Alþýðublaðið - 29.01.1980, Blaðsíða 4

Alþýðublaðið - 29.01.1980, Blaðsíða 4
Þrír samviskufangar STYTTINGUR Andófsnefnd stofnud í Reykjavík Miövikudaginn 23. janúar var stofnuö i Reykjavik andófsnefnd, sem setur sér þaö takmark aö aöstoöa andófsmenn i sósialista- rikjunum I austri i baráttu þeirra fyrir almennum mann- réttindum og fyrir þvi, aö valds- menn i þessum rikjum breyti eftir Helsinkisáttmálunum. Nefndin ætlar aö safna upplýs- ingum um frelsisbaráttuna i austri og miöla þeim til Islend- inga. Tilefniö til hennar er, að kunnasti og virtasti andófs- maöurinn i Ráöstjórnarrikjun- um visindamaðurinn Andrei Sakharov, var handtekinn 22. janúar, en með þvi er enn einu brotinu bætt við á Helsinkisátt- málanum. Nefndin telur þaö skyldu Islendinga, ekki sizt lýö- ræöissinnaöra æskumanna að mótmæla kúguninni i sósialista- rikjunum sofna ekki á veröinum á meðan lýöræöissinnar eru of- sóttir og mannréttindi aö engu höfð. Inga Jóna Þóröardóttir viö- skiptafræöingur, Akranesi, for- maöur, Friðrik Friöriksson, háskólanemi, Reykjavik. Guð- mundur Heiöar Frimannsson menntaskólakennari, Akureyri, Gunnar Þorsteinsson mennta- skólanemi, Reykjavik, Óskar Einarsson háskólanemi, Reykjavik. (Pósthólf nefndarinnar er 1334, 121 Reykjavik. Simanúmer nefndarmanna eru: Inga Jóna Þórðardóttir 93-2216 og 93-2544, Friðrik Friðriksson 19235, Guð- munur Heiöar Frimannsson, 96- 22300 og 96-22422, Gunnar Þor- steinsson 41139 og Óskar Einarsson 13295 og 23304.) Mengun á Siglufirði mótmælt I desember s.l. fór fram undir- skriftarsöfnun á Siglufirði til að mótmæla þeirri miklu loft og sjávarmengun sem er frá loðnu- og beinaverksmiðjum S.R. i bæn- um. Nemendur 8. bekkjar Grunn- skóla Siglufjaröar gengu eitt kvöld um bæinn og buðu fólki að skrifa sig á listann. Tæplega 800 manns skrifuðu sig á listana, og er það mjög gott. Listarnir og meöfylgjandi bréf hefur verið sent til stjórnar S.R. Mengunin frá verksmiöjum S.R. hefur sennilega sjaldan veriö eins mikil eins og siöustu vertiö, og stafar þaö af gömlu hráefni svo og aö reykháfarnir náðu þá ekki nema rétt upp fyrir þak verksmiðjunnar S.R. 46. Ennfremur er bent á þá miklu sjávarmengun sem er frá verk- smiðjunum svo og þann mikla sóðaskap sem er á verksmiöju- lóðinni. Arni Björnsson þjóöhátta- fræöingur fhitti fyrir skömmu siöan gott erindi I útvarp, sem hann nefndi „Hin daröbæra menning”. Þetta erindi var siöan birt i sunnudagsblaöi Þjóöviljans um siöustu he'.gi, og reyndist jafnvel skemmtilegra til lestrar en hlustunar. Arni benti fyrst á jþá stórmerki- legu staðreynd aö slöustu þrjá áratugina hefur sifellt kveöiö viö sama tóninn I ræöum valda- manna, þegar taliö berst aö efna- hagsástandinu og framtiöarhorf- unum. Ástandiö er ætiö bágt og litlar likur til aö þaö batni. Arni er ekki einn um það aö hafa þaö á tilfinningunni, aö ekki geti allt veriö rétt i fræöum, þessum a.m.k. er undirritaöur sann- færöur um þaö, aö ekki hafi alltaf veriö haft þaö sem sannara reyndist, þegar valdamenn þurftu aö upplýsa landsmenn um stööu þjóðarbúsins.' Arni vi'kur siðan aö þeim háværu kröfum, sem hafa komið fram um aö „bákniö” skuli á brott. Hann á erfitt með aö skilja Starfsemi Amnesty Inter- national, i þágu samviskufanga um heim allan, er kunnari en svo, aö þurfi aö segja frá henni i smáatriöum Hinsvegar hefur nú verið ákveöið að reyna þá ný- breytni, i þeirri von að undir- tektir almennings veröi góöar, aö birta i blöðum hér, nöfn þriggja samviskufanga, á hverj- um mánuöi, meö heimilisfangi þeirra valdamanna, sem rita skal til, meö tilmælum um aö þessum mönnum veröi sleppt. Alþýðublaðiö birtir nú nöfn þeirra þriggja fanga sem Amnesty International hefur sent út. Dimiter Kolev Fyrstskal telja Dimiter Kolev frá Búlgariu. Hann er 69 ára að aldri og haföi tvisvar afplánaö fangelsisdóma fyrir pólitiskar sakir, þegar hann var handtek- inn árið 1974 fyrir að reyna að komast úr landi án leyfis. Hann var þá dæmdur i átján mánaöa fangelsi en vegna slæmrar með- ferðar eftir handtökuna var heilsufar hans slikt að fullnustu dómsins var frestað nokkru eftir aö hann var kveðinn upp. 1 febrúar sl.var hann handtekinn á ný, sem vakti nokkra furðu vegna þess, aö hann haföi tviveg- is fengiö hjartaáfall i janúar og verið undir stööugu eftirliti lækna. Eróttast aöhann muni illa þola fangavist vegna þessa. Óskað er eftir þvi aö kureisis- lega oröuö bréf verði send til Todors Zhivkovs, forseta rikis- ráös Bulgariu, þar sem mælst veröi til þess, aö Dimiter Kolev verði látinn laus úr fangelsi Utanáskrift: Mr. Todor Zhivkov, Chairman of the State Council, Sofia, Bulgaria og sllkar kröfur, sem vonlegt er, þegar haft er I huga aö „bákniö”, sem rætt er um, er svo litiö og mannfátt aö þaö kemst ekki i hálfkvist hvaö stærö varðar, á við þjónustubákniö I einkarekstrin- um sem er margfalt mannfleira en undirstööu atvinnuvegir þjóö- arinnar, sem afla peninganna sem báknin eyða. Annars segir Arni nokkuð merkilegan hlut snemma i greininni og þaö kom nokkuð á óvart, aö Þjóöviljinn skyldi birta slika árás á Lúövizkuna. Arni segir nefnilega: „Þetta byrjaöi einhverntlmann á því, aö vöruverö hækkaöi, — aö nokkru leyti vegna verCiiækk- ana erlendis, þvi aö I viöskipta- löndum okkar er Uka veröbólga. þótt hún sé yfirleitt langtum minni en hér. Og verðhækkanir veröa llka mun meiri hér. Þá hefja samtök launamanna baráttu fyrir hærra kaupi til að geta keypt jafnmikiö vörumagn fyrir jafniangan vinnutima. Eftir tiltekin átök eru geröir kjara- samningar, sem leggja auknar Mrs. Svetlana Daskalova, Minister of Justice, Sofia, Bulgaria. D.A. Santosa Þá er þaö fangi frá Indónesiu, (D.A.) Santosa. Hann var hand- tekinn áriö 1965 eins og svo fjöl- margir þar i landi, sakaöur um þátt I meintu samsæri kommúnista. Santosa var þá einhverskonar héraösstjóri i Indónesiu. Þaö er aö segja rikis- starfsmaöur, og ekki opinskátt að minnsta kosti,virkur i stjórn- málum. Þaö var hinsvegar kona hans, sem starfaöi i nokkrum félögum vinstrimanna. Hún var handtekin en látin laus eftir nokkur ár, án þess að koma fyrir rétt, en Santosa hlaut tuttugu ára fangelsisdóm 1979. Samtökin Amnesty Inter- national telja, aö maöur þessi hafi ekki fengið viöunandi réttar- meöferö á sinum tima.Hann var ákæröur á grundvelli þágildandi laga um undirróðursstarfsemi, sem indónesiskir lögfræöingar hafa gagnrýnt mjög harðlega. Stjórn Indónesiu hefur skipt pólitiskum föngum i landinu i nokkra flokka. I a-flokki eru þeir, sem ekki hafa verið leiddir fyrir rétt og hafa stjórnvöld þegar lát- iöþúsundir slikra fanga lausa og hyggjast sleppa enn fleiri i áföngum. Er sjálfsagt aö fagna þeirri stefnu i bréfum til stjórn- valda i Indónesiu. I B-fiokki eru hinsvegar þeir, sem dóma hafa hlotið og þeim vill stjórnin alls ekki sleppa. Amnesty hefur margreynt aö fá mál pólitískra fanga frá þessum tima endur- skoðuö en þvi ekki veriö sinnt. Kurteisislega oröuö bréf skulu send til: byröar á atvinnuvegina. Siöan taka atvinnurekendur til sinna ráöa, hækka verö á öllum fram- leiösluvörum sfnum og velta þannig byröunum af sér út I verðlagiö. Og þar meö byrjar ný hringrás. I viöbót viö þetta kemur, aö þeir atvinnurekendur, sem fram- leiöa fyrir erlendan markaö, geta ekki velt veröhækkunum þangað. Þeir geta ekki óforvarandis sdt fisksendingu á 1200 dollara, sem daginn áöur kostaöi 1000 dollara. Þá er gengi krónunnar einfald- lega lækkað, þannig aö 1000 doll- arar kosta nú 1200 dollara fýrir Islendinga. Og um leið hækkar erlend vara I krónum.” Svo mörg voru þau orö. Þaö hefur lengi veriö þyngsta byrði landsmanna, aö einn helsti leiö- togi Alþýöubandalagsins og mik- ill valdamaöur I þjóöfélaginu, er jafnframt ef ekki fremur, út- geröarmaöur. Þaö er annars stórskemmtilegt aö sjá, hvernig Þjóðviljamenn setja millifyrirsagnir i þetta erindi, i þeim augljósa tilgangi aö Admiral Sudomoro, Kepala Staf KOPKAMTIB, Jalan Merdeka Barat Jakarta, Indónesia. Dr. Viktor Carlos Marshesini. Þriöji fanginn er dr. Victor Carlos Marchesini frá Argentinu., 49 ára lögfræöingur og fyrrum formaöur lögmanna- sambandsins i Misiones. Hann var handtekinn fyrir þremur árum, tveimur vikum eftir aö herforingjar tóku völdin af Mariu Estelu Perón, Hann hefur ekki veriö formlega ákærður né yfirleitt komiö fyrir dómara. Dr. Marchesini hefur veriö virkur þátttakandi I stjórnmál- um og forseti þingflokks Union Civica Radical, sem haföi meiri- hluta á fylkisþinginu i Misiones i stjórnartiö Mariu Estelu Perón. Þegar spurst hefur veriö fyrir um ástæöurnar fyrir hand- töku hans hefur þvi veriö svaraö að hann hafi verið i tengslum viö undirróðursöfl og variö sllk öfl fyrir rétt, en það er algeng ástæða fyrir handtökum lög- fræöinga viöa um heim, aö þeir hafi tekið að sér málsvörn i réttarhöldum yfir stjórnarand- stæöingum. Sameinuöu þjóðirnar og Sam- tök Amerikurikja hafa mótmælt fangelsun þessa manns og mál hans var sérstaklega rætt á fundi þingmannas ambanda rómönsku Ameriku i júli I fyrra. Tekiö skal fram að ekki er ráðlagt að reyna aö skrifa til fanganna sjálfra, þar sem þaö getur leitt til þess aö aðbúnaöur þeirri versni. Eins skal taka fram að ekki er ráölegt, aö tala um stjórnmálaskoöanir bre'frit- ara, aö öðru leyti en þvi, aö hann sé andstæðingur refsinga fyrir stjórnmála, og trúarskoöanir. leiöa athyglina frá þessari gagnrýni á blaðstefnuna. Þetta má þó ekki leiöa athygl- ina frá þvi, hversu góö þessi grein Arna er. Aö lokum vil ég taka aöra tilvitnun, sem sýnir á grát- borsleganhátt,hversu illa er búið aö menningarmálum á landinu, og hversu litiö þeir sem aö þess- um málum starfa, geta gert til úrbóta, þegar við er aö eiga stjórnmálamenn, sem viröast sannfæröir um aö lifið er þorsk- blokk. í grein Arna er sagt frá fundi starfsmanna á Þjóöminjasafni, þar sem þeir komu sér niöur á ákveöna tölu fyrir nauösynlegan starfsmannafjölda, sem þyrfti til þess aö stofnunin yröi rekin sómasamlega. Þá segir Arni: „Enda þótt talan 45 væri hinn æskilegi fjöldi, var 35 manna starfsliö samt taliö viöunandi, en lágmarksfjöldi, sem hægt væri aö sætta sig viö væri 23. Fastir starfsmenn safnsins eru hinsveg- ar ekki nema 8. Og sú tala hefur verið óbreytt s.l. 12. ár”. KÚLTÚRKORN Dansk-islandsk fond Islendingum, sem stunda nám i Danmörku, er árlega veittur smástyrkur úr sjóði sem nefndur er Dansk-islandsk Fond. Um- sækjendur eru margir og veröur þvi sú upphæð sem úthlutaö er ekki ýkja stór en það skal þó tek- iöfram, aðfyrir námsmenn, sem fá seint islenzku námslánin sin, er þessi styrkur oft góð búbót. Styrkurinn er venjulega veittur um áramót og svo var einnig að þessu sinni. Alls hlutu 58 manns styrk úr sjóði þessum, flestir að upphæð kr. 500,- (krónurnar eru danskar). Alls var úthlutað dönskum kr. 32.600,- Sjóöurinner til þess að efla menningarleg og vísindaleg tengsl milli tslands og Danmerkur. Upplýsingar þessar eru úr fréttatilkynningu frá sjóð- stjórn. Erik Stinus í Norræna húsinu Erik Stinus i Norræna húsinu: Danski rithöfundurinn Erik Stinus (f. 1930) gistir Norræna húsið i næstu viku og heldur þar tvo fyrirlestra. Erik Stinus sendi fyrstu bók sína frá sér 1948 og eft- ir það ferðaöist hann vitt og breitt um As{u og Afriku og var reyndar búsettur árum saman i þeim heimshlutum. Ritverk hans bera því og mjög vitni, hve mjög vit- und hans er mótuð af þvi, að við- fangsefni sín sækir hann oftlega til þróunarlandanna og meö þeim ersamstaða hans alger. 1 skáld- skap hans kemur greinilega fram, hve mjög ástandið i heim- inum fær á hann og eölilegt er aö hann tjái þar sin stjórnmálalegu viðhorf, en fyrir honum eru stjórnmál og skáldskapur óað- skiljanleg hugtök. Var þetta þeg- ar ljóst I fyrstu bók hans, ljóða- bókinni „Grænseland (1948).” Hann héfur sent frá sér fjölda bóka, bæöi ljóö og laust mál, og nýjasta bók hans, sem er mjög nöpur, ljóðasafnið „Jorden under himlen” (1979) var önnur sú bóka sem Danir lögðu fram til keppn- innar um bókmenntaverölaun Norðurlandaráös aö þessu sinni. Fyrra erindi sitt, sem hann held- ur þriöjudaginn 29. janúar kl. 20.30, nefnir hann „Rejser paa jorden” oger þaö kynning á eigin skáldskap, en siöara erindið „De mægtiges dörtrin” þar sem hann sýnir einnig litskyggnur, heldur hann laugardaginn 2. febrúar kl. 16.00, og ræöir þá vandamál þró- unarlandanna, árangurslausar tilraunir hinna minni máttar til að komast yfir þröskuld hinna voldugu. B0LABÁS t Vísi um daginn mátti lesa fyr irsögni na, „Mikiö um þjófnaði á stórum spltölum” Þaö hlýtur aö vera erfitt aö fela þá, og koma þeim í verö, svo lltið beri á. Diskótek: Flótti frá raunveruleikanum „Það er eins og draomur... maður vill ekki vakna, diskd er meira en bara dans og múslk, það er 1 ifsstíl 1. Diskó gerir okk- ur svo sterk, að ekkert snertir okkur.” Þessi yfirlýsing og aðrar likar henni er að finna á bókinni Jugen in Trance, (Æska I vímu) sem var nýlega gefin út i Þýskalandi. Bókin fjallar um diskótek í Þýskalandi. Höfundarnir, sálfræðingur, kennari og kabarettlistamaður, segja : „Ef bókin veldur ótta.... höfum við náð markmiði okk- ar.” Umfjöllun þeirra á diskótek- um, finum og ófinum, I borgum og dreifbýli, hefurallavega haft djúp áhrif á höfundana sjálfa. íhaldssemi og fákunnátta Þótt höfundar sjálfir viljiekki likja diskótekum við „heila- þvott í kapitalisku þjó öfélagi”, þeir eru á móti öllum svo stór- um fullyrðingum, fordæma þeir samt diskótekin. Fyrst og fremst afsanna þeir þá hug- mynd að diskótekin séu sótt af þróttmiklu viösýnu og framfara- sinnuöu ungu fólki. Flestir þeirrasem sækja diskótekin eru ihaldssamir ogmótfallnir öllum breytingum, þetta er fólk sem ekkert vill vita um heiminn. Eftirfarandi yfirlýsing, sem ungur diskóunnandi lét hafa eftir sér viröist sanna þetta: „Ekta músík verður að vera stillt hátt, ef maður á að njóta hennar. Maður verður að njóta hennar innan um fólk, og það getur maður aðeins gert á diskóteki. Þar að auki Hnnur maður þar fólk, sem kann að meta þessa tónlist, þar ftnnur maður ekki þessa kverúlanta, sem ekki geta gert sig ánægða með neitt.” 17 ára stúlka sagði að diskó væri: „frelsi sem ekkert jafnast á við.” — Þegar hún var spurö hvað hún ættiviðmeð „frelsi”,sagði hún: „Nú ætlar þú að reyna að flækja málið, og láta mig komast I mótsögn við sjálfa mig. Það ætla ég ekki að leyfa þér.„. ég vil ekki hugsa um þetta meir.. ég ætla ekki að láta þig plata mig.” Flestir þeir sem stunda diskó gera það i þeirri von aö hitta fólk, og þá sérlega af gang- stæðu kyni, en hávaðinn veldur þvi aö þetta samband verður mjög yfirboröslegt. Hrifning af hávaöasamri tónlistinni, ásamt tækifæri öl aö sýnast gerir diskóin mjög fjöl- sótt, sem og tækifærið sem þau gefa á þvl aö flýja raunveruleik- ann. Diskótek eru sótt af um 95% allra ungmenna, það gefur þvl Framhald á bls. 2 Á ratsjármi

x

Alþýðublaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Alþýðublaðið
https://timarit.is/publication/2

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.