Dagblaðið - 25.02.1980, Qupperneq 10

10
DAGBLAÐIÐ. MÁNUDAGUR 25. FEBRÚAR 1980.
WBIAÐIÐ
Utgefandi: Dagblaðið hf.
Framkvœmdastjóri: Sveinn R. EyjóHsson. RiUtjóri: Jónas Kristjánsson.
Ritstjórnarfulitrúi: Haukur Helgason. Fréttastjórí: ómar Valdimarsson.
Skrífstofustjóri riutjómar: Jóhannes Reykdal.
(þróttir: Hallur Slmonarson. Menning: Aðalsteinn Ingólfsson. Aðstoðarfréttastjóri: Jónas Haraldsson.
Handrít: Ásgrímur Pálsson. Hönnun: Hilmar Karisson.
Blaðamenn: Anna Bjarnason, Atli Rúnar Halldórsson, Atli Steinarsson, Ásgeir TómassoAT'Bragi,
Sigurðsson, Dóra Stefénsdóttir, Elín Afcertsdóttir, Gissur Sigurflsson, Gunnlaugur A. Jónsson, ólafur
Geirsson, Sigurflur Sverrisson.
Ljósmyndir: Ámi Páll Jóhannsson, Bjamleifur Bjamleifsson, Hörður Vilhjálmsson, Ragnar Th. Sigurfls
son, Sveinn Pormóðsson. Safn: Jón Sœvar Baldvinsson.
Skrífstofustjórí: ólafur EyjóHsson. Gjaldkeri: Préinn PorleHsson. Sölustjóri: Ingvar Sveinsson. Drerfing-
arstjóri: Már E.M. Halldórsson.
Ritstjórn Sfflumúla 12. Afgreiflsla, óskríftadeild, auglýsingar og skrifstofur Pverholti 11.
Aflalsimi blaflsins er 27022 (10 linur).
Setning og umbrot: Dagblaðifl hf., Siflumúla 12. Mynda- og plötugerfl: Hilmir hf., Siðumúla 12. Prentun
Árvakur hf., Skerfunni 10.
Askriftarvarfl é ménufll kr. 4500. Verfl í lausasölu kr. 230 eintakifl. , ,
Sameinast um óvissuna
Það, sem greinir í sundur fjármála-
ráðherrana Matthías Mathiesen, Tómas
Árnason, Sighvat Björgvinsson og
Ragnar Arnalds, er, að þeir eru hver í
sínum stjórnmálaflokki. Samanlagt
spanna þeir allt svið íslenzkra stjórn-
mála.
Þegar þessi staðreynd hefur verið bókuð, er ekki
auðvelt að finna fleiri atriði,'sem greina þá í sundur.
Hins vegar er mjög auðvelt að finna atriði, sem sam-
eina þessa fjóra stjórnmálamenn, eins og raunar
flokka þeirra i heild.
Samanlagt hafa þessir fjórir menn verið fjármála-
ráðherrar síðustu tvö árin. Allir eru þeir sammála um,
að þeir hafi verið að setja þjóðinni góð skattalög síð-
ustu daga. Ennfremur eru þeir sammála um, að lögin
stefni út í óvissuna!
Ráðherrarnir fjórir hafa verið í tvö ár að sníða þessi
lög með aðstoð þingmanna. Matthías kom málinu fyrst
á framfæri og síðan hver af öðrum. Sífellt var, að mati
ráðherranna, unnið að því að sníða af lögunum meinta
galla.
Samkvæmt þessu ætti frumvarpið nú loks að vera
orðið gott. Og fjármálaráðherrarnir fjórir eru auðvitað
sammála um, að nýju skattalögin séu til bóta. í raun-
inni er þetta eina þingmálið, sem allt pólitíska litrófið
er sammála um.
Ráðherrunum þykir að vísu miður, að ekki skuli enn
vera búið að ákveða skattstiga, mikilvægasta hornstein
allra skattalaga. Þeim þykir líka miður, að ekki skuli
vera búið að ákveða persónuafslátt og barnabætur,
sem skipta alþjóð þó miklu.
Auðvitað þykir þeim líka miður, að ekki skuli enn
vera búið að ákveða ýmsa frádráttarþætti á framtali.
Þeim þykir semsagt miður, að skattalögin skuli taka
,,heljarstökk út í náttmyrkrið”, eins og Guðmundur J.
Guðmundsson orðaði það.
Samt segja þeir, að nauðsynlegt hafi verið að setja
þessi lög, — ekki verði aftur snúið. Ragnar Arnalds
hefur þó viðurkennt, að mætir menn hafí hvatt til, að
lögunum yrði enn frestað um eitt ár og gömlu lögin
látin gilda að sinni.
Einna mestar áhyggjur hafa menn af hinu mikla,
meinta framfaraspori, sem átti að felast í sérsköttun
hjóna. í raun virðist sporið stefna að því, að konur
hætti að vinna úti, vegna afnáms frádráttar af tekjum
þeirra til skatts.
Ragnar Arnalds hefur geílð yfirlýsingu um, að lögin
verði endurskoðuð, ef þau leiði til ósanngjarnrar skatt-
byrðar ýmissa þjóðfélagshópa. Ennfremur, að álagn-
ing verði lækkuð, ef skattstigar leiða til meiri ríkis-
tekna en ætlað var.
Nauðsynleg var þessi yfirlýsing Ragnars um, að
ráðamenn viti ekki, hvað þeir eru að gera. Hitt vefst
meira fyrir áhorfendum, að fjórir fjármálaráðherrar
skuli ekki geta útskýrt, hvert stefnir tilraun þeirra í
skattamálum.
í tvö ár er búið að fjalla um þessi lög. Samt er ekki
vitað, hvaða áhrif þau hafa. Þjóðin á bara að taka
heljarstökk út í náttmyrkrið á grundvelli yfirlýsinga
fjögurra fjármálaráðherra um, að lögin séu góð, þótt
þeir skilji þau ekki sjálfir.
Því er ekki að neita, að ýmsir skattafróðir menn
vona, að hin nýju lög verði til bóta, þótt enginn hafi
enn reiknað sig til þeirrar niðurstöðu. Reynslan kann
að sýna, að þessar vonir muni rætast. En samt er óviss-
an alls ráðandi.
Þetta stórkostlega þingmál gæti verið sameiningar-
tákn fjögurra flokka kerfisins. Fjórir flokkar og fjórir
fjármálaráðherrar eru einmitt sammála um það eitt
þingmál, sem allir játa, að er stökk út i óvissuna.
Frakkar vantrúaðir á
Afganistankenn-
ingar Jimmy Carter
Vi
Það veldur hernaðarsérfræðingum
nokkru hugarangri að ef til stríðs-
undirbúnings kaemi á milli risaveld-
anna tveggja í og umhverfis Persa-
flóa í framhaldi af atburðunum í
Afganistan mundu Bandaríkin standa
illa að vigi með viðbótarherafla.
Einnig telja fræðingarnir, að eins og
sakir standa gætu Bandaríkjamenn
ekki vænzt neins verulegs stuðnings
frá bandamönnum sínum í Atlants-
hafsbandalaginu. Forráðamenn
bandalagsins í Brussel eru reyndar
einnig áhyggjufullir yfir því að
bandalagsþjóðirnar sýna ekki heldur
nein sérstök merki þess að ætla að
bjóða fram slíkan stuðning siðar.
Styrkleiki Atlantshafsbandalagsins
er aðallega i Evrópu og uppbygging
varnarkerfa þess hefur aðallega
beinzt að vörnum þar, eins og eðlilegt
má kallast þegar höfð eru í huga þau
lönd sem í bandalaginu eru.
Eins og málum er háttað nú er hið
eina sem Jimmy Carter hefur boðað,
til aukningar á flotastyrk Bandaríkj-
anna á Indlandshafi, átján
hundruð landgönguliðar sem bætast
eiga þar í hópinn siðar á þessu ári.
Bandaríkjaforseti lét þess alveg
ógetið hve mikinn aukinn herstyrk
væri nauðsynlegt að senda til þessa
heimshluta til að hafa þar nægan
fjölda landgönguliða ef til átaka
kæmi.
Bandarískum herfræðingum finnst
ekki nægilega að gert í þessum efnum
þegar borið er saman við herstyrk
Sovétrikjanna í Afganistan. Þar telja
þeir vera níutiu þúsund sovézka her-
menn auk þriggja herdeilda sem telja
þrjátiu og þrjú þúsund manns rétt
innan landamæra Sovétríkjanna.
Eini stuðningurinn sem Bandarikin
geta vænzt á Persaflóa er frá Bretum.
Þeir eru sagðir geta lagt fram sveit
tundurspilla og árásarkafbáta sem
hafa bækistöð í hinni sameiginlegu
flotastöð á Diego Garcia á Indlands-
hafi.
En hvað um Frakkana? Þeir búa
yfir sterkustum hersveitum í þessum
heimshluta af ríkjum Vestur-Evróþu.
Þeir eru að nafninu til enn i Atlants-
„LEIFTURMILU-
ARÐAR í LAND-
BÚNAÐINN”
Fyrir nokkrum dögum birti Svart-
höfði Visis grein undir þessari fyrir-
sögn. Þar vakti hann athygli á því, að
eitt af því fáa, sem ljóst lægi fyrir í
málefnasáttmála ríkisstjórnar Gunn-
ars Thoroddsen, væri að útvega
stórar fjárfúlgur með álögum á skatt-
borgara til að nota í þágu land-
búnaðarins. Vakli hann athygli á því,
að þannig hefði Gunnar Thoroddsen
snúið leiftursókn ihaldsins frá þvi
fyrir kosningar í leifturmilljarða í
landbúnað eftir kosningar.
Ræða sú sem Pálmi Jónsson land-
búnaðarráðherra flutti á Búnaðar-
þingi nýverið gaf til kynna hvað
koma skal i þessum efnum. Ræða
hans, sem tók um hálfa klukkustund
í flutningi, er ein dýrasta ræða, sem
flutt hefur verið á íslandi. í henni
boðaði hann samtals ll þús. millj.
kr. nýjar álögur á þjóðina i þágu
landbúnaðarins til viðbótar við þær
tugþúsundir millj. kr. sem varið er af
almannafé í sama skyni nú. Þessir 11
milljarðar sundurliðast þannig að
auka á niðurgreiðslur á útfluttar
landbúnaðarafurðir vegna fram-
leiðslu sl. verðlagsárs um 3000 millj.
kr. (55% hækkun á niðurgreiðslum
íslenskra skattborgara á mjólkurvör-
um og dilkakjöti ofan í útlenda neyt-
endur). Útvega á Bjargráðasjóði 1100
milljónir króna til þess að auka lána-
getu hans til landbúnaðarins, og
verja á fé úr almannasjóðum að upp-
hæð 6,8 milljarðar Jcr. til að auka
niðurgreiðslur á útfluttar land-
búnaðarafurðir á yfirstandandi verð-
lagsári umfram þá 8,4 milljarða kr.
sem lög leyfa (en það er 77% hækkun
á framlögum íslenskra skattborgara
til niðurgreiðslu á landbúnaðaraf-
urðum ofan í erlenda neytendur frá
þvi sem gildandi lög leyfa mest).
Bara byrjunin
Þetta, sem hér kemur fram, er þó
aðeins byrjunin. Á borðum ríkis-
stjórnarinnar liggur m.a. krafa frá
Stéttarsambandi bænda um stór-
hækkun á niðurgreiðslum á land-
búnaðarvörum innanlands til þess að
vinna gegn samdrælti í innanlands-
neyslu á búvörum og er vitað, að
rikisstjórnin hefur i hyggju að sinna
þvi erindi. Þar er sjálfsagt á ferðinni
upphæð, sem nemur ekki minna en
um það bil 5 milljörðum kr. — og eru
þá leifturmilljarðarnir i landbúnaðin-
um orðnir 16 og enn er hvergi nærri
allt upp talið. Sem dæmi má nefna,
að við verðlagningu landbúnaðaraf-
urða í septembermánuði á sl. hausti
var sú ákvörðun tekin að hækka verð
á gærum um yfir 100% og verð á ull
nokkru minna, enda þótt fyrir lægi
að slík verðhækkun myndi kippa fót-
unum undan þeim blómlega iðnaði
— ullar- og skinnaiðnaði — sem
vaxið hefur upp í landinu á undan-
förnum árum; gefið í senn góðar
vonir og verið eina ljósið í því
myrkri, sem nefnt hefur verið íslensk
landbúnaðarstefna. Þessi iðnaður
hefur vaxið svo á undanförnum árum
að hann er orðinn bæði í senn mikil-
vægur fyrir þjóðarbúið og hefur auk
þess skapað hundruðum manna at-
vinnu. Hin stórfellda verðhækkun á
skinnum og ull á sl. hausti er eitt
grófasta framferði þrýsti- og hags-
munahóps sem um getur þvi að þar er
V