Alþýðublaðið - 02.04.1978, Blaðsíða 2

Sunnudagur 2. apríl 1978
Otgefandi: Alþýftuflokkurinn.
Rekstur: Reykjaprent h.f. Ritstjóri og ábyrgöarniaöur: Arni Gunnarsson. Fréttastjóri: Einar Sigurös-
son. Aösetur ritstjórnar er i Siöumúla 11, simi 81866. Kvöldsimi fréttavaktar: 81976. Auglýsingadeild,
Alþýöuhúsinu Iiverfisgötu 10 — simi 14906. Askriftar- og kvartanasimi: 14900. Prentun: Blaöaprent h.f.
Askriftaverö lSOOkrónur á mánuöi og 80 krónur Ilausasölu.
Sparnaður í
bankakerfinu
Ríkisstjórnin hefur lagt
fram frumvarp um
bankamál, þ.e. um starf-
semi viðskiptabanka. f
þessu frumvarpi er ekki
tekið á stærsta vanda-
málinu, sem hefur verið
og er við að etja á sviði ís-
lenzkra banka, þ.e. því,
að bankar á íslandi eru of
margir og rekstur þeirra
þar af leiðandi of dýr. Is-
lenzka ríkið rekur þrjá
viðskiptabanka. Einn
þeirra, Landsbanki ís-
lands, er langstærstur.
Hinir tveir eru álíka stór-
ir í sameiningu og Lands-
bankinn. Annar þeirra,
Otvegsbankinn, hefur
réttindi til að verzla með
gjaldeyri, eins og Lands-
bankinn, hinn ekki. Vöxt-
ur hins, Búnaðarbankans,
hef ur hins vegar verið ör-
ari. Hann er þó ekki Bún-
aðarbanki nema að nafn-
inu til. Meiri hluta við-
skipta hans er á sviði iðn-
aðar og verzlunar. Frá
fyrri tíð annast Útvegs-
bankinn hins vegar fyrir-
greiðslu við sjávarútveg-
inn, einkum á vissum
landssvæðum. Hún er
fjárfrek og áhættusöm,
og hefur valdið því, að
útvegsbankinn hefur oft
og einatt átt í nokkrum
erf iðleikum.
Það þarf ekki djúp-
an skilning á gildi hag-
sýni til þess að sjá það, að
ekki getur verið hag-
kvæmt fyrir ríkisvaldið
að reka þrjá viðskipta-
banka, að ekki sé talað
um, þegar þeir heyja
harða samkeppni hver
við annan, eins og átt hef-
ur sér stað undanfarin ár
og í sívaxandi mæli. Það
er því sízt að undra, þótt
sú hugmynd hafi komið
fram, að rétt væri að
fækka ríkisbönkunum í
tvo, ekki hvað sízt þegar
svo stendur á, að þeir
yrðu þá nokkurn veginn
jafnstórir, eins og eiga
mundi sér stað við sam-
einingu útvegsbanka og
Búnaðarbanka, og engin
hætta yrði á einokun í
bankastarfseminni, held-
ur þvert á móti um heil-
brigða samkeppni
tveggja, nokkurn veginn
jafnstórra aðila. Sann-
leikurinn er líka sá, að
fyrir áratug eða vorið
1968 lagði bankastjórn
Seðlabankans það til við
þáverandi ríkisstjórn, að
Búnaðarbankinn og Út-
vegsbankinn yrðu sam-
einaðir. Því miður náðist
ekki samkomulag um það
í þeirri ríkisstjórn, við-
reisnarstjórninni, að hún
beitti sér fyrir þeirri ráð-
stöfun. Á dögum vinstri
st jórnarinnar starfaði
nefnd að endurskoðun
bankamálanna. Hún lagði
einnig til sameiningu
þessara banka. En sú
stjórn gerði ekki heldur
neitt í málinu. Og núver-
andi ríkisstjórn virðist
enn ekki ætla neitt að að-
hafast í þessu sambandi.
Eftir að þetta mál er
búið að vera á dagskrá í
áratug er mál til komið,
að það sé rætt opinber-
lega og í hreinskilni, á
hverju jafnsjálfsögð ráð-
stöfun og hér er um að
ræða strandar. Rökin
fyrir sameiningu Búnað-
arbankans og Útvegs-
bankans eru þrenns kon-
ar:
í fyrsta lagi hæfi þá
starf betri og sterkari
banki en Búnaðarbankinn
og Útvegsbankinn eru nú,
hann réði við stærri verk-
efni og gæti veitt betri,
f jölbreyttari og hagstæð-
ari þjónustu en hinir
tveir.
í öðru lagi hlytist veru-
legur sparnaður af sam-
einingunni.
Og i þriðja lagi leystust
þá sjálfkrafa ýmis
vandamál, sem nú er við
að etja og eiga rót sína að
rekja til gamallar og úr-
eltrar skiptingar milli
bankanna á þjónustu við
hinar ýmsu atvinnugrein-
ar og þess, að Búnaðar-
bankinn hefur nú ekki
rétttil þess að verzla með
gjaldeyri.
Þótt þessi rök ættu að
vera hverjum manni auð-
skilin, hefur samt ekkert
gerzt í þessu efni í tíu ár,
og enn virðist ekkert ætla
að gerast. Andstaðan er
ekki i bankakerfinu
sjálfu. Undir skynsam-
legri forystu Seðlabank-
ans virðist svo sem það
hafi smám saman orðið
ríkjandi skoðun innan
bankakerfisins, að þessi
sjálfsagðasameining eigi
að komast í framkvæmd.
En hverjir koma í veg
fyrir það? Það hljóta að
vera einhver stjórnmála-
öfl, sem hér eru að verki.
Þau hafa aldrei komið
fram opinberlega og
aldrei flutt rök sín gegn
sameiningunni. Mál er
komið til þess, að slíkt
gerist. Fyrir Alþingi ligg-
ur frumvarp, samhljóða
frumvarpi áður nefndar
bankamálanefndar, flutt
af fyrrverandi viðskipta-
ráðherra. Það frumvarp
þarf að koma til atkvæða
til þess að í Ijós komi,
hverjir hafa í reynd eng-
an áhuga á því að spara í
rikiskerf inu, ekki einu
sinni þegar hægt er að
sýna f ram á, að það hefði
í för með sér bætta þjón-
ustu við atvinnuvegina.
GÞG
Norsk Ijóða- og
jass dagskrá
í Norræna húsinu 5. og 9. aprfl
Norski rithöfundurinn og pi-
anóleikarinn Ketil Björnstad
veröur gestur Norræna hússins
þessa viku, og flytur þar tvær
dagskrár, sú fyrri veröur á miö-
vikudagskvöld kl. 20.30, og sú
siöariá sunnudag kl. 16.00. Ketil
Björnstad er fæddur 1951, og
varö fljótt þekktur fyrir ljóöa-
söfn sín „Alene ut” (1972) og
„Nærmere” (1973). Hann festi
sigenn i sessimeöskáldsögunum
„Nattsvermere” (1974), „Krak-
er og Krigere” (1975) og „Pav-
ane” (1976). Hann er einnig tón-
listarmaöur, jafnvigur á sigilda
tónlist og jass, og semur einnig
tónverk. Hann hefur m.a. komiö
fram á jasshátiöunum i Molde i
Noregi, og tónleikum viöa I Nor-
egi. Hann hefur leikiö inn á sjö
hljómplötur eigin verk. Margir
af beztu jassleikurum Noregs
hafa aöstoöaö Ketil Björnstad
viö þessar upptökur, m.a.
bassaleikarinn Arild Andersen,
sem tslendingum er aö góöu
kunnur.
1 Norræna húsinu les Ketil
Björnstad upp og leikur á pianó
eigin verk.
Fundur F.Í.B.
um vega- og
skattamál
Félag islenzkra Bifreiöaeig-
enda heldur i dag 1. april almenn-
an fund i Selfossbiói, Selfossi, um
vegamál og skattlagningu um-
ferðarinnar. Fundurinn hefst
klukkan 15.00, framsögumenn
munu verba þeir Jón Helgason,
alþingismaöur og Þór Hagalin,
sveitarstjóri.
Aö erindum framsögumanna
loknum veröa almennar umræö-
ur.
Til fundarins hefur veriö boðiö
sérstaklega ráöherrum sam-
göngu og fjármála, ásamt alþing-
ismönnum Suðurlandskjördæmis
og vegamálastjóra.
Bifreiðaeigendur jafnt sem
aðrir áhugamenn um málefni
þessi eru hvattir til aö mæta.
Ritstjórn Alþýðu-
bladsins er í
Sfðumúla 11