Alþýðublaðið - 06.06.1981, Page 1

Laugardagur 6. júní 1981 79. 'rbl. 62. árg.
Garðar Sverrisson
skrifar um námsefni
framhaldsskólanna
— Sjá grein í opnu
Breytingar í aðsigi
í Frakklandi
— Sjá grein bls. 5
Orkuþingið
haldið i
byrjun
næstu
viku
Eins og kunnugt er
var Orkuþingi frestað
i s.l. mánuði, að beiðni
þingflokkanna, er
sagt. Það var um það
leyti er Hjörleifur
Guttormsson lagði
fram frumvarp sitt
um raforkuver. Nú
hefur orkuþinghaldið
verið ákveðið i næstu
viku. I tilkynningu frá
aðstandendum þings-
ins segir svo:
Til stóð að halda Orkuþing
81 i siðastliðnum mánuði, en
þvi var þá frestað að beiðni
formanna þingflokka stjórn-
málaflokkanna. Þingið verður
haldið 9, 10 og 11 jiini.
Vegna breyttrar timasetn-
ingar verður þinghaldið fyrstu
tvo dagana að Hótel Loft-
leiðum en þriðja daginn i há-
tiðasal Háskólans.
A þriöjudagsmorguninn 9.
jiini' kl. 8.55 setur Aðalsteinn
Guðjohnsen, rafmagnsstjóri,
formaður Sambands Isl. raf-
veitna þingið.
Flutningur erinda hefst með
ávarpi iðnaðarráðherra.
Flutningur erinda stendur
fyrstu tvo dagana og fram á
þann þriðja, en þá taka við
umræður st jórnmálaflokk-
anna um stefnu þeirra i orku-
málum svo og pallborðsum-
ræður.
Að þingi loknu verður
kveðjuskál fyrir þátttakendur
að Hótel Sögu.
Að Orkuþingi 81 standa:
Iðnaðarráðuneytið, Oliu-
felögin, Orkustofnun, Rann-
sóknarráð rikisins, Samband
ísl. hitaveitna, Samband isl.
rafveitna, Verkfræðingafélag
tslands
Cnndi veríia ffu*l fyntu tvo Oagtina a6 Hátet LtftftoiQiim,
Oagikie þntye dagvne ter Uam I f>át<ð*n«t f>áskótans W
týkur ffutningi trtinóa og hotst urr.fxia stfAmmátaftQkka um
frjó&élðgsMig mafkmtð i Ofkumútom og siöari vrmSti patthórðs-
urttnaCvf.
t>e,r sam hyggia a þátttfiku. en ftaia ektO láflð skrú sfg. eru
baðnir aö gera þoö Mm fyrti t uma ÍI33V.
Þ,ng>6 ar Altum op<ð nwtlan núsrúm teyti'
Þitttókugtait} * Kr. XXI-
P.vjxk’ð vO'Au' tianfeg h(4 fceW sem ttfi þmgmu stanú*.
'ónaðai/aúunayilð O’Huntotnm. otktléVfyin.
namvtúkmnúð rtkl&m. Semtnmif isi. mewtna,
SatrtMrx} i?t. túiýúiifío. Vvfkfræten&tótog i&fyntís.
Aðalfundur gft»nm.Ac*nAua»-
Hörð gagnrýni á efnahags-
stefnu ríkisstj órnari nnar
— S.H. telur ekki grundvöli fyrir fiskverðshækkun
„Óútfylltir vixlar, þ.e. lántökur
eða einhvers konar millifærslur
til þess að mæta skuldbindinding-
um Verðjöfnunarsjóðs við frysti-
húsin vegna viðmiðunarverða,
sem eru mun hærri en dagverð
(markaðsverð) afurðanna á er-
lendum mörkuðum, leysir ekki
vandann. Með því er verið að
varpa byrðunum yfir á framtfð-
ina, eða lifa i voninni um breytta
og betri tima.”
Þetta er harður dómur um
stefnu rikisstjórnarinnar, i efna-
hagsmálum. En þetta sagði for-
maður S.H., Gunnar Guðjónsson,
m.a. i ræðu sinni sem hann flutti
við setningu aðalfundar samtak-
anna. Það kemur einnig fram i
skyrslu formanns, að staöa fryst-
ingarinnarhefurverið mjög slæm
á árinu 1980, og að ekkert svig-
rúm hafi verið til fiskverðshækk-
unar á þvi ári. óðaverðbólgan er
talinn vera mikill vágestur meðal
frystihúsamanna eins og reyndar
hefur komið fram hjá öllum at-
vinnurekendum á siðastliðnum
áratug. Um þetta sagði formaöur
i ræðu sinni:
„Vágestur óðaverðbólga hefur
hrjáð hraðfrystihúsin eins og flest
önnur fyrirtæki i landinu i fjölda
ára. Þrátt fyrir viðleitni samtak-
anna og dugnað framkvæmda-
stjóra S.H. heima fyrir og erlend-
is hefur ekki tekizt að halda i við
verðbólguna og forða þvi að geng-
ið væri á fjármagn og afkomu
frystihdsanna.
Arið 1980 var dæmigert um
þessa þróun. Útfluttmagn afurða
var svipaö og árið áður, en verð-
mætisaukning i krónum var
43.5%. Ená sama tima var verð-
bólguþróunin Iandinu 58%. Allt
árið 1980 var verið aö berjast fyr-
irþviað koma heildinni á svokall-
aðan 0 punkt og tókst ekki. Staða
frystingar var erfiö i ársbyrjun
1980. Og hún fór hriðversnandi
eftir þvi sem á árið leið. Tak-
markaðar aðgerðir af hálfu hins
opinbera til að lagfæra stöðu
frystingarinnar dugðu skammt,
enda var svo komið, þegar
ákveða skyldi fiskverð haustið
1980, að ekkert svigrUm var til
hækkunar af hálfu frystihúsanna.
I yfimefnd Verðlagsráðs mót-
mæltu fulltrúar kaupenda þvi, að
fiskverð yrði hækkað i skjóli við-
miðunarveröa i Verðjöfnunar-
sjóði sem væru hærri en dagverð
og greiöslur fjármagnaðar með
lántöku af hálfu sjóösins. Þessi
afstaða var itrekuð við ákvörðun
um hærra fiskverð i ársbyrjun
1981, en þá voru verðin enn hækk-
uð, þrátt fyrir sannanlegan halla-
rekstur frystingar. Þar með er
ekki verið aö segja, að Utgerðin
hafi ekki haft fulla þörf fyrir
hærra verð fyrir fiskinn til aö
mæta stórauknum Utgerðar-
kostnaði m.a. vegna aukins oliu-
kostnaðar og hærri fjármagns-
kostnaðar. Það, sem er alvarlegt
við þessar ákvarðanir er, að hið
opinbera skuli haga málum þann-
igi skjóli oddamanns yfimefndar
að lirskurðaðar eru stórfelldar
fiskvcrðshækkanir, þrátt fyrir
augljóst tap á frystingunni og
mótm æli fulltrúa kaupenda.
Þetta er gcrt, án fullnægjandi
ráðstafanna til að firra frystihús-
in ncikvæðum afleiðingum þess-
ara ákvarðanna. Óútfylltir vixlar
þ.e. lántökur eða einhvers konar
millifærslur til þess að mæta
skuldbindingum Verðjöfnunar-
sjóðs við frystihúsin vegna við-
miðunarveröa sem eru mun hærri
en dagverð (markaðsverð) afurö-
anna á erlendum mörkuðum,
leysir ekki vandann. Með þvi er
verið að varpa byrðunum yfir á
framtiðina eða lifa i voninni um
breytta og betri tima. Auk þess
sem það getur haft mjög skaöleg
áhrif á alla sölustarfsemi. Hætta
er á þvi að sá hvati er felst i þvi að
reyna að ná sem hæstum sölu-
verðum getur slævst, ef áhrif
hækkananna ná ekki rK
strax til framleiðendanna [3>
i hærri Utborg- W
Kosningar i borgarstjórn:
Litlar breytingar
A fundi borgarstjórnar
Reykjavlkur siðastliðinn
fimmtudag fóru fram kosningar
til eins árs i ýmsar trúnaðar-
stöður hjá borginni. Ekki urðu
miklar breytingar ef litið er á
kosningarnar i heild.
Sigurjón Pétursson var
endurkjörinn forseti borgar-
stjórnar. Þeir Kristján Bene-
diktsson og Björgvin Guð-
mundsson voru endurkjörnir
varaforsetar borgarstjórnar.
Þá var Björgvin ennfremur
kjörinn formaður útgerðarráös,
en hann hefur lýst þvi yfir að
hann muni láta af störfum i ráð-
inu er hann tekur við embætti
forstjóra Bæ ja rútgerðar
Reykjavikur i haust.
Af helstu breytingum má
nefna að Adda Bára Sigfúsdóttir
lætur af formennsku i fram-
kvæmdaráði og við þvi tekur
Kristján Benediktsson, Davið
Oddsson var kosinn i borgarráö
i stað Birgis tsleifs Gunnars-
sonar, en Davið tók sætí Birgis i
ráðinu á s.l. ári. Varamaður
Daviös verður MarkUs örn
Antonsson. Þá verður Eggert G.
Þorsteinsson varamaður Björg-
vins i útgerðarráöi i stað Þór-
unnar Valdimarsdóttur, en
samkvæmt samstarfssamningi
meirihlutans tilheyrir Utgeröar-
ráðsformennskan Alþýðu-
flokknum.
Eirikur Tómasson var kjörinn
formaður stjórnar Innkaupa-
stofnunar, Guðmundur Þ. Jöns-
son formaður Atvinnumála-
nefndar og Björgvin Guð-
mundsson formaður hafnar-
stjórnar.
Til umhugsunar:
„ÞAÐ ÞARF AÐ BYLTA vidtellð
f OKKAR FÉLAGI”
Rætt við
Dagsbrúnar-
verkamenn
Það
ætti að
reka
þá alla
t göðviðrinu á sunnudaginn
var mdlti aO venju sjá hóp fólks
sltja á Tjarnarbakkanum og
dást aó ástarllflnu á tjörninni.
Meóal þelrra sem þarna stóóu
voru nokkrir Dagsbrdnarverka-
I góöviðrinu á sunnudaginn
var mátti að venju sjá hóp fólks
sitja á tjarnarbakkanum og
dást að ástarlifinu á Tjörninni.
Meðal þeirra sem þarna stóðu
jj voru nokkrir Dagsbrúnarverka-
menn, sem biðu þess að aðal-
fundur hæfist i Iönó.
Blaðamaður vék sér að þeim
Gisla Jóhannessyni, Geirharði
Jónssyni og Lúövik Jónssyni og
spurði þá fyrst.hvort þeir væntu
einhverra sérstakra tiöinda af
aðalfundinum.
A þennan sakleysislega hátl
byrjar Þjóðviljinn viðtal við
þrjá Dagsbrúnarmenn, sem
voru að snara sér inn á aðal-
fundinn. Alþýðubandalagiö hef-
ur áratugum saman litið á
DagsbrUn sem höfuðvigi sitt I
verkalýöshreyfingunni. Ef
kommarnir töpuðu Dagsbrún
væri fokið i flest skjól hjá þeim.
Og hingað til hefur þaö varla
hvarflað að nokkrum manni, aö
tök öldungaráðsins i stjórn
Dagsbrúnar væru aö veikjast.
AðalfundirDagsbrUnar hafa um
margt minnt á eins konar trUar-
samkomur — eða safnaðar-
fundi. Eins mætti likja þeim við
fundi æðstaráðsins i Kreml. Allt
fer fram i röð og reglu. Þaö er
löngu bUið að ákveða fyrirf^am,
hvaðá að samþykkja. Forystan
er þvi' næst endurkjwin i einu
hljóði. Ebbi er búinn aö vera
formaður svo lengi sem elztu
menn muna. Og þótt Guömund-
ur Jaki sé ekki beinllnis neinn
fylkingarunglingur lengur, er
enn ekki taliö timabært að
hleypa honum til æðstu mann-
virðinga f félaginu. 1 Kreml er
mikið spekúlerað um „uppyng-
ingu” forystunnar, þegar 75 ára
gamall maður tekur við af
öðrum sem var 76ára. Astandið
er svipað i DagsbrUn. Ellimörk-
in eru aðalsmerki DagsbrUnar-
stjórnar.
Maður skyldi þvi ætla, að
DagsbrUnarmenn gengju með
upphöfnum huga til aðalfundar
og færu frómum lofsyröum um
sitt sjálfkjörna öldungaráð. En
nU er komið heldur betur annaö
hljóð i strokkinn, — eins og
blaðamaður Þjóðviljans fékk að
heyra óþvegið.
Aðspurður, hvort tlöinda sé að
vænta af aðalfundinum, svarar
Gárharður: „Ætli það verði
ekki sami grauturinn i sömu
skálinni.”
Hvaða hagsmunamál finnst
ykkur brýnust eins og er? —
spyr Þjóöviljinn.
„Ég vil nefna aðbUnaðinn,
sagði Gisli. — Það vantar skýli
fyrir verkamennina, sem vinna
við höfnina og vinnutiminn er
allt of langur.
Það er brýnast að menn vinni
ekki lengur eins og þrælar,
sagði Geirharður, — Kaupið er
of lágt. Þeir tóku af okkur 7% og
nU eru að skella yfir veröhækk-
anir rétt einu sinni. Atvinnu-
rekendur svfkja alltaf þaö sem
þeir semja um. Svo er
aðbúnaðurinn að vetri til ekki
mönnum bjóðandi.
LUÖvik bætir viö: „Það þarf
að koma á mannsæmandi
vinnutima, en ekki fjórtán tim-
um á dag eins og nU er. Ég held
aö þaö hafi verið sett heimsmet
hér við höfnina i sjómannaverk-
fallinu í fyrra. Þá var unnið til
fimm, en siðan tUkynnt að klára
yrði skipið. Þá var unnið til kl.
þrjU um nóttina, án þess að
verkamenn fengju matar- eða
kaffitima. Slikt og þvilikt þekk-
ist hvergi.
Hvernig finnst ykkur að
verkalýöshreyfingin hafi staðiö
sig I kjarabaráttunni —■ spyr
Þjóðviljinn.
Svar: „Djöfullega. Það ættí
að reka þá alla, sagði Geir-
harður. — Þeir tala oröið alveg
eins og atvinnurekendur. —■ Þaö
þarf aö bylta i okkar félagi,
sagöi LUÖvik. — Með sama
áframhaldi veröum við alhr
dauðir löngu fyrir aldur fram.
Það er ekki staðiö við samninga
ogþað þýöirekkert að karpa viö
félagið, forystan er ekki -til
viötals. Það liggur við að maður
sé litinn hornauga fyrir aö koma
meö kvartanir.
— Nei, verkalýðshreyfingin
hefur ekki staðið sig vel að öllu
leyti, var mat Gisla.
Hver er ykkar hugur til rikis-
stjórnarinnar og aðgeröa
hennar — spyr Þjóðviljinn.
— Þaö var mátulegt á fólkið
aö fá hana yfir sig. Þaö veit nU
hvað það hefur kosiö yfir sig,
sagði Geirharður. — Þetta er
eintómt kjaftæði, sem þeir láta
út Ur sér. Maður bjóst við
stuðningi við verkafólkið i
landinu, en þettaer alltaf sama
sagan. Þeir mega heldur betur
breima ef þeir ætla að fá
stuöning næst.”
Svo mörg voru þau orö.
I opinberri fréttatilkynn-
ingu öldungaráösins frá aöal-
fundi DagsbrUnar, var A
sagt að fastir liðir hefðu 6
verið eins og W