Alþýðublaðið - 05.02.1981, Blaðsíða 3

//Þróun mála/ eftir setningu bráðabirgðalaganna
um áramót, hef ur staðfest gagnrýni stjórnarandstöð-
unnar. Lögin hafa ekki einu sinni komið til fram-
kvæmda ennþá, m.a. vegna ágreinings innan ríkis-
stjórnarinnar um túlkun og f ramkvæmd. Kjaraskerð-
ingin 1. marz n.k. á eftir að koma óþyrmilega við
pyngju launþega. Það versta er, að launþegar eru
krafðir um fórnir, án þess að geta gert sér nokkrar
vonir um varanlegan árangur. Aðgerðirnar tef ja
verðbólguhraðann á fyrri hluta árs, en munu kynda
undir verðbólgu þegar fyrir mitt árið. Ríkisstjórnin
hefur sjálf magnað efnahagsvandann og fer nú
halloka í glímunni við eigin uppvakning."
llndan veðri og vindum
Fimmtudagur 5. febrúar 1981
alþýðu-
UlEI’g'M
(Jtgefandi: Alþýöuflokkurinn
Framkvæmdastjori: Jdhann-
es Guðmundsson.
Stjórnmáiaritstjóri (ábm):
Jón Baldvin Hannibalsson.
Blaðamenn: Helgi Már
Arthúrsson, ólafur Bjarnii
Guðnason, Þráinn Hall-
grimsson.
Auglýsinga- og sölustjóri:
Höskuldur Dungal.
Auglýsingar: Þóra Haf-
'steinsdóttir.
Gjaldkeri: Halldóra Jónsdótt-
ir.
Dreifingarstjóri: Sigurður
Steinarsson.
Ritstjórnog auglýsingar eru
að Siðumúla 11, Reykjavik,
simi 81866.
í ritstjóragrein Alþýðublaðs-
ins i gær vgr vakin athygli á
þeirri staðréynd, að ekki eitt
einasta ákvæði bráðabirgðalaga
rikisstjórnarinnar frá siðustu
áramótum, er enn komið til
framkvæmda. Kannski það sé
skýringin á prýðilegum viðtök-
um almenningsálitsins i Dag-
blaðinu?
Afnám kjarasamninga sem
felur i sér allt að 9% kaupskerð-
ingu, kemur ekki til fram-
kvæmda fyrr en 1. marz n.k.
Innan rikisstjórnarinnar er
allt upp i loft út af vaxtapólitik-
inni. Ástæðan er sú að i logunum
eru gefin tvenns konar loforð i
vaxtamálum, sem þvi miður
útiloka hvort annað. Sparifjár-
eigendur áttu að fá hærri vexti
fyrir innlán á sama tima og lán-
takendur áttu að greiða minna
fyrir útlánin — án þess að nokk-
ur borgaði muninn. Kommarnir
hafa neitað að samþykkja til-
lögu Tómasar frá Hánefsstöö-
um um aukna verðtryggingu
innlána, sem óhjákvæmilega
leiða til vaxtahækkunar i reynd
á útlánum. Við það situr.
Engar tillögur liggja fyrir um
frestun eða niðurskurð opin-
berra framkvæmda.
Þrátt fyrir framlengingu
veröstöðvunarlaga til 1. mai
n.k. er að sjálfsögðu engin verö-
stöðvun i gildi, fremur en verið
hefur s.l. áratug. Gjaldskrár
rikisfyrirtækja hækkuðu um
10%. Margar umsóknir um
verðhækkanir, sem orðið höfðu
innlyksa i kerfinu, hafa verið
heimilaðar. M.a.s. visitölu-
brauðin hafa loksins fengizt
hækkuð. Erlendar verðhækkan-
ir hafa að sjálfsögðu sinn gang.
Við þekkjum þessa verðstöðvun
af langri reynslu. Hún hefur
hingað til ekki komið i veg fyrir
60% verðbólgu. Á þvi er engin
grundvallarbrey ting.
Sem vonlegt er, er mönnum
það hulin ráðgáta, hvaða brýnu
nauðsyn bar til að setja bráða-
birgðalög i þinghléi um áramót,
úr þvi að lögin eru ekki komin til
framkvæmda i febrúar.
t n hvað er að segja um
„efnahagsáætlunina”, eins og
stjórnarliðunum þóknast að
kalla greinargerð með lögun-
um? Þar eru upptalin 31 efnisat-
riði i óskalistaformi. Hvernig
gengur að láta dagdraumana
rætast i veruleikanum?
Sumir standa i þeirri trú, að
rikisstjórnin hafi tekið upp nýja
stefnu i gengismálum. Gengiö
skuli framvegis bundið fast. Þar
með sé verðgildi nýkrónunnar
tryggt. Þetta er mikill misskiln-
ingur.
Það sem um er að ræða, er
frestun gengissigs fram á annað
vísitölutimabil á þessu ári. For-
senda þess er, annars vegar hið
hraða gengissig sem varð á
tveimur siðustu mánuðum s.l.
árs. Hin var sú, að dæmi rikis-
stjórnarinnar um bátakjara-
samninga og fiskverö gengi
upp. Nýtt fiskverð átti að
ákveða I ársbyrjun. Það er
ókomið enn. Bátakjarasamn-
ingar eru strand. Sjómanna-
verkföll eru á næsta leiti.
urtséö frá þvi, þá er það ein-
faldlega ekki á valdi rikisstjórn-
ar, i 50—60% verðbólgu, að festa
gengi nema örskamma hrið.
Þaö mundi einfaldlega þýða
botnlausan haliarekstur útflutn-
ingsatvinnuvega, rekstrar-
stöðvun og atvinnuleysi I stór-
um stil, ef haldið yrði til streitu.
Enda hefur rikisstjórnin ekki
skuldbundið sig til annars en að
fresta gengissigi ca. 2—3 mán-
uði.
Með hverri viku sem liður,
mun röng gengisskráning verða
fyrirtækjum I útflutningsiðnaöi
æ þyngri i skauti. Nýir báta-
kjarasamningar og nýtt fisk-
verð á eftir að hækka fram-
leiðslukostnað þeirra, á sama
tima og tekjur standa i stað.
Visitölubætur 1 marz, þótt
skertar séu, hafa sömu áhrif.
Erlendar verðhækkanir á aö-
föngum hafa sömu áhrif. Verð-
hækkanir opinberrar þjónustu
og aðrar undanþágur frá verð-
stöövunarlögum, hafa sömu
áhrif.
A ð lokum mun gengið bresta
undan þessari uppsöfnuöu
skriðu kostnaðarhækkana. Vixl-
hækkanaáhrif stórrar gengis-
lækkunar eru viðurkennd meiri
en þau sem hljótast til af jöfnu
gengissigi. Þangað tii gengið
fellur skuldbatt rikisstjórnin sig
til þess að taka upp millifærslu-
kerfi, og fara þar með meira en
tvo áratugi aftur i timann i
efnahagsóstjórn. Þetta milli-
færsludæmi er jafnóljóst, nú i
byrjun febrúar og það var, þeg-
ar lögin voru sett. Enginn veit,
hversu mikla fjármuni þarf að
millifæra af almannafé til at-
vinnurekenda, né heldur
nákvæmlega hvar á að taka
þessa fjármuni.
Kaupskerðingaráhrifin átti aö
bæta með skattalækkunum.Þær
áttu að nema sem svarar 1.5% i
kaupmætti. Um þær hefur ekk-
ert heyrzt.
Vegna ibúöabygginga og
kaupa átti að breyta skamm-
timalánum og lausaskuldum i
föst lán til lengri tima. Um
framkvæmd þess hefur ekkert
heyrzt.
U m önnur efnisatriði óska-
listans, sem fylgdi bráðabirgða-
lögunum I greinargerö, þarf
ekki einu sinni að ræða. Að visu
var þar aðallega um að ræða
endurtekningu á ýmsum atrið-
um þess óskalista, sem rikis-
stjórnin lagði upp með i byrjun
og kallaði stjórnarsáttmála.
Ellefu mánuðir hafa ekki nægt
rikisstjórninni til þess aö koma
þeim i framkvæmd. Itrekun
þeirra á blaði i greinargerð með
bráöabirgðalögum breytir þar
engu um.
E fnahagsrá’ðstafanir rikis-
stjórnarinnar éru þvi sýnd veiði
enekkigefin. Bráðabirgöalögin,
sem þjóðarnauðsyn bar til að
setja i þinghléi fyrir rúmum
mánuði, eru enn dauður bók-
stafur. Óskalistinn, sem að
sjálfsögðu hefur ekkert laga-
gildi, en ennþá bara óskalisti.
Ennþá eru allir endar og spottar
dinglandi i lausu lofti. Haldleysi
þessara ráðstafana á eftir að
verða lýðum ljóst fyrr en varir,
liggi það ekki þegar i augum
uppi. Menn munu smám saman
sannfærast um, að gagnrýni
stjórnarandstöðunnar á þetta
hálfkák er á rökum reist. Alvöru
efnahagsráðstafanir verða ekki
mikið lengur umflúnar. Reynsl-
an af þátttöku Alþýðubanda-
lagsins i þremur rikisstjórnum
staðfestir hins vegar, að meðan
það á aðild að rikisstjórn, er
annars konar og varanlegri úr-
ræða ekki að vænta. Þótt ein-
staka Framsóknarmaður vilji
ann reyna að telja sér trú um
annað, munu þeir fyrr en siðar
somast að þvi fullkeyptu. — JBH
INNLEND SYRPA - INNLEND SYRPA - INNLEND SYRPA - INNLEND SYRPA - INNLEND SYRPA
íslandskynning í
Luxembourg
Dagana 13.—31. janúar 1981 var
haldin tslandskynning á Hótel
Sheraton Aerogolf. Kynntar voru
islenskar iðnaðarvörur, ullar-
fatnaður, lagmeti og framleiðsla
J.P. innréttinga. Framreiddur
var fslenskur matur á hótelinu i
tveimur sölum i samvinnu við
Hótel Loftleiðir.
Kynningin hófst með boöi fyrir
blaðamenn og framámenn feröa-
mála I Luxembourg. tslenski
konsUllinn, Einar Aakrann bauð
gesti velkomna. Dieter Wendler
frá Frankfurt-skrifstofu Flug-
leiða kynnti ferðamöguleika á
íslandi og sýndi Islandskvik-
mynd. Sveinn Björnsson, við-
skiptafulltrúi við sendiráðið i
Paris, lýsti i stuttu máli útflutn-
ingi íslendinga og vaxandi fram-
leiðslu iðnaðarvara til útflutn-
ings. Hann sagði frá velgengni
islensks fatnaðar á erlendum
mörkuðum, nú siðast I Frakk-
landi, og kynnti siöan fatnaðinn
eftir þvf sem við átti meðan á
tiskusýningunni stóð. Sýnd var
framleiðsla Alafoss, Hildu,
Prjónastofunnar Iðunnar og
Röskvu. íslenskar sýningar-
stúlkur frá Módelsamtökunum
sýndu fatnaðinn við góðar undir-
tektir.
Kynning-. þessi þótti takast vel
og fékk lofsamlegar umsagnir i
blöðum I Luxembourg.
Að kynningunni stóðu Flug-
leiðir, Hótel Loftleiðir, Hótel
Sheraton Aerogolf og Útflutnings-
miðstöð iðnaðarins vegna fram-
leiðenda, með góðri aðstoð Sveins
Björnssonar, viðskiptafulltrúa
frá sendiráðinu i Paris.
Framleiðsla á steypu-
styrktarstáli 1983?
Nýlega lauk gerð áætlunar á
vegum Iðnaðarráöuneytisins um
stálbræðslu til framleiðslu á
stey pust yrktarstál i hér á landi en
Tæknideild TSt tók þátt i athug-
unum og áætlanagerð ásamt fleiri
aðilum, utanlands og innan.
Steypustyrktarstál er eitt af
nauðsynlegustu byggingarefnum
i landi þar sem hætt er við
jarðskjálftum, og færist notkun
þess i vöxt. Verksmiðjan mun ýta
undir landhreinsun og nýta þá
miklu hauga af brotajárni sem
upp hafa safnast og halda áfram
að safnast. Ef ákvörðun verður
tekin fljótlega um byggingu verk-
smiðjunnar, gæti framleiðslan
hafist á árinu 1983.
Jakob Gíslason kjörinn
heiðursfélagi
Stjórnunarfélags
íslands
Aðalfundur Stjórnunarfélags
tslands var haldinn að Hótel Loft-
leiðum, fimmtudaginn 22. janúar
og lauk félagið þá tuttugasta
starfsári sinu. Fundinn sóttu um
60 félagar og var fundarstjóri Jón
H. Bergs forstjóri.
1 skýrslu Harðar Sigurgests-
sonar formanns félagsins kom
fram að starfsemi þess hefur ver-
ið mjög umfangsmikil á liðnu ári.
Meðal verkefna má nefna að efnt
var til ráðstefnu um efnið tsland
árið 2000, og námstefna um
Rekstur veitíngahúsa, Sölu á
erlendum mörkuðum og
Hagræðingu i heilbrigðisstofnun-
um, og Spástefnu þar sem spáð
var fyrir um þróun efnahagsmála
árið 1981.
A árinu lagði félagið sérstaka
áherslu á að fá til landsins
erlenda fyrirlesara og ráðgjafa i
þvi skyni að leiðbeina á
námskeiðum og flygja fyrirlestra
á ráðstefnum og námstefnum
félagsins. Alls komu tólf erlendir
gestir á liðnu ári til fyrirlestrar-
halda á vegum félagsins.
Haldin voru 35 stjórnunar-
námskeið með innlendum
leiðbeinendum og var þar m.a.
fjallað um fjölmörg efni sem ekki
hafa verið tekin fyrir á
námskeiöum áður.
Fjölmörg önnur starfsemi fer
fram á vegum félagsins en áður-
nefnt ráðstefnu og námskeiða-
hald. Klúbbur starfsmannastjóra
er starfandi en á fundum hans er
fjallaö um starfsmannahald og
starfsmannamál. Bókaklúbbur
ttík til starfa fyrir rúmu ári, og er
hlutverk hans að dreifa til klúbb-
félaga gtíðum erlendum bókum
um stjtírnun. A árinu var komið á
fót ársskýrslunefnd sem ætlað er
að veita viöurkenningu til þess
fyrirtækis hérlendis sem sendir
frá sér bestu ársskýrsluna á
hverju ári, og veröur viður-
kenningin veitt I fyrsta sinn nú I
ár. A árinu fór hópur félags-
manna I heimsókn til Landsbanka
íslands, og fékk að kynnast skipu-
lagi og stjtírnun bankans.
Stjtírnunarfélagið gefur út tvö
rit. Stjórnunarfræðslan er timarit
sem kom tvivegis út á árinu, og
var þar kynnt heildaraætlun um
starfsemi félagsins. Einnig komu
út nfu tölublöð Stjórnunarfrétta,
en i' þvi fréttabréfi er kynnt það
helsta sem á döfinni er hjá
félaginu hverju sinni.
Undanfarin tvö árin hefur
félagið unnið að þvi að koma sér
upp skrifstofu og kennsluaðstöðu
að Siðumúla 23, en þar er félagið
nú til húsa.
A aöalfundinum var stjórn
félagsins endurkosin. Formaður
félagsins er Hörður Sigurgests-
son, en aðrir i stjórn Asmundur
Stefánsson, Björn Friðfinnsson,
Davið Gunnarsson, Jakob Gisia-
son, ólafurB. ólafsson, óskar H.
Gunnarsson, Steinar Berg
Björnsson og Tryggvi Pálsson. í
framkvæmdaráð félagsins voru
kjörnir: Erlendur Einarsson,
Eyjólfur tsfeld Eyjólfsson,
Guðmundur Einarsson, Jón Sig-
urðsson, Jtín H. Bergs, Kristin
Tryggvadtíttir, Kristján Sigur-
gestsson, Otto A. Michelsen,
Ragnar S. Halldórsson, Snorri
Jónsson, Sveinn Björnsson og
Valur Valsson.
A aðalfundinum var Jakob
Gislason fv. formaður Stjórn-
unarfélagsins gerður að heiðurs-
félaga Stjórnunarfélags tslands.
Jakob Gislason var aðalhvata-
maður að stofnun Stjórnunar-
félags tslands, er félagið var
stofnað, 24. janúar 1961. Fyrir
stofnfundinn haföi Jakob um
nokkurt skeið kannað undirtektir
manna fyrir stofnun félagsins. Sá
grundvöllur sem þá var lagður er
enn sá stofn sem félagiö stendur
á.
Jakob Gislason var fyrsti for-
maður félagsins og gegndi for-
mannsstarfi til ársins 1973 eða i
alls 12 ár og á hann enn sæti I
stjtírn félagsins.
Auk starfa að stjórnunar-
málum á vettvangi Stjórnunar-
félags tslands hefur Jakob átt
sæti I opinberum nefndum þar
sem stjórnunar- og hagræðingar-
Ríkisútvarpið 1
byggingu nýrrar langbylgju-
stöðvar og nýs útvarpshúss. Þá
'er einnig farið fram á upplýs-
ingar um ráðstafanir til að
treysta dreifikerfi útvarps og
sjónvarps, og hvernig eigi að
gera stofnuninni fjárhagslega
kleift að nota möguleika á beinu
myndsambandi við önnur lönd,
sem jarðstöðin Skyggnir gefur.
Þá er að lokum farið fram á
upplýsingar um það, hvenær
stereósendingar útvarps munu
ná til landsins alls, og eins um
þab, hvort undirbuningur sé
hafinn að þvi, aö hefja útvarp á-
annarri rás, eða svokölluðu
landshlutaútvarpi.
t greinagerð með skýrslu-
beiðninni er fjallað um menn-
ingarhlutverk útvarpsins og það
hlutverk þess, að rjúfa ein-
angrun afskekktra byggða og
bæja. Þá segir i greinagerðinni:
,,En Rikisútvarpið er ekki
aðeins menningarstofnun, það
er einnig eitt veigamesta
öryggistæki okkar ef vá ber aö
dyrum. Sýnt hefur sig . á undan-
förnum vikum, að dreifikerfi
dagskrár er eigi svo traust sem
æskilegt væri”.
Rik ástæða sýnist nú til, aö
menntamálaráðherra geri Al-
þingi grein fyrir stöðu og hag
Ríkisútvarpsins með itarlegri
skýrslu, en Alþingi hlýtur að
láta sig málefni þessarar
þjóðarstofnunar miklu varða”.
mál hafa veriö til umfjöllunar.
Framlög Jakobs Gislasonar til
stjórnunarfræðslumála á tslandi
verða þvi seint fullmetin.
t lok aðalfundarins flutti Jón
Sigurðsson forstjóri tslenska
Járnblendifélagsins erindi sem
hann nefndi „Hefur Stjórnunar-
félagið gert nokkurt gagn?”
Erindið var einkum fróölegt og
góö upprifjun á þvi hlutverki sem
félagið hefur gegnt i framþróun
stjtírnunarmáia hérlendis, og
mikil vægi þess að áfram sé haldiö
á sömu braut.
Togarakaupin 1
að ábyrgjast 20% af heildarkaup-
verði skipsins. Nú er hins vegar
veriö aö tala um 3500 milljónir og
það er ekki við Framkvæmda-
stofnun að sakast, þó þingmenn
kjördæmisins hafi ekki fylgst meö
þróun á kaupveröi skipsins. Við
veröum að skoða þessi má að
nýju, sagði hann.
Eins og fram hefur komið er
kaupverð það, sem nú er 3.5-3.6
milljónir nærri þrefalt verð, sem
nefnt var i upphafi og nægir
„hratt gengissig” ekki til að
skýra mismuninn, enda kom
fram i des. sl. að hægt hefði veriö
að fá jafngott skip og útgerðar-
menn á Þtírshöfn/Raufarhöfn
'vilja nú kaupa á helmingi lægra
verði. Ekki hefur heldur veriö
gengið frá sölu skips úr landi I
staö nýja togarans eins og reglur
gera ráð fyrir.
Alþýðublaðið hefur það eftir
áreiðanlegum heimildum, að
ráðamenn innan Framkvæmda-
stofnunar og stjórnarflokkanna
vilji nú jafnvel leysa þetta mál
með þvi aö fá kaupáamningi
vegna skipsins rift og komst einn
þingmaður svo að orði i gær, að
betra væri að leysa málin þannig,
jafnvel þó, að greiða þurfi
seljendum einhverjar bætur.
Enda sjá nú flestir, að kaupverð
er allt of hátt og kaupendur munu
ekki geta staðið við afborganir og
vexti, ásamt þvi að greiða laun og
• annan reksturskostnað.