut peKati-
gigdlutik iluaKutaussumut angussaKartitsissarput mia-
nerssortumik atorneKartarångamik. inuk pisussuseK
kisiat anguniardlugo ilungersortarångat månåinaup
sujungnaersitarpå. nuånårutåinait ilungersutigissa-
rångagit silarssflp pakatsisitarpå. kisiåne inuk ilua-
KutåussusigssaK angujumavdlugo ilungersflteKardlune
atarKinåssuseKalerniartoK pikorigsigalugtuinartarpoK
— iluanårnerme erdloKinermilo.
tyskit umiarssuåta sorssutip „Bismarck“ip
uvdlue kingugditt.
1941-me majime sujunigssaK tulungnut nålau-
serdlungnartoKarpoK. ukioK iluitsoK nåmagtingajag-
dlugo tuluit k iserKingnåmltdlutik Europame nåla-
gauvfingnut Kiterdlernut pissauneKangårdlutik sor-
ssugtunut akiusimåput. imåkut sorssungnerat unai-
suanartuligssuvoK naggatånutdlo ilimanarungnaera-
lugtuinardlune. umiarssuit kivisitaussartut amerdlå-
ssusiat najugsimanarsiartuinarsimavoK nunanutdlo
avdlanut atåssuteKarfiuniartut akerKat arKartartuinit
tingmissartuinit sorssutainitdlo kigdleKångitsumik så-
ssutarineKartuarput. månalo nalunaerutigineKarujoK
tyskit sorssussue mardluk Kattegatikut avangnamu-
kartut takuneKarsimassut. tingmissartorpagssuarnf-
ngoK igdlersimårneKardlutik umiarssuarnigdlo 11-nik
niuvfagiartautinik ingiaKateKardlutik ingerdlaorput. i-
sumaKarnarpoK sorssussup åipå tåssåusassoK sor-
ssussuaK nutåliaK såkortoKissoK Bismarck.
ernginaK måna aperKutingorpoK: akerKat sor-
ssutait tåuko sunialerssårpat? suliagssainik ilaglnar-
nermago niuvfagiutit ingerdlaoKatigit f.tamåkua ig-
dlersimårnerpait, pilerssåruteKarnerpatdlo tamatuma
kingorna tuluit avssersimassåt pitardlugo Atlanter-
havimut anitdlåuniardlutik ? tyskit sorssutaisa Atlan-
terhavimilernigssåt tuluit KeKertainut taima avdlanit
ingmikortigissunut sujoranardluinarmat tuluit sorssu-
taisa sujulerssuissuisa tyskit agpakåuniarnigssåt ili-
magissariaKarpåt.
tamatuma isumagå måna, tåssa Atlanterhavimut
agpakauvfigssat tamarmik pårineKariaKåsassut. tuluit
malerssuiniåsagunik suliagssarujorujugssuaK nåmag-
siniartariaKalerpåt. ilisimaneKarpordlo taimailiornig-
ssaK umiarssuarpagssuarnik naleKarumårtoK.
sorssutit nunagissamltut nålagaunertåta sir John
Toveyip sorssutit måko Bismarckimut akiutugsså-
ngordlugit savssartisinauvai: sorssuterujuit mardluk
(King George V åma Prince of Wales), slagkryd-
serit mardluk (Hood åma Repulse) tingmissartutdlo
mitarfiat atauseK (Victorious). tatdlimat atautsimut
såssussissugssångordlugit — imaKa tamåna ajorpat-
dlångitsutut issikoKaraluarpoK. kisiåne Bismarck a-
kerauvoK KununartorssuaK. tuluit sorssutainit tama-
nit angneruvoK. Kamutilisalo angnerssait 38 centi-
meteriliuput, tuluitdle pigissait 35,5 sivnerdlugit på-
tussusilingnik KamutileKartoKångitdlat. åmalo tama-
tuma saniatigut ilimagissariaKarpoK tuluit sorssutåi-
nit sukanerusassoK — imalunlme tåukunatut suka-