Vísbending - 22.06.1988, Blaðsíða 2

lækkandi markaðsverðs á olíu. í byrj-
un ársins var því almennt spáð að geng-
ið yrði að láta undan síga, en nú hafa
margítrekaðar yfirlýsingar norska
seðlabankans um gengisfestu og á-
kvarðanir hans um að stuðla ekki að
lækkun vaxta aukið tilrú manna á því
að gengið verði ekki fellt.
Á íslandi myndi þátttaka Breta og
hinna EFTA ríkjanna í samstarfi um
gengismál ekki síður ýta á samstarf um
gengismál. Árið 1987 nam innflutning-
ur vara frá þessum löndum, þ.e. frá
löndunum í Evrópumyntkerfinu að
viðbættum öðrum löndum EB og
EFTA-löndunum, 73% af heildar-
vöruinnflutningnum. Og vöruútflutn-
ingur til þessara landa samtals nam í
fyrra 66% af heildarvöruútflutningn-
um. Þar af nam útflutningur til Bret-
lands tæpum 20% og rúmlega 8% fór
til EFTÁ-landanna. Innflutningur frá
Bretlandi var hins vegar um 8% heild-
arvöruinnflutningsins og frá EFTA-
löndunum komu rúmlega 20% inn-
fluttra vara.
EFNA-
HAGS-
BANDALAG
EVRÓPU
3,grein
Efnahagsstefna bandalagsins og
afstaða annarra landa
Dr. GuðmundiirMagnússoii
Inngangur_________________________
Til þess að ná markmiðinu um virk-
an innri markað Efnahagsbandalags
Evrópu(EB) er ekki nægilegt að af-
nema einstök lög og reglugerðir. Það
verður einnig að móta efnahagsstefnu
sem stuðlar að því að takmarkinu verði
VÍSBENDING______________
náð. í því felst m.a. að örva verður
einkafjárfestingu og draga úr vexti
einkaneyslu frá því sem verið hefur.
Þetta er ekki síst nauðsynlegt vegna
þess að hver framleidd eining krefst nú
meira fjármagns en áður og hagvöxtur-
inn á rót sína að rekja til tæknivæðing-
ar þar sem fjármagn leysir vinnuafl af
hólmi að vissu marki.
En til þess að einkafjármunamynd-
un vaxi verða fyrirtækin að reikna með
vaxandi eftirspurn og hagnaði. Þar sem
EB getur ekki reitt sig á aukningu eftir-
spurnar frá umheiminum einvörðungu
verður það að koma þessu til leiðar
innan frá. Hér er treyst á samhæfingu
ríkisfjármála og gengismála til að létta
gjöldum og sköttum af fyrirtækjum og
til að lækka vaxtakostnað.
Sameiginlegt myntkerfi_______________
Sem kunnugt er hefur “Evrópu-
myntkerfið“ eða European Monetary
System(EMS) verið við lýði um nokk-
ur skeið. Full þátttaka í því er ekki skil-
yrði fyrir aðild að EB og lönd eins og
Bretland og Grikkland taka ekki þátt í
því að fullu né heldur Spánn og Portú-
gal. Löndum utan EB er hins vegar
heimilt að taka þátt í EMS og gæti það
verið kjörið fyrir EFTA-löndin að gera
það fyrr en seinna. Þetta hefur reyndar
verið talsvert rætt hér á landi að und-
anförnu, en virðist nú vera hálfgerður
brandari þar til við höfum náð betri
tökum á okkar eigin efnahagsmálum,
nema menn hugsi þátttöku í EMS sem
svipu til þess.
Hvort sem það er raunhæft eða ekki
er vonast til þess að eitt allsherjar
myntkerfi geti lækkað vexti í EB um
0,5% skv. “áætlun 1992“.
í nýlegri athugun National Institute í
Bretlandi er talið að erfitt sé að meta
árangur EMS-samstarfsins hingað til.
Það hefur áreiðanlega orðið til þess að
draga úr sveiflum á gjaldeyrismarkaði.
Aftur orkar tvímælis hvað kerfið hefur
3000
2500
2000
1500
1000-
500
Útflutningur EB til helstu viðskiptalanda 1986
per íbúa innflutningslands
I
I
EFTA
EB Bandaríkin Önnur Japan
OECDIönd
Nýju
iðnríkin
Austur
Evrópa
Hlutfall innflutnings frá EB af innflutningi 1986
•100
* * i *
t / / cf * / / / f # // / # / f
f <■
2