Alþýðublaðið - 08.12.1976, Side 8

8 VETTVANGUR
AAiðvikudagur 8. desember 1976
pasr
AAiðvikudagur 8. desember 1976
VETTVANGUR 9

w;*%.
VA.VÍ
->.> ii
• •.»(■« •
pl
11
i
ii
‘.KKVi.
5fii
a;*íIÍ
inríi
íwjiv
WÍI'fc
[iv.-.i
(tv'.p
m
íí'/íu;
i;iViv
m
w»
'■hh:
írid;
■iiifTj
ií3íp
í/.ji;]
%
\>l »V.i
'M
m
:ia$s
;uíL-i
S
iÉi
B;iílv
f-Vf*^
rlrirr
íifnr
Mjii
»un:
-TíjJH
Éi
jf.SjV;
-;ípx‘-
Vuiv
ip
li
•í&i
fviijvi
Íf$h
JP
K* , J*V
-rti.iu
5'tHj
rf
Jón Sigurðs-
son hefur
reynt allt
til sjós og
lands
Einn baráttureyndasti
þingfulltrúinn á Alþýðu-
sambandsþingi var Jón
Sigurðsson fyrrverandi
forseti Sjómannasam-
bandsins. Hann sagði að
þetta þing væri ekkert
sérstaklega ólikt öðrum
þingum sem hann hefði
sótt. Að visu mætti alveg
eins vel segja að þingið
væri eins sérstætt eins
og flest hin.
„En hvaB sem annars má um
þaö segja hefur þaö veriö mál-
Bragi Haraldsson,
Eskifiröi
Kom eitt-
hvað
illa
við þá
íhaldspilta
Kolbeinn Friðbjarnarson frá
Vöku á Siglufirði, var einn þeirra
sem fluttu tillögu um að krefjast
þess að rikisstjórnin segði af sér.
„Tillaga okkar stefnir að þvi að
snúast gegn þeim aðila sem er
hættulegastur islenzkum verka-
lýð en það er núverandi rikis-
stjórn. Auðvitað eiga allir sem
skilja inntakið i þessari tillögu að
samþykkja hana,” sagði Kol-
beinn.
Blm.; Ég heyrði að Magnús L.
Sveinsson var að senda ykkur
tóninn áðan?
KF.: „Já þetta hefur komið
eitthvað iila við þá Ihaldspilta.
Blm.; — Hvað annars um þing-
ið og störf þess?
KF.: „Þetta er búið að vera
gott þing, mjög gott þing, og það
er búið að vinna óhemju mikið.”
Jón Sigurðsson,
Sjómannafélaginu
efnalegt. Nú stefnuskráin, hún er
náttúrlega alveg sérstakur kapi-
tuli I störfum þessa þings,” sagði
Jón Sigurðsson.
„Það er mikið af nýju fólki
hérna núna og mér lýst nokkuö
vel á það. Margt af þvi hefur lika
fengið nokkuð mikla félagslega
þjálfun,” sagði Jón.
Blm.: — Hvernig er það með
baráttuna innan verkalýðshreyf-
ingarinnar?
JS.: „Það má nú segja margt
um hana. 1 fyrsta lagi er rétt að
menn viti það, að verkalýðsbar-
áttan er ekki einungis barátta við
atvinnurekendur. Átökin innan
verkalýðshreyfingarinnar hafa
oft verið hörð og óvægin.”
Á árpnum 1934 til 1941 var Jón
Sigurðsson erindreki ASÍ og ferð-
aðist þá um landið vitt og breií.t.
Þá var Jón einnig framkvæmda-
stjóri Alþýðusambandsins I 10 ár
Rætt við
fulltrúa
á
Alþýðu-
sambands-
þingi
og í framboði til forseta ASl gegn
Hannibal Valdimarssyni.
Það er þvi ekki óeðlilegt þótt
þingfulltrúar sem enn eru ungir
að árum liti á Jón Sigurðsson sem
einskonar töframann, sem hafi
bókstaflega reynt allt til sjós og
lands.
— Ertu ánægður með
kosningarnar i miðstjórn?
JS.: „Já og ég er sérstaklega
ánægður að Iðja skyldi fá fulltrúa
kjörinn.”
Niðri í orma-
gryfjunni
Margrét Auðunsdóttir
KJARAMÁLIN ERU
ALLTAF STÆRSTA MÁLIÐ
FYRIR LÁGLAUNAFÓLK
Bragi Haraldsson frá Verka-
mannafélaginu á Eskifirði sagði
að sér hefði komið á óvart hvað
allar umræður hefðu farið prúð-
mannlega fram. „Þetta vill nú
Stundum fara úrskeiðis þegar
hart er deilt,” sagði Bragi.
„Mér finnst einnig öll stjórnun
og fyrirkomulag á þessu þingi til
sóma fyrir þá sem þar eiga hlut
að máli. Það er ekki svo lltið að
halda þessu öllu gangandi,” sagði
Bragi Haraldsson.
Blm.: — Hvað finnst þér annars
um störf þingsins að öðru leyti?
BH.: „Þingið hefur verið mál-
efnalegt. Það er mikið búið að
vinna, en auðvitað fer ekki hjá þvi
að Alþýðusambandsþing sýni
pólitlskan lit. Mér finnst eðlilegt
að vinstri flokkarnir standi sam-
an að sterkum meirihluta. Flokk-
ar sem fylgja atvinnurekendum
ganga ekki heilir til leiks á ASI
þingi. Þeir geta náttúrlega ekki
þjónað bæði Guði og Mdmmon.”
Blm.: — Hvert er stærsta mál-
ið?
BH.: „Kjaramálin eru alltaf
stærstu málin fyrir láglaunafólk
og ef þörfin á einhverjum lagfær-
ingum I þeim efnum hefur nokkru
sinni veriðbrýn, þá er það nú. Svo
er stefnuskráin stórmál útaf fyrir
sig. Þessi nýja stefnuskrá á eftir
að Verða okkur mikið og gott vopn
á næstu árum.”
Verður áfram for-
ystumaður í VR
Margrét Auðunsdóttir
er búin að standa i eld-
linunni i mörg ár og
sjálfsagt hefði hún getað
haldið áfram i mið-
stjórninni ef pólitiskir
vindar blésu öðruvisi
þessa stundina.
Margrét stakk upp á Aðalheiði
Bjarnfreðsdóttir til að vera vara-
forseta ASI. Þegar blaðam.
Alþýðublaðsins stoppað Margreti
og spurði hana, hvers vegna hún
hefði stungið upp á Aðalheiði,
svaraði hún að bragði: „Nú, hún
er miklu færari varaforseti en
Snorri.”
Blm.: — Hvað ertu búin að vera
lengi I stjórn ASl?
Margrét: „Ég er búin að vera
það lengi að ég er búin að gleyma
þvl?”
Blm.: — Sérðu ekki eftir að
hætta Margrét?
Margrét: „Hætta, nei, ég sé
ekki eftir þvl. Hvern heldurðu að
langi til að vera niðri I þessari
ormagryfju.”
Blm.: — Þú ert nú búin að vera
þarna æði lengi?
Margrét: „I ormagryfjunni, já,
alltof lengi. Annars hef ég aldrei
beðið þá um að kjósa mig I mið-
stjórn. Forustan hefur ýmist látið
hafa mann inni eða úti, eftir þvl
sem þeim sýnist og eftir þvi sem
hentar.”
Blm.: Þú hefur nú alltaf haft
mikinn áhuga á verkalýðsbarátt-
unni og öllu þessu stappi sem þvl
fylgir og pólitlkinni?
Margrét: „Fuff. Nei ég er sæl
og ánægð að vera komin útúr
þessu.”
Guðriður Eliasdóttir,
Framtiðinni, Hf.
Þrjár konur verða
í miðstiórninni
Þrjár konur taka nú i
fyrsta sinn sæti sem
aðalmenn i miðstjórn.
Þær eru: Guðriður
Eliasdóttir, formaður
Verkakvennafélagsins
Framtiðarinnar i
Hafnarfirði, Þórunn
Valdimarsdóttir, for-
maður Verkakvenna-
félagsins Framsóknar i
Reykjavik og Bjarnfrið-
ur Leósdóttir fulltrúi
verkakvenna á
Akranesi.
Guðriður hefur áður átt sæti
sem varamaður I miðstjórn en
hinar ekki.
Blaðamaður náði tali af Guðríði
stuttu eftir kosninguna. Guðriður
sagðist vera mjög ánægð með
þetta þing I heild. „Þessu hefur
verið vel stjórnað og allt er vel
skipulagt. Það er mikið sem ligg-
ur í öllum undirbúningi. Það er
ómetanlegt starf.”
Blm.: — Nú ert þú búinn að
vera varamaður I miðstjórn I
fjögur ár. Hvernig er nú að koma
inn sem aðalmaður?
GE.: „Jú, það er allt annað. Að
vísu starfar maöur sem fullgildur
miðstjórnarmaður þegar maður
er inni, en þess á milli ekki. Aðal-
menn hafa þvi án efa meiri áhrif
og það er meira tekið tillit til
þeirra sjónarmiða.”
Blm.: — Koma ekki kven-
réttindamálin inn I þessa mynd
eitthvað?
GE.: „Ég vil hafa fullt sam-
starf við karla jafnt sem konur.
Nei, ég held það komi nú lítið inn I
þetta. Kvenréttindamál eru I eðli
sinu ekkert annað en ein tegund
af mannréttindamálum,” sagði
Guðrlður Ellasdóttir.
Kristin Halldórsdóttir
Tígrisdýrin
eru hvít
Kristin Halldórsdóttir er búin að vera á eilifum þey tingi allt frá þvi
þingiðhófstog reyndar löngu fyrren það. Hún er ein af þessum konum
sem þingfulltrúarnir rákust á, með stafla af papplr.á höndum sér.upp
stiga, niður stiga, út ganga og inn ganga, og siðan inn I eitt hliðarher-
bergið, og svo, út aftur á fleygiferð.
Þannig er þetta búið að vera hjá henni Kristlnu Halldórsdóttur og
hinum stelpunum. Og svo tala menn um vinnuvernd. En það er nú dá-
litið annaðaðstarfa I tæknideildinni þegar allt er á íullu.
Og þó að þarna væri margt um manninn fór ekki hjá því að menn
geymdu eitt og eitt bros I hugarskoti slnu. Þannig er lifið.
Og nú er þetta Alþýðusambandsþing búið, fulltrúarnir flestir farnir
heim til sin, farnir að moka eða fiska eða selja i búð, og allur pappirinn
er orðinn að hugsjónum og öðru umhugsunarefni fyrir næsta strlð.
Kolbeinn Friðbjarnarson,
Siglufirði
Guðmundur H. Garðarsson gaf ekki kost á sér til kjörs i miðstjórn.
Þegar blm. Alþýðublaðsins hitti hann á þinginu rétt áður en kosningar
til miðstjórnarfóru fram, sagði Guömundur, að hann dragi sig til baka
vegna mikilla anna og persónulegra ástæðna.
„Ég verð áfram forystumaöur I mjög stóru félagi og hef þar ærnum
störfum að gegna. Auk þess er ég á þingi og tel því rétt og eðlilegt að
draga mig til baka.”
Slðan sagði Guðmundur H. Garðarsson: „Ég vona að betur verði til
mála vandað þegar menn hafa nægan tfma til aö sinna störfum sfnum 1
miðstjórn. Þá tel ég llka að betur sé unniö að málefnum verkafólks.”
Guömundur sagði að ýmsir þingfulltrúar heföu lagt sig fram viö að
skapa sundungu. Þetta væru reyndar alltaf sömu mennirnir. Vinnu-
brögð þeirra töluðu slnu málium ást þeirra á lýöræöi og lýðræöislegum
vinnubrögðum.
„Þegar þeir hafa aðstöðu til beita þeir valdinu án þess að spyrja um
lög eða rétt. Þetta eru þeirra vinnubrögö,” sagði Guömundur H.
Garöarsson.
Eins dauði er
annars brauð
Björn Björnsson, fyrrverandi
formaður Iðju, var mjög óánægö-
ur ipeð það hlutskipti þessa fjöl-
menna félags, aö eiga engan full-
trúa I miðstjórn. Björn lét ekki
sitja viö orðin tóm heldur gerði
tillögu um varaformann Iðju,
Magnús Guöjónsson.
Nokkru áður en kosningin fór
fram spurði blm. Alþýöublaðsins
Björn hvort hann væri vongóöur.
„Það er náttúrlega engu hægt
að spá. En ég vona að þingið láti
ekki þá skömm um sig spyrjast
aö útiloka þriöja stærsta sam-
bandið frá miðstjórninni. Auk
þess er þetta lægst launaða fólkiö
I landinu.”
Blm.: — Ef Magnús nær kosn-
ingu þá má ef til vill þakka þér
fyrir tiltækið?
BB.: „Það veit ég ekki, ég vona
bara að hann nái kosningu.”
Eins og fram kom á þinginu féll
Pétur Sigurðsson en Magnús fór
inn. Þar með var Iðja komin inn I
miðstjórnina og flestir munu
sammála um að þar átti hún að
vera.
Björn Björnsson,
Iöju
Alyktun um
fræðslu- og
menningarmál
33. þing A.8.1. ályktar að á sl.
fjórum árum hafi mörg veiga-
mikil skref verið stigin i
fræðslustarfi verkalýðshreyf-
ingarinnar. Má þar fyrst og
fremst nefna starfsemi MFA og
þau tengsl og samstarf i
fræðslustarfi, sem tekizt hefur
mdli þess og verkalýðsfélag-
anna með námskeiðum,
fræðsluhópum og öðru fræðslu-
og menningarstarfi. I þvi sam-
bandi má nefna:
Komið hefur verið á fót
Félagsmálaskóla alþýðu, sem
nú hefur haldið 4 hálfsmánaðar-
námskeið i ölfusborgum (3
fyrstu annir, ein 2. önn).
Tlmarit MFA og Alþýðusam-
bandsins, Vinnan, hefur nú
komið út i 3 ár og hafa mörg
verkalýðsfélaganna stutt
myndarlega að útgáfu ritsins.
Vísi að Sögusafni verkalýðs-
hreyfingarinnar hefur verið
komið á fót.
Samstarf og tengsl við MFA
samtök Norðurlanda hafa
aukizt jafnt og þétt.
Sl. fimm ár hefur MFA stutt 7
manns til námsdvalar á nor-
ræna lýðháskólanum i Genf.
Starfsemi Listasafns ASI hef-
ur farið vaxandi siðari ár#og
samstarf þess við verkalyðs-
félögin út um land með sýn-
ingarstarfi og listsýningum
aukizt.
Mikil og verðmæt reynsla hef-
ur fengizt af starfi undanfarandi
ára og auðveldara er nú að gera
sér grein fyrir þvi hvar skórinn
kreppir i fræðslu- og
menningarstarfsemi verkalýðs-
hreyfingarinnar.
Rétt er að geta þessa:
Mörg og fögur orð hafa á
undanförnum árum verið sögð
og skrifuð um nauðsyn fullorð-
insfræðslu, þar sem allir skyldu
standa jafnt að vigi til menntun-
ar. Skipuð var nefnd til að
semja frumvarp til laga um
fullorðinsfræðslu. Hún lauk
störfum og hefur frumvarp
hennar verið lagt fram á þrem
þingum sem stjórnarfrumvarp,
en ekki hlotið afgreiðslu, og svo
til engar umræður hafa átt sér
stað um frumvarpið á Alþingi.
Þing ASI átelur það dáðleysi,
sem lýsir sér i meðferð þessa
máls af hálfu stjórnvalda.
Þá átelur þingið harðlega að
tvö slðustu árin hefur bæði beint
og óbeint verið dregið úr opin-
berum fjárstyrk til fræðslu-
starfsemi verkalýðshreyfingar-
innar. Hér eiga þó I hlut
fræðslusamtök stærstu al-
mánnasamtaka i landinu, sem
jafnan hafa borið skarðan hlut i
fjárveitingum hins opinbera til
fræðslu- og menningarmála.
Þegar litið er til þess fjár-
magns sem veitt er til mennt-
unarkerfis þjóðarinnar, kemur i
ljós sú staðreynd, að þvi fólki,
sem öðru fremur stendur undir
kostnaðinum við skólakerfið, er
að langstærstum hluta ætlað
sjálfu að greiða kostnaðinn við
þá mjög svo takmörkuðu
menntun, sem það á kost á og
auk þess ætlað að afla sér henn-
ar utan fulls vinnutima við
framleiðslustörfin I þjóðfélag-
inu.
Þingið villennfremur minna á
að innan verkalýðshreyfingar-
innar er meginþorri þess fólks,
sem mesta þörf hefur fyrir full-
orðinsfræðslu og einnig endur-
hæfingu til starfa. Þetta fólk
hefur strax að loknu skyldu-
námi farið út i atvinnullfið og
ekki átt þess kost að njóta frek-
ara skólanáms en frumfræðsl-
unnar. öllum má vera ljóst, að
þau vinnubrögð sem birzt hafa i
aðgerðar- og skilningsleysi á
fullorðins- og verkalýðsfræðsl-
unni boða ekki breytingu á mis-
rétti sem þó er miklu meira og
alvarlegra en almenningur. og
valdhafar þjóðarinnar hafa gert
sér grein fyrir til þessa.
Enn eitt dæmið um andstöðu
rikjandi stéttar og rikisvalds
hennar kemur fram i þvi, að i
tveim siðustu kjarasamningum
hefur verið borin fram krafa um
framlag atvinnuveganna i
fræðslusjóði verkalýðshreyfing-
arinnar. I bæði skiptin hefur sú
krafa horfið einna fyrst úr allri
umræðu með algerri neitun at-
vinnurekenda. Þingið telur að
við slika neitun megi ekki una i
þriðja sinn og fulltrúar verka-
lýðsfélaganna i næstu kjara-
samningum verði að standa ein-
huga að þessari kröfu og knýja
hana fram.
En það eru ekki aðeins vald-
hafar og fjárm'agn sem öllu
ráða um úrbætur i þessum efn-
um. Fólkið I verkalýðsfélögun-
um verður hér sem á öðrum
sviðum verkalýðsbaráttunnar
að skilja að það hefur úrslita-
orðið. Það verður að skilja að
menntunar- og fræðslustarfið er
grundvöllurinn að persónulegri
og félagslegri vitund en stak-
linganna I verkalýðshreyíing-
unni, samstöðunniog lýðræðinu.
Þingið litur svo á, að grund-
vallarskilyrði fyrir nýrri sókn i
fræðslumálum verkalýðshreyf-
ingarinnar sé að endurvakin sé
virðingin fyrir fristundinni. Af-
numin verði þörfin fyrir auka-
vinnu sem tekjustofni. Sá skiln-
ingur þarf að verða rikjandi að
fræðslan og fristundanámið sé
ekki aðeins brýn hagsmunaleg
nauðsyn, heldur og menningar-
legur og félagslegur orkugjafi.
Þess vegna er það krafa okkar
að unnt sé að lifa af dagvinnu-
tekjum og verkalýðsfélögin setji
ákveðið mark á leyfilega yfir-
vinnu svo sem tiðkast i mörgum
löndum.
Annað meginverkefni verka-
lýðsfélaganna er að virkja trún-
aðarmenn vinnustaðanna til
starfa i þágu fræðslumálanna
þvi reynslan hefur sýnt að það
er nær óhugsandi að rækja
fræðslustarf i verkalýðshreyf-
ingunni með góðum árangri, án
þess að eiga traust trúnaðar-
mannakerfi. Einnig bendir
þingið á nauðsyn þess að i
samningum verði ákveðið að
verkafólk hafi rétt til að skipa
sérstaka trúnaðarmenn, i hlut-
falli við stærð vinnustaðar, til að
annast fræðslumál.
Þá bendir þingið á nauðsyn
þess að á vinnustöðum verði
stórbætt félags- og menntunar-
aðstaða verkafólksins.
Þingið vill beina þvi til verka-
lýðsfélaganna að þau velji
fræðslunefndir eða fræðslufull-
trúater séu þess megnugir að
vekja til starfa einstaklinga og
hópa innan félaganna. Fræðslu-
fulltrúarnir verði samstarfs-
menn MFA.
Þingið vill itreka samþykkt
siðasta þings ASI að verkalýðs-
félögin stórauki það fé, sem ætl-
að er til fræðslustarfa.
Þá vill þingið leggja áherzlu á
eftirfarandi:
Verkmenntun verður að efla,
og gera jafngilda öðru námi.
Allt æskufólk tái jafna mögu-
.leika til menntunar.
I skólum landsins sé veitt við-
tæk fræðsla um verkalýðshreyf-
inguna, stjórnkerfi rikisins,
stofnanir atvinnulifsins og
starfsemi þeirra.
Verkafólki séu tryggð full
Framhald af bls. 11.

'.r.fiT
TMíí!
zuu
.% r-'r*'
tVriíí:
m
iVrrj:
iSlí
! f Íf'
kr
p
m
íp?
TXSi.'
li’Tir
iiii
íife
ÍÍHÍ*
Si
I
m
m
m
imj!;
Kp
UiiVí'
ifiriv
81
m
rHil'c
Uj.'.ji
@
Í.KTl
'VTsj
Tu.-r1.
líiíi;
fö'.ii
nhi::
lii':::
KRai
m
M
HÉ
lHli«
;i«vv
?í»5t
?r>T5i
<í:í*v
pv.-.y
(ívip
iP
*. dJ
wM
m
T.Itfi:
íriH;
TilrTt
pi

imjí!
1:0;
'ÍÝÁ