Alþýðublaðið - 04.11.1978, Blaðsíða 4

4'
Laugardagur 4. nóvember 1978
alþýöu-
blaðið
Útgefandi: Alþýöuflokkurinn
Kitstjóri og ábyrgöarmaður: Arni Gunnarsson.
Aösetur ritstjórnar er i Síöumúla 11, simi 81866.
Prentun: Blaöaprent h.f.
Askriftaverð 2200 krónur á mánuöi og 110 krónur i lausasölu.
Þjóðhagsvísitala
t tillögum um gerbreytta efnahagsstefnu, sem
Alþýðuflokkurinn lagði til grundvallar i
kosningabaráttu sinni i vor, voru meðal annars
settar fram hugmyndir um þjóðhagsvisitölu.
Framkvæmd þjóðhagsvisitölu getur auðvitað
verið nokkuð breytileg, en grundvallarhugsunin
er samt einföld. Laun á milli samninga taki
aðeins mið af breytingum á raunverulegri þjóðar
afkomu, en að öðru leyti ákvarðist launakjör i
frjálsum samningum. Við þetta má svo bæta að
réttlæti næðist enn betur, ef dýrtiðartrygging
væri með rauðu striki sett á allra lægstu laun.
Rikisstjórnin hefur við það miðað að endur-
skoðun á viðmiðun launa við visitölu verði lokið
fyrir fyrsta desember. Það er augljóst að þetta er
ákaflega mikilvægt. Ef þetta gerist ekki þá skella
yfir launahækkanir, sem væntanlega leiða fljót-
lega til fiskverðshækkunar og enn áfram til
gengisfellingar. Sami gamli vitahringurinn
verður kominn á fulla ferð aftur með öllum þeim
skelfilegu efnahagslegu afleiðingum, sem íslend-
ingar eru farnir að þekkja mæta vel.
Talsmenn þjóðhagsvisitölu, og þá jafnaðar-
menn fyrst og fremst, hafa lagt á það þunga
áherzlu, að sú visitölubinding launa, sem hér
hefur verið við lýði, þjónar ekki hagsmunum
launafólks með þeim hætti, sem henni er ætlað.
Það er vissulega rétt að visitölubinding launa
tryggir skammtimahagsmuni launafólks. En sé
horft til lengri tima, þá elur hún á verðbólgu og
efnahagslegri upplausn, þar sem efnahagsleg
sérgirni og brask blómstra fyrst og fremst. Þetta
ástand er ekki i þágu launafólks, og allra sizt i
þágu þeirra sem lökust hafa haft kjörin.
Nýtt kerfi viðmiðunai launa við visitölu myndi
þýða stundarfómir. Þegar launþegahreyf-
ingin átti við fjandsamlegt ríkisvald að etja,
þýddi það fórnir til langs tima. Þess vegna
krafðist launþegahreyfingin þessa fyrirkomulags
á sinum tima. Nú eru breyttir timar að þvi leyti
að bæði Alþýðuflokkur og Alþýðubandalag sitja i
rikisstjórn. Þó að þessa flokka greini á um
margt, meðal annars hvað teljist skynsamlegar
leiðir i efnahagsmálum, þá er hitt jafn vist að
báðir þessir stjórnmálaflokkar vilja taka mið af
sjónarmiðum launþegahreyfingar. Þess vegna
eru einmitt þessir flokkar, Alþýðuflokkur og
Alþýðubandalag, vel i stakk búnir til þess að gera
varanlegan uppskurð á visitölukerfinu, sem leitt
hefur til óskynsamlegrar efnahagslegrar efna-
hagsstjórnar, en standa hins vegar vörð um
hagsmuni launafólks með öðmm hætti.
Jafnaðarmenn og kommúnistar höfðu fyrir
nokkrum árum samvinnu um það að klippa á
slikt sjálfvirkt verðhækkunarkerfi i Finnlandi.
Það var erfið ráðstöfun fyrst i stað. Nú sér enginn
eftir þessum ráðstöfunum og allra sizt
launþegahreyfingin. tslenzkir stjórnmálafl. á
launþegavæng ættu að taka mið af þessari
reynslu Finna. —VG—
Fyrirlestrar HELGE SEIP frá Noregi:
Mánud. 6. nóv. kl. 20.30 „Datavern —-
personvern”.
Fimmtud. 9. nóv. kl. 20.30 ,,Norsk politik i
dag”.
Verið velkomln.
NORRÆNA
HÚSIÐ
SVEIK ALÞÝÐUFLOH
KOSNINGALOFORÐIK
Þvi hefur veriö haldiö fram 1 mál-
gögnum stjórnarandstööunnar, aö
Alþýöuflokkurinn hafi meö þátttöku
sinni i núverandi stjórnarsamstarfi
brugöist flestum fyrirheitum, sem
hann gaf fyrir kosningar. Staöhæf-
ingar af þessu tagi koma engum á
óvart, þar sem slikur áburöur er
heföbundinn þáttur i starfi stjórnar-
andstööu hér á landi og þarf ekki aö
takast mjög alvarlega. Nú hefur þaö
komiö fram hins vegar aö sumir
Alþýöuflokksmenn viröast hallir
undir þessar skoöanir stjórnarand-
stööunnar, meira aö segja hefur ból-
aö á þessu I málgagni flokksins,
Alþýöublaöinu. Af þeim sökum er
tilefni til aö athuga þessi mál nokkuö
nánar. Hér á eftir veröur þess
freistaö aö lýsa helstu stefnuyfirlýs-
ingum flokksins fyrir kosningar og
sýna hvaö af þeim komst inn i
stjórnarsáttmálann. Ennfremur
veröa störf rikisstjórnarinnar skoö-
uö nokkuö I ljósi stefnu Alþýöuflokks-
ins.
Samanburður stefnuskrár og
stjórnarsáttmála
Langmikilvægustu stefnuatriöi
Alþýöuflokksins i siöustu kosningum
komu fram i hinum 10 liöum um
efnahagsmál, sem flokkurinn gaf út i
sérprentuöum bæklingi undir heitinu
„Gerbreytt efnahagsstefna”. Skulu
nú stefnuatriöin skoöuö liö fyrir liö i
ljósi stjórnarsáttmálans.
Liöur 1 hljóöar svo:
Liöur 1 hljóöar svo:
Akveöa þarf hæfileg heildarumsvif
I þjóöfélaginu og beina fjárfestingu I
þau verkefni, sem skila mestu i
þjóöarbúiö. Fjárfestingars jóöir
veröi samhæföir undir stjórn rfkis-
valdsins og aöila vinnumarkaðarins.
Þarfir allra atvinnuvega, þar meö
talinn iönaöur, veröi metnar á sama
grundvelii. Virkt og óháö eftirlit
veröi tekiö upp meö þvf, aö lánsfé
fari í þaö, sem til var stofnaö.
1 samstarfslýsingu stjórnarflokk-
anna segir svo um þessi efni í kafla
sem nefnist „breytt efnahagsstefna”
undir töluliö 2.2.5.
Mörkuö veröi gjörbreytt fjár-
festingarstefna. Meö samræmdum
aögeröum veröi fjárfestingu beint I
tæknibúnaö endursldpulagningu og
hagræöingu I þjóðfélagslega arö-
bærum atvinnurekstri. Fjárfesting f
landinu veröi sett undir stjórn, sem
marki heildarstefnu I fjárfestingu og
setji samræmdar lánareglur fyrir
fjárfestingasjóöina i samráöi viö
rikisst jórnina.
Oröalagiö er ekki þaö sama, en þó
er þaö keimllkt. Efnislega er ljóst aö
Alþýöuflokkurinn hefur fengiö sina
stefnu hér samþykkta.
Liöur 2 i stefnu Alþýöuflokksins
hljóöar svo:
Koma þarf á kjarasáttmála milli
verkalýöshreyfingarinnar og rfkis-
valdsins til aö tryggja jafna og
varanlega kaupmáttaraukningu,
launajöfnuö og atvinnulýöræöi.
1 þessu skyni veröi komiö upp
samstarfsnefnd rfkisvaldsins og
aöila vinnumarkaöarins. Meö viö-
miöun af þjóöhagsvfsitölu veröi
tryggt, aö auknar þjóöartekjur skili
sér ævinlega i auknurn kaupmætti
launatekna.
í samstarfsyfirlýsingu rikis-
stjórnarinnar er sérstakur kafli um
þetta efni og er þaö upphafskafli
yfirlýsingarinnar. Sá kafli hljóöar
svo:
Rikisstjórnin leggur áherslu á aö
komiö veröi á traustu samstarfi
fulltrúa launþega atvinnurekenda og
rikisvalds sem miöi m.a. aö þvi aö
treysta kaupmátt launatekna jafna
Ilfskjör og tryggja vinnufrið.
Unniö veröi aö gerö þjóöhags- og
framkvæmdaáætlunar sem marki
m.a. stefnu í atvinnuþróun fjár-
festingu tekjuskiptingu og kjara-
málum. Jafnframt veröi mörkuö
stefna um hjöönun veröbólgu f
áföngum og ráöstafanir ákveönar
sem nauösynlegar eru i þvi skyni
m.a. endurskoöun á visitölukerfinu,
aögeröir f skattamálum og nýja
stefnu i fjárfestingar- og lána-
málum.
Eins og sjá má er þetta langmikil-
vægasta stefnu atriöi Alþýöu-
flokksins úr kosningunum, sjálfur
kjarasáttmálinn, aö öllu leyti geröur
aö stefnumáli rikisstjórnarinnar. Aö
visuer vigoröiö sjálft, kjarasáttmáli
ekki notaö.enda skiljanlegt aö sam-
starfsaöilarnir kinoki sér viö þvi.
Efnislega er þessi mikilvægi stefnu-
þáttur aö öllu leyti i samstarfsyfir-
lýsingunni. Þá er þetta ákvæöi aö
finna I stjórnarsáttmálanum undir
töluliö 3.13.
Sett veröi löggjöf um atvinnu-
lýöræöi og byrjaö á þvf aö veita
starfsfólki aöild aö stjórnun rfkis-
fyrirtækja.
Liöur 3 i kosningastefnuskrá
Alþýöuflokksins er svohljóöandi:
Veröjöfnunarsjóöur fiskiönaöarins
veröi endurreistur til upphaflegs
hlutverks sins til aö vinna gegn verö-
bólguáhrifum af sveiflum f sjávarút-
vegi. Rikisvaldiö hafi frumkvæöi aö
þvf aö beina sókn á þá fiskistofna,
sem ekki eru ofveiddir.
Um þetta efni segir svo i' sam-
starfsyfirlýsingunni:
Veröjöfnunarsjóöur fiskiönaöarins
veröi efldur til aö vinna gegn sveifb
um I sjávarútvegi.
Og á öörum staö segir svo:
Stjórnun fiskveiða og fiskvinnslu
veröi endurskoöuö og gerö áætlun
um sjávarútveg og Rskiönaö. Miöist
hún viö hagkvæma og arösama
nýtingu fiskistofna án þess aö þeim
veröi stefnt i hættu.
1 þessu efni byggir samstarfs-
lýsingin alfariö á stefnu Alþýöu-
flokksins.
Liöur 4 I kosningastefnuskránni
hljóöar svo:
Fjárhags-og framleiöslumál land-
búnaöarins veröi endurskipulögö
þannig aö hætt veröi óaröbærum út-
fhitningi.
Um þetta efni segir svo I
samstarfsyfirlýsingunni:
Stefnt veröi aö sem hagkvæmustu
rekstrarformi rekstrarstærö búa og
aö framleiösla iandbúnaöarvara
miöist fyrst viö innanlandsmarkaö.
söfnun stórskuldara sé hindruö.
Hér er ekki munur á efnislega og
má telja þaö meiri háttar stjórn-
málasigur fyrir Alþýöuflokkinn aö fá
þaö viöurkennt aö landbúnaöar-
framleiöslan skuli miöast viö innan-
landsmarkaö. Hitt er ljóst aöum þaö
eru skiptar skoöanir innan stjórnar-
flokkanna meö hvaöa aöferöum
þessu marki skuli náö og á hve
skömmum tima. En um þau efni var
ekki fjallaö I kosningasetefnu-
skránni.
Liöur 5 i kosningastefnuskránni er
svohljóöandi:
Lánskjör til fjarfestingar taki miö
af veröbólgustigi á hverjum tfma,
svo aö raunvextir komist á og auö-
söfnun stórskuldara sé hindruö.
Um þetta efni lánskjör til fjár-
festingar er ekkertsagt i samstarfs-
yfirlýsingunni. Hins vegar er þar
ákvæöi um lækkun vaxta á afuröa-og
rekstrarlánum I sambandi viö
bráöabirgöaráöstafanirnar, en um
lánskjör á þessum lánum segir
ekkert I kosningastefnuskrá Alþýöu-
flokksins. Þaö er þvi óútkljáö hvort
stefna Alþýöuflokksins varöandi
fjárfestingar lánin nær fram aö
ganga. Þaöerhinsvegar ljóstaö um
þetta rikir ágreiningur einkum milli
Alþýöuflokks og Alþýöubandalags.
Liöur 6 I kosningastefnuskrá
hljóöar svo:
Tekjuskattur af almennum launa-
tekjum veröi lagöur niöur, en haldiö
á hæstu tekjum. Viröisaukaskattur
komi I staö söluskatts og lögtekinn
veröi veröaukaskattur af veröbólgu-
gróöa stóreignamanna. Tekin veröi
upp raunhæf skattlagning fyrirtækja
og afskriftareglur endurskoöaöar.
Sérstakar ráðstafanir veröi geröar
tilaö koma fvegfyrir aö einkaneysla
sé færö á reikning fyrirtækja. Dregiö
veröi úr lögbundnum útgjöldum
rikisins og hagstjórnarmöguleikar
þannig auknir. Tryggöur veröi halla-
laus rekstur rikissjóös.
Um þaö efni segir i samstarfeyfir-
lýsingunni:
Stefnt veröi aö jöfnun tekju- og
eignaskipthgar m.a. meö þvi aö
draga úr hækkun hærri launa og meö
veröbólguskatti.
Og einnig þetta:
Aöhald i rflúsbúskap veröi stór-
aukiö og áhersla veröi lögö á jafn-
vægi I rlkisfjármálum.
Og enn þetta:
Skattaeftirlit veröi hert og ströng
viöurlög sett gegn skattsvikum.
Eldri tekjuskattslögum veröi breytt
meö hliðsjón af álagningu skatta á
næsta ári og nýafgreidd tekju-
skattslög tekin til endurskoöunar.
Sérstakar ráöstafanir veröi geröar
til aö koma I veg fyrir aö einkaneysla
sé færö á reikning fyrirtækja.
Eins og sjá má falla hér flest atriöi
aö stefnu Alþýöuflokksins. Þó er ein
mikilvæg undantekning. í
samstarfsyfirlýsingunni er ekki
ákvæöi um aö tekjuskattur af
almennum launatekjum veröi lagöur
niöur. Þetta stefnumiö átti erfitt
framdráttar fyrst og fremst sökum
þess, aö tekjuskattur er ekki i visi-
tölunni, eins og er um óbeina skatta.
Veröi vfsitölunni breytt hvaö þetta
varöar, skapast nýjar aöstæöur fyrir
jafnaöarmenn aö koma fram þessu
máli.
Liöur 7 i kosningastefnuskránni
hljóöar svo:
Almannatryggingarkerfiö, sem aö
stofni til er 30-50 ára gamalt, veröi
endurskoðaö frá grunni meö tilliti til
núverandi þjóöf élagsaöstæöna,
þannig aö tekjujöfnunaráhrif þess
aukist og þaö nýtist sem best fyrir
þá, sem mest þurfa á þvi aö halda.
Komiö veröi á fót einum Hfeyrissjóöi
fyrir alla landsmenn meö verö-
tryggöum lifeyri.
Um þetta efni segir svo i
samstarfsyfirlýsingunni:
Rikisstjórnin mun beita sér fyrir
endurskoðun á lögum um almanna-
tryggingar, þannig aö aukin áhersla
veröi lögö á tekjujöfnunaráhrif
tryggingakerfisins.
Gerö veröi úttekt á kjörum og
aöbúnaöialdraöra og öryrkja og leit-
ast viö aö tryggja jafnræöi óháö
búsetu. Unniö veröi veröi aö
úrbótum f atvinnumálum aldraöra
aö frumkvæöi opinberra aöila og
tryggöur auöveldur aögangur þeirra
aö opinberum stofnunum. Lögö veröi
áhersla á aö bæta aöstööu þeirra sem
eru likamlega eöa andlega fatlaöir.
Sett veröi löggjöf sem tryggi öllum
landsmönnum verötryggöan lifeyri
og stefnt aö einum llf eyrissjóöi fyrir
alla landsmenn.
Hér ræöur stefna Alþýöuflokksins
feröinni.
Liöur 8 i kosningastefnuskránni er
svo:
Húsnæðislán veröi aukin og láns-