AvangnâmioK - 01.05.1956, Page 15

nr. 2
AVANGNÅMIOK’
111
sigåra periarnera issigerigara suloKarnane sisama-
nigdlunlt nioKarnane unangmeriagagssåungingmat.
Kingmit såvnltut autdlaisivnik anaulilerpåka pigsi-
gardlutigdlo pårdlakåutorssuit igdlersiniaraluardlugit.
åritdle! såvne Kingmip nanoK nului'narssuisigut kiv-
dlugo ileKitdlagtautdlugo mikariaKåtåinarå niperu-
jungmik nivdlltigalune nanoK såvne avdlornerit mar-
dlulnait ungasigtigalune nikorfarérpoK. erdlagsima-
vok Katimågdlunilo uvangåinardlo pissusoralunga ki-
sima issigalunga. nikuvssåriarame niaKua KulivmpoK
autdlaisivnik toriåinauvdlune. sekuntip avgorneKar-
sinaugune Kavseriautåinånik nikorfatsiartugssauvoK
såssussinigssane pilersinago. umingilara. autdlaisi-
ma påvanit toKO anitdlagpoK nanordlo avårdlugo ni-
vertipara.
ordlussordlo OKarput: „åma samane avativtine
pingajuat KingmersaKarpalhgpoK.“
manitdlat akunisiordlugit tårmut avåmut mar-
dluvdluta arpåinaK! tåssalo Kingmit nipåt ungasi-
gungnaerdlugit sikulermat någfigssiakasik någfiga-
lugo autdlaisiga ajapiupara. årKateKånginama kuv-
dluvkut mikilerKavkutdlo auk Kangale Kordlunguar-
sse. kåkigsarfiga årKasiutdlugo avåmut! tikeriaKår-
put toKorérneramiko! kaujatdlagkama tunungmut
jfimfimut! kilernerma åipå kåkiteréravko majuarpu-
nga talerpiga ujamigalugo.
isertungalo erKupåt nånup autdlaissama kiasia
agssarKOKångilardlunit, ningigssara. „Kå, puissåu-
ngitsutsiaK flpatdlangniarsiuk!"
N. Petersen.
kungip umiarssuautaisa Kanga
Grønlandiliartarnerat.
ukiut 1300-gssaisa agfaine kingugdlerne Grøn-
landime Kavdlunåtsiait nunasiait amerdlasorpagssuar-
nik ajutortarput — tunup sineriåta imåta sikorssue
taimane åsseKångitsumik sualugkalugtuinarsorineKar-
put, ukiutdlo 1400-Kalernerine Inuit, eskimut, taima-
ne skrællingernik taissartagaussut Kavdlunåtsiait nu-
nasiait såssutalerpait kisalo ukiut tåuko hundredit
nåjartulerneråne nunasiaKarfik kitdleK aserordluinar-
simavdlugo.
nuna pingortitap såimissånginerssua akerKatdlo
såssussissarnere patsisigalugit taima ajutortigeréra-
luartoK, taimåitoK sule kamanaitsornerulerpoK ukiut
hundredit nålernerine kungit nakiisiardlutik nunap
inue kisimik niuverfigiumatdlermatigik. taimailiorni-
kut nålagkersuissut avdlat tamaisa avsserpait Grøn-
landime niuverniartarnigssånut, uvfalo nangmingneK
— pingårtumik sivitsornerulermat erKigsivitdliornar-
toKartalerdlunilo Europap avangnåne nåpåussuaKar-
talermat — nunap umiartorfigineKarnigsså inuisalo
nunamit åtavigiligkamingnit intiniarnermingne pi-
ssariaKagåinik pilersorneKarnigssåt nåkutigiungnaer-
dluinardlugo. 1410-me, ukiorpagssuit Kångiusima-
litdlartut kisame umiarssuarmik nunalitoKarpoK nu-
namit åtavigissamit pissumik, tamatumale kingorna
tåssa nunasiaK tarrumut pulagalugtuinarpoK, agdlåt-
dlume 1425-mile, Erik Pommernimiup nalånile, nu-
nap avdlanit umiartorfigineKartarnigssånik inerterKut
ersserKigsarneKarpoK.
atåssuteKarnerdle tamåna taimanile sivisorssuar-
mik kipisimarérsoK Norgimiut danskitdlo kungisa
kigsautigissalermåssuk nuna kingumut atåssuteKarfi-
gilerumavdlugo kingumutdlo pigilerKigkumagalsar-
dlugo åmalo Grønlandikordlune silarsstlp kangianut
avKutigssamik navssårusugkaluardlutik, tupingnångi-
laK suliagssap tamatuma angnersså umiarssuartigut
imåipOK kungip umiarssuautainit, suliaungmat, u-
miarssuitdlo tamåko Grønlandimut autdlartitaussar-
nerinik oKalugpalåt ugpernarnerussut pisimåput ili-
simassagssarsiornikut silarsstlp misigssugaulernerata
nalånit.
Portugalimiut ukiut 1500-gssåne kungikormio
Henrik den søfarende (umiartortartoK) avKutigalugo
umiartornikut silarssup amgmagaunera»ut suliaKar-
dluarsimaKissut ardlaleriardlutik Danmarkip kungia-
nut norKaissarsimagaluarput ilisimassagssarsiordlune
angalanerme suleKatigingnigssamik åma imaKa Por-
tugalimiut neritrtigisimagaluaramiko avangnåne nu-
nat avKutigalugit Indiamut avKutigssap navssårine-
Karsinaunigsså, Alfonso tatdlimåtalo kajumigsårinera
pissutigisimavdlugo Christian sujugdliata 1475 erKå-
ne angalassugssat autdlartfsimavai „avangnåne Ke-
Kertanik nunanigdlo navssårniartugssat".
angalaKatigit umiarssuit ardlaliuput admiralit
Didrik Pining Hans Pathorstilo Christian sujugdliup
kungivdlo Hansip nalåne malungnauteKarsimaKissut
nålagaunertaralugit; kingunerilermat Pining Islandi-
me Finmarkimilo lensmandingorsimavoK Vardøhusi-
milo sujulerssuissungorsimavdlune åmalo taimane i-
marsiortartune tusåmassauningordlune.
sikorpagssuaKaraluaKissoK Pining Pathorstilo i-
luanårdlutik Grønlandip tunuanut nunaliput, Ang-
L.