Vísir - 23.02.1971, Qupperneq 9

VISIR . Þriðjudagur 23. febrúar 1971.
Gerður hefur verið vamargarður til verndar Elliðaárstöðinn i eftir reynslu flóðanna í Elliðaánum 1968, þegar nærri lá við,
að rekstur varastöðvarinnar stöðvaðist.
HvaB um Reykjavík án líheðanaa
— rafmagas, vatas og hita?
leita á mann þegar almanna-
varnir og neyðarviðbúnað ber
á góma, eins og nú um þessar
mundir, þegar íslendingar hafa
þegið styrk frá Sameinuðu þjóð-
unum til þess að efla hjá sér
neyðarvami-r, og fengið hingað
bandarískan sérfræðing — for-
stöðumann almannavama í
einu stærsta iðnaðárhéraðinu í
Kalifomíu — til ráðgjafar við
uppbyggingu neyðarvarna.
Gaeti þetta einn daginn hent
okkur f Reykjavík?
„Það er ekkj sennilegt. — Að
vísu ekki alveg útilokað, en
möguleikinn er svo ólfklegur,
að það verður að teljast mjög
fjarlægt," sagði Gunnar Krist-
insson, yfirverkfræöingur hjá
Hitaveitu Reykjavfkur, þegar
blaðam. Vísis fitjaði upp á
þessu umræðuefni við hann og
fleiri forráðamenn þjónustu-
stofnana eins og Vatnsveitunn-
ar, Rafmagnsveitunnar o.s.frv.
„Víst höfum við leitt hugann
að því, hverjar hættur gætu
helzt steðjað að, sem leitt gætu
aif sér, t.d. skort á heitu vatni
til upphitunar. — í fyrsta lagi er
erfitt að ímynda sér þær nátt-
úruhamfarir. sem leitt gætu af
sér, að allar heitavatnsleiðslur
til borgarinnar rofnuðu f einu.
Þótt rofnaði ein æð, eins og t.
d. Reykjaæðin, sem liggur oifan
úr Reykjahlíð, þá misstum við
þar ekkj nema einn fjórða af
þvi vatnsmagni, sem Reykjavík
hefur til upphitunar. Það mundi
ekkj þýða, aö einn fjórði fbú-
anna, 20 þús. manns, yrðu
heitavatnslausir, því að miðla
mæt.ti vatni úr öðrum leiðslum.
— I öðru lagi er ekki víst að
það skapaði nevðarástand, þótt
skammta þyrftj vatnið naumt.
Til þess Þyrfti að koma að auki
til mikið frost svona 15 gráða
frost.
Nei, nærtækustu vandræðin,
;em við gætum hugsaö okkur
sem áhyggjuefni. væru þau, ef
hærinn vrði straumlaus svo að
dögum skipti. Hitaveitukerfið er
háð dælum, sem tengdar eru
rafkerfinu, og við höifum ekkert
vararafmagn nema að Reykj-
um, þar sem er dísilstöö ti'i
vara.“
En hvaö um neyziuvatn Reyk
víkinga? — Það er ekki lengra
síðan en 1968, að Suðurá og
Hólmsá flæddu yfir bakka sína
og Gvendarbrunnar lentu, undir
flóöasvæðinu. Vatnsbrunnarnir
heföi mjög alvarlegt ástand.
„Sagan gæti endurtekið sig
og undir það höfum við verið
að búa okkur síðustu tvö árin,"
sagði Þórotídur Sigurðsson,
vatnsveitustjóri. ,,Það hefur ver-
ið unnið að þvi að leita mögu-
leika til þess að finna vatn
hærra uppi f hrauninu, og það
hefur okkur tekizt. Þaðan verð-
ur vatnið tekið í framtíðinni,
og þannig verður frá því geng-
ið. að vatnsinntakið verði neð-
anjaröar. Ekkert mun geta kom-
izt að vatninu utan frá. í því
skyni hafa verið grafin göng
upp í hraunið og er unnið að
þeim, eftir því sem efni og að-
S'tæöur leyfa. Leiðslur verða
lagðar eftir göngunum og þau
síöan 'fyllt upp. — Efnið, sem
flutt hefur verið írá uppgreftr-
inum, hefur verið notað til þess
að styrdtja varuafigsrða.jitil þess ,
áð ‘'béiria flÖðÍ '.Tíá Gvendar-t '
menguðust þó ekkj meira en. . ..brannuæ.vUp$ásJð$urna|M kriQjhrt.
svo, að vatnið var nothæft — um vatnsbólin hafa einnig verið
með aðgæzlu þó — en litlu hækkaðar til varnar gegn flóða-
munaði samt, að skapazt hættunni."
Vatnsból Reykvíkinga stendur opiö, en sérstakur gæzlumaður
ver það fuglum og skepnum. í flóðunum 196S rann mórautt
yfírborðsvatn alveg að vatnsbólunum, en síðan hefur verið
reistur varnargarður því til fyrirstöðu.
HIVERNIG mundi 100.000 manna bær bjargast af, ef hann
skyndilega og óvænt yrði vatnslaus einn daginn? —
Ekkert vatn í krananum, hvorki til þvottar né matseldar.
Hvernig yrði vinnuvélum haldið gangandi, ef þryti vatn
til kælingar? Hvernig færu sjúkrahúsin að án þvottavatns?
Hve lengi kæmumst við af án vatns?
Eða án upphitunar húsanna, ef heita vaínið þyrri og úti
væri 15 stiga gaddur? Eða þá án rafmagnsins?
Já, hvað gætum við gert án rafmagnsins? Það yrði ekki
bara ljósleysi, straumleysi á raftækjum, á vinnustöðum og
heimilum — heidur leiddi einnig af því, að stöðvast mundu
rafknúnar dælur hitaveitu og vatnsveitu, og skortur yrði
á hvoru tveggja neyziuvatni og vatni til húsahitunar.
Þessar og álíka spU'rningar
En hvemig færi fyrir Vatns-
veitunni, ef rafmagn þryti?
„Án rafmagns gætum við
veitt frá Gvendarbrunnum 450
til 500 lítrum á sekúndu sem
hrökkva mundu langt til aö
fullnægja þörfinni því aö til
daglegrar notkunar dælum við
stöðugt allan sólarhringinn um
700 til 750 iítmm á sek.“
Gæti flóð í Elliðaánum leitt
ti'l straumleysis f Reykjavík?
spurði blaðamaður rafmagns-
veitustjóra, Aðalstein Guðjohn-
sen.
„Það er ólí'klegt, að jarð-
strengirnir, sem liggja yfir Ell-
iðaárnar, mundu skaddast af
völdum þess. Nei, það eru varla
hugsanleg þau skakkaföH á inn-
anbæjarkerfinu, sem valda
mundu neinu því, sem kalla
mættj neyð. Jafnvel þótt jarð-
ra^kiyrði af.yöléum, náttúrunn-
ar eöa ýmniívélu.I'‘
ew Þaðnværi f-yrst og fremst,
ef eitthvað kæmi fyrir kerfi
Landsvirkjunar, sem við erum
algerlega háðir.“
Það mun Iáta nærri, að raf-
magnsimtkun Reykvíkinga til
daglegra þarfa sé um 50megavött
og allt upp í 55 eða 56 mega-
vött á hæstu álagstoppum. Raf-
orkan er flutt eftir SogS'línunni
frá Sogsvirkjun, sem getur fram
leitt 88 megavött, og frá Búr-
fellsvirkjun eftir Búrfellslínunni,
sem getur framleitt 105—120
megavött. Aö auki er svo vara-
stöðin. gufustöðin við Elliðaár,
sem getur framleitt 19 mega-
vött.
Þótt önnur línan bilaði, þá má
notast við hina, en það
yrðu ekki Reykvíkingar einir,
sem að því sætu, því aö fleiri
þurfa rafmagn til dæmis nágrann
ar okkar og svo álverið í
Straumsvík.
En á einum stað sameinast
báðar línumar, frá Sogi og Búr-
felli, og það er í útivirkinu við
Geitháls. Þaðan liggur ein Una
til Elliðaárstöðvarinnar, og
kæmi eitthvað fyrir á þeim
kafla, yrði Reykjavfk gjörsam-
lega rafmagnslaus, nema það,
sem Elliðárstööin gæti annað
með sínum 19 megavöttum.
í flóðunum í Elliðaánum 1968
flæddj vatnið inn f stöðvarhús-
iö. en þótt það truflaði starf-
semi stöðvarinnar, skapaðist
ekki af því nein rafmagnstruflun
í Reykjavfk Við því hefur nú
verið sé, að vatnavextir í
Elliöavatni eða ánum geti ekki
stöðvað rekstur varastöðvarinn-
ar. Gerður hefur veriö vamar-
garður við stöðina og stíflan
við EHiðavatn hefur verið styrkt
og henni breytt með tilliti til
þeirrar reynslu, sem fékkst -af
flóöunum 1968. — GP
lÍSffi SFTR:
— Hvernig lannst i/ður
sjónvarpsleikritið „Krist
rún í Hamravík“?
Ólafía Sigurðardóttir, skrifstofu-
S'túlka: — Það var mjög gott i
alla staði. Sérstaklega fannst
mér leikur Sigríðar Hagalín
gera það einhvers virði.
Bjöm Jóhannesson, verzlunar-
maður: — Alveg hreint prýði-
legt. Mun betra en hin fyrri að
mörgu leyti. Einkum og sér
i lagj fyrir það hve miklu „ís-
lenzkara“ það var en þau.
Sigurður Þorbjörnsson, verka-
maður: — Það var ágætt. Og
alla vega betri en þáu frá hinum
Noröurlöndunum eins og t.d.
Svíþjóð. Það sem mér fannst
einna ^§kemmtilegast viö upp-
færsluria á leikritinu um „Iírist-
rúnu'^ýar það, hve snyrtilega
landslagssenunum var skeytt i
myndina.
Pálmi Jóhannsson, bílstjóri: —
Ég mundi ekki beinlínis segja,
aö ég hefði orðið fyrir vonbrigð-
um með leikritið, en get ekki
neitað því, aö ég var óánægður
með tvennt varðandi það. 1
fyrsta lagi, hve það var eitthvað
þungt og langdregið á köflum og
í öðru lagi hve leikur Sigriöar
Hagalín var einum of sterkur.
Sigríður fannst mér líka vera
helzt til ung í hlutverk Kristrún-
ar og þvi ekki verða nógu kerl-
ingarleg.
Hörður Gunnarsson, skrifstofu-
maður: — Mjög gott. Vestfirzk-
an sem töluö var gaf leikritinu
mikið gild; og eins leikur Sig-
ríðar Hagalín, sem mér fannst
takast ákaflega vel. Mér finnst
hafa verið vel til fundiö að
velja þetta leikrit til flutnings
í sjónvarpinu og mundi kiósa,
að eiga eftir að sjá fleiri af
sama tagi — jafn vandvirknis-
lega unnin.