Vísbending - 21.11.1984, Blaðsíða 1

VISBENDING
VIKURIT UM ERLEND VIÐSKIPTI OG EFNAHAGSMÁL
46.2 21. NÓVEMBER 1984
Bandaríkjadollari
Lítillar bjartsýni gætir um lækkandi gengi og vexti
Síðustu vikurnar
Gengi Bandaríkjadollara féll hægt
og sígandi allan síöari hluta októ-
bermánaðar og allt þar til forseta-
kosningarnar 6. nóvember sl. voru
afstaðnar. Pá tók við nokkur
hækkun og föstudaginn 16. nóv-
ember var gengi dollarans gagnvart
þýsku marki DM 2,96. Hefur verð á
dollara í þýskum mörkum þá verið
neðan við DM 3,00 samfellt frá 2.
nóvember sl.
Vextir í Bandaríkjunum hafa einnig
lækkað síðustu vikurnar. „Prime
Rate“ flestra banka er nú 11 3/4%
en þeir vextir (vextir helstu banka til
stórra lántaka) voru 13% er þeir
voru hæstir í sumar og haust. Vextir
á Eurodollurum hafa einnig lækkað
um liðlega tvö prósentustig frá því
sem þeir voru hæstir en nú eru
LIBOR vextir á dollurum rétt innan
við 10%.
Lækkun á gengi Bandaríkjadollara
frá því sem það var hæst (DM 3,15
þann 17. október sl.) og nokkur
lækkun vaxta eru vissulega breyt-
ingar í rétta átt en þó ber að vara við
of mikilli bjartsýni. Vextirnir hafa
ekki lækkað meira en svo að þeir
eru svipaðir og í byrjun ársins og
gengi dollarans gagnvart helstu
myntum er enn langtum hærra en
það var í ársbyrjun. Engu að síður
gæti verið meiri stöðugleiki fram-
undan.
Peningastefna Bandaríkjamanna
Síðustu tólf mánuði hefur vöxtur
peningamagns M1 í Bandaríkjunum
verið nokkuð stöðugur og vel innan
þeirra marka sem stjórnvöld höfðu
sett sér. Þeirri stefnu hefur verið
fylgt að aukning í M1 (seðlar og
mynt og veltiinnlán) sé frá 4% til 8%
á ári. Raunar hafa allar peninga-
magnsstærðirnar, Ml, M2 og M3,
verið innan settra marka í Banda-
ríkjunum. Þetta þótti lítill vöxtur á
fyrri hluta ársins er aukning þjóð-
arframleiðslu var 8 til 9% á ári, en
engu að síður hélt seðlabankinn
sínu striki. A þriðja ársfjórðungi var
aukning þjóðarframleiðslu um 3%
samkvæmt fyrirliggjandi áætlunum
og enn er peningamagnsaukningu
haldið innan settra marka. Að
þessu leyti má segja að stjórnvöld í
Bretlandi (sjá Vísbendingu 14.
september sl.) og Bandaríkjunum
fylgi áþekkri stefnu í peningamál-
um. Reynt er að auka á stöðugleika
með því að halda peningamagns-
aukningu stöðugri hvað sem á
gengur. Að baki þeirri stefnu liggur
sú skoðun að ekki sé á færi
stjórnvalda að stuðla að betra
jafnvægi í þjóðarbúskapnum með
því að auka og minnka peninga-
framboð til að hafa áhrif á heild-
areftirspurn.
Heldur hægari hagvöxtur með
haustinu og stöðugt framboð á
peningum hafa þannig orðið til
þess að vextir hafa lækkað um
liðlega 2% frá því í sumar. Og á
sama hátt hefur hægari aukning
framleiðslu, lítil verðbólga (um
4,5%) og nokkur lækkun á gengi
dollara frá því sem það var hæst
orðið til að styrkja þá skoðun
manna að bandaríski seðlabankinn
muni fylgja áfram óbreyttri stefnu í
peningamálum.
Geta vextir haldið áfram að
lækka?
Vaxtalækkunin í haust stafaði
aðallega af hægari aukningu fram-
leiðslu en á fyrri hluta ársins og
lítilli verðbólgu með hægum og
stöðugum vexti peningamagns. Pví
er óttast að hvort sem væri gæti
orðið til að hækka vexti aftur, meiri
framleiðsluaukning eða meiri verð-
bólga; eða raunar aðeins það að
menn fari að búast við meiri verð-
bólgu eða hagvexti. Eins og bent
hefur verið á í Vísbendingu áður
Efni:
Bandaríkjadollari 1
Lánstraust Islendinga 2
Erlendir vextir 3
Töflur:
Eurovextir 4
Gengi helstu gjaldmiðla 4
Gengi íslensku krónunnar 4