Alþýðublaðið - 09.01.1977, Qupperneq 2

8 FRÉTTIR
Sunnudagur 9. janúar 1977 biai
alþýðu-
laðíð
Á fimmta starfsári Lýðháskólans í Skálholti:
Hefur sannað ágæti sitt
Lýðháskólinn i
Skálholti hefur nú
starfað á fimmta ár. Er
skólinn tók til starfa
1972 fylgdu honum úr
garði mikiar efasemdir
manna um að íslend-
ingar væru liklegir til
að sýna áhuga
skólahaldi er svo mjög
skyti skökku við
umgjörð hins aimenna
fræðslukerfis. Þó þótti
rétt að biða átekta og
gefa skólanum tækifæri
til að sýna ágæti sitt.
Allir þeir er skólastjóri
átti orðaskipti við töldu
fimm ár hæfilegan
reynslutima.
Lýðháskólinn hefur nvl hafið
sinn fimmta starfsvetur og vill
þvi skólastjórinn, Heimir
Steinsson, benda á þrjár veiga-
miklar staðreyndir, er komið
hafa berlega i ljós.
Ber þar fyrst að nefna aö Lýð-
háskólinn i Skálholti hefur frá
upphafi verið fullsetinn hvert
ár, og er svo enn. Aðsókn að
skólanum hefur reyndar verið
drjúgum meiri en svo að henni
yrði annað. Þetta eitt bendir til
þess að sá ótti sem margur lét i
ljósi i öndverðu eigi ekki viö rök
að styðjast. tslenzkt æskufólk
hefur óumdeilanlega sýnt skóla
þessum áhuga sem fyllilega
réttlætir tilveru stofnunarinnar
svo langt sem réttlæting af þvi
tagi nær.
1 öðru lagi má nefna að nem-
endur hafa öll árin sótt skólann
heim á forsendum er mjög svip-
ar til þeirra sem alkunnar eru I
grannlöndum okkar, en þar eru
lýðháskólar löngu fastir i sessi.
Meöalaldur nemenda hefur ver-
iðnær lokum átjánda árs. Flest-
ir hafa þeir komið i þvi skyni aö
taka upp að nýju námsþráð sem
áöur var rofinn ellegar auka
nokkru við fyrra nám með það
fyrir augum að sækja um vist á
öörum skólum að lokinni setu I
Skálholti. Hér hefur Skálholts-
skóli gegnt nokkurn veginn
sama hlutverki og hliöstæöar
menntastofnanir annars staðar
um Norðurlönd.
I þriðja lagi má minnast á
árangur þessa starfs og eru þar
fyrrverandi nemendur fróðastir
um.
Rétt er að benda á aö drjúgur
hluti þeirra sem til Skálholts
leita hefur erindi sem erfiði I
þeim skilningi að nemendum
tekst að halda fram stefnunni
um frekara nám aö endaðri
skólavist í Skálholti. Aðrar
menntastofnanir hafa brugöist
vel við umsóknum nemenda
þaðan og með nokkrum hætti
tekið gild námsferilsvottorð þau
og meðmæli er skólinn veitir.
Flestum þessara nemenda hef-
ur farnast vel i öðrum skólum.
I þau ár er Skálholtsskóli hef-
ur starfaö hefur Islenzka þjóö-
kirkjan fjármagnað skólarekst-
urinn og varið til þess drjúgum
hluta af tekjum Kristnisjóös ár
hvert. Þó er engum blööum um
það að fletta að skipan þessi fær
eigi staðið öllu lengur. Lýöhá-
skólar erlendis eru reknir með
beinum styrkjum úr rikissjóöi
og nemur sú aðstoö allt aö 85
hundraðshlutum allra útgjalda
skólanna.
Sumarstarf innan veggja
Lýðháskólans i Skálholti fer si-
fellt vaxandi, segir i pistli skóla-
stjóra. Námskeið, fundir og
gestkomur hvers konar urðu i
sumar enn fleiri en árið áöur.
Hið sama blasir við er litið er
fram á veg.
Aðalfundur Skálholtsskóla- .
félagsins var haldinn i Lýðhá-
skólanum i Skálholti 5. október
siðastliðinn, að aflokinni setn-
ingu skólans.
Fundinn setti varaformaður
félagsins sr. Guðmundur Olii
Ólafsson i veikindaforföllum
formanns. Guömundur Óli las
uppúrskýrslu formanns og kom
þar fram meðal annars að þeir
Heimir Steinsson og formaður
hefðu farið yfir frumvarp til
laga um lýðháskóla ásamt
biskupi og gert við það nokkrar
athugasemdir.
Stærsta tilhlökkunarefnið i
svipinn er ef til vill einnar viku
námskeiö um fulloröinsfræðslu
sem Nordens folkliga Akademi
gengst fyrir i Skálholti f júni-
mánuði I sumar.
Umræöur urðu um störf og
viðfangsefni félagsins og bent á
margt sem þarft væri að gera,
svo sem koma á námsstyrkjum
fyrir nemendur og kennara en
vegna þess aö skólinn væri einn
sinnar tegundar i landinu þyrftu
kennarar að sækja sér hug-
myndir og endurhæfingu til
sams konar skóla á Norðurlönd-
um. Einnig var rætt um aö
félagið sæi um endurbætur skól-
ans utanúss og endurskoðun á
lögum Skálholtsskólafélagsins.
—AB
—AB
Koma þarf á náms-
styrkjum fyrir nem-
endur og kennara
Utgerðarmenn, bifreiða- og
verkstæðiseigendur.
SÍU/SKILJUR
Fyrir eldsneyti allra díselvéla.
Vinnur á þremur stigum.
1. Skilur með miöfl.afli.
2. Safnar efnishlutum.
3. Síar.
Til hreinsunar eidsneytis,
lofts og smurolíu.
Kemur í veg fyrir:
a) vatnsrifna og óhreina
spíssa.
b) of mikið slit á daelu og
spíssum.
c) minni orku og lélega nýtni.
d) tjón á vélahlutum.
Q
Fyrir loftkerfi skipa, bifreiða og verkstæða.
Vinnur á fjórum stigum Kemur í veg fyrir:
1. Skilur og þurrkar með a) vatnsskemmdir.
miðfl.afli. b) frostmyndun í köldu veðri.
2. Safnar efnishlutum. c) olíu og ryk í loftkerfum.
3. Þéttir raka. d) óeðlilegt slit á tækjum og
4. Síar. e) áhöldum. frátafir vegna bilana.
-r.
m *m
Fyrir smurkerfi allra véla.
Vinnur á þremur stigum. Kemur í veg fyrir:
I 1. Skilur með miðfl.afli. a) tjón af skaðlegum efnum.
2. Safnar efnishlutum. b) óeðlilegt slit.
3. Síar. c) léleg afköst.
d) óhreinindi í olíunni.
Bæði tilraunir í tilraunastofum og dagleg reynsla og athuganir vélanotenda sýna,
að óhreinindi milli 6—12 „micron" eru höfuðorsök slits og skemmda á vélum og
vélahlutum. Síuhylkið, sem skipta má um, dregur verulega úr þessum skemmdum.
Racor sían nær óhreinindum niður í 2 ,,micron“ og hreinsar yfir 96% af óhrein-
indum, sem fyrir finnast.
Racor er ódýrasta tryggingin gegn sliti, háum reksturskostnaði og bilunum.
NONNI HF.
GRANDAGARÐI 5
SÍMAR 21860 OG 28860.
Þessa mynd af fánaliöi nazista 1. maí 1935 tók Jón Dahlmann, en lið-
ið er þarna I portinu að baki tR-hússins. Ef menn skoða þessi andlit
betur, er ekki ótrúlegt að greina megi marga þjóðkunna menn, sem
sumir hverjir sitja I æöstu stööum í þjóöfélaginu ídag.
Saga nazísku
hreyfingarinnar á
íslandi
birt íSögu 1976
í nýútkominni Sögu,
timariti Sögufélagsins,
er ritgerð eftir Ásgeir
Guðmundsson um
nazismann á íslandi og
er þar fjallað um sögu
þjóðernishreyfinganna
sem hér voru starfandi
og flokk þjóðernissinna.
Nær saga þessi yfir
timabilið 1932—38.
Höfundur fjallar um
stofnun flokkanna
beggja, stefnuskrár
þeirra eru bornar sam-
an við stefnuskrá þýzka
nazistaflokksins og rak-
in er þáttaka flokkanna i
kosningum.
"’Fjállað er um þetta efni allt af
hlutlægni og án þess að dómur sé
felldur. Með ritgerðinni eru birtar
margar myndir sem ekki hafa
birzt fyrr og sýna þær meðal ann-
ars fundi og kröfugöngur ungra
þjóðernissinna.
Þá ritar Trausti Einarsson
prófessor grein þar sem fjallaö
eru um hina fornu Sprengisands-
leið Skálholtsbiskupa frá Suöur-
landi til Austurlands og setur
fram nýstárlegar tilgátur um
legu hennar. Ritgerö þessi er þess
eðlis að hún telst standa á mörk-
um þess að vera jarðfræði og
sagnfræði.
Jón Þ. Þór ritar grein um
Snorra Pálsson fyrrum
verzlunarstjóra á Siglufirði, og
lýsir þar m.a. tilraunum hans til
sildveiða og niðursuðu. Einnig
fjallar hann um setu Snorra á
þingi.
Sigurður Ragnarsson birti rit-
gerð i Sögu 1975 um fossamálið
svonefnda og 1 Sögu 1976 birtist
önnur ritgerð tengd hinni fyrri
sem f jallar um sama efni. 1 henn:
er tekiö til meðferðar það sern
gerðist i málinu um aldamótir
1900 og ber ritgerðin yfirskriftint
Framhald á bls, 10
t