Sunnudagur fylgirit Þjóðviljans - 31.10.1965, Blaðsíða 6

ÞA
HLÓ
JONNI
Mynd sú er höfundur dregur
hér upp, og nefnir „Leikþátt
frá kreppuárunum", er því
miður ekki eins fjarri okkur
og ýmsir gætu haldið, í okkar
margnefnda „velferðarríki“.
Slík tilfelli voru óteljandi á
þeim árum — og þeir tímar
gætu komið aftur.
Ekki nema tvöhundruð,
sagði Vilson kaupmaður, og
fleygði dagblaði á borðið og
néri hendurnar brosandi:
Jonni, þeir eru komnir niður
í tvöhundruð.
Ha? hváði Jonni annars hug-
ar.
Atvinnuleysingjamir maður.
Tvöhundruð atvinnulausir í
marz, það þýðir engan í apríl.
Við megum búast við mikilli
sölu með vorinu, roksölu.
Eftilvill. sagði Jonni.
Alveg víst vinurinn, alveg
vist, jafnvel verður skortur á
vinnuafli þegar líður á vorið.
Já Jonni minn, maður verður
að hafa augun opin. Það má
jafnvel reikna með hækkuðu
kaupl og aukinni velmegun.
Getur ekki brugðizt Jón, trúið
rér alveg viss sala hjá okkur
vor. Fólkið kaupir aftur, það
sem það varð að selja okkur
i vetur, alveg tryggt vinur,
gulltryggt.
Það færi betur anzaði Jón.
Svo varð þögn stundarkorn.
Sólskinið flæddi inn um
gluggann, suðandi fluga skauzt
gegnum geislastrauminn og
settist á eina hilluna á veggn-
um innan við borðið.
Kaupmaðurinn starði á Jón
Og gretti sig. Heyrið þér Jón
minn, sagði hann alvarlegur,
heyrið þér?
Já sagði Jón og leit við hon-
um.
Ég er að hugsa um að
hækka við yður.
Jæjajá, anzaði Jón lágt, og
leit undan. Ætlið þér að
hækka húsaleiguna mikið?
Kaupið vinur minn sagði
kaupmaður hárri röddu, skilj-
ið þér það ekki? Ég ætla að
hækka við yður kaupið.
Ha, já, stamaði Jón vand-
294 SUNNUDAGUR
EFTIR M.M.
ræðalega. Afsakið kaupmaður
ég átti alls ekki von á þessu.
Tja hvað eigum við að segja,
vinur minn, hundrað, hundrað
krónu hækkun á mánuði. Ger-
ið þér yður ánægðan með
það?
Þeir horfðust á, kaupmað-
urinn brosandi, Jón undrandi.
Þetta er svo ótrúlegt, hækka
við mig kaupið um hundrað á
mánuði. Ja, mér finnst ég ekki
eiga þetta skilið. Ég þakka,
þakka hjartanlega.
En þér verðið að skilja það,
Jón minn, að ég vil hafa á-
nægt fólk í kringum mig, ó-
ánægja skapar andúð, þér
þekkið það, ég vil hafa glaða
starfsmenn, það bókstaflega
eykur viðskiptin.
Ég er nú ekki hneigður fyrir
svona störf, get ekki að þessu
gert. Mér þykir það mjög leið-
inlegt.
Þér verðið að læra að lifa
Jón minn, læra að vinna eins
og annað fólk, það verða allir
að læra að lifa og vinna. Þér
eruð svo trúir og vandaðir, ég
get treyst yður á hverju sem
gengur, það er stór kostur Jón
minn að geta treyst mönnum
sem starfa við svona fyrirtæki.
Náttúrlega er eitthvað að öll-
um, það er tildæmis mjög ó-
eðlilegt hvernig þér komuð
fram þegar þér selduð frakk-
ann í dag, þér þókstaflega við-
urkennduð að hann væri orð-
inn snjáður á alnbogum, og
hefði ég ekki tekið af yður
ráðin, hefðuð þér áreiðanlega
sagt að það væri brostið út úr
vösunum.
Hvað segið þér nú kaupmað-
ur, sagði Jón undrandi. Þér
sögðuð þetta sjálfir um frakk-
ann þegar við keyptum hann I
vetur af honum Jónasi, þér
sögðuð ---------
En góði maður sagði kaup-
maður og baðaði út höndum,
við vorum þá að kaupa hann,
skiljið þér ekki muninn á þvi?
Nei, það skil ég ekki, hafi
frakkinn verið snjáður á aln-
bogum í vetur þegar við
keyptum hann, þá hlýtur hann
að var það í dag. Er þetta
ekki rétt.
Rétt og ekki rétt. Þegar við
kaupum hluti er að sjálfsögðu
rétt að benda seljendunum á
gallana, en þegar við erum
seljendur bendum við aftur á
á móti eingöngu á kostina, já
og ekki einungis það, heldur
segjum við að þetta séu alveg
sérstæð kostakaup, já Jonni
minn mundu það, kosta kaup.
Þér eruð það skýrir vinur
minn, að yður hlýtur að lær-
ast hvernig góðir verzlunar-
menn koma fram. Og svo er
það brosið, Jón minn, já ég
sagði brosið, það er aldréi
nógu eðlilegt. Við þurfum að
taka eina æfingu í kvöld.
Ó drottinn minn sæll og góð-
ur, sagði Jón. Gerið það ekki
góði kaupmaður, gerið það
ekki, takið heldur peningana,
kauphækkunina.
Já en góði Jonni, bara
brosa, er það þá svo mikið að
biðja yður að brosa.
Ég get það ekki, hér er ekk-
ert til þess að brosa að, takið
kauphækkunina, gerið það
góði kaupmaður, takið heídur
kauphækkunina.
Nei Jón minn. Þér verðið að
komast yfir þetta. Trúið mér,
það getur kostað yður lífið ef
þér komizt ekki yfir þessa
veilu.
Þér vitið að ég er ekki bros-
mildur að eðlisfari, hlífið mér
við þessu, þessum leikaraskap.
Hurð verzlunarinnar opnað-
ist, og heitt vorsólskinið flæddi
inná gólfið, tvær konur gengu
inn. Við litum aðeins inn um
leið og við gengum framhjá,
sagði kaupmannsfrúin bros-
andi og hlý. Er ekki komið að
lokun.
Jú góða mín, sagði Vilson.
Við verðum öll samferða heim.
Þið hafið verið úti að ganga
í góða veðrinu.
O, sagði frú Vilson, en mað-
ur hennar sneri sér að kon-
unni hans Jóns. Mikið eruð
þér rjóðar og yndislegar, kæra
frú, alveg eins og yngismær.
En lítið þér á frúna yðar
herra Vilson. Er hún ekki dá-
samleg með nýja hattinn, svar-
aði konan hans Jóns.
Hún er engill, svaraði kaup_
maðurinn, og leit með aðdáun
á frúna, svo hlóu þau öll, en
Jón stóð við gluggann og
horfði út. Jonni, kallaði kaup-
maður. Jonni komið þér hing-
að og hlæið með okkur, og
aftur var hlegið, og Jón eigr-
aði til þeirra. Sjáið þér kon-
una yðar, hélt kaupmaður á-
fram, er hún ekki dásamlega
ung og fögur.
Hún er gimsteinn, sagði Jón
og brosti við henni.
Þetta bros ættuð þér að
hafa á andlitinu allan daginn,
sagði Vilson og virti hann fyr-
ir sér. Nú get ég skilið af-
hverju konan elskar yður.
Þau hlæja öll.
Ást og bros eiga sér sípar
orsakir, hvorugt verður til af
engu, kaupmaður, svaraði Jón.
Jæja góði, sagði Vilson og
missti brosið af andlitinu,
jæja, þá tölum við ekki meira
um það í þetta sinn. Svo varð
óþægileg þögn.
Þið hafið náttúrlega verið
við jarðarförina, sagði Jón
loks og sneri sér að konu sinni.
Já, anzaði hún lágt.
Ég samhryggist, sagði kaup-
maður. Var það einhver ætt-
ingi.
Ó, það var barnið hennar
Siggu Möggu, sagði kaup-
mannsfrúin og stundi sorg-
mædd. Hann var dásamlegt
barn, altalandi í fyrra aðeins
tveggja ára.
Ójá, þetta er sorglegt, sagði
Vilson kaupmaður. Hvað var
dauðameinið?
Hvað haldið þið að hann
Friðjón læknir hafi sagt mér,
sagði kaupmannsfrúin, og
starði á þau til skiptis. Já
hvað haldið þið, svo varð löng
þögn hlaðin eftirvæntingu.
Loks kom svarið.
Efnavöntun!
Hvað segið þér, efnavöntun?
Framhald á bls. 297.