Alþýðublaðið - 08.03.1972, Síða 2

SKATTAMÁLIN
Á LOKASTIGB
ÞETTA ERIITIILOGUR
STJÚRNARANDSTÆÐINGA!
i gær voru skattafrumvörp
rfkisstjórnariunar tii annarar
umræðu á Alþingi, — frum-
varpið um tekjuskatt og eignar-
skatt i neðri deild og frum varpið
um tekjustofna sveitarfélaga i
efri deild.
Málsvarar stjórnmálaflokk-
anna á Alþingi lögðu þá fram
tillögur sinar i málinu. Stjórn-
arsinnar komu fram með
nokkrar minniháttar breytingar
á frumvörpunum, og stjórnar-
andstæðingar með sinar tillögur
um afgreiöslu málsins. Þing-
menn Sjálfstæðisflokksins lögðu
til, að báðum frumvörpunum
yrði visað frá með rökstuddri
dagskrá. Tillaga sjálfstæðis-
manna hljóðar svo:
,,Þar scm brýna nauösyn ber
til, að heildarendurskoðun
skattakerfisins sé vandlega
undirbúin, en bæði undirbún-
ingur þcssara frumvarpa og
efni þeirra er i meginatriöum
gersamlega óviöunandi og sam-
þykkt þess mundi hafa I för með
sér vorulega aukna skatthyrði á
meginþorra þjóðfélagsins, telur
deildin ógerlegt að samþykkja
frumvörpin og tekur fyrir næsta
mál á dagskrá.”
Þessi frávisunartillaga er
cina tillagan, scm þingmenn
Sjálfstæðisflokksins iögðu fram
við 2. umræðu um frumvörpin.
Vcrði hún felld i kvöld má búast
við þvi, að þingmenn flokksins
komi fram með ýmsar breyt-
ingartillögur við frumvörpin við
3. umræöu.
Framsögumenn Sjálfstæöis-
flokksins við umræðurnar i gær
voru þau Auður Auðuns i efri
deild og Matthias Bjarnason i
neöri deild.
Fulltrúar Alþýðuflokksins i
þingnefndum þeim, sem fjallaö
hafa um skattafrumvörpin, —
fjárhagsncfnd i neöri deild og
heilbrigöis- og féiagsmálanefnd
i efri deild —, eru þeir Gylfi Þ.
Gislason og Eggert G. Þor-
steinsson. Fögðu þeir báöir
fram sérstakt nefndarálit, sam-
liljóða aöaitillögu um afgreiðslu
frumvarpanna og, að þeirri til-
lögu fallinni, ákveðnar breyt-
ingartillögur á hvoru frumvarpi
fyrir sig.
Fyrsta tillaga, og þá um leiö
aðaltillaga Alþýðuflokksins um
meðferð málsins er, að frum-
vörpunum báðum verði visað
aftur til rikisstjórnarinnar. Þá
tillögu rökstyðja bæði Gylfi og
Eggert i nefndarálitum sinum.
t nefndaráliti Eggerts G. Þor-
steinssonar meö frumvarpinu
um tekjustofna sveitarfélaga
rökstyöur hann frávisunartil-
löguna m.a. með því að segja,
að allur máiatilbúnaðurinn sé
með þeim hætti, að til fádæma
megi telja, og þar beitt meira
kappi en forsjá. Svo virðist, sem
breytingar hafi verið gerðar
aðeins breytinganna vegna, en
ekki aö sama skapi aögætt,
hverjar afleiöingar þær breyt-
ingar hafi.
Meginstefna frumvarpanna
beggja miði að þvi að þyngja
beina skatta á meginþorra allra
gjaldþegna, — eða á um 70—80%
þjóðarinnar. Stefna Alþýðu-
flokksins i skattamáium sé hins
vegar sú, að launafólk greiöi
ekki tekjuskatt eða útsvar af
þeim tekjum, sem nauðsynlegar
séu til venjulegs lifsframfæris.
Með þeirri stefnu, sem mörkuð
sé i frumvarpinu, telji Alþýðu-
flokkurinn þetta alls ekki tryggt
og sé þvi rétt að visa frumvörp-
unum til rikisstjórnarinnar
aftur til framhaldsendurskoö-
unar.
i rökstuðningi Gylfa Þ. Glsla-
sonar með frávisunartillögunni
hcndir hann auk þess á, að það
sé algcr óhæfa, að Alþingi af-
greiði gagngerar breytingar á
öllu skattakerfi landsmanna
meira en tveim mánuðum eftir
að skattári lýkur og meira en
einum mánuði eftir að framtals-
frestur er útrunninn. Grund-
vallarbreytinar á skattalögum
eigi auðvitað að afgreiöa fyrir
lok skattárs, þannig að skatt-
greiðandi viti, er hann telur
fram tekjur sina, hverjir
skattar hans veröa. Þetta eigi
sér ekki staö nú. Eölilegast sé
þvi, að frumvörpunum verði
visað aftur til rikisstjórnarinnar
og henni falið að undirbúa máliö
betur fyrir næsta þing.
Þá ræöir Gylfi i nefndaráliti
sinu þá auknu skattbyrði, sem
frumvörpin, ef samþykkt veröa,
hafa i för meö sér. Bendir hann
á, að samþykkt þeirra hafi i för
ineð sér heildarskattþyngingu
upp á u.þ.b. 710 m. kr. miöaö viö
það ef núgiidandi skattkerfi
hefði verið látiö gilda áfram og
sú almcnna tekjuaukning, sem
orðið hefur á árinu 1971, væri
ekki látin leiða tii þess, aö fólk
hækkaöi i skattstiga. Sé því aug-
ljóst, að frum vörpunum fylgi
mjög aukin skattbyrði.
Þingmenn Alþýðuflokksins
taka það einnig fram i nefndar-
álitum sinum, að það hafi verið
augljóst, þegar tillögur fyrrver-
andi rikisstjórnar um
hækkun á bótum almannatrygg-
inga voru samþykktar á s.l.
vori, að breyta yrði fjáröflunar-
kerfi trygginganna, — þ.e. að
hverfa yrði frá þvi að afla kerf-
inu tekna með nefsköttum.
Þetta hafi þvi I raun og veru
veriö eina atriðiö i skattakerf-
inu, sem brýna nauösyn hafi
borið til að endurskoða i haust.
i nefndaráiiti sinu tekur Gylfi
Þ. Gislason fram, að Alþýðu-
flokkurinn hafi verið og sé þvi
fylgjandi að afnema beri nef-
skatta og sé jafnframt reiðu-
búinn til þess að standa aö tek-
juöflun til trygginganna, sem
komi i staðinn fyir nefskattana.
Það mál sé þó miklu frekar
hægt að leysa á annan hátt en
þann, sem rikisstjórnin ráðgeri
i skattafrumvörpum sinum og
niðurfelling nefskattanna þurfi
á engan hátt að hafa i för með
sér það hringl með skattakerfiö,
sem samþykkt sakttafrum-
varpanna hafi i för með sér og
sé auk þess óverjandi seint á
ferðinni.
1 nefndarálitinu lýsir Gylfi þvi
yfir fyrir hönd Alþýðuflokksins,
að ef frumvörpunum verði visað
aftur til rikisstjórnarinnar, eins
og þingmenn hans leggja til, þá
sé flokkurinn reiðubúinn til þess
að standa á nauðsynlegri tekju-
öflun til trygginganna meö setn-
ingu laga um sérstakan al-
mannatryggingaskatt, sem
tryggði tryggingakerfinu þær
tekjur, — 1250 m.kr. —, sem það
þarfnast. Þann skatt mætti
hugsa sér sem t.d. 4% skatt af
hrúttótekjum og heföi þetta i för
meö sér, að sá aðili, sem hefði
helmingi hærri tekjur, en annar,
grciddi helmingi hærri skatt til
tryggingakerfisins. Þeir aðilar,
sem hefðu svo lágar tekjur, að
þeir greiddu engan tekjuskatt,
t.d. gamalt fólk og námsmenn,
greiddu heldur ekki neitt til
trygginganna, þótt þeir nytu
allra réttinda tryggingakerf-
isins.
Fáist Aiþingi ekki til þess að
fallast á tiilögur þingflokks Al-
þýöuflokksins um að visa frum-
vörpunum báðum aftur til ríkis-
stjórnarinnar til nánari athug-
unar og undirbúnings fyrir
næsta Aiþingi og nauðsynlegra
tekna til tryggingakerfisins
verði a.m.k. á meðan sú endur-
skoðun stendur yfir, aflað með
miklu heilbrigðari og skynsam-
legri hætti, en frumvörpin gera
ráð fyrir, þá hafa þingmenn A1
þýðuflokksins flutt ákveönar
breytingartillögur við frum-
vörpin, sem koma þá fyrst til at-
kvæða ef frávísunartillagan
verður feild. Koma tillögur
þessar fram á tveim þingskjöl-
um, — þingskjali frá Eggert G.
Þorsteinssyni, sem fylgir
minnihlutaáliti hans frá heil-
brigðis- og félagsmálanefnd efri
deildar, og þingskjali frá Gylfa
Þ. Gislasyni, sem fylgir minni
hiutaáliti hans úr fjárhagsnefnd
neðri deildar.
Breytingartillögurnar, sem
Gylfi Þ. Gislason flytur við
frumvarpið um tekjuskatt og
eignarskatt eru i aðalatriðum
fjórar.
i fyrsta lagi leggur hann til,
að i lögum verði haldið þeim á
kvæðum, sem samykkt voru i
fyrra, um smávægileg hlunnindi
(aukinn persónufrádrátt) fyrir
fólk, sem náð hefur 67 ára aldri.
Kikisstjórnin leggur til, að þessi
hlunnindi verði alveg felld
niður.
i öðru lagi leggur hann til, að
felld verði úr gildi sú reglugerð,
sem gefin var út rétt fyrir ára-
mótin og kveður svo á um, að
framvegis skuli raunverulegur
viðba Idskostnaöur af ibúðar-
húsnæði ekki frádráttarbær,
heldur skuli jafnan teija 1,5%
fasteignamats steinhúsa og 2%
fasteignamats timburhúsa sem
viðhaldskostnað. Alveg laust við
það, hvort þessi prósentuvið-
miðun sé eðlilegri en gamla
reglan, eða ekki, sé fráleitt að
láta slikar brcytingar giida
fyrir liðið skattár, enda myndi
slikt vafalaust leiða til mikilla
málaferla.
í þriðja lagi leggur Gylfi til,
að hraðfrystiiðnaðurinn fái
nokkur skattfriðindi tii þess að
auðvelda honum að framkvæma
þær breytingar á framleiðsluað-
stöðu sinni, sem nú eru nauð-
synlegar vegna nýrrar laga-
setningar i Bandarikjunum.
1 fjórða og siðasta lagi leggur
Gylfi til, að rikisstjórnin skuli
halda áfram endurskoðun skatt-
kerfisins. i sambandi við þá
endurskoðun varpar Gylfi fram
mjög nýstárlegri og athyglis-
verðri hugmynd, — þ.e. að at-
hugað verði sérstaklega, hvort
ekki eigi að gera allar giftar
konur að sjálfstæðum skatt-
borgurum.
Um þetta mál segir Gylfi:
,,Það er kunnara en frá þurfi
að segja, að lcngst af galt kona
þess herfilega, ef hún var gift og
aflaði sér sjálfstæðra tekna, þar
eð tekjur hennar voru lagðar við
tekjur eiginmannsins og þannig
greiddur af þeim hlutfailslega
miklu hærri skattur en af hlið-
stæðum tekjum ógiftrar konu.
Þetta hefur eflaust átt sinn þátt
i þvi, að karl og kona hafa oft
valið þann kost að búa saman an
hjónabands, ef það varð til þess
að létta skattbyrði. Nokkrar
ráðstafanir hafa að visu verið
gerðar á undanförnum árum til
þe ss að bætá úr þessu. Eina fuii-
nægjandi ráðstöfunin er þó sú,
að gera konu jafnan að sjálf-
stæðum skattþegni, án tillits til
stöðu hennar i þjóðfélaginu inn-
an hjónabands eða utan, enda er
þetta eitt I samræmi við nú-
ODINN
TÓK
GUÐFINN
Varðskipið óðinn tók togbátinn
Guðfinn Guðmundsson VE-445 aö
meintun ólöglegum togveiðum
um hádegisbilið i gær, og voru
skipin væntanleg til Vestmanna-
eyja i gærkvöldi, þar sem mál
skipstjórans á Guðfinni verður
væntanlega tekið fyrir.
Báturinn var tvær milur frá
landi vestur af Ingólfshöfða, og
þar með einni miiu innan viö
leyfilega fiskveiðitakmörk tog-
báta, sem eru þrjár milur frá
iandi.
o---------------
QIGr&AVl&GA OGr 'TILVE.RAN/
timasjónarmið varðandi mann-
réttindi. Til þess að þetta geti
orðið, verður að ætla giftri konu
nokkurn hluta af tekjum eigin
manns sem laun hennar fyrir
vinnu á heimilinu, og af þeim
tekjum á hún að sjálfsögðu að
greiða opinber gjöld. Skattar
eiginmanns minnka þá hins
vegar á móti. Þetta er róttæk
hugmynd, en hin eina, sem
leysir til fullnustu vandamál,
sem lengi hafur verið á döfinni.
Er þessi lausn einmitt um
þessar mundir mjög til umræðu
i nágrannalöndum, þar sem
auðvitað er við sama vanda-
málið að etja".
Meginatriðin i breytingar-
tiilögum Eggerts G. Þor-
steinssonar við frumvarpið um
tekjustofna sveitarfélaga eru
sjö. Koma þær tillögur til at-
kvæða, verði frávisunartillaga
hans felld."
Þessar brey tingartillögur
eru:
i fyrsta lagi leggur hann til,
að aðstöðugjald félaga verði
ekki afnumið úr lögum, eins og
stjórnarflokkarnar gera ráð
fyrir að verði gert i áföngum.
Telur Alþýðuflokkurinn rétt, að
fyrirtæki greiði áfram aðstöðu-
gjöld. F asteignagjöld geta
aldrei komið i staðinn fyrir
þennan veltuskatt, þvi mörg
umsvifamikil fyrirtæki i
allskyns þjónustustarfsemi,
eiga tiltölulega litlar fasteignir,
þótt þau velti oft á tiðum
milljónum í rekstri.
Verði aðstöðugjöld afnumin,
eins og stjórnarflokkarnir
stefna að, myndu fyrirtæki, sem
þessi, sleppa við að greiða
stóran hluta af þeim opinberu
skattgjöldum, sem þau nú bera,
og sveitarfélögin yrðu að gripa
til þess ráðs, að iþyngja al-
menningi enn meir i gjöldum til
þess að afla sér fjár.
Af þessum ástæðum leggur
Eggert til, að aðstöðugjaldinu
verði haldið óbreyttu.
i öðru lagi leggur Eggert til,
að allar bætur almannatrygg-
inga verði undantekn
ingarlaust undanþegnar út-
svarsálagningu. i frumvarpi
rikisstjórnarinnar er aðeins
gert ráð fyrir þvi, að sveitarfé-
lögum sé þetta heimilt.
i þriðja lagi leggur Eggert til,
að 50% af launatekjum konu
skuli dregin frá, áður en útsvar
er lagt á. Er þetta regla, sem nú
gildir, en stjórnarflokkarnir
ætla að fella niður.
1 fjórða lagi leggur Eggert til,
að hlifðarfatakostnaður, fæðis-
kostnaður og annar sérstakur
kostnapur verði dreginn frá
launum sjómanna, áður en lagt
er á útsvar.
i fimmta lagi leggur Eggert
til, að námskostnaður og útgjöld
vegna menntunar barna verði
áfram frádráttarbær frá út-
svarsskyldum tekjum.
í sjötta lagi leggur Eggert til,
að útsvar fyrra árs verði dregið
frá, hafi það verið greitt að fullu
á réttum gjalddögum.
i sjöunda lagi leggur Eggert
til, að 5. mgr. 23. greinar frum-
varpsins falli niður, en hún
fjaliar um það, að ef eiginkona
eða börn vinna við eigin at-
vinnurekstur þá skuli þeim
metin laun til skatts, eigi lægri,
en ætla mætti að þau hefðu
fengið, væri vinnan unnin i þágu
annara.
Þegar frá Alþýðublaðinu var
gengið i gærkvöldi var 2. um-
ræðu um skattafrumvörpin ekki
lokið og er þvi ekki hægt að
skýra frá þvi nú, hver urðu
úrslit atkvæðagreiðslunnar. Var
gert ráð fyrir þvi, að atkvæða-
greiðslan færi fram siðla I gær-
kvöldi, en 3. umræða um frum-
vörpin bæði hæfist i þingdeild-
um strax á morgun.
Þarsem Gylfi Þ. Gislason var
veikur I gær hafði Stefán Gunn-
iaugsson framsögu um tillögur
hans og nefndaálit.
Likið af Margréti Hallsdóttur,
konunni, sem hvarf frá heimili
sinu i Kópavogi á laugardags-
kvöld, fannst klukkan fimm i
fyrradag i fjörunni við vitann yzt
úti á Áiftanesi. — Margrét heitin
var 63 ára gömul.
Miövikudagur 8. marz 1972