Dagblaðið - 10.03.1981, Side 10

DAGBLAÐIÐ. ÞRIÐJUDAGUR 10. MARZ 1981.
io‘
AÐ SEUA JÓLATRÉ TIL AD
GETA HJÁLPAÐ NÁUNGANUM
ciga sinn dýra köfunarútbúnað
sjálfir. Þeir fá aðstöðu til þjálfunar
og loft á kútana sína. Annaö borga
þeir sjálfir.
Ríkishftin vill sinn hlut
refjalaust
Vinna, vinna og aftur vinna.
Þannig lýsti einn björgunarmaður
starfinu fyrir blaðamanni DB.
Hann verður tæplega sakaður um
að taka of djúpt í árinni. A sama
tíma og björgunarsveitirnar eru
samningsbundnar við Almanna-
varnir rikisins um þátttöku i björg-
unarstarfi á þeirra vegum gengur
mjög illa eða ekki að fá ríkishítina
til að gefa eftir smáaura í aðflutn-
ingsgjöld af nauðsynlegum tækj-
um. Styrkurinn frá hinu opinbcra
rýrnar stöðugl. Fastir tekjustofnat
sveilanna eru ótryggir eða ekki til.
Er þetta hægt?
- ARH
Björgunarsveitarmenn frá Hvols-
velli björguðu i land 9 skipverjum
af Heimaey VE 1 þegar skipið
strandaði við suðurströndina
óveðurskvöldið mikla 16. febrúar.
Engum þótti ástæða til að gcta sér-
staklega um hlut björgunarmanna
við frásagnir af slysinu. Og þaö
þótt þar væri verið að bjóða nátt-
úruöflum birginn og bjarga manns-
lífum — sem ekki verða metin til
fjár. Björgunarsvcitarmenn gengu
til verka, eins og alltaf í slíkum til-
fellum, hlífðu hvorki sér né sinum
tækjum og fóru ekki fram á neitt í
staðinn. Það þykir sjálfsagt mál að
hægt sé að grípa á hverjum tíma til
fjölda þjálfaðra manna i björg-
unarsveitum þegar eitlhvað bjátar
á. Fáum eða cngum dettur í hug að
bjóðast til að borga beinan út-
lagðan kostnað björgunarmanna.
Hins vegar stóð ekki á því að deilt
væri af hörku um hve mikið og
hverjir hefðu fengið í sinn hlut, ef
tekizt hefði að afstýra strandi
Hcimaeyjar. Það var gert að kjarna
málsins!
Ódrepandi áhugi
heldur þeim gangandi
Þegar slys ber að höndum eða
náttúruhamfarir gera okkur lífið
ieitt, þá þykir jafnsjálfsagt að
heyra um félaga i björgunarsveitun-
um vera komna af stað til hjálpar
náunganum, rétt eins og lögreglu
eða Almannavarnamenn. Menn
gera sér bara sjaldan grein fyrir því
að björgunarsveitarmenn eru þarna
staddir af áhuga og hugsjón en hin-
ir síðarnefndu eru gerðir út af ríkis-
valdinu og eru að sinna eiginlegum
störfum sínum.
í hnotskurn horfir málið einfald-
lega við þannig: Björgunarsveitirn-
ar eru tilorönar og starfandi vegna
ódrepandi áhuga fólksins sem í
þeim er. Sveitarmenn leggja á sig
mikið erfiöi við þjálfun og hjálpar-
störf án þess nokkurn tíma að fá
þóknun fyrir. Þvert á móti borga
þeir með sér! Og þeim mun meira
sem opinber aðstoð við starf þeirra
rýrnar ár frá ári. Til að ná endum
saman (svo hægt sé að sinna næstu
útköllum Almannavarna og lög-
reglu — fulltrúa hins opinbera)
leggja menn á sig að selja merki,
jólatré, flugelda og happdrættis-
miða. í minni sveit hefði þetta verið
kölluð kleppsvinna en svona er það
samt. Spumingin er bara: Er hægt
að láta þetta ganga áfram?
Leiklist mikilvægari en
mannslrf?
Stundum er óskemmtilegt að
verða vitni að þvi þegar menn meta
um eigin mikilvægi og ágæti. Það
væri til dæmis ófrjó umræða að
nieta hvort mikilvægara væri að
halda Flugbjörgunarsveitinni gang-
andi eða Alþýðuleikhúsinu. Menn
vildu ábyggilega hvorugt missa, og
bæði leikhúsið og sveitin eiga sjálf-
sagt í erfiðleikum með rekstur sinn.
En Flugbjörgunarsveitarmenn velta
stundum fyrir sér hvers vegna
Alþýðuleikhúsið fékk 40 milljónir
kr. I styrk á liðnu ári en þeir sjálfir
aðeins I milljón. Eru þeir ónauð-
synlegri sem nemur 39 milljónum?
Eða er það talið mikilvægara að
bjarga leiklistinni en mannslifum?
Hvað sem þessum vangaveltum
líður þá er það deginum Ijósara að
ríkið styrkir starf björgunarsveit-
anna skammarlega lítið. Enn
skammarlegra er að þeir sem ganga
til liðs við sveitirnar þurfa að borga
fúlgur úr eigin vasa til að halda
starfinu gangandi. Meginhluti bún-
aðar mannanna er þeirra eigin eign:
Skíði, viðleguútbúnaður, fatnaður,
broddar, ísaxir, klifurbúnaður.
Ótal vélsleðar og bílar í eigu félag-
anna sjálfra eru notaðir í leitum
sveitanna — á reikning eigendanna.
Undantekning er jafnvel að þeim sé
séö fyrir bensíni á farartækin! 12
kafarar í Slysavarnadcild Ingólfs
Ríkið leggur á okkur drápsklyfjar með skattheimtu sinni:
Þurfum að senda neyð-
arkall til almennings
— segir Arngrímur
Hermannsson
stjórnarmaður
íFlugbjörgunar-
sveitinni
„Við höfum alltaf brugðizt við
hart þegar almenningur sendir
neyðarkall en nú er svo komið að við
sjálfir þurfum að senda neyðarkall
til almennings. Fjármálaástandið
hefur aldrei verið jafnslæmt og nú.
Sveitin á sem stendur rétt nægilegt
fjármagn til að kosta eina minnihátt-
ar leit,” sagði Arngrímur Hermanns-
son, gjaldkeri Flugbjörgunarsveitar-
innar. Stjórn sveitarinnar kom saman
á fund í fyrri viku og ræddi alvarlegt
fjárhagsástand hennar. Vonazt var
eftir að styrkir hins opinbera yrðu
mun meiri en raun bar vitni. Opinber
framlög hækka ár frá ári lítillega í
krónum talið en sé raungildi þeirra
metið kemur i ljós að þau rýrna stöð-
ugt.
Borgin styrkti Flugbjörgunarsveit-
ina með 800 þús. kr. árið 1979, 1
milljón árið 1980 og 1.5 milljón gkr. í
ár. Rikisstyrkurinn var I milljón í
fyrra en 2.5 millj. gkrónur í ár, inni-
falið í tölunni er aukafjárveiting
vegna kaupa á fjarskiptabúnaði.
Lögum samkvæmt eiga allar
björgunarsveitir að skipta um tal-
stöðvarútbúnað sinn, sem kostar
Flugbjörgunarsveitina eina 160— 200
þús. krónur að meðtöldum öllum að-
flutningsgjöldum. Borgaryfirvöldum
var skrifað bréf og farið fram á auka-
fjárstuðning vegna þessa en með
bréfi dagsettu 18. febrúar synjaði
borgarstjórinn beiðninni fyrir hönd
yfirvalda. Fjármálaútlitið er því
dökkt, dekkra en menn þar hafa áður
horfzt í augu við. í ráði er. að setja í
gang happdrætti til að afla peninga í
kassann.
Rekstursreikningur Flug-
björgunarsveitarinnar fyrir liðið ár
hljóðar upp á tæplega 19 milljónir
gkr. Rekstur bifreiða kostaði 3 millj.
gkr. og rekstur húsnæðis 1.2 millj.
gkróna. Það voru stærstu liðirnir en
til viðbótar komu margir smærri
kostnaðarliðir. A tekjuhlið er að
finna eina milljón frá ríkinu og aðra
frá Reykjavíkurborg, sem fyrr er
getið. Auk þess gjöf Lionsklúbbsins
Týs að verðmæti 2.8 milljónir gkr.,
gjöf Lionsklúbbsins Njarðar að verð-
mæti 1.6 millj., stórgjafir frá Félagi
ísl. atvinnuflugmanna, Félagi
flugumferðarstjóra og fleirum. Hin
frjálsu félagasamtök standasig þarna
sýnilega margfalt betur en hið opin-
k
Arngrimur llermannsson. t.h., ou Guðmundur Oddgeirsson snjóbilstjóri \iö hil Flugbjörgunarsveitarinnar á æfinttu fvrir nokkrum dögum. Bíllinn er niódel '46
en stendur sig vel þó hálffertugur sé! DB-mynd ARH.
bera, sá aðili er mest biður um aðstoð
björgunarmanna.
Flugbjörgunarsveitin
fjölmennust
Flugbjörgunarsveitin í Reykjavík
er fjölmennasta sveitin í borginni. í
Reykjavík eru á félagaskrá 230
manns. Sveitinni er skipt í hópa inn-
byrðis í samræmi við mismunandi
reynslu félaganna og þekkingu.
Þannig er þar að finna bíladeild,
snjóbíla- og vélsleðadeildir, skíða-
deild, fjarskiptadeild, snjóflóða-
deild, klifurdeild, fallhlífadeild og
skyndihjálpardeild. Margir eru þátt-
takendur í fleiri en einni deild. Flug-
björgunarsveitir eru einnig starfandi
á Akureyri, Hellu og í Varmahlíð. Á
síðasta ári sinnti Reykjavíkursveitin
tíu sinnum útköllum Almannavarna
og/eða lögreglu, auk útkalla þar sem
sveitin lagði til 60—80 þjálfaða leitar-
menn í hvert sinn. Árið 1980 voru 102
skipulagðar fræðslu- og kynnis-
ferðir á vegum sveitarinnar. Slíkar
skipulagðar æfingar og þjálfun eru
aðeins stundaðar af félögum í ör-
fáum björgunarsveitum á landinu og
greinir þær sveitir að því leyti frá
öðrum sem hafa til umráða einhvern
búnað en stunda ekki kerfisbundna
þjálfun.
Ríkið leggur
á okkur drápsklyfjar
„Almannavarnanefnd, fyrir hönd
ríkisins, ætlast til þess að björgunar-
sveitir gegni ákveðnu hlutverki í
öryggiskerfi landsins,” sagði Arn-
grímur Hermannsson.
„Við höfum aldrei talið eftir okkur
að gera það sem í okkar valdi stendur
þegar eftir þvi er leitað. En nú er svo
komið, ekki sízt vegna þess að ríkis-
valdið leggur á okkar herðar dráps-
klyfjar með skattheimtu sinni, að
framtíðin er óviss. Mun meiri aðstoð
hins opinbera verður til að koma ef
við eigum að geta uppfyllt þær kröf-
ur sem til okkar eru gerðar. Eitt
lítið dæmi sýnir skeytingarleysi yfir-
valda gagnvart okkar starfi. Al-
mannavarnir og lögreglan kölluðu
Flugbjörgunarsveitina út óveðurs-
kvöldið mijcla i febrúar. Við vorum
eins og féfagar í öðrum björgunar-
sveitum við störf hingað og þangað
um borgina og víðar við erfiðar og
hættulegar aðstæður. Sendibílstjórar
sem kallaðir voru út til vinnu af Al-
mannavörnum sama kvöld fengu
borgað fyrir sinn hlut, veið fengum
ekki einu sinni kostnað við rekstur
bílanna. Bensínkostnaðurinn einn
hjá sveitinni í 5 klukkutíma þetta
kvöld nam 1.500 krónum.”
V