Vísbending - 06.04.1995, Blaðsíða 2

ÍSBENDING
Vísbendingar
Það sem skín í gegnum breytingarí þeim
innflutningsflokkum sem hér hafa verið
teknirtilskoðunareraðbyggingariðnaður
muni rétta all verulega úr kútnum á þessu
ári, enda er mikil aukning innflutnings á
efnum til slíkrar iðju, t.d. timbri, parketi,
steypustyrktarjámi, sperrum o.fl. Aukþess
virðist iðnaður og verksmiðjuframleiðsla
hvers konar vera í sókn sem sést af
stórauknum innflutningi á umbúðum og
vélum og vélarhlutum sem ekki eru til
heimilisnota. Loks virðist sjávarútvegur
einnig vera að sækja í sig veðrið. Það
gæti þýtt að þrátt fy rir aukinn innflutning
muni vöruskiptajöfnuður ekki versna að
miklum mun vegna aukins útflutnings.
Þetta ætti að vera góðs viti út frá
þjóðhagfræðilegum forsendum og vera
vísbending um stóraukna fjárfestingu eða
uppsveiflu í íslensku hagkerfi. Síðan má
svo deila um það hvort téðar bendingar
séu traustar, þ.e. hvort hér sé um
tímabundið ris að ræða, en það mun
skýrast á næstu mánuðum.
Skammtímaspá
Fjárfesting og atvinna
Á þessari stundu er erfitt að spá fyrir
um efnahagsframvindu á árinu 1995, slík
eróvissan.Stóriðja, Hvalfjarðargöngeða
gamalkunnuríj árfesti ngaandihjáþjóðinni
gæti aukið hag vöxt, en skortur á fj ármagni
og vaxtahækkanirgætu dregið úr. Stefnan
í ríkisfjármálum er óviss að loknum
kosningum, en ljóst er að ríkissjóðshalli
mun þrengjamjög að vexti atvinnugreina.
Loks er sj ávarút vegur og veiðar á úthöfum
mikið óvissuatriði. Að öllu þessu
athuguðu hefur Vísbending tekið þann
kost að áætla 7% aukningu í fjárfestingu
sem er Iíklega fremur varlega áætlað. Af
öðrum hagstærðum er það að segja að
það kænti á óvartefhagvöxturfæri undir
4% á þessu ári, en atvinnuleysi mun þó
vart getafarið mikið niðurfyrir 4%. Líklega
þarf um 3% hagvöxt á ári til þess eins að
haldaatvinnuleysiíhorfinuogtakaámóti
þeim fjölmennu árgöngum sem koma út
á vinnumarkað á hverju ári.
Langtímaspá
Fjárfesting og atvinna
Eðli fjárfestinga mun breytast á næstu
árum, en áður var nóg af ódýru fjármagni
(jafnvel meðneikvæðumraunvöxtum), en
skortur á vinnuafli sem var hlutfallslega
dýrt. Nú hefur dæmið snúist við: fjármagn
skortir og raunvextir eru háir, en gnótt er
af vinnuafli. Þetta mun móta fjárfestinga-
stefnu landsmanna á næstu árum og
líklega mun meiri áhersla vera lögð á
vinnuaflsfrekan iðnað, t.d. pökkun og
fullvinnslu á sjávarfangi. Hins vegar mun
fjármagnsskortur brátt verða alvarlegt
vandamál. Landsmenn hafa veitt stórum
hluta af fjármagni sínu til ney slu af ýmsum
toga eða óarðbærra fjárfestinga undir
ríkisforsjá. Hlutdeild ríkisútgjalda af
landsframleiðsluhefuraukist frá um 15%
1971-1980 í um 20% 1994. Einnig er
viðbúið að sterkir straumar fjármagns
renni út úr landinu í framtíðinni í formi
vaxtagjalda og afborgana.
Sá myndi ekki teljast góður bóndi sem
æti fjárstofn sinn í stað þess að láta hann
tímgast, en lifði svo sællífi með skuld-
setningu. En svo hefur þjóðin farið með
bú sitt á undanfömum árurn og erfingjar
landsins munu líklega blóta því gjálífa
búaliði sem verið hefur í ráðsmennsku á
síðasta áratug. Eins og staðan er í dag getur
fernt hent Islendinga:
1) Að einhver heppni skili óvæntum
fjármunum eða landsmenn konti ein-
hverjumafnáttúruauðlindumsínumíverð
með auðveldum hætti og fái annað
tækifæri.
2) Að núverandi neyslu- og skulda-
þróun haldi áfram og Island verði land
með lága þjóðarframleiðslu og mikið
atvinnuleysi sem hefur lítil tök á því að
byggja upp atvinnuvegi sína.
3) Aðlslendingargrípi til sársaukafullra
aðgerða og skeri niður neyslu- og
ríkisútgjöld með róttækum hætti og gefi
atvinnulífi ráðrúm til þess að vaxa.
4) Að útlendingar komi með fjármagn
til landsins og by ggi atvinnuvegi upp fyrir
þjóðina.
------*---♦----«-----
Útgáfa Vísbendingar
Nú fara páskar í hönd og næstu tvær
vikur munu útgáfudagar Vísbendingar
hitta á hátíðisdaga. Þess vegna er næsta
tölublaðs ekki að vænta fyrr en 27. aprfl
eftirsléttarþrjárvikur. Ritstjórnin verður
þó ekki iðjulaus, heldur hefur undir-
búning að veglegu vorblaði sem kemur
út í maí. Lesendum er bent á
kynningarefni Talnakönnunar hf. á
Internetinu, á heimasíðu Strengs hf.
Ritstjórnin biður lesendur Vísbendingar
vel að lifa og óskarþeim gleðilegrapáska.
Breytingar í innflutningi nokkurra flokka jan. og
feb. 1995 miðað við sama tímabil 1994
Vörunúmer Vöruflokkur Wl.kr.'95 Breyting
39- Plast og plastvörur 565 38%
39239009 Til pökkunar á vörum 23 178%
48- Pappírogpappi 603 28%
48191001 Öskjur og box til útflutnings 28 342%
44- Viður og viðarvörur 467 61%
44071009 Mótatimbur 221 165%
44182030 Karmar og þröskuldar 5 95%
44183000 Parket 55 80%
72- Járn og stál 160 70%
72131001 Steypustyrktarjárn 30 2.135%
73- Vörur úr járni og stáli 419 39%
73089001 Þök, veggirog sperrur 4 253%
73269001 notaðar í vél- eða verksmiðjum 4 179%
73121000 Kaðlar úrjámi eða stáli (togvír) 74 38%
73269008 Vörur til veiðafæra 26 107%
74-83 Aðrir málmar og vörur úr þcim 385 37%
84- Vclarogtæki 1.771 42%
Tilheimilisnota 13 -6%
85- Rafbúnaðurog rafmagnstæki 1.597 20%
87- Ökutæki 773 13%
87042191 Vöru- og sendibilagrindur með díselhrey fli i 27 300%
94- Húsgögn og húsbúnaður 346 39%
94039000 Hlutaríhúsgögn 25 57%
94060001 Ytri klæðning í þak og veggi 26 1.192%
94060009 Aðrar forsmíðaðar byggingar 21 98%
Heimild: Hagstofa lslands
2