Alþýðublaðið - 03.06.1971, Side 6

PÁLMI JÓSEFSSON, FYRRV. SKÓLASTJÓRI:
SAMBANDISLENZKRA BARNAKENNARA 50 ARA
Q .,Hið ísJenzka ikennarafé-
lag“, seim va.r stofnað 1889 voru
fyrstu samitök kemn-ara hér á
landi. Félagið vann af miiklum
áf>uga og dugnaði að mörgum
menningarmálum. iHægt ier að
segja að Samband ísl. barna-
kennara sé arftaki þess.
„Kennarafélag ibarnaskóla
Reyikjavíkur‘‘ var stcfnað 1908.
I félaginu var oft raett um nauð-
syn Iþfess að stofna ti'l samtaka
barnak'enna.ra um 'land aílt.
Sumarið 19'2il var að frum-
Iwæði félagsins balldinn fundur
í Rleykjavtfk um stafnun sam-
bands barnakennara. Um 80
ba.rnakennarar rvíðs. vegar að af
landinu sóttu fundinn. Eftir
mtfklar umræður var samþykkt
að stofna Sr.miband íslenakra
barnaiktennara (S.Í.B.), St.ofn-
dagur S.Í.B. er 17. júní 1921.
í lftgum S. í. B. s'gir, að marik
mið þes.7. sé, „ ... að vinna að al
’bliða umibótum í sfcc&a- og upp-
eldismálum þj'óðarinnar, efla
menntun fcennara og gæta hags-
rmina stéttarinnar“.
Fyrsti formaður Sambandsins
Íar Bjarni Bjarnason, s'kóla-
tjóri í Hafnarfirði. Núverandi
jrma.ður er Sikúli Þorst'einsson,
ámsstjóri.
Frá upphafi voru þing S. í. B.
fjftflsótt. í>au vonu kærkomin til-
breyting fyrir marga Iklsnnara,
sem oft voru einangraðir í starfi
sínu. Á þingum hittu þeir stax-f>
systkini og fengu tæfcifær.i til að
i-æða áhugamál sín. Ekfci voru
itlennarar ailltaf á sama máli, en
áihuigi var mikiai ífyrir a'l.ls kon-
ar umbötum í skóla- og uppeld
ismáflum og svo kjaramálum
stéttarinnar. Síðar iþótti h'eppi-
l'Sgra að breyta sfci.pulagi þing-
a;nna á þann veg, að þing mieð
kjöi-num fufllti-ú'um ler hafldið
annað árið, en uppéldismáia-
þing, sem opið er ftllum með-
li.m;uim S.Í.B. hitt árið.
A uppeldismáilaþingum eru
skóla- og uppaldismá! rædd, en
á fulltrúaþingum einlkum kjara-
og launamál.
Fraan tifl 1919, þegai- lög voru
sett um skiipun og laun ba.rna
kíennara, voru réttindi barna-
kennara nánast engin og flaun
með eindæmum lág og ótrygg.
Úr þessu bættu launalögin að
mun og samkvæmt þiessum lög-
um höfðu nú le'kfki aðrir rétt1 til
kennarastöðu við barnaskóla en
þeir, sem lokið höfðu kennara-
prófi.
Bkki wirtu állir þessi réttindi
fcennai'a, en S. í. B. rteyndi eftir
miegni að standa vörð um rétt
kennaranna.
Launamál barnakennara
reyndust S. í. B. torleyst. Þrátt
fyrir óvéfengjanleg rök var lítt
hlustað á réttmætar launakröfur
iþeirra. Þíegar árslaun barnak'enn
a.ra etftir 15 ára starf vor.u
3712.50 kr„ .hafði t. d. ótfaglærð-
ur startfsm&ður hiá áfengi'svex-zl
un ríikr'sins 4080,00 kr. árslaun.
— 'Sérnám kiennarans og
fræðslu- og 'uppeldisstarf han.s
var ekki mietið ihátt í peningum.
Með launalöSunum 1945 téfcst
S. í. B. loks að fá laun barna-
ikennara yerutega bætt.
Þegar S. í. B. var stofnað voru
barnasfccflar mjög fátækir af
kennslutæfcium o.a bókrfcnstur
OftUl. Ktennarar 'be;'du áhrifu.m
s'num til únbóta. Ýrrsar aóðar
barnabatfk.ur k.omu út. á bessum
Árið 1930 eaf S. í. B. út
íqlor.-l^líYTrt fv-’ir sVr,lq
Sfc-ömmu fyrir 1930 setti Ai-
b nai Zn<í i'im ..Sk-rflqráð barna-
j Pi'-'-Dpvóð' eé.tu .Wennnr
ar b'eitt áhrifum sínum í skóla
málum. bvf að í iwðinu átti
s4>n"n. S í. B. sæti ásnmt
fræðt'lumáíiastjóra og skóla-
stjóra Kennarasikólans. Síkóla-
ráð samdi námsskrá fyrir barna
skóia og ilöggilti námsbækur.
Skolaráð gekkst fyrir þ að
□ Þegar maðuir sér gaman-
l.sikarann fræga, Jack Benny,
á sjónvarpsskerminum er úti
lokað að láta sér detta í hug,
að þessi skopkarl, sem hefur
sagzt vera 39 ára svo lem.gi,
sem maður man eftir hon-
um, er nú orðinn 77 ára. —
Aldurinn virðist engin mörk
setja á hann að ráði — hann
vinnur stöðugt mikið og æfir
golf eins og ungur atvinnu-
rnaður.
„Að vera 77 ára hrellir
mig ekki,“ segir Benny, “en
hins vegar það — að eiga að-
eins þrjú ár etftir í áttrætt.
Það hlýtuir að koma af því,
samræmd stkri.fleg próf í mörg-
um námsgreinum voru lögð fyr-
'ir öll skðlasikyld börn í landinu.
Hugmyndir manna voru rpjög
á rei'ki um, hvernig ástand barna
fræðslunnar væri. Sumir töldu
það mundi vera tiltöluil'ega bezt
í stytztu Skólunum. Það var unn
ið úr prófunum og skýrsiur
samdar um niðurstöður þeirra.
Þær svndu að víða var umbó'ta
þörf. Attu prófin sinn þátt í að
ný fræðslulög ,voru sett 1936.
Sikcilaskyldan var 'lengd og
ste.rfst'imi skóla aukinn.
Kennarar áttu mikinn þátt í
að lög voru samþyfekt um stof.n
un „Rikisútgáfu náms:bólka“
1936.
Á þingum S. í. B. hafa skóla-,
uppieldis- og æskulýðsmál verið
frá fyrstu tíð tekin til mieðtferð-
ar, og hafa kennarar átt frum-
kvæði að mörgum lögum, sem
siett ihafa verið .varðandi þessi
mál.
að árin segja til sín, og ell-
in nær mér. Hingað til lief
ég verið heppin.n — raun-
verulega aldrei vleikur allt
mitt lif. Og ég er vilss um,
að ástæðan er fyrst og fremst
sú, að ég hef alltaf nóg að
gera. Ég þekki marga mienn,
sem hafa hætt að vinna, þeg-
a,r þeir komust á eftirlaun
og strax orðið veikir.
— Ég hata frídaga — en
hietf gaman af því að hitta
gamla vini og kyn.nast nýj-
um. Vinn mikið með. un,gu
fólki — það gerir mig ungan
í anda.“
Jack Benny reykir mi'kið
S. í. B. hefur ætíð beitt sér
fyiiir aukinni .rr.enntun stéltar-
innar. Námskröfur ,í Kennara-
sfcólanum hafa stöðugt farið vax
andi. Mörg kennarar.ámskeið
hafa. vterið haldin fyrir atbeina
kennara.
í sambandi við kennaraþing
hmifa verið haldnar sýnángar á
stkólavinnu nemenda og einnig á
k'ennslutæfejum og skóflaibófcum.
Tímaritið Menntamál hefur
S. í. B. giefið út stfðan 1935.
Hér hsfur verið drepið flaus-
flega á nokkur atriði úr sögu
S. í. B., aðaitega Ærá ifyrstu tveim
ur áratugunum. Þrá'tt fyrir fá-
tækt og kreppu á þessu tíma-
bili rtfkti bjartsýní o.g fjör í fé-
lagsHfi kennara.. Þá var 'lagður
grunnux- að mörgu því í sfeóla-
og féiflaffcmálum, sem síðan hef-
ur v'erið byggt ofan á.
Ég árna Samibandi ísl. barna-
lrennai-a beilda rrieð framttfðina.
PáliTJi J/icfsson.
— en er þó oft með tóma pípu
í munninum til þess að koma
í veg fyrir, að ha.nn kveiki
sér í vindli. Hins vegar
bragð'ar hann efcki áfengi. —•
„Ég hef aldrei þolað vín-
bragð“ segir hann „og held
ég hafi ekkert misst — jafn-
vel þó ég hafi oft verið í
París.“
„Ég hugsa aldrei um hið
liðna. Til fjandarts með það.
Sá tínn er liðinn. —og að
hugsa um liðna tíð — gea-ir
þig eldri en allt annað. Ég
hugea aðeins um hve góð síð-
ei-ta4cýniing mín var — og ’nve
góðar þær 2 næstu verða.“
Spéfugl sem er 77 ára en segist vera 39
| □ Laugardaiginn 5. júní fer
í 70 manina söngsivl&it og 3 ein-
söngvarar í söng'för til Aust-
ur- og Norðurlands í til’efni
þess, að 23. júní næstk. verð-
ur Kirkjukórasamband ís-
land 20 ára.
iSönigsveitin samanstendur
af kirkjukórum úr kirkju-
samböndum Reykjavíkur-
prcfa'. tsdæmis og Gullbringu
■sýslu, en einsöngvarair eru
Álíheiður Guðmundsdóttir,
Guðrún Tómasdóttir og Egill
Bjarnason. Öll tónlistin, sem
flutt ,er, er eftir Björgvin
BBBBV -,i'n—MB’n«l'MIIBM»llll""lll"f'l'l
Guðmundsson tóniskúfld -— ar-
íur og kc.rair úi- óratoríunni
Friður á jörðu. Píanóundir-
Framh. á bls. 11.
6 IÍ61 junf •£ jnSepnuuiuu