Alþýðublaðið - 21.01.1981, Blaðsíða 1

alþýðu
blaðiö
£9
j

’
Sammála um að vera ósammála
Sjá leiðara bls. 3
Miövikudagur 21. janúar 1981 EEBBS « Jil tbl. <52. árg.

Reagan tekur við embætti
Bandaríkjaforseta
t gær var mikið um dýrðir I Washington, þegar Ronaid Reagan
tók við embætti forseta Bandarikjanna, með viðhöfn, sem fór fram
á tröppum þinghallarinnar. Þessi mynd var tekin þegar Reagan
stóö i forkosningabaráttu i New Hampshire fylki fyrir rdmu ári
siðan. Með honum á myndinni er Nancy, kona hans.
Um beislun fallvatna og raforkuskort:____________
Öngþveiti í orkumálum má rekja til slæ-
legrar framgöngu tveggja iðnaðarráðherra
— Gunnars Thoroddsen og Hjörleifs Guttormssonar
Miklir erfiðleikar uröu I fyrra-
dag i rekstri Búrfellsvirkjunar,
þeir mestu siðan virkjunin tók til
starfa. Raforkuframleiöslan
minnkaði þá úr 180 megavöttum
niður i 4-5 megavött á skömmum
tima. Það var mikið rok og skaf-
bylur i Þjórsá sem olli þessu
ástandi. Astandið batnaði nokkuð
þegar veður lægði með kvöldinu,
og er nú komið í eðlilegt horf.
Til að mæta þessari óvæntu
minnkun raforkuframleiðslu á
BUrfellssvæðinu var griþið til
þess ráðs að keyra allar olluraf-
stöðvar, sem tengdar eru inn á
landskerfið, m.a. gufuaflsstöðina
i Straumsvík og aörar stöövar, -
allt i kringum landið. Með þessu
móti var unnt að framleiöa um 90
megawött. Hert var á orku-
skömmtun til stóriðjufyrirtækja
og á timabili var það til umræöu
að skammta raforkusölu til al-
menningsveitna. Raforkusala til
Alversins var skorin niður i rúm-
lega 100 megawött, en lægra er
ekki hægt að fara, ella er mikil
hætta á skemmdum kerja. Gripið
var til þess ráös I járnblendiverk-
smiöjunni á Grundartanga, að
slökkva undir ofninum I tvo tima
og gangsetja hann siðan aftur i
klukkutima. Þá var gripiö til
sparnaðarráðstafana f Öðrum
stórfyrirtækjum svo sem Sem-
entsverksmiðjunni og Aburðar-
verksmiðjunni.
Það ætti því að vera fariö aö
renna uppfyrir mönnum aö þrátt
fyrir gifurlega mikla óbeizlaða
orku á Islandi þá er ástandið i
raforkumálum hér afar bágborið.
Alþýðubandalagið reynir að
lemja sinum haus og annarra við
steininn með þvi aö halda þvi
fram, að ástæða orkuskortsins sé
raforkusalan til störiðjanna
tveggja Vitaskulder ástæðan sú,
aðhér hefur ekki verið virkjaö af
nægilegum krafti siðustu ár. Iðn-
aðarráöherrarnir, Gunnar Thor-
oddsen (1974-1978) og Hjörleifur
Guttormsson (1978-1979 og 1980-
1981) hafa m.ö.o. ekki lagt nægi-
lega rika áherzlu á þessa hlið raf-
orkumálanna.
Tvö undanfarin ár hefur raf-
orkusala verið takmörkuð til
stóriöjufyrirtækjanna. 1 septem-
ber s.l. var fyrirtækjunum tSAL
og Jámblendifélaginu tilkynnt að
þessir aðilar gætu ekki reiknað
með þvi að fá afgangsorku yfir
vetrarmánuöina en Járnblendifé-
laginu þi gefið vilyrði fyrir þvi að
fá raforku tileins mánaðar rekst-
urs seinni ofns verksmiðjunnar.
t byrjun október hófst niður-
skurður á afgangsorku til tSAL.
Vegna mikilla kulda og aukins
álags i október féll vatnsborð
Þórisvatns mjög hratt eða um 3
metra ioktóber, og varþviannar
ofninn hjá Járnblendifélaginu
tekinn út undir lok mánaðarins. 1
byrjun nóvember s.l. var
skömmtun enn aukin til um-
ræddra fyrirtæRja og þá á for-
gangsorku. Þá hófst fyrir stuttu
siöankeyrsla dfselstöðvarinnar á
Akureyri.
Niöurskurður á afgangsorku
nemur alls 51MW sem skiptist
þannig: 12MW hjá tSAL, 37MW
hjá Járnblendifélaginu og 2MW
hjá Rafmagnsveitum rikisins.
Niöurskurður á forgangsraf-
magni nam um sl. áramót 26MW
hjá tSAL, 6MW hjá Járnblendifé-
laginu og 15MW hjá almennings-
sveitum eða samtals 47MW.
Heildarskerðing afgangsorku
og forgangsorkuer þvi um 98MW.
NU er gert ráö fyrir enn frekari
rafmagnsskömmtun frá áramót-
um og mun verða skert forgangs-
orka til stóriðjufyrirtækjanna,
ISAL, Járnblendifélagsins og
Aburðarverksmiöjunnar. Einnig
verðurskammtað rafmagn til Al-
menningsrafveitna og Kefla-
vikurflugvallar. Heildarorku-
skeröing samtals 138MW. Er
nokkur óvissa um þaö, hvort þessi
skömmtun reynist fullnægjandi.
Iðnaöarráðheirarnir, -k
Hjörleif- W
Af einhverjum ástæðum virðist
það koma illa við Þjóðviljann,
þegar borið er saman kaupránið
nú og 1978. A þeim bæ hafa menn
nú enn einu sinni gripið tii per-
sónuárása til að draga athyglina
frá kjarna málsins.
stjóri Alþýðublaðsins grípur til ósanninda:
DAI C AIVÍID
iKUl AK rAL5AnliK
}ArI Aiþýðubtaðsins gcrlr
ubo um gróUr (slsanir tr
k<- 'lr tiitaim tii þms i Waði
I taugiudag *ð leggjs
rfnubagsíættnn núve*1.
•ftisstjð’míír ng kauþrání,.
eírs »l»ltgrrm<iM>n«r láss.
Baidvin li»o»ibalí*nn
tsvolágt »Ss«aðHæfa jjegn
vhpnd aft læRstu inuabaU
vertð vki-rt með frbrúar-
um *7>L ÞeUa « raagt rlu*
bUnargt aniutð I þnssuro
KðuVeonda samanbnrði.
:rfib»sttír títoit vortt *k*srt
omu fWtor verðl>»4«r á
u Inun. ffviUcU-uii A'tþýftu
ro« - a»l» Þlv >.Við Ul-
l&ttraupphrö voru verð
• skeftir* um heitnlng.
it róöstafanir dltu að
»r AMerfein V8f*ú.t»ðrifta
sartmtngttra nteft W#»iÞÍ*.
. félta er. uð ItRRstt, t.um
< mrrtg Jtórsk»r« Mttgut-
n’vaf að veröbæiur skyidu
lnga« t. mar*. 1. júnf. 1.
»nb»r og l. desomber 197«
umtrrí gretn (ruwv arpslns
Ntð tíkvttði að „roJ krónu-
ækktra vetðtoia. s«ra íáun-
<*r samaolagt, ítn byrfra
tnHitlmnWts fyrír dagvíftnu,
vérfibðÍðBuka hefur numið
hvgrju túuni samkvæmt úi-
reiktóngt Kauplagsiwtndar **.
Skfirömgá yflrvinnu
Lituro ð hveraig þvsst regla
kttra t» f rattnveruleikanum. t,
mar* J978 álU að greiða
lauitáhiekkun 1 verftbæi tír, vegrta
verWagahækkana siftusiu þr
mánuftt. SamVvæmt .frumvatp-
iatí ufðu þessar vrrðbæti. "
almmrat, «it þó aldrpí iæ|
kr.amw ,
Þvtia þyddi aft inaður
þus. kr, hehdartekjuf ð roánuði
Anð J97» lékk aðemí 8 m kr
en álU að fð U hiHund
Skerötngin n»m 6 20« kr.
Mnðttr með J0Ö jfitsund
mánaftarJaua, e« «ú uf.
Wýtur að (eJjaát &tf« venft
„Jitgstu íttUn” 'Ts.fjkk aötnu
Jétöís J. inor* aðeín»:ii8W kr. »
vcrðbtttur. Skerðingtl nam 1200
KVkí kora heldur til greina
frtik gteti hjargað sétf með yftr.
vlnnu. en mcftaJvi*roJ5iunda-
f jðldí tnuan ASt er seki kunnugt
rrutft SQStumlír. Maft^r mehioo
þftjund kr mátaftajíavm fyrtr
degvttmu or 50 þtísund kr fytir-
vitítíufékk ) itíárst lítbkr, «000,
ea é«f"ákmkvémi ssmnlr.gum
aft fá t5 búsund kr. I Oerftbjetur.
HannitMilssonar um aft þó hafi
knmið ..fullar vcrðb#tur a
lagstu laun" *it( aft «and»« þð
heíftu íafgistu .máhaftoríaua f
februar 1978 átt aft vera 88 þtís
und krftnur. Kaöpið var að vUm
iági þá tmekki svoléRV t U*t»
verkamamtá - algjftr byr>
cndaJaun - var þá 2*4« kr. A
viktt. eða 9?m » mönuftí fyrir
dsRvin«> -Samkva>rat tutmning-
ura átll maður ð þesaum laun-
um.»7.ft0ftkr. amontjfti.aftfð t
mars JS78 97M kr ca fékk að-
eina 8ð00kr. Skerftíngín á allra
tatgsiu dagvinnulauman varft
Jjví »00 kr, A yíirvirtnu lág-
lauttawianiwifw kntn htJl sknft
•^&mskofiar skcrðmg áttisvo
MirakTttmt kájjprán5löguttum
Jíglðunfiíóíkt, en skcrftfngunní á
yffrvinnona v»r haldíft.
Skcróint' á bóta&reUislur
Þuft er eratttg rangj hjá ril-
stjrtra Alþyðubtaðsins, að «!*•.
og ftryrkjum þaft vertft
meftkaupránaU^unum ‘78.
SámJcvæmt fcbrtíarlftgunum
ðtttt btttur nl þrasa fdlkt. aft
íkvrðavi meft sama hæfti os
taunOtaJH ðrtft, Þrt var ií v.nftið ð
um tíft ajðtf fekjtttrygg'mgln og
hetmiJfsupphrtthi skvWu þonn t.
raars h»*!.a orr. 2 pros»-nh»ng
umlram harkkun almennr#
jrata, Þmttt giíft þtð 5ðmkv»mt
frumvarpiuu oftetns þsnn J
kkí J. jonf, i. sept. og
:n»b*Jur 3ltu sam-
kvrrnf frumvarpínu »Ö hækkfl
verftUólgu
90%, cn þaft cr svípuð kaup-
Jækkua og Alþj-fttíftokksmenn
iðtdu rtauðsynlega samkvtttm
frumvarpi þvi tíJ laga sem Ugt
mr frarti í Alþyðnbtaftim* I
desembcr 197«,
Hí6 merkiiegavfa a( ftllu J
efaahagsráftistðfunum rJkis-
stíómar Gefr» H*JlgrJmsson*r t
febrúar 1976 vor þó aft altí þetia
iir|6_5em tíi I var iagl gegn
Svavar Gestsson sagOi um Gunn-
ar Thoroddsen f mái 1978, að það
væri ekki hans sterka hlið að
standa við gefin loforð. Alþýðu-
biaðið fullyröir að þannig fari
með efnahagsráðstafanir rikis-
tjórnarinnar..
SANNLEIKANUM VERÐUR HVER SARREIÐASTUR
Þjóðviljinn fór i gær hantförum
vegna fullyrðinga Alþýðublaðsins
á iaugardag um samanburð á
efnahagsráöstöfunum Geirs Hall-
grimssonar og sagöi biaðiö aö rit-
stjórinn geröi sig sekan um gróf-
ar falsanir meö þvi að leggja aö
jöfnu „efnahagsáætlun núverandi
rikisstjórnar og kaupránslög
Geirs Hallgrimssonar”. Þjóövilj-
inn kallar þetta fjarstæöukennd-
an samanburö og fleira i þeim
dúr.
Sannleikur málsins er hins vegar
sá eins og Alþýöublaöið hefur
margbent á, aö kjarninn i
febrúar/mai lögunum er hinn
sami og I bráöabirgöalögum
rikisstjórnarinnar nú. „Efna-
hagsáætlun” rikisstjórnarinnar
er hins vegar ekki til umræöu,
vegna þess aö þar er ekki annað
að finna en loforð og fyrirheit.
I leiöara Alþýðublaösins er þvi
haldið fram, að fullar verðbætur
hafi komið á lægstu laun og var
þá miðað við 122 þúsund krónur
sem lágmarkslaun i mai 1978.
Skv. upplýsingum frá Þjóðhags-
stofnun, munu sambærileg laun
nú miðað við taxta og tekjuþróun
innan ASI nú nema um 405 þús.
krónum. Lægstu laun innan ASI
eru nú um 355 þús. krónur sam-
kvæmt upplýsingum frá samtök-
unum. Algengustu taxtar fisk-
vinnslufólks liggja á bilinu
370—380 þús krónur á mánuði nú.
Ekki þarf að minna á hve margir
verkamenn og verkakonur á
tslandi falla innan þessa ramma
og mundu þvi hljóta óskert dag-
vinnulaun upp að 405 þús kr.
markinu. t stað þess er nú eitt lát-
ið yfir alla ganga og visitalan
fölsuð um 7 visitölustig skv. út-
reikningi 1. mars nk.
Það við bætist, að ekki verða
metnar inn i visitölu verðhækkan-
ir I nóvember og desember 1980
og 10% hækkun á opinberri þjón-
ustu er látin óbætt.
Það sem fer illa i ritstjóra Þjóð-
viljans nú eru fullyrðingar um, að
Alþýöubandaiagið standi nú að
nýju kaupráni og gripur Þjóðvilj-
inn þá til þess ráðs, að spyrða
saman fullyrðingar Alþýðublaðs-
ins um kaupránið ’78 eingöngu út ’
frá febrúarlögunum. Ef hins veg-
ar er litið á bráðabirgðalögin frá
24 mai 1978, kemur i ljós, að
lægstu laun þá voru ekki skert •
eins og nú.
Eftir standa þvi allar fullyrð-
ingar Alþýðublaðsins um, að
lægstu kauptaxtar voru skv. mai-
lögunum óskertir og einnig komu
til ýmsar aðgerðir til að tryggja
kaupmátt hinna lægst launuðu og
má þar nefna hækkun bóta-
greiðslna almannatrygginga,
hækkun heimilistryggingar um-
fram visitölu og 5% hækkun
barnabóta og 2% lækkun vöru-
gjalds.
Um ráðstafanir samfara ný-
settum lögum er það hins vegar
að segja, að þær eru engar nema
loforð. Lofað er skattalækkunum,
lofað er vaxtaiækkunum, lofað er
stöðugu gengi, og lofað er að bæta
skerðingu „kaupránslaganna”
nýju. Vegna þessa loforða vill
Alþýðublaðið minna Svavar
Gestsson á eigin ummæli er hann
við hafði á einkar smekklega hátt
um forsætisráðherrann sinn i
Þjóðviljanum þ. 4. mai 1978. i
forystugrein blaösins þann dag
segir hann „Þaö hefur aldrei ver-
ið hans (þ.e. Gunnars Thorodd-
sen), sterka hlið að standa við
gefin loforö.”
Alþýöublaðið hefur ekki varið
kauprán Geirs Hallgrimssonar.
Það hefur heldur ekki varið nú-
verandi kauprán, sem þó er aö
þvi leyti alvarlegra að það skerö-
ir kaup hinna lægst launuðu i
þjóðfélaginu. Aðgeröirnar nú
miða fyrst og fremst að þvi að
skerða kaup. Alþýðublaöið hefur
enga ástæðu til aö treysta loforö-
um Gunnars Thoroddsens frekar
nú en Svavar Gestsson árið 1978.
Alvarlegt um-
ferðarslys á
degi hverjum
árið 1980
Umferðarráð hefur nú gert
bráðabirgðaskráningu á um-
ferðarslysum á landinu á ár-
inu 1980. Niðurstööur hafa
veriö sendar fjölmiðlum
ásamt samanburöartölum við
fyrri ár.
Fram kemur, aö nærri eitt
hundraö fleiri einstaklingar
hafi slasast i umferðinni árið
1980 miðað við árið 1979 eða
711 á móti 615.
326slösuöust alvarlega og 25
létust I umferðarslysum. Má
þvi segja, að nær daglega hafi
maöur slasast alvarlega i um-
ferðinni á siðasta ári. Þá hefur
fjöldi hjólreiðarmanna sem
slasast í umferöinni nær tvö-
faldast á siðasta ári.
Umferðarrráö lýsir i lok
fréttabréfsins þungum
áhuggjum yfir þeirri fjölgun
slysa, sem hér hefur orðið frá
árinu 1979 og hvetur fólk til að
hugleiða þessi alvarlegu mál.