Alþýðublaðið - 04.08.1972, Síða 5

alþýðu
6
aðið
Alþýðublaðsútgáfan h.f. Ritstjóri Sig-
hvatur Björgvinsson (áb). Fréttastjóri
Bjarni Sigtryggsson. Aðsetur ritstjórn-
ar Hverfisgötu 8-10. — Sími 86666.
Biaðaprent h.f.
VANRÆKSLA
GEIRS
Um þessar mundir geisar hiirð valdabarátta
innan Sjálfstæðisflokksins.- Þeir, sem fylgjast
með stjórnmálum, verða áþreifanlega varir við
þessi átök, sem háð eru i flestum flokksfélögum
Sjálfstæðismanna. Þeir, sem um völdin berjast,
eru Gunnar Thoroddsen og Geir Hallgrimsson og
er að heyra á áköfum fylgismönnum þeirra,
hvors um sig, að baráttan standi um formanns-
sætið i Sjálfstæðisflokknum, þótt það skipi nú
þriðji maðurinn, — Jóhann Hafstein.
Átökin milli þeirra Gunnars og Geirs brutust
fyrst út á siðasta landsfundi Sjálfstæðisflokksins.
Þá stóð slagurinn um varaformannssætið i
flokknum, — sæti þess, sem koma skal. Öflugur
stuðningur allra helztu framámanna Sjálfstæðis-
flokksins tryggði Geir mjög nauman sigur og
kom fylgi Gunnars ýmsum mjög á óvart.
Það leyndi sér ekki i vetur, að þessi átök innan
Sjálfstæðisflokksins höfðu borizt inn á Alþingi.
Þar tókust keppinautarnir á um að hafa forystu
fyrir Sjálfstæðisflokknum i einstökum málum og
mikla þingreynslu Gunnars reyndi Geir að vinna
upp með þvi að taka sér rnikinn tima til þess að
undirbúa málflutning sinn á Alþingi. í sumar hef-
ur þessi barátta haldið áfram af fullum krafti og
eru keppinautarnir á sifelldum þeysingi um land-
ið og falast eftir stuðningi. Hefur einkum Geir
Hallgrimsson verið drjúgur við ferðalögin.
Allt þetta brölt Geirs Hailgrimssonar hefur
auðvitað komið niður á embættisverkum hans
sem borgarstjóra i Reykjavik. Starf borgarstjóra
er mikið ábyrgðarstarf og veitir sannarlega ekki
af þvi, að þeir sem þvi gegna, geti gefið sig
óskiptir að þvi. Það hefur Geir Hallgrimsson alls
ekki getað gert um all-Ianga hrið þvi allar þær
fristundir, sem hann hefur átt frá þingmanns-
starfinu og starfi varaformanns Sjálfstæðis-
flokksins hafa farið i að slást við Gunnar Thor-
oddsen um völdin i flokknum.
Þetta getur auðvitað ekki gengið svona til
lengdar. Geir verður að velja á milli embættis
sins sem borgarstjóri annars vegar og flokks-
bröltsins hins vegar. Það gengur ekki til lengdar
að hafa borgarstjóra, sem hefur engan tima til að
sinna þvi starfi vegna slagsmála við einhverja
ihaldsmenn um formannssætið i Sjálfstæðis-
flokknum, sem meira að segja er skipað eins og
stendur.
Flokksstarfid
AÐALFUNDUR
Aðalfundur Félags ungra jafnaðarmanna í Reykja-
vik verður haldinn þriðjudaginn 15. ágúst n.k.
Venjuleg aðalfundastörf, kosning fulltrúa á 26.
þing S.U.S. Nánar auglýst siðar.
STARFSSTÚLKA ÓSKAST
Starfsstúlku vantar að geðdeild Barnaspi-
tala Hringsins, Dalbraut 12. Upplýsingar
hjá yfirhjúkrunarkonunni simi 84611.
Skrifstofa rikisspitalanna
NÍDAST Á GÖMLU FÓLHI
Fyrir skömmu kom til min tæp-
lega áttræ&ur kunningi minn, sem
ég hef þekkt lengi, glöggur maður
og sómakær og á langan og far-
sælan starfsdag að baki. Hann
hefur, siðan hann lét af starfi
sjötugur, ekki haft aðrar tekjur
en lifeyri frá Reykjavikurborg,
sem hann vann fyrir um langt
skeið, og ellilaun. Hann sýndi mér
skattseðlana sina i ár og i fyrra og
spurði mig, hvort ég héldi það
geta verið, að einhver villa væri i
útreikningi skattanna i ár. Ég at-
hugaði þetta og komst að raun
um, að skattarnir væru rétt
reiknaðir bæði árin. Gamli mað-
urinn, sem hefur næma réttlætis-
kennd, ætlaði varla að trúa þessu.
Og það er ekki undarlegt, að hon-
um skuli hafa fundizt þetta ótrú-
legt. Málavextir eru þessir:
Meira en fimmföldun.
Tekjur þær, sem lagt var á hjá
honum i fyrra, námu 148,884 kr.,
þ.e. 82.368 kr. i eftirlaun og 66.516
kr. i ellilaun. Af þessum tekjum
greiddi hann þá 3.541 kr., þ.e.
1.308 kr. i tekjuskatt, 2.200 kr. i út-
svar og 33 kr. i kirkjugarðsgjald.
Á siðast liðnu ári hækkuðu tekjur
hans vegna visitölubóta i 191.341
kr., þ.e. eftirlaunin i 106.280 kr. og
ellilaunin i 85.061 kr. Nú er honum
ætlað að greiða 19.238 kr. i skatta,
þ.e. 11.690 kr. i tekjuskatt, 7.400
kr. i útsvar og 148 kr. i kirkju-
garðsgjald. Skattgreiðsla hans
meira en fimmfaldast. Af 42.500
kr. tekjuaukningu, sem eingöngu
á rót sina að rekja til hækkaðs
framfærslukostnaðar, greiðir
þessi gamli maður 15.697 kr. i
skatt eða 37% af tekjuaukanum,
sem er þó aðeins á pappirnum,
þar eð eingöngu er um visitölu-
hækkun að ræða. Afkoma hans
verður þvi i ár mun lakari en i
fyrra.
Gylfi Þ. Gíslason
skrifar
Öfugþróun.
begar skattafrumvörpin voru
til meðferðar á Alþingi i vetur,
var af hálfu Alþýðuflokksins
margbent á, að breytingar þær,
sem gert var ráð fyrir i frum-
vörpunum, myndu koma illa og
ranglátlega niður á gömlu fólki,
sem eingöngu hefði eftirlaun og
elliiaun i tekjur. En ekki var á
þetta hlustað. Af hálfu Alþýðu-
flokksins voru fluttar tillögur til
þess að fá ákvæðunum varðandi
gamla fólkið breytt. En þær voru
felldar.
Ég hefi athugað, hvað þessi
gamli maður hefði átt að greiða i
skatta, ef nýju skattalögin hefðu
ekki verið samþykkt. Þá hefðu
skattar hans orðið 4.714 kr. Hann
hefði engan tekjuskatt greitt, en
4.600 kr. i útsvar og 114 kr. i
kirkjugarðsgjald. Skattar hans
samkvæmt nýju lögunum eru það
bil fjórfaldir á við það sem þeir
hefðu orðið, ef fyrri lög hefðu ver-
ið i gildi áfram.
Sctjið bráðabirgðalög!
Nú er komið i ljós, að gagnrýni
okkar Alþýðuflokksmanna á
skattafrumvorpin var á rökum
reist. Að þvi er snertir skattlagn-
ingu á lifeyris- og ellilaunaþega,
er um að ræða svo alvarleg mis-
tök, að kalla má það eitt mesta fé-
lagslegt ranglæti, sem framið
hefur verið i áratugi.
Ég geri það hér með að tillögu
minni, að rikisstjórnin gefi út
bráðabirgðaiög til þess að leið-
rétta það ranglæti, sem hér hefur
átt sér stað.
Bráðabirgðalög hafa verið gef-
in út af minna tilefni. Þessi rikis-
stjórn hefur sýnt það, að hún hik-
ar ekki við útgáfu bráðabirgða-
laga. Nú hefur hún sannarlega
brýna ástæðu til slikrar ráðstöf-
unnar.
Undir þessa áskorun munu
JoV. -------
VIUA AFTUR VÖLD
DANSKIR HÆGRI
MENN BJODA NÚ
TIL SAMSTARFS
Eins og kunnugt er hefur
minnihlutastjórn jafnaðarmanna
undir forystu Jens Otto Krag setið
að völdum i Danmörku frá þvi
stjórn þriggja borgaraflokka
hrökklaðist frá völdum við litinn
orðstir. Stjórn jafnaðarmanna
byggir á stuðningi SF-fl. á
þinginu. Ekki er um neitt form-
legt stjórnarsamstarf að ræða,
enda á SF-flokkurinn engan ráð-
herra i stjórn Krags, en SF vill
heldur undirgangast það, að
styðja jafnaðarmannastjórnina
án stjórnarsamvinnu við jafnað-
armannaflokkinn og tryggja þar
með sósialska stjórn i landinu, en
að veita minnihlutastjórn jafnað-
armanna engan stuðning og
stuðla þannig að falli hennar og
sennilega nýrri stjórnartilraun
hægri aflanna i landinu.
Enda þótt enginn vafi leiki á
um, að stjórn borgaraflokkanna i
Danmörku fékk slæman endi og
verðskuldaði það, þá liður borg-
araflokkunum samt ekki allt of
vel i stjórnarandstöðu. Forystu-
menn þeirra virðast þrá ráð-
herrastólana aftur, — jafnvel
undir handarjaðri jafnaðar-
manna. Þannig hefur Hilmar
Baunsgaard, sem lætur nú nefna
sig „forsætisráðherra skugga-
ráðuneytisins” likt og enn sé
samvinna á milli borgaraflokk-
anna þriggja, sem áður fóru með
stjórn landsins, sett fram i
danska blaðinu „Politiken” tilboð
um að styðja stjórn Krags vilji
hún i staðinn skera á öll tengsl við
SF-flokkinn. Baunsgaard getur
að visu aðeins talað fyrir sinn eig-
in flokk, — radikali, en hann lætur
i það skina, að sem „forsætisráð-
herra i skuggaráðuneytinu” tali
hann einnig i nafni hinna stjórn-
arandstöðuflokkanna tveggja, er
hann setur fram umrætt tilboð.
Engar likur benda þó til þess,
að þessu tilboði verði tekið. 1 for-
ystugrein blaðsins „Aktuelt”,
málgagns danskra jafnaðar-
manna, er gert góðlátlegt grin að
þvi og segir blaðið það vera
„sumarpólitiska sápukúlu”, sem
hvorki feli i sér neitt nýtt eða neitt
markvert.
Það eru möguleikar á samvinnu,
segir blaðið, og slik samvinna er
stunduð. En það er samstarf, sem
Baunsgaard er að hugsa um. A
þvi er ekki nokkur minnsti mögu-
leiki.
EFNAHAGSMALANEFNDIN OG KOMMAR
UNDANBROGÐ ENN
Sem kunnugt er skipaði ríkis-
stjórnin nýlega nefnd til að
kanna, hvers úrkosti hún á út úr
þeim ógöngum i efnahags-
málum, sem hún hefur leitt yfir
þjóðina — öllum á óvart. Ncfnd-
in er tviskipt: Annars vegar eru
4 ópólitiskir sérfræðingar um
efnahagsmál, hins vegar eru 3
ósérfróðir pólitiskir fuiltrúar,
einn fyrir hvern stjórnarflokk-
anna.
bað kemur óneitanlega
spánskt fyrir sjónir, að stjórnin
skuli skipa Jón Sigurðsson hag-
rannsóknastjóra og dr. Jóhann-
es Nordal Seðlabankastjóra i
þessa nefnd. Starf þessara
manna er að talsverðu leyti ein-
mitt fólgið i þvi að vera stjórn-
inni til ráöuneytis i efnahags-
málum. Þaö þarf enga nefndar-
skipun til að virkja starfskrafta
þeirra, nema sérstök verkefni
af öðru tagi þarfnist úrlausnar.
— Öðru máli gegnir um prófess-
orana Guölaug Þorvaldsson og
Olaf Björnsson, rikisstjórnin á
grciðan aögang aö áliti þeirra,
ncma þeir sitji i nefnd. — En
þetta cru sérfræöingarnir fjórir.
Og þá er komiö aö pólitisku\
fulltrúunum. Skipun fulltrúa
Framsóknarflokksins, Jo'-
hannesar Eliassonar banka-
stjóra, er að visu ekki ástæða til
að gagnrýna, þó að hann sé ekki
sérfróður um efnahagsmál. Það
hefur hins vegar spurzt, að það
liafi tekið Magnús Kjartansson
hálfan mánuð að knýja forsætis-
ráöherra til að skipa i nefndina
Þröst ólafsson fulltrúa Alþýðu-
bandalagsins. Hvers vegna?
Ástæðan er augljós. Forsætis-
ráðherra veit, að Þröstur Ólafs-
son skilar gjarnan séráliti i
nefndum. Ilann sér það fyrir, að
Þröstur Ólafsson mun, ef að
likum lætur, skila spaklegu sér-
áliti um mótun nýrrar efna-
hagsstefnu o.s.frv. Forsætisráð-
herra sér það i hcndi sér, að
Þjóöviljinn mun skýla sér bak
við séráliti Þrastar og
firra þannig ráðherra
Alþýðubandalagsins ábyrgð á
þeim óvinsælu neyðarráöstöf-
unum, sem rikisstjórnin verður
að gripa til, áður en árið er liðið.
Af þessari deilu ráðherranna
um aðild Þrastar ólafssonar að
nefndinni verður þvi naumast
dregin önnur ályktun cn sú, að
Alþýðubandalagsráðherrarnir
ætli eins og endranær að skjóta
sér undan ábyrgð á þcim kjara-
skerðingarráðstöfunum, sem
eru yfirvofandi og þeir sjálfir
hafa öðrum frcmur gert nauð-
synlegar, þann lcik er Þresti
Ölafssyni ætlað að auðvelda
þeiin.
En hér er ekki öll sagan sögð.
Það hefur ekki tiðkazt á tslandi
að skipa stórar nefndir til að
fjalla um úrlausn hversdags-
legra efnahagsvandamála.
Slikar nefndir hafa aðeins verið
skipaðar, þegar mikil umskipti i
efnahagsmálum hafa staðið
fyrir dyrum. Hér hefur ríkis-
stjórnin þvi viðhaft óvcnjuleg
vinnubrögð. Þess er að minnast,
þegar fjármálaráðherra lýsti
þvi yfir skömmu eftir stjórnar-
myndunina 1971, að rikisstjórn-
Framhald á bls. 4
Föstudagur 4. ágúst 1972
5