Vísbending - 19.04.1990, Blaðsíða 2

VÍSBENDING
UTFLUTNINGSMARKAÐIR
Vöruútflutningur
V.Evrópai
69%
s//////////
///////////
///////////
//////////
//////////
///////////
/ / /
Bandarikin i
il .........
Japan f;I;:;I■
A.Evrópa [///5%
Annaö íO&M5% SíSiSS;
1989
Heimild: Hagtölur mánaðarins

■■ ■ ■’5/° ■■■-■■■■■
6%
1986
;;;; 50% ;;;i
/ / / / y y y y / / /
///////////
///////////
///////////
///////////
///////////
///////////
3% -rrrd
8% _______|
HgjH&J-MvE-:
FiíSSíSí 11% ííiSíiSí
p'//sssM:..«8888381
1983
samgangna farið minnkandi. Hann var
15% af útflutningstekjum árið 1983,
13% árið 1986 og var kominn niður í
10% árið 1989. í öðru lagi hafa tekjur
af ferðamönnum farið mjög vaxandi.
Hlutfallslegt mikilvægi þeirra hefur
tvöfaldasl frá árinu 1983; vaxið úr 3%
af útflutningstekjum í 6%. í þriðja lagi
hefur hlutur ísvarins fisks eflst mjög,
eða frá því að vera 3% útflutnings-
tekna árið 1983 í 8% árið 1989.
Breytt vægi
útflutningsmarkaða
Árið 1986 fór af stað breyting á vægi
markaða fyrir vöruútflutning sem nú
virðist vera að festast í sessi. Þessi
breyting fól það helst í sér að vægi
Bandaríkjamarkaðar og Rússlands-
markaðar minnkaði til muna, en vægi
Evrópumarkaðar og Japansmarkaðar
jókst þeim mun meira. Til V.Evrópu
fer nú næstum 70% alls vöruútflutnings,
en þangað fór áður einungis um 50%.
Samsvarandi minnkun hefur átt sér stað
á vöruútflutningi til Bandaríkjanna, eða
úr tæplega 30% á fyrri hluta síðasta
áratugar í 13% í fyrra. Og nú er
Japansmarkaður orðinn eins
mikilvægur og Rússlandsmarkaður var
á fyrri hluta síðasta áratugar, en vægi
þess rússneska aftur orðið þeim mun
minna.
GENGl
KRÓNUNNAR
Mikil umskipti frá
árinu 1989
Ef marka má yfirlýsingar stjórnvalda
má búast við stöðugu gengi á þessu ári
gagnvart vegnu meðalgengi helstu
viðskiptaþjóðanna. Þetta verða mikil
umskipti ef rétt reynist vegna þess að í
fyrra hækkaði gengi erlendra
gjaldmiðla um 31% að meðaltali.
Mest hækkuðu myntir þeirra Evrópu-
þjóða sem hafa með sér samstarf í
gengismálum, eða um nálægt 40%
gagnvart krónunni. Gengi dollars
hækkaði um 32% og svipuð hækkun
varð á gengi norsku og sænsku
krónunnar. Gengi sterlingspunds og
japansks yens hækkaði mun minna;
pundið um tæp 18% og yenið um tæp
16%.
Eins og alltaf þegar gengið fellur eru
áhrifin mjög tvíbent. Annars vegar fást
fleiri krónur fyrir útflutta vöru og
þjónustu og hins vegar þarf fleiri krónur
til að greiða erlendar skuldir. Þeir sem
skulduðu í erlendum gjaldmiðlum á
síðasta ári hafa vegna gengis-
lækkunarinnar þurft að greiða afar háa
raunvexti, mun hærri en tíðkaðist af
innlendum lánum (sjá Vísbendingu frá
21. des. s.l.). Nú horfa rnálin hins vegar
öðru vísi við vegna meiri gengis-
stöðugleika á þessu ári.
Með meiri gengisstöðugleika krón-
unnar beinist athyglin í ríkara mæli að
gengisþróun erlendra gjaldmiðla
innbyrðis. Það sem af er árinu hefur
gengi dollars verið að styrkjast
gagnvart Evrópumyntum og þá einkum
gagnvart sterlingspundi, en þó sér í lagi
gagnvart japönsku yeni. Dollarinn hefur
ekki verið eins sterkur gagnvart yeni
síðan í janúar 1987.