Vísbending - 30.11.1988, Blaðsíða 4

VÍSBENDING
ISRAEL:
Vaxandi gjaldevriskaup og þrýsting-
ur á gengislækkun
Fastgengisstefna hefur verið mikil-
vægur liður í efnahagsstefnu ísraels-
stjórnar allt frá efnahagsaðgerðunum
árið 1985, þegar tókst að ná verðbólgu
niður úr 400% í u.þ.b. 15-20%. Nú
bregður hins vegar svo við að trú
manna á gjaldmiðilinn, shekel, hefur
dvínað mikið og fer eftirspurn eftir er-
lendum gjaldeyri vaxandi. Til dæmis
seldist dollarinn á svörtum markaði í
síðustu viku fyrir 20% hærra verð en
opinber skráning sagði til um. Af þess-
um sökum hefur seðlabankinn í ísrael
þrýst á stjórnvöld um að lækka gengið
um ein 15%, jafnvel þótt bankinn hafi
fram að þessu verið þeirrar skoðunar
að gengislækkun væri óæskileg án
annarra efnahagsráðstafana.
Fjármálaráðuneytið og forsætis-
ráðuneytið standa hins vegar fast gegn
gengislækkun og bera því við að hún
muni einungis ýta undir verðbólgu og
hærri laun. Á þessum bæjum telja
menn í það minnsta nauðsynlegt að
fresta slíkum ákvörðunum þar til
næsta ríkisstjórn hefur fengið tækifæri
til að koma sér fyrir og vega og meta
ástandið. Pað er athyglisvert að helstu
útflytjendur eru sama sinnis og segja
gengislækkun ekkert gera fyrir bága
stöðu útflutningsatvinnuvega auk þess
sem skuldir muni hækka.
Efnahagsástandið hefur versnað
talsvert á þessu ári og þrátt fyrir að-
haldssama peningastefnu og tiltölu-
lega háa vexti virðist verðbólga vera á
uppleið. Hún var 16% í fyrra, en verð-
hækkanir í síðasta mánuði voru 2,4%
og gera að engu vonir manna um að
koma verðbólgunni lengra niður á
þessu ári. Þá hefur atvinnuleysi aukist
og er nú tæplega 7%, sem er miklu
meira en ísraelsmenn eiga að venjast.
SUÐUR KÓREA:
í fyrra var hagvöxtur í Suður Kóreu
með því sem mest gerðist í heiminum á
því ári og nú stefnir í svipaðan hag-
vöxt. Hann var 12% í fyrra og nú er
búist við að hann verði 11,5%. Á sama
tíma er mikill afgangur á viðskiptun-
um við útlönd. Hann var 9,8 milljarðar
bandaríkjadollara í fyrra og nú er
reiknað með að afgangur verði 12,5
milljarðar dollara. Það er athyglisvert
í þessu sambandi að gengi gjaldmiðils-
ins, won, hefur hækkað á þessu ári um
ERLEND
FRETOBROT
14% gagnvart bandaríkjadollar. Með-
al annars af þeirri ástæðu er búist við
heldur minni hagvexti á næsta ári og
að hann verði á milli 8 og 9%.
EB:__________________________________
Deila við Bandaríkin um innflutning á
kjöti____________________________
Að undanförnu hafa staðið yfir við-
ræður á milli Evrópubandalagsins og
Bandaríkjanna um innflutning á
bandarísku kjöti til bandalagsins.
Þetta byrjaði allt saman á því að EB
setti innflutningsbann á kjötið þar sem
hormónainnihald væri of mikið. Átti
bannið að koma til framkvæmda 1.
janúar á næsta ári og mun ef af verður
ná til innflutningsverðmæta sem svar-
ar til 130 milljóna bandaríkjadollara.
Þessu hafa Bandaríkjamenn mótmælt
og hóta að setja 100% toll á innfluttar
vörur frá EB sem eru að svipuðu verð-
mæti.
Viðræðurnar hafa síðan gengið út á
það að ná sáttum í málinu og hefur EB
t.d. boðist til að láta bannið ekki ná
yfir það kjöt sem fer til dýraeldis. Jafn-
framt hefur EB boðist til að auka inn-
flutning á sérstöku gæðakjöti frá
Bandaríkjunum. Þetta hafa Banda-
ríkjamenn ekki talið geta komið til
greina, þótt þeir hafi látið að því liggja
að þeir gætu hugsað sér að draga eitt-
hvað úr fyrirhuguð tollum ef af þessu
verður hjá EB. Bandaríkjamenn full-
yrða nefnilega að kjötið sé gjörsam-
lega hættulaust og kröfur EB sé fyrir-
sláttur og jafngildi viðskiptahindrun-
um. Þeir vilja ennfremur láta sérfræð-
inga á vegum GATT skera úr um mál-
ið, þ.e. hvort hormónanotkun í dýra-
eldi sé hættulegt heilsu manna. Þessu
hefur EB neitað og segir að þetta sé
pólitískt vandamál, enda gildi sömu
reglur varðandi kjötframleiðslu í lönd-
um EB.
SVfPJÓÐ:____________________________
Færist í vöxt að fjárfesta í Danmörku
vegna „sameigin ega markaðarins“
Nýlega samþykkti stjórn Svenska
Handelsbanken að festa kaup á
dönsku verðbréfafyrirtæki, Thestrup
Boersmaeglerselskap AS og vantar nú
aðeins vilyrði sænska seðlabankans til
að af kaupunum verði. Þar með fetar
þessi sænski banki í fótspor margra
annarra sænskra fyrirtækja og ekki
síst verðbréfafyrirtækja, sem að und-
anförnu hafa verið að kaupa hlut í
dönskum fyrirtækjum. Ástæðan er
fyrst og fremst sú að með þessu móti
eru fyrirtækin að hluta til komin inn
fyrir landamæri EB og þar með dregur
úr hættu á einangrun þeirra eftir að
sameiginlegi markaðurinn verður að
veruleika. Annað sem vakir fyrir eig-
endum t.d. Svenska Handelsbanken
er að vera með útibú á sem flestum
stöðum á Norðurlöndum vegna þess
að ýmsir bandarískir og evrópskir fjár-
festar líta á Norðurlönd sem einn
markað.
BRA8ILÍA:____________________________
Óttastað breyting skulda í hlutafé
auki veröbólgu_______________________
Brasilía er sem kunnugt er ein
skuldugasta þjóð Þriðja heimsins og
eitt af þeim ráðum sem landið hefur
gripið til er að fá skuldum breytt í
hlutabréf. Skuldabréfin eru boðin upp
einu sinni í mánuði og síðan í febrúar
hafa skuldabréf að verðmæti 150 millj-
óna dollara verið seld á mánuði undir
umsjón seðlabankans. Þar fyrir utan
hafa bréf einnig verið seld og áætlað er
að skuldum fyrir samtals 6 milljarða
dollara hafi verið breytt í hlutafé. Nú
vilja menn hins vegar hægja ferðina
vegna þess að þegar skuldum í dollur-
um er breytt í hlutabréf á skráðu gengi
brasilíska gjaldmiðilsins þá er um við-
bót við peningamagn að ræða sem
hætta er á að auki við verðbólgu. Það
er þó ekki á hana bætandi þar sem hún
mælist 700% um þessar mundir.
Ritstj. og ábm.: Finnur Geirsson.
Útg.: Kaupþing hf. Húsi Verslunarinnar,
Kringlunni 7.103 Reykjavik. Sími 68 69 88.
Umbrot oa útlitshönnun: Kristján Svansson.
Prentun: isafoldarprentsmiðja hf.
Öll réttindi áskilin. Rit þetta máekki afrita með
neinum hætti svo sem með Ijósritun eða á
annan hátt að hluta eða í heild sinni án leyfis
útgefanda.