Vísir - 18.02.1971, Qupperneq 8

8
V1SIR . Flmmtudagur 18. febrúar 1971,
VÍSIR
Otgefandi: Reykjaprent hf.
Framkvæmdastióri: Sveinn R. Eyjólfsson
Ritstjóri Jónas Kristjánsson
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson
Ritstiómarfulltrúi • Vatdimar H. Jóhannesson
Auglýsingastjóri: S'kúli G. Jóhannessom
Auglýsingar Bröttugötu 3b. Simar 15610 11660
Afgreiðsla Bröttugötu 3b Simi 11660
Ritstión • Laugavegi 178. Simi 11660 f5 linur)
Askriftargjaid kT. 195.00 ð mðnuði innanlands
T lausasölu kr. 12.00 eintakið
Prentsmiöia Vtsis — Edda hf.
Skattakerfið endurskoðað
Eitt af fyrstu verkefnum viðreisnarstjómarinnar á
sínum tíma var að endurskoða skattalögin. í kjöl-
far þeirrar endurskoðunar voru gerðar miklar um-
bætur á skattalögum árin 1962, 1963, 1964 og 1965.
Verulegt og varanlegt gagn hefur orðið af þessum
breytingum. Síðastliðin fimm ár hafa svo ekki verið
gerðar veigamiklar breytingar á skattakerfinu, en nú
er ný hrota að fara af stað í þeim efnum. Skattafrum-
varpið, sem lagt var fyrir alþingi fyrir skömmu, er
fyrsta skrefið á þeirri braut.
Nýja frumvarpið stefnir að því, að atvinnulífið á
íslandi búi við hliðstæð skattakjör og atvinnulífið
í löndum Fríverzlunarsamtakanna. Það stefnir einnig
að því, að fýsilegra verði en áður fyrir almenning
að leggja fjármagn í fyrirtæki. Frumvarpið gerir einnr
ig ráð fyrir, að hið nýja fasteignamat leiði ekki til
þess, að fólk verði að borga háa eignaskatta af íbúð-
um sínum, og verði því eignir, sem eru innan við
þrjár milljónir að verðmæti, skattfrjálsar. Stóreignir
verða hins vegar skattskyldar '86rh áður,
Margvísleg fleiri atriði eru í hinu nýja frumvarpi,
sem fjallar að mestu um skatta fyrirtækja. Reiknað
er með, að síðar komi frumvarp, er fjalli um skatta
einstaklinga. Þá er væntanlegt á þessu ári frumvarp
um tekjustofna sveitarfélaga, og er ráðgert að marka
stefnu á því sviði, áður en það frumvarp, sem nú
hefur verið lagt fram, tekur gildi um næstu áramót
í því formi, sem alþingi velur því endanlega.
í framsöguræðu sinni með frumvarpinu ræddi
Magnús Jónsson fjármálaráðherra um þá heildarend-
urskoðun skattalaganna, sem nú stendur yfir. Hann
kvað núverandi aðstöðugjöld vera talin hættulegur
og óeðlilegur skattur, sem líklega yrði lagður niður.
Þá benti hann á, að eðlilegt væri að nota fasteigna-
gjöld meira sem tekjustofn fyrir sveitarfélög, þó þann
ig að þeir1 vr.:”i hlíft, sem aðeins ættu íbúð af hóf-
legri stærð, er þ~:v ’--’.
Magnús ræddi einnig um, að endurskoða þurfi
verkaskiptingu ríkis og sveitarfélaga, og kæmu ýms-
ar leiðir til greina á því sviði. Ríkið gæti hugsaniega
tekið að sér vissar greinar, sem sveitarfélögin hafa
nú. Einnig mætti fara þá leiðina, að sveitarfélögin
tækju á sig auknar kvaðir og fengju þá í sínar hend-
ur beinu skattana, en ríkið héldi eftir óbeinu skött-
unum. En svo kæmi líka til greina að leysa þetta
vandamál tekjuskiptingar með því að innleiða stað-
greiðslukerfi. þar sem beinir skattar yrðu innheimt-
ir í einu lagi og síðan skipt milli sveitarfélaga og
ríkis.
Fjármálaráðherra kvað einnig æskilegt að afnema
20—30 smáskatta, sem nú eru innheimtir, og gera
skattkerfið á ýmsan hátt einfaldara og ódýrara en
nú er. Sérstök embættismannanefnd hefur unnið og
vinnur áfram að margvíslegum endurbótum af þessu
tagi, og munu flestir telja það hið þarfasta verk.

I.
i
V*
ÁFRAM UPPÁ VID
Kaflar úr skýrslu OECD um Island marka, sem raunveruleg aukn
ing framleiöslunnar setur.
Velmegun byggist enn sem fyrr á fiskinnm, en nú hefur verið
rennt nýjum stoðum undir hana, til dæmis með ál- og kísil-
gúrverksmiðjum.
□ Við búum við vaxandi hagsæld. — Lífskjör
fólks hafa undanfarin ár verið háð duttl-
ungum aflabragða og verðlags á erlendum mörk-
uðum. Afturbatinn mun halda áfram í ár og menn
hafa meira í sig og á. Við munum auka neyzlu okk-
ar og flytja meira inn af gæðum. Fjármunir munu
stóraukast. Þetta segir í skýrslu Éfnahags- og fram
farastofnunarinnar OECD, sem í byrjun hvers árs
spáir um þróun í efnahagsmálum okkar.
Verðbólgan má ekki
stöðva framfarir
Nýjar iðngreinar og aðild ís-
lands að EFTA hafa brotið blað
í þróun Islenzka hagkerfisins. —
Það er erfitt fyrir lítið land með
fáar auðlindir að byggja upp
nýjar iðngreinar í samkepprri við
önnur lönd, sem eiga sér langa
hefð í framleiðslu iðnaðarvöru.
Nú ríður á, að þróunin í átt til
meiri fjölbreytni atvinnulífsins
verði ekki stöðvuð vegna óhóf
legrar aukningar kostnaðar og
hækkunar verðlags, eins og oft
hefur gerzt. Liklegt er, að sjávar
útvegurinn rtfsi undir meiri
launakostnaði en aðrar atvinnu
greinar, meðan verð á ertend-
um mörkuðum er hagstætt og
eftirspurn mikrl.
t skýrs'Iu OECD í fyrra var
meðal annars bent á, að finna
þarf nýjar aðferðir tH að hamla
á móti innbyrðis kapphlaupi, til
raunum einstakra hópa til að
bæta eða tryggja stöðu sína með
síendurteknum launa- og verð-
hækkunum. Rfkisstjómin hef-
ur snúizt við þessum vanda með
aðgerðum til að hem ja þá verð
bólguskrúfu sem leiðir af víxl
hækkunum launa og verðlags.
Verið getur, að ríkisstjómin
haldi áfram tilraumum sínum til
að komast að samkomulagi við
verkalýðsfélðgin og vinnuveit-
endur um skynsamlegra kerfi,
sem staðið gæti til frambúðar.
Grundvöllur fyrir
aukningu þorskveiða
Efnahagsbatinn síðustu tvö
árin á rætur aö rekja til þorsk-
veiða fremur en síldveiða. Niöur
stöður fiskifræðinga benda til
þess, að á allra næstu árum geti
veriö grundvöllur fyrir frekari
aukningu þorskveiða, þar sem
þeir árgangar, sem nú fara að
koma I gagnið, eru óvenjulega
stórir.
Stjórnvöld búast ekki við
verulegum brevtingum á verö-
iagi á erlendum mörkuðum frá
því sem það var orðið í ársiok
1970. Þá mun álframleiðslan
aukast mikið á þessu ári vegna
meiri afkastagetu álversins.
Sé gert ráð fyrir, að hinn öri
vöxtur á útflutningi annarra iðn
aöarvara og þjónustu haldi á-
fram, ætti útfiutningur á vör
um og þjónustu að aukast um
nálægt 7 af hundraöi á árinu
1971.
Útflutningsverð á fiskafurð-
um hélt áfram að hækka aMt
árið 1970 og þvl má búast við,
að hækkun þess mil'li áranna
1970 og 1971 verði að meðal-
tali um 5 af hundraðí Verðlac
á innflutningi mun hins vegar
líklega hækka eitthvað svipað,
svo að viðskiptakjörin muni lít
iö breytast.
Búazt má við, að einkanev-ri
an muni aukast nærri jafnmik
ið og seinasta ár. Menn veiti sér
sífellt meiri þægindi. Fiárfest-
Umsión. Haukur Helgason:
ing verði meiri en lengi hefur
verið. Fjármunamyndunin gæti
aukizt um 10%, en hún jókst
um 3,3% 1969—1970.
Engin
gjaldeyrisvandræði
Eftirspurn innanlands muni
þvf vaxa meira en I fyrra. Inn-
flutningur aukist um 14—15 af
hundraði, eða meira en útflutn-
ingurinn, svo að viðskiptajöfn-
uður verði ekki jafnhagstæður
og S fyrra. Árið 1970 var viö-
skiptajöfnuður hagstæður ís-
lendingum sem nemur 3% af
þjóðarframleiðslu. Mætti nú bú-
ast við halla í ár, en hann ætti
ekki að valda gjaldeyrisvand-
ræðum fyrst um sinn, þar sem
gjaldeyrisstaðan hefur batnað
mikið síðustu tvö ár og líklegt
er, að nokkurt fjármagn streymi
til landsins.
íslendingar fengu svigrúm
til að bæta lífskjör sfn síðustu
tvö ár vegna aukningar þorsk-
aflans og frekari vinnslu hans.
Þessi framleiðsla er fremur
stöðug pg hefur hagstæð áhrif
á atvínnu og er þjóðhagslega
miög hagkvæm. Bættur efna-
hagur á einnie rætur að rekia
til þeirrar stefnu að greiða fyrir
nt>sköpun 'ðnaðarins á breið-
um grunavpilí ptofna stór iön-
fyrirtæki með liðstyrk erlends
fjármagns og tæknibekkingar.
trpiHa veröur áfram viðleitni til
að auka fíölbrevtni f iðnaði og
útflutningi.
Aðalvandinn er að halda
vexti peningatekna innan þeirra
Staðgreiðslukerfi
hagstætt
Eins og oft áður virðist verð
bólgan fylgja í kjötfar óvenju
hagstæðra skilyrða f sjávarút-
vegi. Verðjöfnunarsjóður fisk-
iðnaðarins hefúr það markm’ð
að draga úr sveiflum á tekjum
í sjávarútvegi milli ára með þvf
að lagt sé ti'l hliðar góðu árin
til að endurgreiða sjávarútvep
inum á hinum mögru árum. Þar
sem ólfklegt er, að hið hagstæöa
ástand haldist lengi, þyrfti að
stvrkja þennan sjóð.
Óbeinir skattar breytast sjálf
krafa með hækkun tekna. Á
hinn bóginn dregur það úr þess-
um áhrifum, að beinu skattam-
ir eru lagðir á eftir á. 1 landi
eins og íslandi, þar sem miklar
sveiflur eru á tekjum mrlli ára.
virðist staðgreiðslukerfi skatta
geta orðið sérstakle<ra eapnlegt.
í stað þess kæmj til greina að
rfkisstjórnin notaði oftar á
hverju ári en áður heimildir til
að breyta skattvfsitölu og þeim
tíma, er skattar eru innheimtir.
Stefnan í peningamálum gegn
ir mjög mikilvægu hlutverki við
þessar aðstæður. Hún verður að
hindra, að sterk lausafiárstaða
banka og fvrirtækia valdi of-
þenslu. Meiri sveigjanleika »•
þörf við endurkaup afurðalám
og æskilegt virðist, að Seðla
bankinn geti selt og keypt verð-
bréf á opnum markaði. Þvf barf
að koma á fót almennum verð-
bréfamarkaði.
Þessi vamaðarorð leggur
OECD f nesti íslendinga f byrj
im árs 1971. — HH