Alþýðublaðið - 01.08.1981, Blaðsíða 4

S P A N 1 e/n / a
I U4
Algeciras^Qjg * UJ Tte i
s,r.».*<^£2L IU t- P . H 'lfKC) ~
/ ÍLTanger
f M A/R O K K O \ »0 KW t
Gibraitar er litið landsvæði sem hefur hernaðarlega þýðingu þar sem þaðan er hægt að fylgjast meö
umferð um Miðjarðarhaf.
Af brúðkaupi aldarinnar:
Vandamálið Gíbraltar varp-
ar skugga á brúðkaupið
— talið nauðsynlegt að leysa deilumálin áður en
Spánn verður meðlimur i NATO og EBE
Juan Carlos konungur
og drottningin, Sofía,
voru ekki meðal þeirra
gesta sem voru viðstödd
brúðkaup aldarinnar,
eins og það hefur verið
kallað. Ástæðan fyrir því
að þau mættu ekki til
veislunnar var einföld:
Gamla striðið á milli
Englendinga og Spán-
verjar um Gíbraltar.
Prinsinn af Wales og lafði
Diana hafa nefnilega ákveðið að
byrja Miðjarðarhafssiglingu
sina á hinu konunglega skipi
„Britannia” á Gibraltar. Þetta
finnst mönnum á Spáni mjög
óviðeigandi þar sem yfirráðin
yfir Gibraltar eru viðkvæmt
deilumál milli rikjanna. Með
þvi að sitja heim hefur spænska
konungsfjölskyldan náð þvi að
skapa þjóðarsamstöðu sem er
óvenjulegt á Spáni. Menn styðja
þessa ákvörðun konungsfjöl-
skyldunnar hvar i flokki sem
menn standa. Allt frá ysta
vinstri, til ihaldsaflanna. Þ-
jóðarstoltið blossar upp i öllum
Spánverjum um leið og nafnið
Gibraltar er nefnt á nafn.
Nú er það ekki svo, að heim-
sókn prinsins sé opinber heim-
sókn. Konungafólkið mun
aðeins dveljast eina klukku-
stund og fjörutiu minútur á
klettinum áður en þau halda til
hafs. En ibúar Gibraltar hyggj-
ast nota þennan tima til að gera
stuttan stans þeirra hjóna sem
allra ánægjulegastan.
Þannig leggja menn áherslu á
samstöðu Gibraltar með Eng-
landi og itreka þann vilja sinn
að hafna samruna viö Spán.
Arið 1967 tókst þáverandi vald-
hafa á Spáni,Frankó,að fá Eng-
lendinga til þess að hafa þjóðar-
menn utanrikisþjónustunnar
reyna allt til að afsaka skoðana-
ágreining rikisstjórnanna, sér-
staklega vegna hræðslu um að
Englendingar muni draga til
baka stuðning sinn við inngöngu
Spánar i EBE.
Spánverjar hafa sótt um inn-
göngu i EBE og NATO. í báðum
þessum samsteypum eru Eng-'
lendingar fullgildir meðlimir og
þess vegna hefur verið lögð á
það mikil áhersla, að vanda-
málið Gibraltar verði að leysa
áður en Spánn verður formlegur
meðlimur samsteypanna.
Lega Gibraltar á Suðurodda
Spánar hefur mikla hernaðar-
lega þýðingu, þar sem þaðan er
hægt að hafa eftirlit með ferðum
skipa um Miðjarðarhaf. Bretar
feignuðu sér Gibraltar 1704 og
ísiöan hafa Spánverjar ár-
angurslaust reynt að ná land-
svæðinu. Gibraltar hefur fyrst
og fremst gildi fyrir Englend-
inga sem flotastöð.
A Gibraltar er rikjandi
heimastjórn. Þar er þing, sem
telur fimmtán menn. Þingið
fjallar um málefni nýlend-
unnar, en hefur engin afskipti af
utanrikismálum. Þar eru þrir
flokkar.
atkvæðagreiðslu um málið.
Svarið sem hann fékk var, aö 44
vildu sameinast Spáni, en 12138
vildu áframhaldandi rikjasam-
band við Englendinga. Sam-
kvæmt upplýsingum stjórn-
valda á Gibraltar myndi at-
kvæðagreiðsla fara á sama hátt
nú.
Margir héldu að samninga-
viðræður sem fram fóru fyrir
rúmu ári siðan myndu leiða til
einhverra breytinga varðandi
Gibraltar. 1 uppkasti að sam-
komulagi þvi sem þá var gert
var m.a. sagt að landamærin
skyldu opnuð, en Frankó lokaði
landamærum Spánar þannig að
um«Pð-fpá Gibraltar varð að
fara um Afriku, en þannig hefur
ekki farið,landamærin eru enn-
þá lokuð. Vegna reiði spænskra
aðila út af stuttri heimsókn kon-
ungsfólksins varð Carrington,
utanrikisráðherra Englands, að
ganga á fund utanrikisráðherra
Spánar og ræða málefni
Gibraltar. Hans yfirlýsingar
benda til þess að landamærin
verði opnuð innan tiðar. Starfs-
Afboð spænsku konungsfjöl-
skyldunnar vegna brúðkaups
prinsins af Wales hefur ekki
verið aöalefni dagblaða á
Bretlandseyjum.
A RATSJÁNNI
NEW-DEAL A TIMANUM
alþýðu
blaðið
Laugardagur 1. ágúst 1981
Frá Náttútuverndarráöi:
Menntamálaráðu-
neytið hvatt
til dáða
Undanfarið hafa orðið miklar
umræður á opinberum vett-
vangi um þaö, hvernig skipu-
leggja megi hópferðir og þá ekki
sist hópferðir erlendra ferða-
manna um landið, þannig að
ekki hljótist af náttúruspjöll. 1
þessu sambandi hefur töluvert
verið fjallað um útflutning nátt-
urugripa úr landi. Þessi mál
komu mjög til umræðu á Nátt-
úruverndarþingi siðastliðið vor.
Voru þá gerðar ýmsar ályktanir
um þau, sem komið hefur verið
á framfæri við hiutaöeigandi
aðila aö þvi leyti, sem ráðið
vinnur ekki sjálft að iausn
þeirra eftir föngum.
Meðal slikra tillagna var ein,
sem ekki sist hefur orðið tilefni
til mikilla skoðanaskipta i fjöl-
miðlum, en hún fjallar um hert
eftirlit með flutningi náttúru-
gripa úr landi. Náttúruverndar-
ráð hefur á fundum sinum rætt
nokkuð, hvernig standa beri að
siku eftirliti og hefur i fram-
haldi af þvi ritað Menntamála-
ráðuneytinu eftirfarandi bréf:
„Eins og háttvirtu ráðuneyti
er kunnugt var á siðasta Nátt-
úruverndarþingi rætt töluvert
um hert eftirlit með flutningi
náttúrugripa úr landi, og var
gerð ályktun um það efni, sem
ráðuneytinu hefur verið send
ásamt skýrslu um steinatöku á
Austurlandi eftir Einar Þórar-
insson, og virðist ekki vafi á, að
tiltekinna aðgerða sé þörf. 1
framhaldi af þessum umræðum
og eins vegna þess, að upplýst
hefur verið um brot gegn fugla-
friðunarlögum nú nýlega, hafa
komið fram i fjölmiðlum
ákveðnar kröfur um að áður-
greint eftirlit verði aukið.
A kjörtimabili siðasta Nátt-
úruverndarráðs voru þessi mál
könnuð töluvert, en ljóst er, að
Náttúruverndarráð eitt sér hef-
ur ekki aðstöðu til að koma
þessum málum i viðunandi horf,
þar sem þau koma inn á vald-
svið annarra stjórnvalda, og
þar sem þau snerta töluverða
hagsmuni fjölda manna, verður
að hafa þarna mikla gát á.
Sú er skoðun ráösins, að sumt
það sem fram hefur komið i
orðakasti um þessi mál undan-
farið, stuðli engan veginn að þvi
að fengin verði viðunanleg
lausn. I stað þess sé vænlegra til
árangurs að koma á samvinnu
þeirra stjórnvalda, sem hér
koma helst við sögu, um fram-
kvæmanleg úrræði. Þá er átt
við, að komið verði á sam-
ræmdu eftirliti, þannig að nátt-
úruverndarhagsmuna verði
vandlega gætt, án þess þó, að al-
mennum feröamönnum verði
valdið óþarfa óþægindum né
heldur sett uppa óþarflega viða-
mikiö og kostnaðarsamt eftir-
litskerfi.
Raðið mælist þvi tii þess, að
Menntamálaráðuneytið sem
æðsta stjórnvald náttúruvernd-
armála beiti sér fyrir þvi aö hið
allra fyrsta verði komið á fót
samvinnu hlutaðeigandi aðila
með þeim hætti, er það telur
Framhald á bls. 3
Hörgli reynist oft örðugt að
gera sér ljósan muninn á gamni
og alvöru i hringiöju daglegs lifs.
Um daginn veittist hann hraka-
lega að Eliasi Eliasi Snæland fyr-
ir þá sök að vera ekki enn á meöal
vor. Eins og fram hefur komið i
fréttum er Elias ofan moldar, og
er þetta i þriðja og siðasta sinn
sem Hörgull vekur athygli á
þessari liffræðilegu staöreynd.
Hann ritstýrir Timanum af festu
og einurð með frænda sinum og
pólitiskum lagsbróður, Þórarni
Þórarinssyni. Skrif þeirra félaga,
Þórarins og Eliasar eru athyglis-
verð fyrir margra hluta sakir.
Þeir velta sér ekki uppúr
ópólitiskum smáatriðum eins og
við hinir, heldur taka á alvar-
legustu kýlum mannfélagsins.
Glöggt dæmi um þetta er nýtil-
kominn áhugi þeirra á kvenfólki
— ekki svo að skilja að þeir hafi
ekki haft slikan áhuga áöur, held-
ur hitt að nú eru það bara
fáklæddar á framabraut sem fá
rúm (sbr. rúm og tima) hjá þeim
félögum.
1 Timanum i gær greina þeir
skilmerkilega frá erlendum
viðburðum og segist svo frá:
„Þeir segja i Englandi að Carole
Needham sé ein fallegasta út-
flutningsvara landsins, og þegar
litið er á myndina, þá er vist
enginn sem mótmælir þvi......”
0, nei. Ekki ætlar Hörgull að
mótmæla þvi að hún Karólina
Nidham sé falleg, þótt vissulega
vanti mikið á að við getum virt
hana fyrir okkur i allri nekt sinni.
Það er allavega óþolandi að haf
þessar fatatuskur nangandi utan
á henni. Elias og Þórarinn geta
alveg leyft okkur hinum að sjá þó
þeir séu sjálfir ihaldsamir i
fréttaskýringum. Allir vita að
þeir hafa hvort sem er ekki tekið
sjálfa myndina sem fylgir með
fréttaskýringunni.
En hvað segir Þórarinn um
efnahagsleg áhrif útflutningsvör-
unnar Karólinu Nidham? Jú:
„Carole var kosin „Leikfélagi
ársins”, si. ár af hlaðinu Piayboy,
og siðan hefur hún verið mjög eft-
irsótt fyrirsæta i Bandarikjunum,
og unnið sér inn mikinn erlendan
gjaldeyri, sem kemur inn i banka
i Englandi, svo að kannski má
kalla hana „útflutningsvöru”,
Framsóknarmenn hafa löngum
verið úrræðagóðir i efnahags-
málum, ekki sist skynsamlegri
gjaldeyrisöflun. Einhvernveginn
hefur Hörgull samt á tilfinn-
ingunni að þeir Þórarinn og Elias
muni ekki afla stórra upphæða i
erlendum gjaldeyri á sama hátt
og hún Karólina okkar, nema hún
hreinlega láni þeim múnder-
inguna.
þegar öllu er á botninn hvolft.
— Hörguli.
■5»vor0-.
^ var kn •
trplns"- S‘sl "Leikfé.
.P,ayb0y : ár af
ttUn ver}flgsí«an
tfci,
|iJUnun, „*ta t
P"fc'nn erfj'nnið
* ketn endan
BnShndi nr inr>
K ka,la hl30
fSvöru.. .hana
'otr>‘nn hÞeSar
bvolft
ro,e l u .
Sr Lr0,,y-
'rs*ta xVr>>'
vn<iuefta f
P\r nu er e»
°n> Lfð
?s'*-
► Sr,-, "°ð