Alþýðublaðið - 21.01.1972, Qupperneq 7

££BHŒ&
MMMM)
tSig. AlþýSuflokkurinn
Ritstjöri:
Sighvatur Björgvinsson
VERÐFALL Á
• i
LYSI OG MJOLI
í Alþýðublaðinu í dag er frá því skýrt,
að mikið verðfall hafi orðið á lýsi og
fískimjöli erlendis. Eftir því sem næst
verður komizt hefur verð á lýsi hrapað
úr 90 pundum pr. tönn í 50 pund og fiski
mjölið hefur fallið í verði um 20% eða
þar um bil.
Þetta verðfall hefur enn ekki haft
áhrif til ills fyrir ökkur íslendinga. Öll
lýsisframleiðsla s.l. árs mun t.d. hafa
verið seld fyrirfram. Hins vegar er út-
litið ekki glæsilegt í þessum efnum í
ár. Er t. d. enn með öllu ófyrirséð, hvern
ig loðnuvertíðinni lyktar. Úr loðnu hafa
íslendingar svo til eingöngu unnið lýsi
og mjöl. Engar fyrirframsölur á þessum
afurðum hafa enn fengizt tryggðar. Og
fyrirsjáanlegt er, að þótt takast megi
að selja þessar afurðir, verður það ekki
gert nema með mi'klum mun lægra
verði, en fyrir þær fékkst í fyrra.
Það má alltaf búast við einhverjum
verðsveiflum á vörum eins og fiskaf-
urðum en slikar verðsveiflur koma
ávalit niður á okkar þjóð með margföld-
um þunga. Þá erfiðu lexíu lærðum við
af: síðasta stóra verðfalli, að landsmenn
þurfa nauðsynlega að eiga öflugan sjóð
til þess að draga úr áhrifum slíkra verð-
sveiflna. Slíkur verðjöfnunarsjóður var
einmitt stofnaður af fráfarandi ríkis-
stjórn.
Eitt fyrsta verk ríkisstjórnar Ólafs
Jóhannessonar var að skerða þennan
sjóð verulega. Jafnframt hélt stjói’nin
þannig á stjórn efnahagsmálanna á s.l.
áíi, einhverju því mesta góðæri, sem
íglendingar hafa átt að fagna, að fleiri
hundruð millj. kr. halli varð á ríkisbú-
skapnum. Og fyrir árið í ár hefur rík-
isstjórnin spennt bogann eins hátt og
hún gat.
Allt er þetta mikið glæfraspil. Ríkis-
stjórnin hefur hagað sér eins og fjár-
hættuspilari, sem leggur allt undir eitt
teningskast. Hagi örlögin því ekki svo,
að sexið komi upp, er allt glatað.
I þessu fjárhættuspili leikur ríkis-
stjórnin sér ekki með sitt eigið. Hún
leikur sér með það, sem þjóðarinnar er.
Og í lengstu lög verðum við að vona,
ekkí vegna ríkisstjórnarinnar, heldur
þjóðarinnar, ,að sexið komi upp.
Vonandi verður verðfallið á lýsi og
mjöli hvorki langætt né fyrirboði erfið-
leika á öðrum sviðum útflutningsfram-
l.eiðslunnar.
akhn-aton
PYRAMID-
ARNIR
iGIZE
Þelta eru mestu undur ver-
aldar, pýramídarnir miklu í
Eg-yptalandi. Mestur er þó sá
talinn sem stendur fremstur,
hann er næsthæstur en rnest-
ur allra að rúmmáli. Hvernig
þeir hafa verið 'reistir íyrir
4G00 árum veit enginn maður,
og skýringar verkmenntaðra
manna eru eiginlega enn ó-
skiljanlegri heldur en hað.
Efnið í þá va'r flutt niður eft-
ir Níl mörg hundruð kíló-
metra Ieið og síðan upp á
bakkann alllanga Ieið suður
undir sandana. Þá er óskiljan
iegt hvernig- stórum björgum,
jafnvel upp í 20 tonn var kom
ið fyrir á réttan stað svo hnifs
blað kemst ekki á milli.
□ Sagan virðist !hafa gert
hinni fornu og frægu drottn-
ingu Egypta Nteftier'titis, rangt
til með að því að leggja fyrst
og friemst áherzilu á óviðjafnanr
lega fegurð hennar, að því er
fornleifafræðingurinn Ray Win
fie'ld S-mith tehir, en hann Kef-
ur fyrir skömmu gefið út mik-
ið og merkilegt rit um rann-
sóknir sínar og niðurlitöður,
varðandi það guQilaldartímiabil
'Egypta, þegar 'hún sat á diöttn-
ingarstóli.
Það erckiki ól'iklegt, segir hann
að sú fagra drottning hafi ráð-
ið mestu um gang a'l'lra mikil-
vægustu mála í ríki sínu, trú-
mála, stjórnmála og efnahags-
má8a.
Hafi svo verið, þá hefur
þokkagyðjan Neftertitis átt
snaran þátt í því að koma á
emgyðis.trú í ríki sínu, trúnni
á sólkringluguðinn Aten, og
munu það vera fyrstu og elztu
eingyðistrúai’brögðin, sem um
getur. Þá er og ekki ólíklegt
að hún hafi stuðflað að aulkn-
um „naturalism" í egypskri
list.
Þetta hvoru tveggja, sem átti
sér stað um rniðja 14. öld f. Kr.
'hefur hingað til verið tileinkað
manni hennar, hinum sérkenni
lega konungi Akhenaten eða
Bdbnaton, En hr. Smith heldur
því' fram að niðurstöðurnar af
þeim rannsóknum sem hann
hefur haft mieð böndum á Egypta
landi um fimm ára skeið, geri
hluit Nefteritis drottningar
meiri og veglegri, en n'okkur
befur áður látið sér til hugar
koma.
Það er ekki útilokað að hún
lvafi ekki einungis verið „heil-
mn.“ í konungsfjö'lskyldunni,
heldur hafi hún og alið sínar
sex dætur, án þess konungur-
inn, eiginmaður h'ennar, kæmi
þar nálægt.
Hr. Smith byggir þcissar nið-
urstöður sínar á rannsókn á rist
um og skurði á meira er 35 þús-
und steinum úr Atenmusteri
þvi sem hinn ungi konungur
lét reisa að Karnak, hinni
egypzku höfuðborg í Þebu,
snemma á 17 ára valdatímabili
sínu.
Hr. Smith sem starfað hefur
að þessum fornleifarannsókn-
um á vegum Pensylvaníu há-
skólans, hefur haft á hendi for
ystu starfsmannahóps, sem not
■að hefur Ijósmyndaitækni og
tölvur til að raða saman rist-
unum og myndskurðinum á hin
um dreifðu sandsteinsvegg-
blokkum, svo að unnt yrði að
skoða hann í heild og sam-
íæmi, en ekki seim brot úr
Það var einn af eftirmönnum
Akhenatens konungs sem lét
rífa musterið að grunni, og
hafði það þá ekki staðið nema
í tvo áratugi. Staríshópur
Smiths fann einstákar Vegg-
blokkir í söfnum og í einkaeign
víðs vegar í Evrópu og Banda-
ríkjunum ,auk þess sem þær
lágu í stórum hlóðum í geymÉ'lu
húsum í Kanada eða undir ber
um himni í Luxor.
Hr. Smith segjr, að þessir 35
þúsund steinar ,s:m ljótemynd
aðir hafa verið, og myndunurn
síðan raðað saman af starfs-
mannhópi hans. muni ekki
vera nema um 15% af must'er-
isskreytingunni, en þetta nægi
þó til þess að staðfesta hin
miiklu völd og áhrif, sem Nefter
titis drottning hafi haft á sinni
tí'ð.
Það voru fyrst og fremst
myndir af drottningunni en
ekki eiginmanni hennar, kon-
unginum, s'em m'eist gætti í
musterisskreytin gunni. Þannig
var mulvterisgarðurinn helgað-
ur henni ieingöngu. Aldrei hef-
ur drottning verið tfekin svo ger
samlllega fram yfir konunglbg-
an maka sinn í nokkurri must
erisskreytingu svo vitað sé, að
dómi hr. Smithls.
Egyptar ávöpuðu NeftertitiS
Smith að engin önnur egypzk
drottning hafi vfirið dýrkuð
þannig sem guðdómur á meðan
eiginmaður hennar var e-nn á
lífi.
Þá segir hann að einnig megi
finna sannanir fyrir þessari sér
L5ræðu dýrð diöttningarinnar í
Tdl el Amarna, 240 mílum neð
ar við Níl en Þebez þar sem
Akhenaten reisti nýja höfuð-
borg. Áletranir á stainþiiljum
herma að drottningin hafi ráð
ið að mestu fyrii-komulagi borg
arinnar. Kveður fornleifafræð
ingurinn það (einsdæmi í aHJri
sögu Egypta að skráð sé að
drottningin hafi látið í ljós sín
ar sérstöku skoðanir í stað þes's
að hlíta skoðunum eiginmanns
síns', kon'Ungsins.
Einnig telur hann sig geta
fullyrt það, samkvæmt þeim
fönnunargögnum sem hann
hafi fundið á tveim fyrrnefnd-
um stöðum ,að völd og áhrií
drottningarinnar hafi ekki staf
að fyrí-t og fremst af aðdáun
eiginmannsins, heidur hafi hin
áhrifamikla persónugerð henn
ar sjálfrar og hæfileikar henn
ar ráðið þar mestu um.
Har.n b'endir á það. að á öll'-
um steinristum og líkneskjum
í muisterinu að Karnak sé Ak-
henaten konungi iýst sem ó-
litið langt og þunnt, varirnar
þykkar, kinnarnar innfallnar,
háisinn mjór, brjóstið flatt,
lendar og mjaðmir furðumikl-
ar en fætur grannir og beri öll
iþessi vaxtareink'enni því vitni
að konungurinn hafi þjáðst af
truf'lun í starfsemi mikilvægra
inniennsliskiritla.
Þeir sem fæddir eru með
þeim sjúkdómi segir Smith, eru
yfirleitt langt fyrir neðan með
allag að gáfnafari og harla
flieiðitamir. Hann telur því að
drottningin hafi stýrt bæði hon
um og þegnum hans Sterlcri
hendi, allt frá því er hún kvænt
i;t honum barnungum og þang
að til hann lézt, kominn nokk-
inn nokkuð yfir þrítugt.
Þá álítur hr. Smith ein-nig,
a'ð þar sem þeir er haldnir séu
áður nefndum meðfæddum sjúk
dómi, séu undantekningarlítið
ófrjóir, megi telja það harla
iíklegt að hann hafi í rauninni
ekki verið sjálfur faðir þeirra
barna, sem drottningin ól hon-
um.
Ekki reyndust áhrif drottn-
ingárinnar þó nægilega varan-
leg til þesls að eingyðistrúin
væri ríkjandi með Egyptum
Kfm.j skamman tíma eftir að
hún sjálf var ÖU. Fjölgyðistrú
irí hófst aftur til áhrifa fyrir
atheina næstu faróanna, og
musteri sólkringluguðbins Át-
ens ivar rifið að grunni, og hin
um msrkiíegu heimildum sem
það 'hafði að' geyma í áletrunum
og myndskrauti tvístrað og fald
ar sjónum manna.
Hr. Smith segir að gerð verði
leit að fieiri steinum úr At-
ensmusterinu, en aldrei muni
þó finnast nægilegt miagn til
þess að unnt sé að ger,a sér við
lilítandi hugmynd af þeirri
miklu byggingu. Eigi að síður
eegir hann að vísindam'enn þeir
sem á eftir komi, hafi þegar
úr miklum efniviði að moða,
þar sem séu samröðunarljós-
myndir þær, sem starfshópur
hanB hefur unnið að, en á mörg
um, þeirra hafi n'áðzt samfelld
mynd fyrir röðun aíLLt að 30
steina í heild, í stað þess að áð
ur var ekki um að ræða nema
myndhlutann, á hverjum ein-
stökum steini. —
Hún hefur verið kölluS: „hin
fagra.“ — En maSur hennar virS-
isY hafa veriS meS undartega af-
myndaS sköpulag. Til eru margar
myndir af henni, sumar í söfnum
í Evrópu, sumar eru í Egypta-
landi. Þessi mynd sem hér birtist
er óvíSa sýnd. Hún er geymd í
Eevptalandi. ,
Byggingameisfarar - Húsbyggjendur
Þér getið sparað þúsundir króna með e inu símtali:
Við framleiðum úrvals plasteinangru n í ölium þykktum á hagstæðasta
verði, sem í boði er í díag. — Flytju m á byggingastað á Reykjavíkursvæð-
inu yður að kostnaðariausu. — Pantið með fyrirvara, vegna mikilla anna
Eftirtalin fyrirtæki selja plast frá okkur á Korðurl andi:
Akureyri: Byggingavöruverzlun Tómasar Björinssonar ,hf.
Ólafsfirði: Verzlunin Valberg hf. I
Siglufirði: Einar Jóhannsson & Co., hyggingavöruverzlun.
Blönduósi: Trésmiðjan Fróði hf.
Hvammstanga: Verzlun Sigurðar PálmaSonar hf.
DÚÐI h.f., plasfverksmibja
SAUÐÁItKRÓKI, sími 95^5298.
8 m\ lenuef inSepntsoj
Föstudagur 21. janúar 1972 7