Vísbending - 26.07.1993, Page 1

V
Viku
ISBENDING
rit um viðskipti og efnahagsmál
26.
júK
1993
28. tbl. 11. árg.
Vísbending 10 ára
Fyrsta tölublað Vísbendingar kom út 20. júlí 1983 og er hún því 10 ára um þessar mundir. Vísbending
hefur frá upphafi komið út í hverri viku, nema um jól og páska, ef frá eru taldir tveir mánuðir árið 1987. I
upphafi var ritið kallað vikublað um erlend viðskipti og efnahgsmál, en í fyrsta tölublaðinu var fjallað um
hátt gengi dollars, gjaldþrot Laker Airways og verðbólguhorfur í kjölfar þess að launabreytingar höfðu verið
lögbundnar fram á næsta ár.
1 tilefni afmælisins ritar Sigurður B. Stefánsson grein í þetta tölublað, en hann var fyrsti ritstjóri
Vísbendingar. Hann stýrði blaðinu á árunum 1983 til 1986. í næsta blað ritar Finnur Geirsson, sem stýrði
blaðinu frá 1987 til 1990. Á eftir grein Sigurðar gerir Þorkell Sigurlaugsson rækilega grein fyrir löggjöf
og venjum ýmissa landa um valdatöku í fyrirtækjum. Þá fjallar Vilhjálmur Bjarnason um skattlagningu
hlutabréfa.
Dökkar horfur í efnahags- og peninga-
málum um mitt ár 1993
Dr. Sigurður B. Stefánsson
Um mitt ár 1993 eru dökkar horfur í efnahagsmálum á íslandi en einnig víðar í Evrópu og í flestum
iðnríkjanna. Árlegur hagvöxtur í ríkjum OECD var 3% árið 1989 en hefur minnkað í um 1% árin 1991 til
1993. Spár fyrir næstu ár vekja vonir um einhverja framleiðsluaukningu en þær eru háðar mikilli óvissu og
hefa raunar verið lækkaðar kerfisbundið við hverja endurskoðun.
Á sama tíma hefur halli á rekstri ríkissjóðs í ríkjum OECD farið vaxandi úr um 1 % árið 1989 í yfir 4%
af vergrar landsframleiðslu árið 1993 og mun líklegast aukast enn á næsta ári. Þessi þróun í ríkisfjármálum
þrengir svigrúm stjómvalda í öllum ríkjum nema í Japan til að glæða hagvöxt með því að auka ríkisumsvif.
Þeim fer raunar fækkandi sem telja aukna eyðslu ríkissjóðs til þess fallna að glæða hagvöxt þegar lengra er
litið.
Eftir því sem hægt hefur á framleiðsluaukningu síðustu árin hefur atvinnuleysi aukist. Atvinnulausum
fjölgaði í ríkjum OECD úr 25 milljónum manna í um 35 milljónir á síðustu misserum og þar eru nú um 7-
8% vinnufærra manna án atvinnu. Nú síðast hefur atvinnulausum aðallega fjölgað í Þýskalandi og Japan.
Islendingar lifa einkum af því að selja sjávarafurðir og orku til útlanda. Stöðnun í efnahagslífi í
viðskiptalöndum okkar merkir að minna selst af afurðum okkar og fyrir lægra verð. Ekki hefur tekist að selja
orku til stóriðju á síðustu árum og verð á fiski hefur lækkað um 20% að meðaltali síðan árið 1991 þegar það
var hæst.
Minnkandi
hagvöxtur í
OECD