Alþýðublaðið - 12.07.1978, Blaðsíða 2

2
Miðvikudagur 12. júlí 1978
Bændur og efnahagsvandinn
alþýðu-
blaóió
Ctgefandi: Alþýöufiokkurinn.
Ritstjóri og ábyrgöarmaður:
Arni Gunnarsson.
Aösetur ritstjórnar er i Slðu-
múla 11, simi 81866.
Prentun: Blaöaprent h.f.
Askriftaverö 2000 krónur á
mánuöi og 100 krónur I lausa-
sölu.
Landbúnaðarmálin voru mikið
til umræðu fyrir kosningar, og
reyndu allir stjórnmálaf lokkarn-
ir að höfða til bænda í ræðu og
riti. Alþýðubandalagið gekk
lengst í þeim efnum, gaf úr sér-
stök bændablöð og hélt bænda-
fundi. Vafalaust hefur því orðið
eitthvað ágengt með málflutn-
ingi sínum, enda reiði bænda-
stéttarinnar í garð Framsóknar-
flokksins mikil.
Eftir kosningar hef ur hins veg-
ar lítið verið rætt um málefni
landbúnaðarins, sem þó er veru-
legur hluti af þeim efnahags-
vanda, sem nú er við að stríða.
Engum blandast hugur um, að
bændur eiga við mikla erfiðleika
að etja. Framieiðslu- og verð-
lagsmálin eru í miklum ólestri,
mikil sölutregða er á af urðum og
birgðir landbúnaðarafurða hafa
hrannast upp.
Stór þáttur í vanda bænda er
hve seint þeir fá greitt fyrir af-
urðir sínar. Ár, og jafnvel lengri
tími, getur liðið frá því að þeir
afhenda afurðir sínar og þar til
þeim berast fullnaðargreiðslur. I
þjóðfélagi þar sem verðbólga er
40 til 50% á ári, getur hver maður
séð hvað verður um það fjár-
magn, sem bændum ber. Þeir fá
greitt f yrir vinnu sína í margfalt
verðminni peningum en þeir
lögðu f ram, þegar þeir viðuðu að
sér til verksins.
Þá er löngu Ijóst, að stefna sú,
sem fylgt hefur verið í að hvetja
bændur til að stækka bú sín, er
röng. Bú af meðalstærð hafa sýnt
beztu útkomuna. Ekkert hefur
verið gert til að hagræða land-
búnaðarframleiðslunni eftir
landkostum, lítið gert til að afla
nýrra og betri markaða fyrir ís-
lenzka landbúnaðarframleiðslu
og lítið gert til að auka hagræð-
ingu í landbúnaði almennt.
Endurskipulagning i landbún-
aðarmálum á Islandi er mikil
nauðsyn, og hlýtur að verða eitt
af verkefnum næstu ríkisstjórn-
ar. Jafnframt verður að auka
upplýsingaflæði milli dreifbýlis
og þéttbýlis, þannig að skilningur
aukist og samband styrkist.
Blómlegur landbúnaður er þjóð-
inni mikil nauðsyn, og bændur
eiga miklu meiri samleið með
launþegum en almennt er álitið.
Á undanförnum áratugum hef-
ur gætt mikillar íhaldssemi á
nær öllum sviðum landbúnaðar.
Því hefur verið haldið fram, að
bændastéttin væri íhaldssöm í
eðli sínu og f remur bæri að líta á
bændur sem atvinnurekendur en
launþega. Þessi sjónarmið eru að
breytast og um leið afstaða
bænda til stjórnmálaflokkanna.
Þetta kom skýrt fram í síðustu
kosningum.
Þeir flokkar, sem aðallega
hafa sótt fylgi sitt til þéttbýlis-
staða, mega ekki láta lönd og leið
vanda landbúnaðarins. Það er
bæði óréttmætt og rangt, ef
bændastéttin þarf að styðjast við
og treysta á einn stjórnmála-
flokk. — Það mun ekki fjarri
sanni, að þriðjungur bændastétt-
arinnar býr nú við mjög erfið
kjör, annar þriðjungur hefur rétt
þokkalega afkomu og þeir, sem
eftir eru, komast sæmilega og vel
af.
Það er íslenzkri launþegastétt í
hag, að f ramleiðsla á landbúnað-
arafurðum sé í góðu lagi, þar sé
gætt fyllstu hagsýni og nútíma-
legum vinnubrögðum beittá sviði
rannsókna og við framleiðslu.
Hagur bænda og annarra laun-
þega í landinu f er saman. — Þess
vegna er það skylda stjórnmála-
f lokkanna að verða við þeirri ósk
Stéttarsambands bænda að hef ja
viðræður umvanda landbúnaðar-
ins. —AG—
14. þing Norrænna leiklistarsambandsins
FJALLAÐ IIM STÖÐU OG TENGSL
LEIKRITAHÖFUNDA VIÐ LEIKHÚSIN
Síðustu vikuna i maí
var haldið i VASA i Finn-
landi 14. þing Norræna
leiklistarsambandsins en
þing þessi eru haldin ann-
að hvert ár. Hátt á annað
hundrað manns sóttu
þingið, leikhússtjórar,
leikritahöfundar, leikar-
ar, leikstjórar ofl. þar á
meðal 6 fulltrúar frá Is-
landi. Aö þessu sinni var
einkum fjallað um stöðu
leikritahöfunda og tengsl
þeirra við leikhúsin. Var
rætt um þetta efni í um-
ræðuhópum og á stór-
fundum, þar sem leik-
ritahöfundar frá öllum
Norðurlöndum kynntu
sjónarmið sin í fram-
söguerindum. Meðal
framsögumanna á þing-
inu var formaður Félags
íslenskra leikritahöf-
unda, örnólfur Árnason.
1 lok þingsins voru samþykkt-
arýmsar ályktanir, þar sem lýst
var yfir stuöningi við leikrita-
höfunda og itrekuð sú skoðun
þingfulltrúa að leikritahöf-
undum yrðu veittir möguleikar
á auknum tengslum við leikhús-
in, ýmist meö fastráöningu eða
á annan hátt. I ályktunum
þingsins er m.a. mælst til þess
að leikritahöfundar eigi kost á
leiklistarmenntun til jafns við
annaö leikhúsfólk. bá var lýst
yfir samstöðu með finnskum
leikritahöfundum, sem virðast
fjárhagslega verst settir af nor-
rænum höfundum og bent á leið-
ir til úrbóta. bingiö lýsti yfir
eindregnum stuðningi sinum viö
starfsemi frjálsra leikhópa og
skoraöi á yfirvöld að auka fjár-
hagsstuðning til slikra hópaog
var i þvi sambandi bent á þá
möguleika, sem þessi starfsemi
veitti leikritahöfundum. Sam-
þykkt var að skora á Norrænu
leiklistarnefndina, sem veitir
styrki til gestaleikja, að láta
norræn nútimaleikrit jafnan
njóta forgangs við styrkveiting- .
ar og þá ekki siður barnaleikrit
en önnur verk. bingið lýsti yfir
stuðningi sinum við þá ósk leik-
ritahöfunda að fá sjálfir að ráð-
stafa ákveðnum hluta þess fjár
sem ætlaður er til norrænar
framhaldsmenntunar á sviði
leiklistar. Segja má, að allur
vilji þingsins hafi beinst að þvi
að bæta aðstöðu leikritahöfunda
og veita þeim starfsaðstöðu og
kjör til jafns við aðra fasta leik-
hússtarfsmenn.
Stjórn Norræna leiklistar-
sambandsins var endurkjörin á
binginu, formaður sambands-
ins er Björn Lense Möller frá
Danmörku en vara formaður,
Sveinn Einarsson, bjóðleikhús-
stjóri.
í tengslum við þingið var
haldinn fundur Norræna leik-
stjórasambandsins og var Ritva
Siikala frá Finnlandi endurkjör-
inn formaður.
Akveöiö var að næsta bing
Norræan leiklistarsambandsins
veröi haldið i Gautaborg vorið
1980.
„Gengisuppfærslan” hækkaði erlend
endurlán Seðlabanka um 3,1 milljarð
Fjármálaráöuneytið
sendir stundum frá sér
fréttir um stööu ríkis-
sjóðs. Þar er stööugt
miðað við það, að jöfn-
uður náist i rikisfjár-
málum fyrir næstu
áramót. — Ein slik
frétt barst blaðinu i
gær, og þrátt fyrir
svart útlit eru þeir i
fjármálaráðuneytinu
bjartsýnir á jöfnuð,
eins og lesa má:
Eins og fram kom i fréttatii-
kynningu ráöuneytisins frá 8.
april s.l. um afkomu rikissjóðs
við lok fyrsta ársfjórðungs
þessa árs, er 1 greiðsluáætlun
A-hluta rikissjóðs gert ráö fyrir
jöfnuöi i rikisfjármálum i árslok
1978. Fjárþörf rikissjóös er hins
vegar breytileg eftir mánuöum,
þar sem tekjur innheimtast
yfirleitt siöar á árinu en gjöld
falla til.
Fjárþörf rikissjóðs til að brúa
slikt bU tekna og gjalda var 7,9
milljarðar kr. á fyrri árshelm-
ingi þessa árs og er það 1,4
milljaröi kr. hærri fjárhæö en
gert var ráð fyrir greiðslu-
áætlun ríkissjóös í mars s.l.
Frávikiö má m.a. rekja til
greið6lna Rikisábyrgöasjóðs á
skuldum Rafmagnsveitna rikis-
ins viö Landsvirkjun og upp-
gjörs útflutningsuppbóta á land-
búnaðarafuröir vegna fyrriára,
eins og fram kom i fréttatil-
kynningu ráðuneytisins frá 8.
april s.l. bá hafa greiðslur til
Tryggingastofnunar rikisins
oröiö hærri en áætlun geröi ráö
fyrir, svo og viðskiptaskuldir
viö rikissjóö sem stofnuð er til
tímabundiö vegna skuldaviöur-
kenninga aðflutningsfjalda.
Gjöldreyndust71,4 milljaröar
kr. á timabilinu janúar - júni
eöa 2,4 milljöröum kr. umfram
marsáætlun, einkum vegna al-
mannatrygginga, útflutings-
uppbóta á landbúnaöarafurðir
vegna fyrri ára og rikis-
ábyrgðasjóðs vegna vaskila-
skulda RARIK. Tekjur reyndust
samtals 65,2 milljarðar kr., og
urðu þvi 2,5 milljarðar kr. um-
fram áætlun. Óbeinir skattar
námu 4,9 milljörðum kr. um-
fram áætlun og munar þar mest
um aðflutningsf jöld, 3,2
milljarða kr. Hins vegar
reyndust beinir skattar 2,5
milljörðum kr. undir áætlun,
Alþýðuflokksfólk
Sumarferðalagið verður laugardaginn 15.
júli.
Upplýsingar á skrifstofu Alþýðuflokksins
Hverfisgötu 8-10, simi 29244.
Tilkynning til
söluskattsgreiðenda
Athygli söluskattsgreiðenda skal vakin á
þvi, að gjalddagi söluskatts fyrir júni-
mánuð er 15. júli. Ber þá að skila skatt-
inum til innheimtumanna rikissjóðs
ásamt söluskattsskýrslu i þririti.
Fjármálaráðuneytið
12. júli 1978
Gilwell námskeið
Dagana 1.-7. sept. verður haldið Gilwell
námskeið á Úlfljótsvatni.
Þeir skátaforingjar sem eru 18 ára og hafa
hug á að sækja námskeiðið, eru beðnir að
tilkynna þátttöku á skrifstofu B.Í.S. s.
23190, fyrir 20. júli n.k. Stjórnandi nám-
skeiðsins verður Viking Eiriksson. Þátt-
tökugjald er 8.000,- kr.
FORINGJAÞJÁLFUNARRÁÐ
þ.e. tekju- og eignarskattar og
sjúkratryggingagjald. Sam-
kvæmt þessu námu umfram-
tekjur sömu fjárhæð og um-
framgjöld og var rekstrar-
jöfnuöur rikissjóös á timabilinu
janúar - júni þvi I samræmi við
áætlun.
Lánahreyfingar sýndu
nettó-útstreymi að fjárhæð 0,2
milljarðar kr. sem er 0,1
milljarðikr. hagstæöari útkoma
en áætlað haföi verið. bá varö
nettó-útstreymi vegna við-
skiptareikninga 2,0 milljarðar
kr., en'ekki var gert ráð fyrir
slikum hreyfingum i greiðslu-
áætlun ársins.
Skuldir rikissjóðs viö Seöla-
bankann námu 14,9 milljörðum
kr. í ársbyrjun 1978 og i júnilok
22,8 milljörðum kr. Að auki
hækkuðu erlend endurlán Seðla-
bankans til rikissjóðs um 3,1
milljarða kr. vegna gengisupp-
færslu.
1 greiösluáætlun rikissjóðs
fyrir árið 1978 frá þvi i mars s.l.
er gert ráð fyrir lántökuþörf
rikissjóös f Seölabankanum
vegna reksturs A-hluta stofnana
að fjárhæð rúmir 3 milljarðar
kr. i lok þriðja ársfjórðungs og
að jöfnuður hafi náðst I árslok.
Reykjavik, 10. júli 1078.