Vísbending - 21.11.1984, Blaðsíða 2

VÍSBENDING
2
Lánstraust og hagsæld
íslendingar njóta trausts en farnast illa í samkeppni þjóöanna
Óbreytt lánstraust, en...
Tímaritin Institutional Investor og
Euromoney, sem eru meðal víð-
lesnustu bankarita, birta í sept-
ember og október niðurstöður sín-
ar um lánstraust þjóðanna. Birtast
niðurstöður slíkra kannana tvisvar
á ári í fyrrnefnda ritinu en árlega í
því síðarnefnda. Lánstraust íslend-
inga er að dómi sérfræðinga beggja
ritanna svipað og áður, jafnvel ögn
betra en fyrir sex mánuðum og tólf
mánuðum samkvæmt niðurstöðum
Institutional Investor. ísland er í 35.
sæti af 109 í flokkun þess blaðs.
Aðeins þrjár þjóðir í Vestur-Evrópu
njóta þó minna trausts en íslend-
ingar. í Euromoney er ísland í 40.
sæti af 116. Af Vestur-Evrópuþjóð-
um njóta Tyrkir minna trausts en
íslendingar (eru nr. 42) en bæði
Grikkir (nr. 29) og Portúgalir (nr. 37)
njóta meira trausts. Pessar niður-
stöður eru á vissan hátt þungbærar
og þær gætu verið betri; þó er
lánstraust okkar nægilegt til að
tryggja erlend lán eftir þörfum á
viðunandi kjörum.
í Euromoney er hins vegar einnig
greint frá samanburði á þjóðarbú-
skap í 93 ríkjum. Frá þeim þung-
bæru niðurstöðum er greint hér á
eftir.
Institutional Investor
Aðferð Institutional Investors til
að bera saman lánstraust þjóða
byggist á svörum við spurningum
sem' lagðar eru fyrir starfsmenn
alþjóðlegra banka. Bankamenn eru
beðnir að gefa 109 þjóðum einkunn
á bilinu frá 0 til 100 eftir því hvernig
þeir meta traust þeirra. Þjóðir sem
einskis trausts njóta hljóta eink-
unnina 0 en þær sem minnstar líkur
eru taldar á að bregðist trausti
bankanna og endurgreiði ekki lán
hljóta einkunnina 100.
Institutional Investor hefur tvisvar
á ári samband við 75 til 100 banka
og hver um sig raðar löndunum eftir
lánstrausti. Niðurstöðum hvers
banka er haldið algerlega leyndum
en starfsmenn blaðsins sjá um að
vega saman einkunnirnar. Við það
er notuð sérstök formúla blaðsins
þar sem tekið er tillit til hversu
víðfeðm starfsemi hvers banka er
og hversu fullkomnu greiningar-
kerfi beitt er við einkunnagjöfina.
Eins og fyrr segir er ísland nr. 35 í
septemberkönnun blaðsins en var
nr. 36 í mars sl. Hljóta íslendingar
einkunnina 52,1. Meðaltal allra
landanna er 39,9. Næstu lönd fyrir
framan eru Bahrain (31), Qatar (32)
Algería (33) og Thailand (34), og
næstu lönd fyrir neðan eru Grikk-
lahd (36), Oman (37), Indónesía
(38), Trinidad og Tobago (39) og
Portúgal (40). Traustustu fimm
þjóðirnar eru (frá 1 til 5) Banda-
ríkjamenn, Japanir, Svisslending-
ar, Pjóðverjar og Bretar, en þær
neðstu (frá 106 til 109) eru Zaire,
Nicaragúa, Úganda og Norður-
Kórea.
í Vestur-Evrópu juku öll lönd
lánstraust sitt í augum bankanna
nema Grikkland. Þau sem færðust
mest upp á listanum eru Tyrkland,
Danmörk, Portúgal og Spánn. Af 18
Vestur-Evrópuríkjum eru íslend-
ingar fjórðu síðastir en Grikkir,
Portúgalir og Tyrkir njóta minna
trausts. Meðaltal Vestur-Evrópu-
þjóða er 71,8.
Euromoney
Aðferð Euromoney til að meta
lánstraust þjóða er að nokkru frá-
brugðin því sem hér hefur verið
lýst. Gefin er einkunn fyrir þrennt:
hversu greiðan aðgang þjóðir eiga
að alþjóðlegum fjármagnsmarkaði,
hversu góðra kjara hver þjóð nýtur
á markaðinum (álag bankanna og
lánstími), og að lokum hve mikið
lækka þarf skuldabréf frá nafnvirði
er þau eru seld á markaðinum. Til
að reikna eina einkunn er fyrsta
atriðinu gefið vægið 50%, öðru
atriði 30% og því þriðja 20%.
í Euromoney lenda íslendingar í
40. sæti með einkunnina 63,1.
Tyrkir eru nr. 42 með 59,9. Grikkir
eru nr. 29 með 71,7 og Portúgalir nr.
37 með 65,4. Níu þjóðir hljóta
einkunnina 100; þ.e. sömu fimm og
efstar voru hjá Institutional In-
vestor og að auki Astralíubúar,
Kanadamenn, Svíar og Finnar.
Þjóðarbúskapurinn veginn og
metinn
Eins og fyrr segir er einnig greint
frá öðrum samanburði í Euro-
money. Þar eru teknir þeir fimm
þættir sem best sýna ásigkomulag
þjóðarbúsins að dómi blaðsins, en
þeireru
— hagvöxtur
— verðbólga
— gengi gjaldmiðilsins miðað við
SDR
— viðskiptajöfnuður í hlutfalli við
VÞT, og
— aukning útflutningstekna.
Þessir þættir eru vegnir saman með
sérstakri aðferð blaðsins til að fá
finna bandarísk fyrirtæki ekki svo
mjög fyrir því hve vextir eru háir.
Samkvæmt könnun sem einn
bandarísku bankanna hefur gert
eru raunvextir á skammtíma-
skuldabréfum eftir að vaxtagjöld
hafa verið dregin frá tekjum til
skatts aðeins um 3%. Það munu
vera svipaðir vextir og snemma á
sjöunda áratugnum. Þannig verða
skattlagning vaxtatekna og frá-
dráttarbær vaxtagjöld til þess að
jafnvægi á fjármagnsmarkaði næst
ekki nema með mun hærri vöxtum
en nauðsynlegt væri. Mismunandi
skattameðferð á vaxtatekjum og
vaxtagjöldum er ein helsta skýr-
ingin á því hve vextir eru miklu
hærri í Bandaríkjunum og Bretlandi
en í Japan (LIBOR vextir á dollurum
og pundum eru um 10% en LIBOR
vextir á yenum 6-7%.
Hér á landi hefur skattlagning
vaxtatekna af sparifé og skulda-
bréfum verið til umræðu. Enginn
vafi leikur á því að skattur á
vaxtatekjur yrði til þess að hækka
enn vexti. Miklu nær væri að fella
niður frádrátt vegna vaxtagjalda.
Þyngri greiðslubyrði húsbyggjenda
mætti létta með lengri lánum — og
lægri vöxtum er jafnvægi hefur
náðst á peningamarkaðinum.