Dagblaðið - 11.06.1981, Síða 13

/V.
DAGBLAÐIÐ. FIMMTUDAGUR 11. JÚNÍ1981.
13
N
í fjölmiðlum, blöðum, sjónvarpi
og útvarpi, er næstum daglega verið
að segja frá hinni gifurlegu fram-
leiðniaukningu, sem hagræðing i
fjölda prjónastofa á landinu hefur
haft i för með sér. Búið er nú þegar
að auka framleiðsluna um 100—
130% og i júllmánuði verður búið að
framleiða meira af prjónafatnaði en
framleitt var allt árið I fyrra.
Vist væri gott eitt um þetta að
segja ef fyrir væru nóg verkefni til
þess að taka við framleiðslunni en
ekki blasti við fækkun og uppsagnir í
þessum iðnaði og ef hann auk þess
gæfi fólkinu sem að iðnaðinum vinn-
ur veruiega kauphækkun fyrir þessa
geysilegu framleiðniaukningu. En
skoðum nú málið dálitið nánar.
í Tímanum 3. júní er ásamt þessum
frásögnum birt mynd af saumakon-
unum sem allra afkastamestar eru
taldar en það eru konumar sem vinna
á Saumastofu Akraþrjóns á Akra-
nesi. Þar segir blaðið að framleiðni-
aukningin hafi orðið 100% eða meira
síðan í fyrra.
Hvað hafa þessar afbragðsgóðu
konur fengið í sinn hlut fyrir þessi
geysilegu afköst. Segi og skrifa, í
maimánuði fengu þær samkv.
kerfinu 16,3% í meðalbónus fyrir að
auka framleiðni fyrirtækisins um
meira en 100%. Fyrirtækið 100% eða
meira, konurnar 16,3%. Hvilíkum
arðræningjagaldri er hér beitt. Og
best er að segja söguna eins og hún
gengur.
Eins og allir vita er iægst af öllu
lágu kaupi, launin sem konurnar i
iðnaðinum búa við. Eða í þessum
umrædda mánuði, maí, var mánað-
arkaupið i saumaskap byrjunarlaun
Konur í idnaði
100% eða meiri f ramleiðniaukning í prjónafatnaði
16,3% launahækkun til saumakvenna
Kjallarinn
Herdís Ólafsdóttir
kr. 3.915 og getur orðið hæst eftir 4ra
ára starfsreynslu kr. 4.191. Verður
fólki ekki sifellt umhugsunarefni sem
býr við slik launakjör, hvað sé nú til
ráða svo afbragðsgóðir starfsmenn
,Verkakonur, þiö eigið oröiö.’
Konur í hvers konar iönaði búa viö hið lægsta af öllu lágu kaupi, segir greinarhöf-
undur.
geti bætt við launin sín. Jú, ráð er til
sem sögur fara af, það er að vinna i
bónus. Enda þótt kunnugt sé hvílikt
vinnuálag og þrælapiskur bónusinn
er hefur hann hækkað kaup i fiskiðn-
aðinum hjá fólki sem stendur uppá
sitt besta, þótt að visu framleiðni-
aukningin komi að stærri hluta i
hendur atvinnurekenda eins og kunn-
ugter.
Útlenskt þrælakerfi
En nú skal lika fara að skipuleggja
iðnaðinn. Til er stofnun sem heitir
Iðntæknistofnun fslands. Hún hefur
haft með höndum skipulagningu í
verksmiðjum og saumastofum
iðnaðarins, með þessum ágæta ár-
angri, sem segjr frá daglega i fjöl-
miðlum. Hún hefur haft frumkvæði
að þvi, að erlent fyrirtæki með er-
iendar forskriftir og kerfi hefur verið
ráðið til starfa hér og þá helst 1
saumastofur, með loforði um bónus
og aukin laun, þegar öllu hefur verið
komið i kring sem þetta kerfi kallar
á.
Verkakonurnar hafa verið fúsar á
að taka þátt í þessu, i fyrstu vegna
þess að þær þurfa hærrí laun og vilja
fúsar stuðla að aukinni arðsemi á
sinum vinnustað. Vist er hægt að
viðurkenna það að i upphafi hefur
veríð byrjað á þvi að skipuleggja og
taka til i ruslbomum vinnustöðum á
saumastofum, þar sem öllu var
hrúgað saman i einn haug svo rétt
sást i saumakonurnar og vélarnar
uppúr efnishaugunum. Og virða skal
það að stjómendum er gert ljóst að
þannig á ekki vinnustaður að vera og
sjálfsagt gerir sú hagræðing eitthvað
til framleiðniaukningar.
En strax þegar byrjað er að skipu-
leggja verkakonurnar með skeið-
klukku í hönd þá er öllum ljóst hvar
afkastaaukningin liggur. Útlendingar
standa þungbúnir yfir hverri mann-
eskju, með nokkra aðstoðarmenn við
hlið sér til mælinga og kerfisbreyt-
inga. Vinna skal hraðar, hraðar brrrr
— vélin verður hiklaust að sauma
hraðar, hraðar. Engin aukaviðbrögð,
allt mælt og skipulagt. Ef einhverjum
verður á að lfta af vélinni sinni og
hika við, koma útlendir mælinga-
meistarar og snúa höfði viðkomandi
starfsmanns að taufæti vélarinnar og
verkefninu. Enginn má segja orð, allt
líf fólksins, öll hugsun og einbeiting á
meðan á vinnu stendur skal lögð
fram fyrir meiri framleiðni fyrir
fyrirtækið. Útlenskt þrælakerfi hefur
verið tekið í notkun sem gefur iðn-
fyrirtækjunum meira en 100% aukin
afköst, en verkakonunum í Akra-
prjón i maimánuði aðeins 16,3% í
meðaitaislaunahækkun, sem þýðir
kr. 3,82 pr. tlma eða mánaðark. kr.
4.577—4.853.
Er ekki kominn timi til fyrir ykkur,
verkakonur i iðnaði, að risa upp og
segja svivirðingunni strið á hendur og
láta ekki fara með ykkur á þennan
hátt? Vinnum ekki eftir erlendu
þrælakerfi. fslendingar hljóta aö geta
skipulagt þann vinnustað og mælt
það bónuskerfi sem okkur hentar.
Verkakonur, þið eigið orðið.
Athugið vel hverju þið viljið fórna
fyrir smánarlegar launahækkanir.
Herdis Ólafsdóttir,
Akranesi.
VIÐ H0LDUM UTIFUND
Kjallarinn
Á laugardag.nn höldum við úti-
fund á Lækjartorgi klukkan hálftvö.
Hann er í tengslum við aukaþing
Sjálfsbjargar, landssambands fatl-
aðra. Þetta aukaþing samtakanna er
haldið um aðeins tvö málefni. At-
vinnumál fatlaðra og lífeyrismál.
Atvinnumál fatlaðra eru einn af
þýðingarmestu þáttum i lífsbaráttu
fatlaðra. Fyrir fatlaðan einstakling,
eins og aðra, er sá möguleiki að fá að
vinna grundvallaratriði og forsenda
þess að hægt sé að lifa eðlilegu lifi.
Þetta gildir um þá sem hafa heilsu til
að vinna og þeir eru miklu fleiri en
margir telja.
Svo mikilvægt er þetta atriði að
„Sumir trúðu því til að mynda varla að tí-
undi hver maður fatlast einhvern tíma á
ævinm...
55
Frá æfingu Alþýðuleikhússins á leikritinu Sterkari en Súpermann. Þýðingu leiksins gerði Magnús Kjartansson. Höfundur cr
breskur og heitir Roy Klift. Verkið var samið árið 1979—1980 og frumflutt 7. mars 1980 og erenn leikið fyrir fullu húsi.
Sjálfsbjörg blæs nú til aukaþings
með þessi málefni sem grunntón.
Betri staða í Iffinu
Þó að það séu fatlaðir sem standa
fyrir þessum útifundi, vonum við að
fatlaðir verði aðeins litill hluti af
fundargestum. Þessi fundur er ekki
sist haldinn til þess að leita eftir sam-
stöðu og siðferðilegum stuðningi
þeirra sem (íjfatlaðir eru.
í baráttu fatlaðra fyrir betri
aðstöðu í lífinu, baráttu þeirra fyrir
jafnrétti og sömu mannréttindum og
aðrir búa við, er stuðningur og sam-
starf við hina ófötluðu afar mikil-
vægur. Vegna þessa er það von okkar
að Reykvikingar og ibúar allra ná-
grannabyggðanna verði meö okkur á
þessum útifundi og sýni samstöðu
sína með þeirri þátttöku.
Sívaxandi skilningur
Við höfum orðið áþreifanlega vör
við það að málefni fatlaðra njóta nú
sivaxandi skilnings alls almennings.
Ekki sist höfum við orðið vör við
þetta við undirbúning þessa útifund-
ar.
Þessi staðreynd byggist ekki síst á
því að þessi málaflokkur hefur verið
meira i sviðsljósinu á þessu ári en oft
áður. Almenningur i landinu hefur
ekki haft mikla innsýn i kjör og að-
búnað fatlaðra hingað til. Flestir sem
ekki þekktu til hafa orðið mjög undr-
andi á þeirri staðreynd, hve margir
eru fatlaðir og hve margir fatlast ár-
lega. Sumir trúðu þvi til að mynda
varla að tiundi hver maður fatlast
einhvem tima á ævinni i meira eða
minnamæli.
„Sterkari en
Súpermann"
Útifundurinn verður með léttu
ivafl. Hljóðfæraleikarar munu hefja
leik á torginu kiukkan eitt. Engar
langar ræður verða fluttar heldur
stutt ávörp.
Hrafn Sæmundsson
Alþýðuleikhúsið mun þarna frum-
flytja hluta úr leikriti sem verið er að
æfa. Allstór hópur fatlaöra sá þetta
leikrit á æfmgu nú nýlega. Allir voru
sammála um að þarna væri ekki ein-
ungis um að ræða afburðaverk,
heldur hefði það unga fólk sem að
sýningunni stendur náð ótrúlegum
tökum á hinu vandmeðfarna efni sem
þarna er fjallað um.
Þetta leikrit heitir „Sterkari en
Súpermann” i ísienskri þýðingu
Magnúsar Kjartanssonar. Þetta leik-
rit er alveg ótrúlega grípandi og
skemmtilegt verkefni. Hvergi örlar
þar á þeirri viðkvæmni og stundum
væmni sem oft einkennir slík verk.
Textinn og hin frábæra túlkun ganga
þarna fram á ystu nöf í fullkominni
ádeilu, en hvergi heldur feti framar,
og verkið skýrir á ljósan hátt þau
mannlegu samskipti sem um er fjall-
að.
Sá sem þetta ritar vill gjarnan
leggja mikið að veði fyrir þvi að þetta
leikrit muni setja mikinn og litrikan
svip á næstu vertíð i leikhúsunum.
Það myndi gleðja okkur mikið, ef
hinir ófötluðu sýndu samstöðu og
kæmu á fundinn, þúsundir Reykvík-
inga og íbúa úr nágrannabyggðum.
Hrafn Sæmundsson
prentari.