Vísbending - 19.08.2005, Blaðsíða 2

ISBENDING
Með kynlíf á heilanum
Menn eru pervertar. Ekki bara
karlmenn heldur mannkynið
eins og það leggur sig. Kynlíf
spilar ótrúlega mikla rullu í lífi fólks,
bæðikvennaog karla. Sum ir virðast vera
með kynlíf á heilanum. Það kemur þess
vegna ekki á óvart að önnur hver auglýs-
ing hefur kynlíf sem undirtón. Kynlíf
og erótík selur næstum hvað sem er þó
að tengsl milli þess og þeirrar vöru og
þjónustu sem verið er að selja séu oft æði
langsótt. En fátt virðist vekja áhuga fólks
meira en tilvísanir í gleðilega næturleiki
og gjöfult samband karls og konu, þó að
kynjahlutverkin skipti ekki öllu máli leng-
ur. Fyrir auglýsendur er þetta eins og að
tæla með ostinum glorhungraða músina
sem fellur í gildruna í hvert sinn.
r
I dýraríkinu
Fólk ájafnan erfitt með að kyngja því að
mannkynið ereinungis ein af mörgum
dýrategundumjarðarinnar.Nánar tiltekið
þá er maðurinn ein tegund af4.300 spen-
dýrategundum sem búaájörðinni. Mann-
kynið hefúr þó þá sérstöðu að hafa byggt
sér bú um næstum alla króka og kima
jarðarinnar og hafa tekið upp hlutverk
meistarans og meira og minna eignað sér
jörðina.Maðurinnhefúrlíkaeiginleikasem
önnur dýr hafa ekki, eins og nota háþróuð
verkfæri og búa við flókið samskipta- og
samfélagsmynstur. En mannkynið er
engu að síður eitt af dýrum jarðarinnar
og maðurinn er í raun náskyldur sumum
öðrum dýrum ef hafl er í huga að það
er einungis 2,3% munur á genauppbygg-
ingu mannsins og górillunnar, sem er sú
tegund sem er okkur násky Idust. Maðurinn
á þar af leiðandi mjög margt sameiginlegt
með öðrum spendýrum og þess vegna eru
dýrafræðingar oft betur fallnir til þess að
útskýra hegðun mannsins út frá þekkingu
þeirra á öðrum dýrum en sálfræðingar, þó
að þeir síðamefndu hafi fýrir margt löngu
áttað sig á drifkrafti kynlífsins. Þrátt fyrir
ágætiþarfapýramídaMaslowsvirðistþörf-
in fyrir fæðu og þörfin fyrir að fjölga sér
leika lykilhlutverk í hegðun bæði ntanna
og dýra. En það útskýrir ekki af hverju
mannfólkið er svona miklir pervertar.
Pervertamir
ared Diamond bendir á hversu kynlíf
mannsins er að mörgu leyti skrýtið í
samanburði við önnurspendýrájörðinni í
bókinni WhyisSexFun? Þaðsemtelstvera
norm í mannheimum þætti mjög skrýtið
hjá öðmm spendýraflokkum. Diamond
nefnir sex atriði:
- Flestir karlar og konur í flestum sam-
félögum mannkynsins enda í langtímasam-
bandi (hjúskap) sem aðrir í samfélaginu
sjá sem samning um sameiginlega ábyrgð.
Parið stundarkynlífreglulegaog aðallega,
ef ekki eingöngu, hvort með öðru.
- Auk þess að vera kynlífssamband er
hjúskapur samvinna um að ala upp börn.
Karlar sinna bömum sínum ásamt konum
í sameiginlegu foreldrahlutverki.
- Jafnvel þó að karl og kona taki hönd-
um saman sem par þá búa þau ekki á
afmörkuðu svæði þar sem þau verjast
utanaðkomandi áreiti heldur vinna sam-
an efnahagslega með öðrum pörum á
sameiginlegu svæði.
- Par stundar venjulega ástarleiki í ffiðhelgi
frekar en að láta sér fátt um finnast um
nálægð annarra.
- Egglos kvenna fer leynt, þ.e. það er erfitt
fyrir karlmann að sjá á konu hvenær hún
er frjó og hún veit það jafnan ekki sjálf
nema með mælingum og tölfræðilegum
útreikningi. Konur eru viljugar til ástar-
leikja flestum stundum tíðahringsins, sem
þýðir að mest af kynlífinu á sér stað utan
þess tíma sem ffjóvgun er möguleg. Með
öðrumorðum.kynlíferfremurskemmtun
en til bameigna.
- Allar konur sem ná fertugs- til fimm-
tugsaldri fara í gegnum breytingaskeið
sem útilokar fleiri bameignir. Karlmenn
fara venjulega ekki í gegnum sama ferli
og geta verið frjóir langt fram eftir aldri
og bara nokkuð sprækir með hjálp lyfja-
vísindanna.
Að hitta í mark
lestar kenningar um kynlífshegðun
mannsins bendatil þess að tengsl séu á
milli þess að egglosið fer leynt, stöðugrar
þarfar fyrir kynlíf og ábyrgðar á börnum.
Hjá flestum öðrum dýrategundum er
tími eggloss kvendýrsins augljóst með
áberandi líkamseinkennum, lykt eða at-
ferli, og karldýrið kemur þá eins og kallað.
Þess á milli er hins vegar lítil þörf fyrir
kynlíf enda getur það ekki borið ávöxt
öðrumstundum. Kynlífhefurþanntilgang
að búa til afkvæmi svo að genin erfist.
Þar sem egglosið er ekki eins augljóst hjá
manninum er karldýrið hins vegar í meiri
vafa um hvenær það getur sáð í frjóan
jarðveginn og þar af leiðandi er karlinn
ávalltreiðubúinn. Ymsartilgáturerutilum
af h verj u þetta hefur þróast svona. Þar sem
markmið karlsins er að tryggja genunum
sínum farvegþá hefur hann neyðst til þess
að vera lengur með konunni en karldýr
annarra tegunda t i I að tryggj a annars vegar
að getnaður ætti sér stað og hins vegar
að enginn annar karl kæmist að með sín
gen. Diamond leggur áherslu á að í þróun
mannapans hafi þetta gerst með þeim hætti
að kvendýrið hafi þurft að tryggja öryggi
afkvæmis síns og þess vegna leikið við
marga karla svo að þeir myndu ekki skaða
afkvæmið þar sem þeir væru ekki vissir
um hvort það væri þeirra og sumir hjálpa
jafnvel til við að fæða það. Þróunin gerði
svo kvendýrinu kleift að velja sér karl og
neyða hann til þess að taka aukna ábyrgð.
Sennilega hefur það einnig áhrif að böm
mannfólksins þurfa talsverða umönnun til
lengri tíma sem gerir það að verkum að
tiltölulega langt samband karls og konu er
nauðsynlegt. Þessi skrýtnakynlífshegðun
mannsins, að vera stöðugt í ástarleikjum
og gera það í einrúmi, er þar af leiðandi
þáttur í þróun langtímasambands karla
og kvenna.
Makaval
rátt fyrir þetta er erfitt að sjá tengsl-
in á milli þróunarkenninga og þess
hvemig kynlíf er orðið eins konar sport
og skemmtun í nútímaþj óðfélagi en þróun-
arkenningamar auðvelda engu að síður að
skilja af hverju þessi þörf er fyrir kynlíf
öllum stundum. Leitin að góðum genum og
heilbrigðum afkvæmum virðisteinnigráða
ansi miklu um makaval þar sem ákveðnir
líkamshlutar vekja meiri áhuga en aðrir.
Það skemmtilega við nútímasamfélag er
að þrátt fyrir alla þekkingu og skynsemi
mannsins hafa rannsóknir sýnt að þættir
eins og andlitsgerð, lykt, háralitur, skegg
ogbrjóstastærð ráða meira um makaval en
hversu liklegur verðandi maki ertil þess að
skapa parinu og afkvæmum þess gæfuríka
framtíð. Fólk er líklegt til þess að velja
maka sem hefur svipaða andlitsdrætti og
það sjálft en sem lyktar hins vegar af ólíku
ónæmiskerfi svo að afkvæmið geti notið
kosta beggja ónæmiskerfanna. Það sem
gerist svo í kjölfarið og kemur fram sem
losti og ást má útskýra með hormónafræði.
En þá er náttúrulega verið að skemma
gleðina með of mikilli vísindahyggju.
Fastur í gildrunni
essi eilífa og óstöðvandi kynlífsþörf
mannkynsins er mjög heppileg fyrir
auglýsendur sem geta alltaf nýtt sér þenn-
an hvata svo framarlega sem allir nota
hann ekki. Skilningur á manninum sem
dýrategund útskýrir af hverju kynlífsund-
irtónar í boðskap auglýsinga vekja áhuga
„skynsömustu" dýrategund jarðarinnar.
Það þýðir hins vegar ekki að hundurinn
á heimilinu falli í sömu gildruna.
2