Vísbending - 11.01.1984, Blaðsíða 3

VÍSBENDING
3
Yfirlit
Ætlunin er að birta annað veifið yfiriit um þróun efnahagsmála og spár um framvinduna í helstu við-
skiptalöndum íslendinga. í lok hverrar greinar um hvert land verður þess getið hvenær síðast var birt
efni um það land. Til dæmis merkir(1, 12.83) í lok frásagnarinnar um efnahagsmál í Frakklandi aðá1.
bls. í 12. tölublaði 1983 sé að finna meira efni um Frakkland.
Frakkland_______________________
Lækkandi verðbólga
Áætlað er að hagvöxtur í Frakklandi
á síðasta ári hafi verið 0,2%. Sú
niðurstaða er heldur betri en búist
hafði verið við, en óttast var að sam-
dráttarskeið tæki við í kjölfar efna-
hagsaðgerða Mitterandstjórnarinnar
í fyrravor. Búist er við að neysluvöru-
verð í Frakklandi hækki um 3,8% á
fyrri hluta þessa árs, en á seinni árs-
helmingi 1983 var hækkunin 3,9%
(árshraði 7,95%). Tólf mánaða
hækkun neysluvöruverðs í júní í ár
yrði þá um 7,7%, að því eropinberar
heimildir herma í Frakklandi.
Viðskiptahalli Frakka á fyrri hluta árs
1983 var 34 milljarðar franka, en talið
er að hallinn verði ekki nema 4 millj-
arðar franka á síðari hluta ársins.
Þessi snögga breyting til hins betra
er rakin til minni eftirspurnar heima
fyrir og til aukins útflutnings með
lækkandi gengi frankans. Þá hefur
hagvöxtur í viðskiptalöndunum al-
mennt glætt útflutning Frakka. Horf-
urnar á þessu ári eru ekki eins góðar,
m.a. vegna þess að stærri hluta
útflutningstekna verður að verja til
aukinna vaxtagreiðslna á erlendum
skuldum. Þannig er búist við að við-
skiptahallinn á þessu ári verði enn
um 25-30 milljarðar franka. Veltur á
niðurstöðum kjarasamninga í þess-
um mánuði hvernig innlend eftir-
spurn breytist.
Á síðasta ári stefndu stjórnvöld að
um 9% vexti peningamagns (M2,
seðlar og mynt auk óbundinna
bankainnistæðna), en útkoman mun
nær8%, að hluta vegna þess hve vel
tókst að fjármagna hallarekstur hins
opinber með sölu skuldabréfa á inn-
lendum markaði. Stjórnvöld hafa ný-
lega kynnt stefnu sína í peningamál-
um á þessu ári og stefna að 5,5-
6,5% vexti M2, og á með því að
minnka verðbólgu í 5% í árslok.
Margir eru svartsýnir á að það tak-
mark náist og spá um 7% verðbólgu
áárinu.
Þegar að því kemur að viðmiðun-
argengi EMS-myntanna verður end-
urskoðað, gæti gengi frankans því
lækkað um 5-6% gagnvart þýska
markinu, einkum vegna meiri verð-
bólgu í Frakklandi en í flestum öðrum
löndum Efnahagsbandalagsins.
(1,12.83)
Ítalía
Erfið stjórn ríkisfjármála
Fjárlög ársins 1984 á Ítalíu voru
afgreidd fyrir áramótin 1983/4 og
þótti það merkur áfangi í hagstjórn
þar. Ríkisfjármálin eru engu að síður
með erfiðustu viðfangsefnum ríkis-
stjórnar Bettinos Craxis, en hún
hefur nú setið að völdum í fjóra mán-
uði. Helstu markmið stjórnarinnar
voru að ná tökum á ríkisfjármálum og
að minnka verðbólgu. Hallinn á ríkis-
búskapnum í fyrra nam 17% af þjóð-
arframleiðslu þess árs og var liðlega
60 milljarðar bandaríkjadollara, en í
nýafgreiddum fjárlögum þessa árs er
raunar gert ráð fyrir um 65 milljarða
dollara halla. Svartsýnustu sþárfela i
sér enn hærri halla, allt að 25-30% af
VÞF á þessu ári, en hallinn hefur tvö-
faldast síðan á árinu 1980. Flafa hag-
fræðingar Alþjóðagjaldeyrissjóðsins
jafnað hallarekstri hins opinbera á
Ítalíu við að „tímasprengju" hafi
verið komið fyrir í hagkerfinu.
Verðbólga á Ítalíu er ríflega helmingi
meiri en í öðrum stórum iðnríkjum.
Verðbólga í árslok 1983 var 13%, en
um 15% að meðaltali áárinu. Stefnir
ríkisstjórnin að því að koma verð-
bólgunni úr 13% í 10% í lok þessa
árs. Vonlaust virðist að ná því marki í
verðlagsmálum nema það takist að
hemja opinbera lánsþörf. Til þess
þarf bæði að skera niður útgjöld ríkis-
ins og að hækka skatta, en hvort
tveggja hefur gengið hægt fram að
þessu. Árangur hefur heldur ekki
náðst f viðræðum til að draga úr
áhrifum vísitölubindingar launa.
Stefna stjórnarinnar er að halda
launahækkunum á þessu ári innan
við 10%.
Þrátt fyrir dimmar horfur er ekki búist
við að gengi lírunnar falli mikið á
árinu. Vextir eru allháir á Ítalíu, um
18%, og vöruskiptajöfnuður er
heldur að lagast. Mikið er þó komið
undir gengi dollarans. Líklegt er að
gengi lírunnar lækki ef gengi dollar-
ans lækkar á árinu og á það sama við
um flesta veika gjaldmiðla í Evrópu.
Þannig má búast við að gengi lír-
unnar lækki gagnvart þýsku marki ef
dollarinn fellur, en gengi lírunnar
gæti staðið í stað gagnvart marki ef
gengi dollarans helst hátt áfram.
(3, 5.83)
Svíþjóð
Vaxandi útflutningur
Útflutningur Svía var 10,5% meiri á
síðasta ári en 1982, og bætti 16%
gengisfelling sænsku krónunnar (
október 1982 samkeppnisstöðu
Svía á erlendum markaði verulega. í
skýrslu frá samtökum iðnrekenda í
Svíþjóð er talið að þjóðarframleiðsla
hafi vaxið um 1,7% í fyrra og spáð er
um 1,6% aukningu í ár. Ennfremur
jókst hagnaður útflutningsgreina
mjög á síðasta ári, og er búist við
áframhaldandi aukningu í ár. Búist er
við að vöruskiptajöfnuður hafi verið
jákvæður um 10,1 milljarð sænskra
króna í fyrra, en hann var neikvæður
um 5,7 milljarða sænskra króna árið
1982. í ár er reiknað með afgangi
sem nemur 16-17 milljörðum
sænskra króna í vöruskiptum við
útlönd, og yrði þá viðskiptajöfnuður
nokkurn veginn í jafnvægi. í fyrra var
viðskiptahallinn um 7,2 milljarðar
sænskra króna og um 22 milljarðar
árið 1982.
Búist er við að verðlag hækki um lið-
leg 7% í ár, en stjórnvöld stefna að
því að minnka verðbólgu í 5,5%
undir lok ársins. Ifyrra hækkaði verð-
lag um tæplega 9% frá upphafi til
loka ársins.
Ekki er því búist við verulegum
breytingum á meðalgengi sænsku
krónunnar í ár. Kjarasamningar sem
f hönd fara í Svíþjóð gætu þó ráðið
nokkru um það hvort verðbólga á
árinu verður meiri eða minni en búist
er við. Talið er að gengi sænsku
krónunnar gæti veikst á árinu, verði
samið um meiri launahækkanir en
þær sem felast í markmiðum stjórn-
valda. Á hinn bóginn er hugsanlegt
að gengi dollarans veikist á árinu og
gæti þá gengi sænsku krónunnar
styrkst gagnvart dollaranum.
(4.21.83)
(1.16.83)