Alþýðublaðið - 20.10.1976, Blaðsíða 7

ssaar Miðvikudagur 20. október 1976
7
Svafa
Þorleifs-
dóttir
níræð
Afmæliskveðja frá
stjórn Menningar- og
minningarsjóði
kvenna.
Svafa Þórleifsdóttir er niræö i
dag, 20. október. Svafa er löngu
þjóökunn fyrir störf sin aö
málefnum íslenskra kvenna. Hún
átti sæti i undirbúningsnefndinni,
sem geröi skipulagsskrá fyrir
Menningar- og minningarsjóö
kvenna, og hún átti einnig sæti i
fyrstu stjórn sjóösins, 1945 og
siöan óslitiö til ársins 1972. Arin
1949-68 var hún jafnframt
gjaldkeri og starfsmaöur
sjóösins. Allan þennan tíma vann
hún mikiö og óeigingjarnt starf
fyrir sjóöinn. Hún sá meöal
annars aö mestu leyti um útgáfu
þriggja fyrstu Æviminningabók-
anna.
Núverandi stjórn Menningar- og
minningarsjóös kvenna þakkar
Svöfu Þórleifsdóttur störf hennar
I þágu sjóösins og i þágu islenskra
kvenna.
Viö óskum henni alls góös i
framtiöinni.
Sjóðsstjórnin.
Svafa Þórleifsdóttir
íiræð.
Svafa Þórleifsdóttirer fædd 20.
október 1886 á Skinnastaö i
öxarfiröi, dóttir prestshjónanna
þar, Sesselju Þóröardóttur og
séra Þórleifs Jónssonar. Svafa
naut I æsku meiri menntunar en
þá var titt, enda góöum
hæfileikum búin. Þaö er augljóst
aö hugur hennar hefur snemma
hneigst aö fræöslustörfum, þvi
hún tekur þegar um tvitugsaldur
aö kenna börnum og unglingum.
Fyrstu árin einkum á
æskuslóöum sinum i Noröur-
Þingeyjarsýslu, en kennarapróf
tekur hún 1910. Svafa var nokkur
ár skólastjóri viö barnaskólann á
Bildudal, en áriö 1919 gerist hún
skólastjóri barnaskóla Akraness
og starfar hún þar næstu 25 árin.
Lengst af þeim tima var hún
einnig skólastjóri gagnfræöa-
skólans þar. Eitthvaö mun þaö i
fyrstu hafa vafist fyrir þeim
annars ágætu mönnum, sem þá
skipuöu skólanefnd Akraness aö
mæla meö Svöfu i skólastjóra-
stööuna, aöeins vegna þess aö
þeim þótti óviökunnanlegt aö
kona væri skólastjóri. Dæmi
sanna aö Akurnesingar áttu eftir
aö fá góöa reynslu af stjórnunar-
hæfileikum Svöfu, þvi siöar er
henni einnig falin skólastjórn
Iönskólans þar á staönum, og
gegndi hún þvi starfi seinustu sex
árin, sem hún var á Akranesi.
Arið 1944 hætti hún kennslu og
fluttist til Reykjavikur. Hún réöst
þá til Kvenfélagasam bands
Islands og var framkvæmdastjóri
þess nokkur næstu ár. Aður haföi
Svafa látiö mikiö til sin taka
innan þessara samtaka bæöi á
Akranesi og i Sambandi borg-
firskra kvenna. Arin sem hún var
framkvæmdastjóri
Kvenfélagasambands tslands
vann hún afar mikiö aö
skipulagsmálum þess. Hún átti
einnig sinn þátt i aö koma af staö
útgáfu Húsfreyjunnar, tímarits
Kvenfélagasambands Islands, og
var hún ritstjóri hennar árin 1953-
68.
Svafa vann einnig mikiö og
lengi i Kvenréttindafélagi Islands
og var um skeið i stiórn þess. Hún
vargerö að heiöursféiaga fyrir all
mörgum árum. Það var innan
Kvenréttindafélags tslands, sem
ég kynntist Svöfu fyrst, og
störfuöum viö þar mikiö saman,
bæöi i stjórn félagsins og i ýmsum
nefndum, og svo ekki hvaö sist i
sambandi viö Menningar- og
minningarsjóö kvenna. Viö
vorum um tima saman i stjórn
sjóösins, og þaö vildi einnig svo til
aö ég tók viö af henni sem starfs-
maður sjóðsins þegar hún lét af
þvi starfi sökumheilsubrests áriö
1967. Þurfti ég fyrst I stað mjög á
ráöum hennar og leiðbeiningum
aö halda, en þær voru æfinlega
fúslega veittar. Þegar ársrit
Kvenréttindafélags Islands „19.
júni” hóf göngu sina, vorum viö
Svafa ásamt fleiri konum i fyrstu
ritnefndinni, en hún var
jafnframt ritstjóri þess fyrstu
árin. Margt fleira gæti ég nefnt
frá samstarfi okkar Svöfu, en þaö
yröi of langt mál. Annars vil ég
bæta þvi viö, að ég á um það
eingöngu ánægjulegar
minningar. Auk þess sem hér
hefur veriö nefnt um störf Svöfu
innan islenskra kvennasamtaka,
mætti skrifa langt mál um félag-
sstörf hennar á ýmsum öörum
sviöum. En hér skal aöeins
nokkuö nefnt. Á kennaraárum
sinum tók hún aö sjálfsögöu þátt i
samtökum stéttar sinnar, og var
hún t.d. i fyrstu stjórn Sambands
islenskra barnakennara. Þann
tima sem Svafa átti heima á
Akranesi tók hún jafnan mikinn
þátt I félags-og velferöarmálum
barna og unglinga þar, og eftír aö
hún fluttist til Reykjavikur var
hún un skeiö i stjórn Lands-
sambands islenskra
barnaverndarfélaga. Auk þeirra
ritstarfa Svöfu, sem hér hafa
veriö nefnd, hefur hún skrifað
allmargar greinar i blöö og
timarit um uppeldi og
menningarmál. Áriö 1915 ritar
hún t.d. grein i „Skólablaöiö”,
þar sem hún skorar á
barnakennara aö stofna lesstofur
fyrir börn viösvegar um landiö.
Einnig hefur hún fengist eitthvaö
viö þýöingar.
Svafa hefur ekki gifst, en hún á
einn fósturson. Meö honum og
fjölskyldu hans hefur hún átt sitt
heimili, þar til nú siðustu árin, aö
hún hefur dvalist á Elliheimilinu
Grund i Reykjavik. Þrátt fyrir
háan aldurog margra ára erfiöan
sjúkdóm, er Svafa furöulega
hress og óbuguö andlega, megi
svo verða sem lengst.
Aö lokum þakka ég Svöfu góö
kynni og óska henni allra heilla og
blessunar á ókomnum ævidögum.
Guöný Helgadóttir.
1 dag, 20. október, veröur Svafa
Þórleifsdóttir fyrrum ritstjóri
Húsfreyjunnar niræö. Hún dvelst
á Elliheimilinu Grund, en þangaö
flutti hún fyrir nokkrum árum,
þegar heilsubrestur sá ágeröist,
sem hún hefur lengi búiö viö.
Svafa var kennari og skóla-
stjóri viö mikinn oröstý, þar til
hún réöist til K.I. til að veita
skrifstofu þess forstööu áriö 1944.
Aöur haföi hún unnið að þvi meö
Aöalbjörgu Siguröardóttur og
Ragnhildi Pétursdóttur aö
endurskoða lög sambandsins,
en nú hóf hún i samstaríi viö
stjórnir héraössambanda aö
samræma lög þeirra og
skipuleggja starfsemina hjá
þeim. Heimsótti hún flest
samböndin og sat aðalfundi
þeirra sin fyrstu starfsár, kom á
skýrslugerö o.fl. Árið 1953 tók
hún við stjórn Húsfreyjunnar og
gegndi þvi starfi til 1968, er hún
taldi sig ekki lengur hafa heilsu
til þess.
Kynni okkar Svöfu hófust er ég
kom sem varamaöur i ritstjórn
Húsfreyjunnar. Hreifst ég strax
af persónuleika hennar, gáfum,
gjörhygli, orðsnilld og
gamansemi. Fræöasjór er hún,
ekki sist um málefni
kvenfélaganna, margfróö og
viölesin. Fá ár eru siðan hún flutti
ræðu fyrir hönd bekkjarfélaga
sinna i Kennaraskólanum, sem er
mér ipinnisstæð. Auöugt málfar
hennar og skörp hugsun birtist
þar ófölskvuð, þótt blaöalaust
væri talað.
Það var góöur skóli aö starfa
með Svöfu og öll stjórn hennar á
málum Húsfreyjunnar til fyrir-
myndar. Góövild hennar fæ ég
aldrei fullþakkað. Likamleg
vanheilsa hefur ekki bugaö anda
hennar og megi svo veröa þau ár,
sem framundan eru. Viö gömlu
samstarfsmennirnir þökkum
henni kynnin og biðjum henni
blessunar á þessum timamótum.
S.Th.
Leitað verði samstöðu
I gær barst Alþýöublaöinu eftir-
farandi fréttatilkynning frá Sam-
tökum frjálsiyndra og vinstri
manna i Reykjavik:
A almennum félagsfundi hjá
Samtökum frjálslyndra og vinstri
manna i Reykjavik, sem haldinn
var i gærkvöldi, var samþykkt
eftirfarandi tillaga samhljóöa:
„1 framhaldi af ályktun aöal-
fundar SFV-félagsins i Reykjavik
um störf þess i Reykjavikurkjör-
dæmi og með hliösjón af þvi aö
Framkvæmdastjórn SFV hefur
lagt niöur störf, vill almennur
félagsfundur Samtakanna i
Reykjavik taka fram eftirfar-
andi:
Brýnt er aö félagsmenn Sam-
takanna um land allt komi skipu-
lagi flokksins i eðlilegt horf á ný.
Felur fundurinn stjórn félagsins
að leita samstööu og samstarfs
félaganna annars staðar á land-
inu, og veröi þannig stefnt að
Flokksstjórnarfundi og Lands-
fundinum, þegar henta þykir.”
Vegna þessarar samþykktar
Reykjavikurfélagsins sneri blað-
ið sér til Einars Hannessonar i
gær og spuröi hann, hvort áhugi á
áframhaldandi starfsemi Sam-
takanna i Reykjavik væri al-
mennur.
Einar kvaö svo vera, og raunar
viðar. Hann vissi ekki til þess aö
áhugi væri neins staðar á þvi aö
leggja flokkinn niður. Samþykkt
Vestfiröinganna foröum væri aö-
eins viljayfirlýsing um samstarf,
en ekki beinan samruna. Auk
þess væri , samþykkt fram-
kvæmdastjórnar nú fyrir nokkr-
um dögum gerö til þess eins aö
auövelda þeim mönnum, sem
teldu sig eiga annars staöar
heima, að yfirgefa flokkinn. Slikt
gæti gerzt án allra illinda, og
kvaö sumum þessara manna viö-
kæmi heföi slik flokkaskipti átt aö
eiga sér staö fyrir löngu, þótt
ýmsir teldu sig Samtakamenn i
oröi og gegndu jafnvel trúnaöar-
störfum fyrir flokkinn.
—nm.
Geigvænleet ástand
í slökkviliðs-
málum ísfirðinga
4. þing Landssambands
slökkviliösmanna var haldiö á
Akureyri dagana 9. og 10. okt.
sl. Þingiö sóttu fulltrúar frá 32
félögum, sem i eru um 800
slökkviliðsmenn.
Rætt var um þau mál er fyrir
þinginu lágu, en þau voru fjöl-
mörg. M.a. var rætt um hiö
geigvænlega ástand er nú rikir i
boöun slökkviliösmanna á Isa-
firöi til starfa, ef eldur kemur
upp. Undanfarin ár hefur boöun
slökkviliösmanna veriö
framkvæmd af simastúlkum á
simstöö tsafjaröar, en sl. ár
óskuöu simastúlkur eftir þvi aö
losna viö þennan starfa, þar
sem þær telja sig ekki ráönar
til. I byrjun var ekki um aö ræöa
ósk um greiöslu fyrir þessa
þjónustu simastúlkna, en nú
hafa þær fallizt á aö gegna’ starf
imu gegn greiöslu er bæjar-
sjóður lsafjaröar telur sig ekki
geta fallizt á aö greiöa. I dag
standa málin þannig aö búiö er
aö taka sima þennan úr sam-
bandi og engin boöun á skjót-
virkan hátt er framkvæmanleg.
Getur almenningur gert sér i
hugarlund þá hættu er getur
skapazt, ef ekki er hægt aö óska
eftir slökkviliði sér til aðstoðar
nema eftir drykklanga stund.
A þingi slökkviliðsmanna var
samþykkt aö leita eftir sam-
vinnu viö norræn slökkviliös
mannasamtök um sameiginleg
hagsmunamál.
Einnig var samþykktað skora
á Brunabótafélag Islands, og
Samvinnutrygginar sem hafa
skyldutryggingar fasteigna
viöast hvar á landinu, aö þau
iáti nú þegar endurskoöa þann
þátt brunamála er lltur aö
kostnaöarframlagi og þátttöku
þeirra I uppbyggingu og rekstri
slökkviliða og eldvarnareftirliti,
meö þaö fyrir augum, aö þau I
framtiöinni taki meiri þátt i
kostnaöarhiiö þessara mála.
Þingiö skorar á þessa aöila aö
þeir láti nú þegar endurskoöa
þær reglugeröir sem i gildi eru
um arögreiöslur til hinna ein-
stöku bæja- og sveitarfélaga,
þannig aö sú skipting sé bæöi
meiri og réttlátari en veriö hef-
ur.
A þinginu var einnig rætt um
það hættuástand, er skapazt
getur á hafi úti, ef eldur kæmi
upp i bát eöa skipi og ekki yröi
slökktur meö þeim litlu og fáu
tækjum sem fyrir hendi eru um
borö i skipunum, en þau tæki
eru þvi miöur allt of oft biluö og
þvi ónothæf. Gefur þaö augaleiö
hversu mikiö hættuástand getur
skapazt ef eldur kæmi upp úti á
miöju hafi og engin slökkvitæki
væru við höndina. Þingiö
harmar einnig aö ekki skuli
vera froöutrektir I nema einu
varöskipi Landhelgisgæzlunnar,
sem fyrir hönd okkar allra gætir
öryggis á hafinu. Látin var i ljós
ósk um að þar veröi gerð á
bragarbót hið fyrsta.
Eitt af markmiöum L.S.S. er
að stuöla aö aukinni fræðslu til
almennings i eldvörnum, með
þvi aö gefa út eöa stuðla aö
útgáfu blaöa, bóka eða ritlinga
einhvers konar. Rit sambands-
ins „Slökkviliösmaöurinn”
kemur út tvisvar til þrisvar á
ári, og flytur þaö ýmsan fróð
leik fyrir almenning og slökkvi-
liösmenn. Nú stendur yfir
prentun á fyrstu bókinni i stór-
um bókaflokki sem gefiner út af
brunamáladeild Háskóla
Oklahomarikis I Bandarikjun-
um.
Formaður L.S.S. var endur-
kjörinn Armann Pétursson frá
slökkviliöi R vk. —AB