Alþýðublaðið - 08.12.1976, Blaðsíða 6

6 SJðnUUMMD
Miðvikudagur 8. desember 1976 blaSið''
Jóhanna S. Sigþórsdóttir
Göngum við í kringum...
þurrkaði af þvi mesta rykið og
hækkaði verðið á öllu saman.
„Og það rauk út eins og heitar
lummur, sagði hann hróðugur
og strauk sveittan skallann.
„Kúnnarnir eru nefnilega ekk-
ert að spekúlera i gæðum vör-
unnar þegar liður að jólum, þvi
Nú eru jólin á næsta
leiti, og sjálfsagt eru
„litlu jólin” eða jóla-
undirbúningurinn öðru
nafni, hafin hjá mörg-
um.
Og vist sér mað-
urfólkhraða sér á milli
verslana til að kaupa
jólagjafir eða eitthvað
annað tilheyrandi
hátiðinni. Að visu hafa
kaupmenn barið sér og.
kvartað undan litilli
jólaös, en svo sýnist
sem nú sé að rætast úr
fyrir þeim, þrátt fyrir
blankheit almennings.
Ef til vill hafa einhverjir þaö
svipað og unga konan sem kom
þjótandi inn i biðsal bankast jóra
daginn fyrir Þorláksmessu i
fyrra. Kvaðst hún nauðsynlega
þurfa að hafa tal af stjóranum,
og það sem fyrst.
Allt á að seljast
Vissulega er það staðreynd,
að oft reynir jólavertiðin miklu
meira á pyngjuna heldur en hún
þolir. Fólk kaupir það sem þarf
til jólanna og það sem þarf ekki
til þeirra. Siðustu dagana fyrir
jól er kaupæðið i hámarki, enda
selst allt sem er til sölu, alveg
sama um hvað er að ræða.
Fræg er orðin sagan af kaup-
manninum, sem safnaði öllum
afgangs vörum yfir árið inn á
lagerinn. Þegar leið að jólum
dreif hann allt draslið fram,
það hefur ekki nokkur maður
tima til að vera með svoleiðis
sparðatining."
Engin jól án gjafa
Það virðist vissulega svo, að
flestir haldi að engin verði jólin
án gjafa, margra og merkilegra
gjafa, sem verða auðvitað að
kosta drjúgan skilding, til sann
indamerkis um, að eitthvað sé i
þær varið. Afar og ömmur,
pabbar og mömmur, vinir og
vandamenn, öll verða þau að fá
pakka á jólunum. Stóra pakka,
sem lofa góðu um innihaldið.
Ekki má heldur gleyma bless-
uðum börnunum, sem eru farin
að hlakka til jólanna strax i
ágúst, eða um leið og fyrsta
jólaauglýsingin birtist á sjón-
varpsskerminum. Og hver
skyldi lika lá krakkagreyjun-
um, þó þau séu farin að iða i
skinninu eftir að fá útlenskar
gjafir og gott i skóinn.
Hvers vegna jólin eru svo
haldin? Það er hlutur, sem ekk-
ert viti borið barn leggur sig
fram við að hugleiða. Til hvers
væri það lika. Ekki hagnast þau
á neinn hátt, þó að þau viti
þetta. Ef til vill hafa afi og
amma einhvern tima sagt litlu
glókollunum sinum frá ein-
hver jum kalli sem dó endur fyr-
irlöngu hangandi á spýtum uppi
á hól.
En það væri nú hálf asnalegt
að fara að hugsa um þetta ein-
mitt þegar hillir undir fullt af
nýju dóti, fallegum ljósum, svo
maður tali nú ekki um allt gott-
ið, sem var keypt i Hagkaup um
daginn.
Og þó svo að mann langaði nú
til að heyra ævintýrið um þenn-
an kall sem fæddist vist einmitt
á jólunum, þá er eins gott að
vera ekki að trufla mömmu,
sem baksar kófsveitt i eldhús-
inu, með sögukvabbi. Hún yrði
sjálfsagt bara bandsjóðandi og
ræki mann strax út að leika.
Sama máli gegnir áreiðanlega
um alla aðra, sem eiga að heita
fullorðnir.
„Móttökustjórinn” rýndi fram-
an i hana, og spurði siðan hvort
það væri ekki rétt að hún hefði
komið 2 dögum áður. „Jú.svar-
aði konan. Og það gekk llka á-
gætlega. En nú verð ég að fá
annan vixil, þvi sá sem ég fékk
fyrr i vikunni fór i jólagjafir, og
nú á ég eftir að kaupa allt i jóla-
matinn.” Þokkalegur eftirmáli
hjá þeirri fjölskyldu.
Ekki fleiri
gjafir takk
Og þess vegna er ekkert
merkilegt við jólin, nema þessi
óþreyjufulla bið eftir aðfanga-
dagskvöldi. Að þvi loknu eru jól-
inbúin hjá flestum börnum. Og
sjálfsagt er mörgum þeirra
svipað innanbrjósts og litla
stráknum sem var búinn að biða
kvöldsinsmeð mikilli eftirvænt-
ingu.
Loks rann stóra stundin
upp, allirfórinn i stofu og heim-
ilisfaðirinn fór að útbýta pökk-
um úr hrúgunni. Barnið hafði
vartundanað rifa utan af fyrstu
pökkunum, áður en næsta lota
hófst. Loks þegar hann sá að
pappirs-og gjafaflóðið var að
flæða honum yfir höfuð, fórnaði
hann höndum i örvæntingu og
sagði: Afi, góði gefðu henni
langömmu eitthvað af öllum
þessum pökkum. Ég er orðinn
alveg steinuppgefinn.
Og þar með voru „jólin” búin
hjá honum.
OR VIWISUM ATTUIWI
^xxACianv**^
A!?:3 1976
I Samvinnunni nýjustu er
nokkuð fjallaö um þing Al-
þjóða samvinnusambands-
ins, sem haldið var i Paris og
rætt við Erlend Einarsson,
forstjóra, sem sat það þing,
en Erlendur hefursetið þing
sambandsins allar götur frá
1948, þegar hann sótti þingið
til Prag ásamt Vilhjálmi Þór
og Jakob Frimannssyni.
í forystugrein Samvinn-
unnar segir svo:
Einn maður — eitt
atkvæði
Á 26. þingi Alþjóðasam-
bands samvinnumanna, sem
haldið var i Paris i lok
septembermánaðar, flutti
Frakklandsforseti, Valery
Giscard d’Estaing, athyglis-
vert ávarp. 1 þvi komst hann
meðal annars svo að orði:
„Tvennt má segja um
samvinnuhreyfinguna, sem
veitir henni ótvirætt gildi og
gerirhana að góðu fordæmi:
í fyrsta lagi, hún er til, i öðru
lagi, hún er til næstum alls
staðar.
Sú staðreynd, að hreyfing-
in er til og á sér langa sögu
og hefur unnið sér hefð i
landi eins og Frakklandi og
mörgum fleiri löndum er til
vitnis um hæfni hennar til að
skapa heilbrigt og mannúð-
legtsamfélag vinnandi fólks.
Samvinnufélögin hafa
venjulega orðið til fyrir
frumkvæði ibúa á hverjum
stað til að vernda hagsmuni
þeirra og hafa þannig veitt á
áhrifamikinn hátt viðnám
gegn fólksflótta úr afskekkt-
um byggðum og dreifbýli.
Þau lúta ekki valdi eins eða
neins, hvorki einstaklings né
hóps, heldur búa við ótvirætt
sjálfsforræði hvað stjórn og
rekstri viðkemur.
Skipulag samvinnu-
hreyfingarinnar er þannig
andstæða miðstjórnarvalds
og skrifstofuveldis.
Samvinnumaðurinn er ekki
aðgerðalaus og treystir á
aðra. A timum, þegar fólk
hefur tilhneigingu til að
varpa ábyrgð sinni og byrð-
um yfir á herðar annarra, —
þá býður samvinnuhreyfing-
in þátttöku i jákvæðu starfi
upp á fulla ábyrgð.
Samvinnumaðurinn neitar
að viðurkenna, að óbrúan-
legt bil sé á milli framleið-
enda og neytenda. Hann leit-
ast við að spanna allt sviðið,
frá framleiðslu til markaðar,
hann gerir neytandann að
bandamanni eða hluthafa og
framleiðandann ekki að
óvini.
Samvinnumaðurinn er sið-
ast en ekki sizt lýöræðis-
sinni: Það einkenni kemur
sérstaklega fram i hinni
frægu grundvallarreglu
hreyfingarinnar: einn mað-
ur, eitt atkvæði. í krafti
hennar er reynt að virkja af 1
samstöðunnar með skipu-
lagi, sem ekki á á hættu að
splundrast i innbyrðis átök-
um...
Siðara einkenni samvinnu-
hreyfingarinnar er, að hún
er til næstum alls staðar — i
austri jafnt sem vestri. Or-
sökin er sú, að hún byggist á
frumlegrikenningu varðandi
efnahagsaðgerðir og við-
skipti, sem hefur veriö að
þróast lengi, og þess hefur
verið gætt, að hún yrði ekki
háð neinni sérstakri stjórn-
mála-eða hugsjónastefnu...”
Þegar einn fremsti stjórn-
málaleiðtogi Evrópu viðhef-
ur slik ummæli um sam-
vinnuhrey finguna , er
sannarlega um að ræða
viðurkenningu, sem eftir er
tekið. Þau eru enn ein sönn-
un um vaxandi skilning á
gildi samvinnustarfs.
Hér skulu að siðustu til-
færð lokaorð Frakklandsfor-
seta:
„1 heimi nútimans, sem
alltaf er að dragast saman
eins og sagt er, um leið og al-
þjóðahyggjan færir út riki
sitt, er styrkur samvinnu-
hreyfingarinnar fólginn i
þvi, að henni hefur tekizt að
varðveita fortiö sina, halda
sjálfstæði sinu og huga vel að
framtiðinni. Þetta gerir það
að verkum, að hún getur flutt
boðskap um betri tið og örari
framfarir. Égóska þess.að á
hann verði hlýtt.”
—BS.
m------------------------>-
Hér stofnuöu vefararnir i
Rochdale sitt fyrsta kaup-
félag til að reyna að sigrast
á sárri neyð.