Alþýðublaðið - 01.09.1981, Qupperneq 6

6
Þriðjudagur 1. september 1981
Atlantshafsbandalagið leiti
eftir takmörkun vígbúnaðar
af alvöru og einlægni
Newsweek birti 27. jtili 1981
viðtal, sem einn blaðamanna
þe ss, Patricia J. Sethi, átti í
New York viö Carrington lá-
varö, utanrikisráöherra Bret-
lands, fáeinum dögum fyrir ráö-
stefnuna i Ottawa. Viötaliö
fylgir i lauslegri þýöingu.
Blaöamaöurinn: Mega um-
ræður um Kambodsiu i Samein-
uöu þjóðunum sin nokkurs?
Carrington: í nokkrum skiln-
ingi ná þær tilætluðum árangri:
Aö draga fram ugg manna i
öörum heimshlutum og aö kom-
ast niöur á leiöir til lirbóta.
Gagnlegt er jafnvel þaö eitt, aö
ráðstefnan skuli haldin og í lok
hennar birt yfirlýsing meö til-
lögum til aö leysa máliö. A ráö-
stefnunni var vandinn sá, aö
annar aðilinn mætti þar ekki.
En eitt af þvf athyglisveröa viö
ræöurnar var, að i þeim var
ekki snUist gegn Vietnam i þeim
skilningi, aö I heitingum væri
haft. HUn hefur komiö aö
notum, ef Ráöstjórnarrikin og
Vietnam láta sér þaö skiljast.
Blaöamaöurinn: Laut frum-
kvæöi Efnahagsbandalagsins
um Afganistan aö þvi aö sýna
fram á tillitsleysi Ráöstjórnar-
rikjanna eða haldið þiö satt aö
segja aö færi sé á málamiðlun?
Carrington: Lausnar er leitaö
ialvöru. En ég heföi oröiö hissa,
ef Gromyko hefði umsvifalaust
fallist á tillögur minar. Tillögur
láta menn liggja á boröinu og
halla sér siöan aftur og hugsa.
Hver veröur næsti áfangi? Vel
má hugsa sér þær aöstæður, aö
Ráöstjórnarrikjunum þættu þær
nýtilegar. Þaö þyrfti ef til vill aö
breyta þeim smávægilega, en
þær væru engu aö siöur góöar
tillögur... til lausnar á máli.
sem veldur versnandi, og
hindrar alveg batnandi sam-
skipti austurs og vesturs. Að
setja niöur deiluna i Afganistan
er knýjandi nauösyn en megin-
málið er brottflutningur alis so't-
ésks herliðs frá Afganistan
hlutlaust og óháö Afganistan .
Blaöamaöurinn: Haldið þér i
raun og veru, að Ráöstjórnar-
rikin semji um brottflutning
herliös sins, meöan þau vita, aö
þau geta ekki treyst afganska
hernumog aö engririkisstjórn á
þeirra vegum yröi sætt, eftir aö
herliöið færi?
Carrington: Þetta er eitt
vandkvæöiö: Ef Ráöstjórnar-
rikin drægju sig i hlé, félli Ba-
brak Karmal I fyrramáliö. Viö
þurfum aö finna afganska rikis-
stjórn sem afganska þjóöin
fellst á og Ráðstjórnarrikin fall-
ast á. Engum okkar værifengur
að nýrri rikisstjórn, óvinveittri
Ráöstjómarrikjunum, — þaö
sem viö viljum, er að hún yröi
ekki leppur Ráöstjórnarrikj-
anna. Eftir allt saman höföu
Ráöstjórnarrikin útlenda ihlut-
un aö yfirvarpi, þegar þau skár-
ust i leikinn i Afganistan, ogþaö
liggur á landamærum þeirra.
Astæöulaust er aö ætla, aö Ráö-
stjórnarrlkin fallist ekki á
málalyktir, sem útiloka ihlutun
aö utan.
Blaöamaöurinn: Eru lirræöi
úr vandræöunum á Noröur-lr-
landi?
Carrington: Samfélögunum
tveimur lyndir ekki i svipinn,
eins og þarf til sambýlis og
sjálfsstjómar. Fyrir tiu ámm
reyndum viö samstjórn, en
henni var hafnað. Sjálfhelda er,
þegar annar aöilinn viröir ekki
óskir hins, og sá kveöst ekki
viröa óskir tveggja þriðjunga
meirihluta. Ég hef tekiðeftir, aö
skilningur er ekki á stööu Breta
i öörum löndum, —aö margir
telja nýlenduástand á Norður-
trlandi og Breta nýlendukúg-
ara. Enginn skyldi halda, aö
Bretar hafi herlið á Noröur-lr-
landi til aö undiroka það; herliö,
sem er grýtt og haft aö skot-
spæni fyrir bensinsprengjur.
Viö gætum þar friöar á milli
tveggja samfélaga. Ef Bretar
drægju sig til baka hæfist
borgarastyrjöld, þar sem meiri-
hlutí Ira á Norður-trlandi yröi
fórnarlömb.
Blaöa maöurinn: Stafa öröug-
leikar Atlantshafsbandalagsins
af ósamheldni i samskiptum viö
ráöstjórnina og linnulausri tog-
streitu um hæö vaxta?
Carrington: Ég lit ekki svo á,
aö Atlantshafsbandalagiö sé
ósamtaka. Uppi er misskiln-
ingur um Atlantshafsbanda-
Carrington iávaröur
lagiö og samskipti Bandarikj-
anna og Evrópu. Bandaríkja-
menn teljaEvrópu samstæöa og
vænta sömu viöbragöa frá
öllum evrópskum aöilum.
Gjarnan vildi ég, aö svo væri
komiö en þvi er ekki aö heilsa.
ÓHkir arfsiöir, ólik saga, ólik
lega og ólikir stjórnarhættir
skilja okkur að. Lltum á Þýska-
land skipt um markali'nu Var-
sjárbandalagsins, og skipta
Berlin. Samskiptum og verslun
þarf það að halda uppi vegna
þjóðverja aö baki járntjaldsins.
Þarfir þeirra og viöhorf eru
önnur en Bretlands, eylands,
sem ekki liggur aö austurblökk-
inni og á ekki mikil viðskipti viö
Ráöstjórnarrikin. Sömu viö-
bragöa er ekki aö vænta frá
þeim. Þess verður ekki vænst,
aö Atlantshafsbandalagið syngi
samhljóma heldur I samlyndi.
Blaöamaðurinn: Er friöar-
hyggja i uppgangi I Vestur-Evr-
ópu? Kreppir aö áformum
bandalagsins um kjarnorku-
vopn i Vestur-Evrópu?
Carrington: Ekki friðar-
hyggja, — heldur beinlinis
áhyggjur af umfangi kjarnorku-
vopna. Og þessa óttagætir ekki
aðeins yst á vinstri vængnum.
Fólk i Vestur-Evrópu horfir
fram til þess, að bandalagiö leiti
af alvöru og einlægni eftir tak-
mörkun vigbúnaðar, sem dragi
úr hættum og vopnabúnaði.
Allur þorri fólks i Vestur-Evr-
ópu tæki þvi vel, aö áform
bandalagsins um kjarnorku-
vopn (Théatre Nuclear Forces)
yröu færö fram til þessa dags,
svo fríunarlega sem jöfnum
skrefum væri kannaö i alvöru,
hvort kostur sé á takmörkun
vigbiínaöar. 1 Vestur-Evrópu
lætur enginn bjóða sér vanbún-
aö gagnvart Varsjárbandalag-
inu, en menn leita fangsstaöar á
vanda málinu.
Blaöamaöurinn: Eru horfur á
markveröu frumkvæði frá
Vestur-Evrópu i málum ná-
lægra austurlanda?
Carrington: An efa hefur sigið
á ógæfuhliö vegna nýlegra at-
buröa, — loftárásar tsraels á
kjarnorkustöö Iraks, árása,
israelsmanna á Lebanon og
gagnárás Palestinumanna. Aö
málunum vinnum við áfram i
von, um aö finna lausn á þeim.
Aö öörum kosti yröi hvaö
mesta hættuástand i heimi i ná-
lægum austurlöndum.
H.J.
Hópur afganskra uppreisnarmanna sem hefst viö I einu fjallahéraöi landsins.
Carrington lávarður, utanríkisráðherra Bretlands:
SKYTTURNAR
eftir Alexandre Dumas eldri
86. — Hvar var drottningin og þjónustur hennar? spuröi kardfnáiinn.
— í svefnherberginu, sagöi ókunni maöurinn. Þá kom ein þeirra innmeö vasakliit, frá
konunni, sem sér um linskáp drottningarinnar. Þaö mátti sjá á drottningunni, aö hún
varö mjög óstyrk. Hún stóö upp og sagöi meö titrandi röddu aö þjónustustúlkurnar
skyldu vera kyrrar, hún kæmi strax aftur.
— Hvaö var drottningin lengi I burtu? spuröi kardinálinn og var reiöur.
— Um þrjá stundarfjóröunga. Þaö var enginn meö henni. nema donna Estefania.
— Svo komhúnaftur, ekki satt? Kardínálinn var reiöur.
— Aöeins til aö sækja litiö rósaviðarskrin, sem var merkt henni. Siöan fór hún út aft-
ur.
— Haföi hún skriniö meö sér, þegar hún kom aftur?
— Nei.
— Vissi frú de Lannoy, hvað var geymt I skrininu?
— Já. Demantamenið, sem kóngurinn gaf hennar hátign.
— Telur frú de Lannoy, aö drottningin hafi gefiö hertoganum af Buckingham meniö?
— Hún erhandviss um þaö. Hún spuröi daginn eftir, hvar skriniö væri, og drottningin
stokkroönaöi og sagöi aö þaö heföi brotnað og hún heföi sent þaö tii gullsmiösins, til aö
fá gert viö þaö.
87. — Þá veröum viöaö snúa okkur til gullsmiösins, sagöi kardinálinn.
— Ég hef þegar fariö til hans og spurt hann út úr, en hann kannast ekkert viö þetta.
— Jæja, Rochefort. Leikurinn er ekki búinn enn... kannski stöndum viö nú betur að
vígi en nokkru sinni fyrr, þegar allt kemur til alls. En segiö þér mér nú, vitið þér hvar
hertoginn af Chevreusc og frú hans földu sig?
— Nei, yöar náö. Vitiö þér hvar? _
— Mig grunar þaö, já. Annaö þeirra held ég hafi falið sig I Vaugirardgötu númer 25,
og hitt i Hörpustræti númer 75. Þaö er liklega of seint að gripa þau þar, en takiö samt
meö yöur 10 varðliða, og rannsakiö húsiö.
Þegar Rochefort var á brott geröi kardinálinn aftur boö eftir Bonacieux.
— Þér hafiö uppiýst mikilvægt mái, herra Bonacieux. Það var ekki leöurvörukaup-
maöur, sem konan yiöar fór aö hitta I Vaugirard götu eöa Hörpustræti.
— Hver var þaö þá, yöar náö? stundi Bonacieux upp.
— Hertogafrúin af Chevreuse og hertoginn af Buckingham.
— Já, þér hafið eflaust rétt fyrir yöur yðar náö. Þetta voru ailtof fln hús, tii aö ieöur-
vörukaupmaður gæti búiö I þeim. Æ, yöar náö! Bonacieux kastaöi sér á kné. — Ég skil
nú, aö þér hljótiö aö vera kardinálinn mikli. Snillingurinn, sem allur heimurinn óttast
og virðir!