Vísbending - 14.04.2000, Blaðsíða 4

ISBENDING
(Framhald af síðu 3)
Forsenda samkeppni er aðskilnaður
samkeppnis- og einokunarþátta í raf-
orkukerfinu. Það liggur í hlutarins eðli
að í flutningi og dreifingu verður
samkeppni vart við komið en hins vegar
er því ekkert til fyrirstöðu að vinnslan
og söluaðilar keppi á markaði um
raforkunotendur. Til þess að svo geti
orðið þarf greiðan aðgang að flutnings-
og dreifikerfinu á viðskiptalegum for-
sendum. Þetta þýðir með öðrum orðum
að allir þurfa að hafa jafnan aðgang að
þessum kerfum á sambærilegum kjörum.
Nýttkerfi
Nýju kerfi er lýst í stórum dráttum á
myndsemfylgirhérmeð. Þarmásjá
raforkukerfið í heild frá vinnslu til
notenda. Þessu kerfi er síðan skipt í tvo
hluta, samkeppnishluta og einokunar-
hluta. Aflangur hringur afmarkar einok-
unarþáttinn - orkunetið - svokallað
landsnet, sem er meginflutningskerfið,
og dreifikerfið. Utan hringsins eru
vinnslufyrirtæki, söluaðilar og notend-
ur. Þar mákoma á samkeppni á viðskipta-
legum forsendum. Til samanburðar er í
raun einokun í öllu kerfinu nú, þ.e.
hringurinn nær utan um allt kerfið á
myndinni. Nýtt kerfi felur því í sér að
einokunin nær einungis til hluta
kerfisins í stað þess alls eins og nú er.
í þessu kerfi er raforkuframleið-
endum heimilt að selja hverjum sem er
- og hvar sem er - þá orku sem um semst
milli þeirra og notendanna. Sama gildir
um notandann, hann getur keypt orkuna
þar sem hann telur sér hagkvæmast að
kaupa hana. Jafnframt geta ný fyrirtæki
hafið framleiðslu ef þau telja sig geta
gert betur en þeir aðilar sem eru fyrir á
markaðnum. Flutnings- og dreifikerfinu
er skylt að flytja orkuna samkvæmt fyrir
fram ákveðinni gjaldskrá. Þannig má gefa
vinnslu og viðskipti með raforku frjáls.
Athugasemd
IVísbendingu frá 7. apríl s.l. er stutt
athugasemd frá Sveini Agnarssyni
til ritsjórans [Vísbendingar] í tilefni af
grein Þórólfs Matthíassonar hér í
blaðinu 17. mars sl. Af hálfu Sveins var
ekki ætlast til að athugasemdin yrði birt
á opinberum vettvangi og er það hér
með harmað.
Við höfum rætt efnisatriði og fram-
setningu greinanna tveggja og teljum
rétt að láta hér staðar numið. Jafnframt
vill Þórólfur taka fram að gagnrýni hans
í fyrri greininni beindist alls ekki að
starfsmönnum Hagfræðistofnunar.
Þórólfur Matthíasson
Sveinn Agnarsson
Leiðrétting
IVísbendingu - íslensku atvinnulífi
um olíufélögin (4. tbl. 31. mars) var
ranglega farið með markaðshlutdeild
olíufélaganna eftir afurðategundum á
myndum á síðu 3. Hér með er beðist
velvirðingar á þessum mistökum.
Mistökin lágu í því að lítrafjöldi hjá
Olíufélaginu hf. var ranglega útreikn-
aður, réttur lítrafjöldi (í milljónum lítra)
er eftirfarandi: Bensín 74, svartolía 33,
Þotueldsneyti 40 og gas- og skipaolía
200. Þess ber þó að geta að nokkurs
misræmis gætir í framsetningu þessara
talna hjá olíufélögunum.
Meðfylgjandi eru leiðrétt kökurit
með markaðshlutdeild olíufélaganna
eins og hún var á síðasta ári skv.
ársreikningum þeirra.
(ý Bílabensín J)
01 ls
28% Olíufélagíð
0”
Skeljungur
34%
(( Svartolía
Olis
34%
Olíufélagið
38%
Skeljungur
28%
C Flugeldsneyti ý
Olís
,,0. Ollufélagið
23%
Skeljungur
66%
(( Gas- og skipaolía ý
Aðrir sálmar
Skeljungur
28%
Erfallfararheill?
Fyrir skömmu birtist eftirfarandi í
Morgunblaðinu: „FJÁRMÁLA-
EFTIRLITIÐ hefur gert þá kröfu til
einstakra vátryggingafélaga að þau að
rökstyðji ítarlega fyrir almenningi
hugsanlegar hækkanir á iðgjöldum í
lögboðnum ökutækjatryggingum með
vísan til fyrri reynslu af iðgjöldum og
tjónakostnaði auk almennrar fjárhags-
stöðu félaganna. Páll Gunnar Pálsson
forstjóri Fjármálaeftirlitsins segir að það
þurfi að efla markaðsaðhald með
vátryggingafélögunum.“ Fjármálaeftir-
litið vakti vonir um fagleg vinnubrögð
þegar það tók til starfa í fyrra. Þar átti á
einni hendi að vera þekking á flestum
tegundum fjármálastarfsemi. Það er nú
ljóst að stofnunin ætlar að marka sér
bás með neytendaskrumurum. Yfirlýs-
ing eftirlitsins um skýringar á hækk-
unarþörf nú í vor er gersamlega
tilefnislaus. því að margra ára reynsla er
af því að óvenjulegar hækkanir séu
rökstuddar til neytenda. Þessi tilkynning
bætist ofan á bréfaskriftir eftirlitsins til
vátryggingafélaga síðastliðið sumar. Þá
sagði eftirlitið sunium félögum að þau
hefðu eðlileg iðgjöld eftir hækkun,
önnur fengu að heyra það að þau mættu
tapa á greininni vegna þess að þau hefðu
svo sterka fjárhagsstöðu. Til þess að
allt litrófið væri dekkað skrifaði eftirlitið
bréf þar sem varað var við hættunni af
of lágum iðgjöldum. Núna sýna ársreikn-
ingar tryggingafélaganna tap upp á 1,6
milljarða á lögboðnum ökutækjatrygg-
ingum. Hjá Fjármálaeftitlitinu þarf að
vera kunnátta á flóknum tjármála- og
tryggingafræðum og auðvitað lág-
marksskilyrði að þar á bæ kunni menn
að lesa ársreikninga. Öll eru trygginga-
félögin á sama markaði þar sem sam-
keppnin sér um að iðgjöldin séu mjög
svipuð. Með rökum Fjármálaeftirlitsins
mætti halda því fram að verð í búðum
Baugsfeðga ætti að vera ákaflega lágt
vegna þess að þeir ættu næga peninga
meðan KEA yrði að keppa með háu verði
vegna þess að þar væri eiginfjárstaðan
ekki góð. Bréfin síðastliðið sumar voru
skrifuð undir miklum þrýstingi stjórn-
málamanna en nú var honum ekki til að
dreifa. Því miður hefur Fjármálaeftirlitið
gengið undir sitt fyrsta próf og fallið.
v_____________________________________,
ÁRitstjórn: Eyþór Ivar Jónsson ritstjóri ogÁ
ábyrgðarmaður, Benedikt Jóhannesson.
Útgefandi: Talnakönnun hf., Borgartúni 23,
105 Reykjavik.
Sími: 561-7575. Myndsendir: 561-8646.
Netfang:visbending@talnakonnun.is.
Málfarsráðgjöf: Málvísindastofnun Há-
skólans.
Prentun: Gutenberg. Upplag: 700 eintök.
Öll réttindi áskilin. © Ritið má ekki afrita án
leyfis útgefanda.
4