Dagblaðið - 20.10.1981, Qupperneq 4

4
DAGBLAÐIÐ. ÞRIÐJUDAGUR 20. OKTÓBER 1981.
DB á ne ytendamarkaði
Smjörvi kominn á markaöinn:
Harðnar ekki í kætiskáp og
er ívið ódýrari en smjörið

r*o*l*‘

Sttí/öfx.
j; V;*/<
...sá cim
NÍmjúki
incó
‘itnjöibiiitjði
Framleiddur hjá M jólkursamlagi KEA á Akureyri f yrst í stað
Smjörvi nefnist nýtt viðbit sem nú
er komið á markaðinn hér á landi.
Smjörvi er framleiddur úr mjólkur-
fitu að 4/5 hlutum en jurtafitu að 1 /5
hluta. Það gerir það að verkum að
smjörvi helzt jafnan mjúkur, þótt
hann sé geymdur í kasliskáp, en
heldur jafnframt smjörbragðinu
óbreyttu. Smjörvi er seldur í 300 gr
öskjum sem kosta 20,50 kr. Er þá
7,70 kr. ódýrari en smjör sem pakkað
er í sams konar öskjur, en tæpum 4
kr. ódýrari pr. kg miðað við smjör i
venjulegum pakkningum. Fyrst um
sinn verður smjörvi framleiddur hjá
Mjólkursamlagi KEA á Akureyri.
Að sœnskri
fyrirmynd
Fyrir rúmum tuttugu árum komu
Svíar með sams konar viðbit á mark-
aðinn er þeir nefndu „bregott”
(þýðir auðsmurt , enda er auðvelt að
smyrja með þessu viðbiti og það nær
eingöngu notað til þess í Svíþjóð).
Bregott hefur notið sívaxandi vin-
sælda neytenda og hefur framleiðsla
verið tekin upp í mörgum öðrum
löndum.
Harry Neij frá sænsku mjólkur-
samtökunum kom hingað til lands til
þess að aðstoða við að koma þessari
framleiðslu á laggirnar hér. Fyrir
helgina var haldinn blaðamanna-
fundur, þar sem nýja framleiðslan,
smjörvinn, var kynnt. Greindi Svíinn
Neij þar frá ýmsum staðreyndum
varðandi „bregott” og útbreiðslu
smjörs í heimalandi sínu.
Hann sagði m.a. að neyzla smjörs
og einnig bregotts hefði aukizt á und-
anförnum árum í Svíþjóð. Svíar hafa
einnig á boðstólum viðbitið „látt &
Iagom”, sem inniheldur aðeins 40%
fitu, en smjör og smjörvi innihalda
80% fitu. Feitisneyzla í Sviþjóð er
21,2 kg á mann á ári og hefur verið
nokkuð stöðug sl. tíu ár. Af þeirri
neyzlu er 8,1 kg framleiðsla mjólkur-
búanna, þ.e. smjör, bregott og látt &
lagomen 13,1 kger smjörlíki.
Forráðamenn Osta- og smjörsöl-
unnar sögðu að fituneyzla íslendinga
væri svipuð, þó ekki hefðu þeir hand-
bærar tölur um skiptingu milli smjörs
og smjörlíkis.
Harry Neij sagði að á sl. árum
hefði notkun smjörs aukizt í Svíþjóð
um leið og aukizt hefur eftirspurn
eftir öðrum náttúrulegum efnum.
Nú nota menn smjör í matargerð.
Kjöt er orðið dýrt, sagði Harry Neij.
Og þess vegna horfir enginn í að gera
það enn betra með því að nota smjör
við matreiðsluna. Hann sagði að
sænskir bakarar notuðu stundum
smjör í framleiðsluna. Rennur sllkt
smjörbakkelsi út, jafnvel þótt það sé
ívið dýraraen annað.
Árið 1975 var gerð könnun á tíu
mest seldu tegundum matarfeiti 1
verzlunum í Svíþjóð.Þá var smjörlík-
istegundin milda efst á blaði með
21% hlutdeild í markaðinum, smjör-
ið var í öðru sæti með 16%, bregott
var í fimmta sæti með 7% markaðs-
hlutdeild. Árið 1980 var aftur gerð á
þessu könnun. Þá var smjörið komið
í efsta sæti, en þó aðeins með 13%
markaðshlutdeild, og bregott í annað
sæti, einnig meö 13%. Milda var nú í
þriðja sæti með 12% markaðshlut-
deild. Notkun á léttsmjörinu, látt &
lagom steig úr 4% markaðshlutdeild
og niunda sæti vinsældalistans upp í
fimmta sæti og 10% markaðshlut-
Sænski sérfræðingurínn Harry Neij með forstjóra Osta- og smjðrsðlunnar, Óskari Gunnarssyni, og smjörgerðarmeistaran-
um frá Akureyrí, Héðni Þorsteinssyni. DB-mynd Einar Olason.
deild á þessum fimm árum. Svíar eru
að vonum ánægðir með auknar vin-
sældir smjörsins.
Ekkert smjörfjall til
Framleiðslan á smjörva á sér all-
langan aðdraganda hérlendis. Ekki er
hægt að hefja sllka framleiöslu nema
að áðurfenginni heimild stjórnvalda.
Var á síðasta þingi samþykkt laga-
breyting þar sem þetta er heimilað.
Aðspuröur sagöi Oskar Gunnars-
son, forstjóri Osta- og smjörsölunn-
ar, að af sömu ástæðu væri ekki
hægt að fara út í framleiöslu „látt &
lagom” eða léttsmjörs hér á landi.
Nú er ekkert smjörfjall til í land-
inu. Smjörbirgðir eru um 500tonn en
voru um 1100 tonn í fyrra á sama
tíma. Það er því ekkert útlit fyrir
smjörútsölu á næstunni.
Þess má að lokum geta að smjörv-
inn er nákvæmlega eins og smjör á
bragðið, enda er þarna um smjör að
ræða, þótt skipt hafi verið um hluta
af fitutegundunum.
-A.Bj.

r
Oheiðarleg viðskipti bflaumboðanna?
Tryggingafélögin lána en ekki umboðin
—enginn neyddur til þess að skipta við ákveðið félag
Ólafur Hauksson hringdi:
Mér finnast óeðlileg þau viðskipti
FRYSTIKISTUR
FRA
ELC0LD
290, 390 og 500 litra. Með Danfoss
frystikerfi. Sérstaklega vel ein- r
angruð. Meö Ijósi og lás. Kistan sem
aldrei bregst. Takmarkað magn.
DÚNSK GÆÐAVARA
Akurvík, Akureyri
Gunrtar Ásgeirsson hf.
Suðurlandsbraut 16 Simi 9135200
bilaumboðanna að bjóða lán í bílum
sem keyptir eru nýir gegn því að
menn tryggi þá siðan hjá ákveðnum
tryggingafélögum. Get ég nefnt sem
dæmi að Veltir lánar 15.000 krónur í
Volvo ef hann er tryggður hjá Sjóvá.
Sama má segja um Bifreiðar og land-
búnaðarvélar nema þá er félagið
'Almennar tryggingar. Ég get ekki
trúað öðru en að þetta séu ólögmætir
viðskiptahættir.
Svar:
Ég spurði Harald Hjartarson
blaðafulltrúa Veltis um þetta mál.
Hann sagði að þetta væri ekki alls
kostar rétt hjá Ólafi. Sannleikurinn
væri sá að það væru ekki bílaum-
boðin sem lánuðu fé í bílum heldur
væru það tryggingafélögin. Það er
til dæmis þannig að ef ég fer og kaupi
mér Volvo þá er það Sjóvá en ekki
Veltir sem lánar mér 15.000 krónur.
Haraldur sagði að ef ég hins vegar
vildi ómögulega tryggja þar heldur
t.d. hjá Almennum tryggingum gæti
ég farið þangað og beðið það félag að
lána mér sömu upphæð. Væri í flest-
um tilfellum orðið við því ef ég hefði
átt löng og góð viðskipti við félagið.
Enginn væri því neyddur til þess að
tryggja hjá ákveðnu tryggingafélagi.
Haraldur benti lika á aðra leið sem
væri fær ef menn vildu ekki fá lánað
hjá tryggingafélögunum. Það er að
fá lán í banka. Hann sagði að ef
menn létu leggja laun sinn inn á t.d.
Samvinnubankann gætu þeir að
nokkrum tíma liðnum fengið gott
lán. Það virtist auðveldara núna að
fá lán í banka en oft hefði verið og
breytti það stöðunni óneitanlega.
Lán þau sem tryggingafélögin veita
eru með hæstu vöxtum þannig að
ekki er óhagstæðara að taka banka-
lán. -DS.
15% aukningáosta-
neyzlu í september
Aukning á ostasölu hjá Osta- og
smjörsölunni var 15% í síðasta mán-
uði. Er það mesta söluaukning á
einum mánuði frá því að fyrirtækið
hóf starfsemi sína.
Ostur nýtur síaukinna vinsælda
meðal almennings en nú eru fram-
leiddar í kringum fjörutiu tegundir
osta hér á landi. Á blaðamannafundi
sem haldinn var fyrir helgi vegna
smjörva ooðaði forstjóri fyrirtækis-
ins að bráðlega yrði enn frekari aukn-
ing á úrvalinu sem fyrirtækið býður
upp á.
Osta- og smjörsalan rekur nú tvær
verzlanir í höfuðborginni, á Snorra-
braut 34 og á Bitruhálsi. ( báðum
þessum ostabúðum er hægt að fá að
smakka á ostunum áður en kaupin
eru gerð. Á báðum stöðum er einnig
hægt að fá greinargóðar leiðbeining-
ar um ostaval og raunar ýmsar vörur
sem fara vel með osti, eins og kex,
ávextio.fl. -A.Bj.
Upplýsingaseóill
til samanburöar á heimiliskostnaði
Hvað kostar heimilishaldið?
Vinsamlega sendið okkur þennan svarseðil. Þannig eruð þér orðinn virkur þátttak-
andi í upplVsingamjðlun meðal almennings um hvert sé meðaltal heimiliskostnaðar
fjölskyldu af sömu stærð og yðar. Þar að auki eigið þér von um að fá nytsamt heimilis-
tæki.
Nafn áskrifanda
Heimili
Sími
Fjöldi heimilisfólks
Kostnaður í septembermánuði 1981
Matur og hreinlætisvörur kr.
Annað kr.
Alls kr.
m HK i V