Alþýðublaðið - 02.04.1971, Blaðsíða 4

h ðformleg ssmíök um að halda
uppi verðlagi.
n Otíufélögin vilja ekki taka
viSskiptavint hvert frá Ö5ru.
n Einokiin sem kölluS er
samkeppni.
O Herfi sem byg'gist á eigin-
girni.
n Erum vi5 ekki að reyna aS
skapa samfélag hamingju-
samra og heilbrigðra manna?
UiM ÞAÐ VAR rætt nýlegra í
blaði að verið gæti að hringa-
mynd'm ætti sér staff í trygff-
ing'astarfscmi, rétt einsog eng~
um hefði dottið þetta fyrr í hug.
Sannleikurinn er sá aff um sa,m-
keppri er yfirelitt ekki aff ræða
á fresr.u landi. Samkeppnivaðall-
inn er gömul blekkmg sem er
notuð til að slá ryki í augu
manna svo teir trúi aff einka-
rekstur sé hagkvæmari en sam-
eiffn. Hér í fámennimi virðist
ekki einn sinni turfi nein form-
leg samtök í líkingu viff baff sem
kallaff er hringir, óbein og ó-
formleg sa,mtök af því tæi
halda verfflagi áreiffanlega uppi
á ,mörgum sviffum til mikils
skaffa fyrir almenning en gróffa
fyrir hina fáu.
ÞAÐ ER VIÐURKENND stað-
reynd aff engln samkeppni á sér
stað hér á landi um olíuselu.
Úlum allt land eru benzíntank-
ar meff nokkurra kílómetra milli
bili, einn frá Esso, annar frá BP
cg þriffji frá Shell, kannski ná-
lega hliff viff hlið. Þeir selja
benzíniff allir á sama verði, og
þar aff auki nákvæmlega sama
benzíniff, auk bess sem þjón-
ustan er ekki ólík aff öffru leyti
en því sem mannfólkiff sem af-
greiffir er misjafnt. Væri nú
ekki réttara aff ,.samkeppnin“ á
þessu sviffi værí lögff niffur og
dreifingin þjóffnýtt, eitt olíu-
dreifingarkerfi fyrir allt landiff.
Þaff mundi spara mikiff, úrþví
nú eru kerfin þrjú.
OG EKKI NÓG meff Þaff: Eg
tek fram aff verff á clíuvörum
er háð hámarksákvæffum. En við
hiifi>,m þaff svart á hvítu aff olíu
féliig vilja ekki samkeppni. Eg
veit um stafffest dæmi þess úr
Reykjavík aff menn hafi reynt aff
fá keypta brennslvolíu fyrir
miffstöffvarupphitnn hiá öffru
olj'uifélagi þar sem þeir höfffiu
áffur keypt hana. En þaff fæst
ekki, því olíufélögin vilja ekki
taka viffskiptavini hvert frá
öffru. Þau eru búin aff skinta á
milli sín kökunni og baff kostar
þau meira aff verffa óvinsæl
hvert hjá öffru heldur en hjá
viðskiptavinunum. Þetta er auff-
vitaff a'ls ekki samkeppni, held-
ur einokun.
FYRIR NOKKRUM árum kom
í Ijós aff margir .málarameist-
arar sendu nákvæmlega jafnhá
tilhcð í verk sem vinna átti. En
einn var þó svo óuppdreginn að
bjóða miklu lægra, fyrir það
hlaut hann auðvitað óþökk
hinna. En málið varð til þess
aff benda á að hér á landi hind-
ast menn samtökum um að
halda uppi verðlagi begar þeir
iáta í veðri vaka að heir ástundi
samkeppni.
í SMÁSÖLUVERZLUNNIkem
ur samkeppni naumast til greina
heldur. Fólk hefur ekki aðstöðu
til að þeytast búð úr búð til aff
spyrja ivu verff. Húsmæffur
verða að verzla í næstu búð.
Þetta vita allir. Að kaupa inn
á hagstæðu verði tryggir því í
mörgum tilfellum ekki lágt út-
söluverð, heldur meiri gróða. Eg
er ekki að ásaka kaupsýslumenn
fyrir aff vilja græða, í þessu
systemi er spurningin einmitt
sú hvort einstaklingurinn græði
eða tapi. En ég er að ráffast á
þetta kerfi sem byggist á eigin-
girni. Að græða er líka alls ekki
það sama og vera hamingjusam-
ur. Erum viff ekki fyrst og
fremst aff reyna aff skapa sam-
félag hamingjusamra og heil-
brigffra manna? Sameign og
saJU'tarf er nær þvj markmiði
lieldur en eilíft stríff.
SIGVALDI
Jóhann Sigurjónsson
(Galdra-Loflur)
Hví að...
öll stæði saman um málið, —
„en þetta hefur ©kki tekizt, og
er það nú talið fullneyrit eftir
mánaða þóf“.
■Kvaðst utanríkisráðhierra telja',
að eÆntóliega bæri efckert á mMi,
um það hvaða kröfur beri að
fjeva í landhelgiismálinu. Það,
sem á milli bæri, vagri hvaða að-
ferð skuli höfð við framkvæmd-
ina.
f framheldi af ofánsögðu sagði
utanríkisráðhefrá: „Ríkisstj órnin
t'eiur að leíta taerj samkomulags
til hrns ítr'aista, en stjórnarand-
staðan vill ákveða niú þegar og
eirhiiffn, þver fiskveiffitakmc'rk-
in skuli vera 0,g að siamningn-
um viff Brptl. og Þýzkal. skuli
Sa'gt unn nú bagar og ekki leit-
að efun s>mkomulagi við einn
eða r:»f»vn.
Eíkisrfjórmin telur þetta sið-
lau-a ævin týra pólití'k í milli-
rffcj•>vi-*"ikíntiuTn að boðá fyrst
til s1hiA«f»ré«~tefn<u til að leita
<r;orp Votnui-'ri um málið. en
ákv°ða °íffan einhbffo og án be-s
,að ræffq vlff r'rinn. hvernig mál-
ið skub levst. Ætli hinum er-
lendu rfKn-mj«n,dum okkar byki
ekfcí okrfrHff að vpna kallaðvr á
albió'i'aráð-tefnu til að tak'a á-
kvö'''ffun nn biut. s'°im einn af
Sarr’niny-'offihinu'm er búinn að
taka ákvörðun um. hvemiig ley'et
(5)
ur skuli, áður en farið er að tala
saman“.
Ennfremur sagði Emil Jóns-
son, utanríki?ráðhar.ra: „Ef illt
á að ske og ekki er útlit fyrir,
að neitt samkomulag náist (í
landhelgismálinu) er þó enn
tækifæri til að gera einhliða á-
kvarðanir. Einhliða ráffstafanir
eftir að vitað er að ekki muni
nást samkomulag er nevffarráð-
stöfun, vegna þe°s að það er okk
ar síffasta úrræði, en einhliða
ráðstafanir áður en farið er að
taia saman, eru óafsafcanlegar
og siðlausar o'g þjóna en.gum til-
gangi.
Ég vil ekfci og Alþýffuflöfck-
urinn er sammála um að vilja
ekki vera m'eð í slíku.
Við viljum efcki halda þa.nnig
á málum, að umheimurinn hafi
ástæðu til að halda, að hér á
íriandi lifi einhveirjir furffufugl-
ar, sem hagi sér bannig að b.ióða
fyrst tf1 "unda.r'hjailda um mál,
en taki siíðian einhliða ákvarffa.n,-
ir, áður en ssmtölin hafa farið
fram.
Hitt er svo armað mál. að ef
ekki næst samfcomulag. ssm við
getum unað við. að v>ð verffum
neyddir til að takn silífc^ir áfcverð
anir til að firei'ta be-s að veirnda
líf okkar og afkomu. það er ann-
að mál“. —
i'i'i'iiím n'
Hraunbær efstur með 14 uppboð,
Álftamýri númer tvö með 10
og Háaleitisbraut í þriðja sæti
með átta uppboð, en þess ber að
gæta að upphæðirnar eru sum-
ar mjög lágar og geta stafað af
saklausri gleymsku.
Til viðbótar við fasteignirnar
verða einnig boðin upp fjögur
skip frá fjórum aðilum.
Við endann á þessum óvenju-
langa uppboðslista er svo hnýtt,
að veðbókarvottorð og önnur
skjöl varðandi eignirnar liggi
frammi á skrifstofu embættisins
að Skólavörðustíg 11 og skulu
athugasemdir vera komnar til
uppboðs.haldara eigi síðar en
vik.u fyrir unpboðið, — að öðr
um kosti megi búast við að þeim
verði ekki sinnt. —
Allt að vinna (5)
yfir landgrunnlmi og eru því í
hópi annarra þjóða, er krefj'ast
mieir en 12 mílna. Hefur þa.ð sjón
armið verið margítrekað á al-
þjóðavettvangi. Aftur á móti
gætu slíkar aðgerðir haft í för
með sér, að samúð annarra þjóða
á ráðstefnunni og í undirbún-
ingi að henni, yrði minni. íslend-
ingar yrðu að gefa skýringu á
þvi, af hverju mætti ekki fresta
aðgerðum í skamman tíma.
'Það reyndist sterkur málflutn-
ingur á Genfarráðstefnunni 1-958
að haldia því fram, að aðgierðir
hefð'u löngu fyrr verið niauffíiyn-
legar, en ísl'endingar hefðu á-
kveðið að bíða ráðstefnunnar og
niðurstöðu hennaa*, en lengur
gætu þeir ekki beðið“.
Eggert G. Þorsteán'sson, sjávar-
útvegs'málaráðh'eiTa, lagði á-
h'erzlu á, að það sem hann segði
um einhliða aðgerðir 'af íslands
hálfu fyrir ráðstefnuna 1973,
væri byggt á óbreyttum aðstæð-
um varðandi sókn og ástand fiski
stofnanna. Nauffsynilegt væri, að
sífelld athugun færi frejn á sókn-
inni í fiSkistofnana og áhrifum
hennar á þá, þannig að jafnóð-
um sé hægt að ta,ka afstöðu til
nauðsynlegra ráðstafana.
Eggert G. ÞorsteinsKon, sjávar
útvegsmálaráðherra, sagði erm-
fremur í ræðu sárnni í útvarps-
umræðunum: „Eins og í uppbafi
var sagt, þá gerir stjórnarand-
staðan tillögu um stækkuh
landhelginna.r í 50 mílur, en
Stjórina'rmeirihlutiinn vill í þessu
efni miða við landgrunnið, 50
míluii’ eða meira. Af hverju þarf
að br’eyta hinni upphafliagu land-
grunnskröfu ísler.dinga?
Við höfum fært fyrir því í’ök,
að landgrunnið og hafið yfir því
sé ein heild og miða beri við
aðstæður á hvferjum stað. Land-
grunnskrafan heifur verið grund
vallarkrafan. Við megum ekki
veifcja stöðu okkar á alþjóða-
vettvangi með þvi að vífcja frá
þieirri grundvallairfcröfu, siem við
höfum ávallt byggt allan okkar
málstað á fram til þeiasia.
Fuirffuleg feir sú staffhæ'íl'n.gj
stjórnarandstöðunnar, að Al-
þjóffadómstóllinn í Haag sé ekki
hæfur til að tryggja að við njót-
um gildandi alþjóðalaga eins og
þau eru á hverjum tím'a. Það
hlýtur að vera megim'egla, s.sm
ekki fyrnist í sltiptum þjóða, að
dómstóll úrsfcurði deilur. ís-
lendingar ættu allra þjóða sízt
að afneita slíkri réttarvernd.
Alþjóðadómstóllinn er hluti af
sáttmála Samfeinuðu þjóðanna,
og ísl'endingiar hljóta að mietia þá
tryggingu, sem s'líkur dómstóll
veitir þeim, þ.e. að lög og réttur
gildi, en ekki máttur hims sterlc-
ara“. —
Stefna okkar (5)
Þegar prófessor Ólafur Jó-
hannfesson talar iþanniig, þá
gsita m'enn fr.eistazt til að trúa
þvtí, að hann sé kennari í al-
iþjöffT’étti við Háskóla Islandís.
Fróðlegt verður svo að heyra,
hvernig' hann hagar orðum sín
um bér á eftir.
Staðreynd er, að allar að-
gerðir íslendinga í fisfcveiði-
lögsögumálinu hafa bvggzt á
réttargrundvelli — og þrð hef
ur jafnan verið ökkar styrkur
og forsenda unninna sigra.
Megi svo áfram verða.
Þegar prófessorinn flutti þiá
ræffu, s:eim ég viilnaði til hér að
framan, vrr hann að tala um
frumvarp allrar stjórnarand-
stöðunnar í Efri deild, sem mið
aði að lögfestingu gr->->'>Vnu-
staða skv. reglúgerð i'rá 195>8.
Tcldu 'þeir Iþé vor'V: i iþá
grunnl’'nu!breytingu, sem féikkst
með s'Tnningunuim við Breta
og Þ.ióðverja 1961. Sýndii sú
t'.llaga hvort tv?®sia skamm-
sýni og fljótfærni stiórnarand
stöðunnar og því miður ber
siú bi.nfe'Fiálvikf.unartiJlaga henn
ar. sem hér líggur fyr.ir, sömu
einkenni. Með saimbv'k'kt hienn
ar vrðí. ekki lfegður traustur
í?rundyö1Iur að frfekari ú't-
færslu fis.kveiðilögsösunnar.
^EÓTTIR (9)
segja um það hvort tillögur
ntfndarinnar gerðu ráð fyrir
rýmkun á núverandi reglum,
en sagði þó að slíkt virtist
vera þróunin annarsstaðar. —
Formaður nefndarinnar er
Axtl Fánarsson. —
Farsæl framvinda land'helg
ismálsins er öðru fremur undir
því komin, að ábyrgir aðilar
forðist öll gönuskeið, en því
miður hefur forysta framnsckn-
ar fyrr og n;'i látið þrjð henda
sig að setja áróðurssjónarmiðin
ofar öðru í hamslausu kapp-
hlaupi við Ikommúnista um
þaff. h.vór fl'ofekurinn megi sín
betur í stjórnarandstöðun.ni.
í þessu kaupp'hlafupi hefur
fræðimennska og réttsýni pró
fessors Olaife Jóhannessonar
miskunnarlaust verið ýtt til
hliðar af áróðursmeisturum
eins og Þórarni Þórarinssyni.
En prófessorinn hefur en.n eitt
tæ'kifæri til að sýna tí sér
manndóm og röggsemi. Báðum
þeim þingsiályktunaidillögum.
sem hér eru til umræðu í
kvöld. verður v'sað til utan-
r'ik.isnefndar að umræðunni
Ickinni. Þar gefst enn eitt tæki
færi lil þess fyrír frarn«.ðfcn að
taka hönduim s'vman v.ið stiórn
arflokkána í þessu lífshags-
munamáli þjóðarinnar.
Verður fróðlegt að fylg.jast
með því, hvort framsökn tek-
ur sig á í máldnu. Einnig gæti
hugsazt, g(5 írjálsívndir og
vinstrisii.nnaðir bættu ráð sitt,
en af kommúnistuni er eklki
mi'Vls að vænta.
Tillaga stjómarflokkanna
mai’kar ský.ra og djrrfa st'’:íiu
í landíbfjlgismáli.nu. sem «'”'.-íur
á visssn hótt íengra en til-
lögur stjórnarandsi öðunnar.
Það i-e-ður mikið og vanda-
r.Tvi.ff’ -Tgsefni fyrir hv*rja
bá s*i’.-n, s.emn við tefcur að
afelöðnum feosningum, að fram
fylgja þeirri stefnu“.
4 r33TUOAGUR 2. APRÍL 1971