Vísbending - 20.10.2006, Blaðsíða 1

V
V i k u
ISBENDING
rit um viðskipti og efnahagsmál
20. október 2006
40. tölublað
24. árgangur
ISSN 1021-8483
Hæverski leiðtoginn
Sífellt breytast skoðanir manna á
því hvernig fyrirtækjum sé best
stjómað. Að hluta til byggjast þær
á heilbrigðri skynsemi, að hluta til á tísku-
sveiflum. í 38. tbl. Vísbendingar var vikið
að því hvemig menn eigi að fara að því
að þekkja góðu fyrirtækin og væntanlega
þarmeðsnilli stjórnendaþeirra. I þessum
efnum verður síðasta orðið seint sagt því
að heimurinn breytist í sífellu og það sent
var gott í gær er ekki endilega það sem
best á við í dag.
Margar leiðir að sama marki
Flugvallarbókmenntir hafa náð mikilli
sölu hjá mönnum í viðskiptalífmu.
Þemað í þeim er yfirleitt eitthvað á þá
leið að sett er fram ein klisja sem geng-
ur gegnum alla bókina og svo em tekin
dæmi um að hún sé einmitt svarið við
þeim flóknu aðstæðum sem menn þurfa
að fást við í alþjóðavæddum heimi. Tök-
urn nokkur dærni:
• Peters og Waterman sögðu í bókinni
In Search of Excellence að menn yrðu
að efla anda athafnamannsins, halda
sig við efnið og ná framleiðni gegnum
fólkið.
• Collins og Porras segja í bókinni
Built to Last að stjómendur eigi að
halda á klukkunni, ekki segja mönnum
hvað klukkan sé, velja A og B í stað A
eða B.
• Arun Jain segir í Corporate
Excellence að menn eigi að taka
ákvarðanir sameiginlega og láta starfs-
mönnum fínnast að þeir eigi fyrirtækið.
• Foster og Caplan segja i Creative
Destruction að galdurinn sé að selja
einingar sem vaxi hægt, afnema úreltar
reglur og búa til ný viðskipti.
Flest afþessu virðist gamalkunnugt en
engu að síður hafa bækur þessara manna
selst í stóm upplagi og þeir virðast kunna
að koma kenningum sínum í þann búning
að margir hafa gaman af.
Fimm stjörnu stjómandi
Jim Collins skrifaði grein í HBR árið
2001 semhannnefndi Level 5 Leaders-
hip: The Triumph ofHumility andFierce
Resolve. Þar snýst hann gegn þeirri skoð-
un að leiðtogar eigi að vera sjannerandi
menn sem séu stöðugt á útopnu. Mörgum
fannst það mögnuð tilviljun að hann
hafði vart birt niðurstöður sínar þegar
hver viðskiptajöfurinn á fætur öðmm
var tekinn í Bandaríkjunum fyrir afbrot
af ýmsu tagi. Þeir voru einmitt margir áber-
andi menn, menn sem bámst mikið á og
sóttust eftir félagsskap þekktra stj ómmála-
manna og listamanna (og voru sj álfir eftir-
sóttir). Collins skrifaði um hinn hæverska
leiðtoga, mann sem gæti unnið þó að sjón-
varpsvélamar væm ekki á honum.
Röðun Collins á Ieiðtogunum er birt
í meðfylgjandi ramma. Það sem vekur
ef til vill frekast eftirtekt er það að hann
leggur mesta áherslu á eiginleika sem
oftast hafa ekki verið taldir helstu ein-
kenni leiðtogans: hæversku og feimni.
Jafnframt eiga menn líka að vera vilja-
sterkir og hugaðir. Hvemig geta þessir
eiginleikar farið saman?
Eitt af því sem menn átta sig stundum
ekki á er að farsælustu leiðtogamir eru
ekki endilega þeir sem eru mest áber-
andi. Margir vinna farsællega í kyrrþey
og sleppa þannig við vökult auga fjöl-
miðla vegna þess að það er Iítið gaman
að segja frá rólegum kurteisum manni
ef völ er á öðrum yfirlýsingaglöðum og
árásargjömum.
Það getur verið erfitt að nefna dæmi
um menn sem lýsingin á best við. Lee
Iacocca, forstjóri Chrysler, var í miklu
uppáhaldi hjá almenningi og fjölmiðl-
um eftir að hann hafði náð frábærum
árangri með fyrirtækið en vclgengnin
virtist stíga honum til höfuðs og hann
varð poppstjarna í stað þess að hugsa
fyrst og fremst um fyrirtækið. Hann var
fastagestur í sjónvarpsþáttum og kom
(Framhald á síðu 4)
c
Fimm stig stjórnunar
Fimmta stig: Leiðtogi
Byggir upp varanlegt stórveldi með blöndu af hæversku og sterkum vilja.
Fjórða stig: Sterkur stjórnandi
Örvar hópinn til þess að ná skýru og spennandi takmarki.
Þriðja stig: Hæfur stjórnandi
Skipuleggur fólk og fjármuni til þess að ná fyrir fram ákveðnu marki á hagkvæman hátt.
Annað stig: Nýtur liðsmaður
Vinnur vel með öðrum í hópnum.
Fyrsta stig: Mjög hæfur einstaklingur
Skilar árangri með hæfileikum, þekkingu, kunnáttu og skipulegu verklagi.
3
Heimild: HBR, júlí-ágúst 2005. Jim Collins: Level 5 Leadership: The Triumph of Humility and Fierce Resolve (endurbirt grein).
r 'í Hverjir eru bestu r\ Eyþór ívar Jónsson veltir f' 1 Bókin Freakonomics A A Njósnir ráðherra hvers
I hæfileikar forstjóra, / fyrir sér hvernig menn | hefur vakið mikla athygli L -Lum annan vekja mikla
hæfileikar sem gera eiga að leysa flókin víða um heim. Höfundur athygli. Hverjir vissu
fyrirtæki að stórveldi? vandamál. skýrir hvar óvænt fylgni- unr þær og hverjir fengu
V samband kemur fram. ekkert að vita? J