Vísir - 19.02.1971, Qupperneq 8

8
VÍSIR
Otgefandi: Reykjaprent bf.
Framkvæmdastióri: Sveinn R EyjöKsson
Ritstjóri- Jónas Kristjánsson
Fréttastjðri: Jón Birgir Pétursson
Ritstiórnarfuiltrúi V'aldimar H. Jóhannesson
Auglýsingastjóri: Skúli G. Jóhannesson
Auglýsingar: Bröttugðtu 3b Simar 15610 11660
Afgreiðsla- Bröttugötu 3b Síml 11660
Ritstióm • Laugaveg< 178. Simi 11660 f5 iinur)
Askriftargjald kr. 195.00 $ mðnuöi innanlands
1 lausasölu kr. 12.00 eintakiö
Prentsmiðja Visis — Edda hf.
Ástand gott — hættur á vegi
{ ársskýrslu Efnahagsstofnunar Evrópu um ísland er
fjallað um bættan efnahag og lífskjör íslendinga á
árunum 1969 og 1970. Sagt er, að þessar framfarir
stafi annars vegar af auknum þorskafla og þorsk-
vinnslu og hins vegar af efnahagsstefnu, sem greitt
hafi fyrir nýsköpun iðnaðarins á breiðari grundvelli
en áður. Hvetur stofnunin til þess, að áfram verði
reynt að auka fjölbreytni í iðnaði og útflutningi, og
bendir á, að erlend fjárfesting geti ef til vill orðið að
liði í þeirri viðleitni.
Stofnunin telur það nú vera meginvandamál ís-
Iendinga í efnahagsmálum að halda vexti peninga-
tekna og neyzlu sinnar innan þeirra marka, sem hag-
vöxturinn setur, — að eyða ekki meiru en aflað er.
Varar stofnunin við kapphlaupi í kjaramálum milli
einstakra starfshópa og hvetur til þess að íslending-
ar reyni að gera með sér heildarsamninga í kjaramál-
um, þar sem tekið sé tillit til hins raunverulega hag-
vaxtar á hverjum tíma.
Verðjöfnunarsjóður sjávarútvegsins hefur að dómi
stofnunarinnar komið íslendingum að gagni og haml-
að gegn verðbólgu. í skýrslunni er mælt með því, að
sjóðurinn fái að vaxa verulega á þessu ári, t. d. með
því að hækka hlutdeild hans í verðhækkunum. Segir
stofnunin, að annars sé hætta á því, að sjóðurinn dugi
skammt, ef verð sjávarafurða tekur að lækka á nýjan
leik.
í skýrslunni er mælt með því, að staðgreiðslukerfi
skatta verði tekið upp á íslandi, og bent á, að það
muni draga úr tekjusveiflum og vinna þannig gegn
verðbólgunni. Jafnframt er mælt með auknum sveigj-
anleika í ákvörðun skattvísitölu og í tímasetningu á
innheimtu skatta yfir árið.
Stofnunin telur gagnlega þá viðleitni stjórnvalda
að endurskipuleggja lánamarkaðinn í því skyni að
gera hann hæfari til að miðla fjármagni með hag-
kvæmum hætti til framfara. En hún telur æskilegt, að
hin peningalega hagstjóm verði enn efld frá því, sem
nú er. Leggur hún til, að Seðlabankinn opni verð-
bréfamarkað. Hún leggur líka til, að margvísleg lána-
starfsemi utan bankanna, svo sem fjárfestingarlána-
sjóða, tryggingafélaga og lífeyrissjóða, verði felld inn
í heildarramma peningamálastefnunnar.
í heild gefur skýrsla Efnahagsstofnunar Evrópu
það til kynna, að ástand efnahagsmála á íslandi sé
óvenju gott um þessar mundir, en ýmsar hættur séu
framundan á þessu ári og að ýmislegt megi gera til
að draga úr líkindum á nýrri verðbólguþróun. Stofn-
unin telur líkur vera fyrir auknum útflutningsverð-
mætum á árinu, aukinni einkaneyzlu og bættum lífs-
kjörum, töluverðri auðsöfnun og jafnvægi í gjald-
eyrisstöðunni. íslendingar ættu því að standa vel að
vígi á þessu ári, ef þeir hleypa ekki verðbólgunni af
stað í haust.
)
<(
V í S I R . Föstudagur 19. febrúar 197L
Morðveginum lokað
J?í menn hafa í huga og gera
samanburð á hinum æsi-
legu mótmælaaðgerðum og
hamagangi, sem varð i Banda-
ríkjunum á sínum tíma, þegar
skyndisókn var framkvæmd inn
i Kambodju til aö eyðileggja
vopnabúr Norður-Víetnama, —
þá hljóta menn aö undrast það,
hve lin öll mótmæli eru nú
vestanhafs, þegar alveg sams
konar skyndisókn er fram-
kvæmd inn í Laos til að stöðva
vopnaflutninga N.-Víetnama
suður á bóginn. Að vi'su vantar
það ekki, að lýðæsingamenn
hafi reynt að renna af stað
nýrri mótmælaöldu, en þeir hafa
ekki enn fundið neinn hljóm-
grunn.
sókninni, en þar við bætist, að
eðli þessara hernaðaraðgerða að
stööva herfiutninga Norður-
Víetnama liggur miklu beinna
við nú en í Kambodju á sínum
tíma. Kambodja var á sinum
tíma heldur óljóst hugtak, og
menn gerðu sér ekki alltof ljósa
grein fyrir þvi, hvernig Norður-
Víetnamar notuðu þetta hlut-
lausa riki beinlínis til árása á
Suður-Víetnam. Nú liggja málin
beinna við. Flestir eða alilir gera
sér það vel Ijóst, að Norður-
Víetnamar hafa um langt ára-
bil beinlínis hemumið mikinn
hluta Laos og komið sér upp
mikilli herflutningaleið í þessu
smáríki, sem á að heita hlut-
laust. Enda kemur þetta líka
fram í viðbrögðum Laos-stjórn-
ar. Hún hefur að vísu sent form-
leg mótmæli vegna só'knarað-
gerðanna, en jaifnframt hefur
hún f raun og veru látið i það
skína, að þessir atburðir komi
sér ekki beinlínis við, þar sem
Laos-stjórn hafi í raun og veru
engin yfirráð haft yfir þessum
svæðum f heilan áratug eða
meira. Þau hafi beinlinis verið
hemumin af Norður-Víetnöm-
um.
|7nn kynni að vera ein ástæða
^ fyrir hinum linu mötmæl-
um í Bandaríkjunum gegn þess-
um nýju hernaðaraðgerðum, að
síðara mat og reynsla hefur leitt
í ljós, að hemaðaraðgerðirnar
inn f Kambodju á sínum tfma
hafa borið rikulegan árangur.
Það getur nú enginn vafi leikið
á því lengur, að þær hafa haft
þau áihrif að bægja árásum
Norður-Vietnama frá bæjardyr-
um Suður-Víetnama, Það er nú
orðin staðreynd, sem ekki verð-
ur lengur á móti mælt, að styrj-
öldinni er létt af í óshólmum
Mekong-fljótsins og Saigon-
svæðinu og má nú heita að þar
ríki friður og margvíslegt upp-
byggingarstarf er hafið þar af
fullum krafti. Þaö eru nú liðnir
margir mánuðir sfðan nokkrar
raunverulegar hernaðaraðgerðir
hafa fariö þar fram. Einnig er
hinum tíðu eldflaugaárásum
Norður-Víetnama lokið þar. Um-
skiptin eru geysilega áberandi á
vegir og skuröir og aðrar flutn-
ingáTeiðir érii ópnar, hvort sem
er að nóttu eða degi. Það fer
ekki milli mála, að þessum
mikla árangri hefur verið náð
fyrst og fremst með skyndi-
hernaðaraðgerðunum inn í
Kambodju á s.l. ári. 1 stað þess
að hrakspár mótmælamanna á
sínum tfma rættust, hafa þeir
orðið sér að athlægi fyrir fram-
komu sína á þeirn tíma.
Þó skal þvl ekki neitað, að
þeir sem mótmæla slfkum
skyndisóknum geta haft nokkuð
til síns máls, þegar þeir vara
við hættunni á að styrjöldin
„breiðist út“, eins og það er
kallað. Það hefúr verið opin-
bert leyndarmál, að Norður-
Víetnamar beita sífellt hótunum
um að breiða út styrjöldina,
breiða hana út til Laos, til
Tælands, til Burma, til Indlands
eða ég veit ekki hvert! Á-
stæðan fyrir því. að þeir fengu
svo árum skipti að viðhalda
víötækum vopnabúrum og her-
búðum í Kambodju var ósköp
einfaldlega sú, að ef hróflað
yfði við aðstöðu þeirra þar,
hótuðu þeir að leggja undir sig
alla Kambodju. Og alveg sömu
hótunum hafa þeir beitt til að
viöhalda flutningaleið sinni i
Laos. Þeir hóta þvf, ef hróflað
er við þeirri aðstöðu, að leggia
miskunnarlaust undir sig öll
meginhéruö Laos. Undir slí'kri
kúgun hafa hinir „konung-
legu“ stjómendur þessara
frumstæðu ríkja beygt sig.
Þannig var t.d. með Sihanúk
prins í Kambodju á sínum tíma.
Hann reyndj löngum að fá þvl
framgengt, að Norður-Víetnam-
ar færu burt með herlið sitt úr
landinu, en var stöðugt eins og
mús undir fjalaketti, þar sem
þeir hótuöu honum óförum. ef
hann sætti sig ekki við það.
Sama sagan er uppi á teningn-
um núna, að mikill ótti ríkir í
Laos um að kommúnistar grípi
f hefndarskyn; til gagnaðgerða
og leggi allt landið undir sig.
Aðgerðir þær, sem nú eru
framkvæmdar tiil að stöðva
herflutninga kommúnista suður
eftir hinum svokallaða Ho Chi-
minh-vegi eru hernaðarl. mjög
eðlilegar. Eftir þessum vegi fara
nú allir herflutningar feommún-
ista fram, þar sem flutningar
frá sjávarsíðunni f Kamhodju
hafa nú að mestu leyti verið
stöðvaðir. Það er nú tailið, að
Norður-Víetnamar hafi nálægt
hundrað þúsund manna her í
Kambodju. Allur þessi her er nú
ákaflega háður herflutningum
eftir Ho Ohi-minh-veginum. Úr
því svo er, þá virðist öþarfi að
vera að elta her þeirra út um
víðar og breiðar byggðir Kam-
bodju með stórfelldu mannfalii
á báða bóga. Hitt er miklu eðli-
legra að stöðva flutninga til
hans og sjá hvort dregur ekki
máttinn úr hernaðaraðgerðum
þeirra. Það virðist lika koma
svo að segja samstundis f ljós,
að þegar sóknin að Ho Ghi-
minh-stígnum var í undirbún-
ingi, fjöruðu hernaðaraðgerðir
Norður-Víetnama f Kambodju
út, þeir kipptust við og þau
umskipti hafa skyndilega orðið
þar, að höfuðborg Kambodju,
Pnom-Penh, er ekki lengur i
hættu.
Það er talið, að kommúnistar
hafi stöðugt haift um þúsund
stóra vörubílstrukka f flutning-
um á Ho Chi-minh-veginum. Að
vísu hafa Bandaríkjamenn hald-
ið uppi loftárásum á svæðið, en
það er alkunna að slíkir flutn-
ingar verða ekki stöðvaðir með
loftárásum, allra sfzt f þéttu
frumskógasvæði. Hvarvetna
meðfram veginum sem liggur
um skógivaxin háfjöll geta
Norður-Víetnamar notfært sér
margvíslega hella, sem eru full-
komlega sprengjuheldir og fara
flutningarnir einungis fram að
næturlagi, og leikur enginn vafi
á því að leiðin hefur komið
þeim að fullu gagni. Ef takast
skyldi að stöðva þessa flutn-
inga, sem eru undirrót áfram-
haldand, vígaferla f Kambodju,
þá varð ekki komizt hjá þvi
að skera á leiðsluna. Ástæðan
til þess að þessi tímj er val-
inn mun vera sú, að nú er að
•hefjast þurrkatímabil, þegar
Norður-Víetnamar hafa haft i
undirbúningi að stórauka flutn-
ingana og þar með hernaðarað-
gerðir f Kambodju. Má búast
viö því, að suöur-víetnamska
herliðið verði, ef al'lt' gengur eft-
ir áætlun, á þessum slóðum í
Herlið Suður-Víetnam sækir inn að Ho Chi-minh veginum.
Kannski veldur þar nokkru þessum svæðum. 1 fyrsta skipti
um, að bandarískt herlið hefur i tvo áratugi hefur verið komið
ekkj tekið þátt í sjálfri hemaðar þar á virkrj héfaðsstjóm og allir