Vísir - 24.03.1971, Side 7

V I S I R . Miðvikudagur 24. marz 1971.
cýMenningarmál
í
(
(
i
f
{
(
(
i
{
(
<
(
{.
v
<■
r
(.
(
((
<
(.
<
<
(
Love Story — bandar'isk metsölubók af ný}u tagi:
Breytt
viðhorf
| asffiangan tíma hafa ekki aðr-
ar bæfcur verið meira um-
tafeðar eða lesnarr en „Love
Story~ eða „Ástarsaga“ eftir
Banriarikjamann inn Erioh Segal.
Þessi litla bófc, sem er 130
Maðsfður í smáu broti, hefur
setet í m rtljónaupplögum, verið
kvrkmynriuð og kvifcmyndin hef
ur Motið meta&sökn.
SönMílejðis hafa þau undur
og strirmerki gerzt, að virtÍT
gagnrýnendur og hinn almenni
iesandí h«fa oröið samdóma 1
áWti sftm.
þetta er undariegt, efcki sízt
vegna þess að í Wjóta
bnagði virðist „Love Story“ hafa
fétt til að bena, sem yfirleit.t,
eða að minnsta kosti oft, ein-
kenwir metsöiubaaikwr, emkwn
bandarískar.
l®n baödamíska guórúnfrá-
hfflrii, rithðfandur i rm, kaup-
sýetemaðorinn og kvfemynda-
framteiðandínn Harold Röbbins,
fEmjsfcrfeð hefur töluvert marg
ae jtíatsðWhækur, er hentagt
dæjtri e! KBmanfourðar.
BttetB heekur hans, „Hie
€3&93pÉsSS)aggens“ og Tbe Advent-
ll»K»sí“ <sm geysiþykkir doðrant-
aKtfSö srðéroefnda er app á 672
MaasáSnr með Msarietri.
BSSar era þessar bækur að
innfcfom. ieytí lykitrómanar. Þær
eatttgjggjðar, eöa gefið í skyn aö
þaer séo þyggöac, á æviatriðum
frægra persóna, glaumgosa eða
kvikmynria9eikara, hverra mynri
twn dagþfSSfin hafa skartað á síð
um sínum, föBc, sem goðsagnir
hafa myndazt um í lifanda 'Iffi.
Fnægð þessa fólks notar Robb
ins kunnáttusamíega sem út-
b reiðslugrundvðfl fyrir bækur
sínar. Venjuiegt fölk í gráum
hversdagsheimi er só3gið í að
vita allt «m þessar stórkost-
legu persónur, sem nærast á
kampavíni og kavíar og þekkja
ekki aðrar tölur en þúsund og
milfjón, og Haroild Robbins læt
ur efcki á sér standa við að
veita blekkingunni inn í Mf fótfcs,
hjálpa því við ftóttann frá raun
veruteikammi.
1 bðfcum hans eru fiestar kon-
uc Tostfagrar og hrifandi, unaðs
lega teusíátar og óseðjandi, og
karimennírnir eru auðugir og
ómótstæðflegir aevintýramenn
og bólfhnir elskhugar.
I hverri bók eru mikil öríög
ráðin, jafnvel örlög heilla þjóöa.
Ákvarðanir eru teknar i skyndi.
Það er teflt djarft og ýmist mik-
ið unniö eða miklu tapað.
Robbins er sömuleiðis of
síunginn til að láta hinar ó-
fegri hliðar mannlffsins liggja
í þagnargildi. Lesandinn kemst
fijótlega að þvf, að bann má
þakka fyrir sitt friðsæla og at-
burðasnauða líf, því hann væri
ömgglega ekki maður til að
standa undir þeirri takmarka-
lausu óhamingju, ofbeddi og við
bjóði, sem fjálglega er lýst i
bökunum.
Jjessi framleiðsla rennur út
eins og tyggigúmmí. Við
Jestur bókanna gleymir fólk sín
um hversdagsheimi og tekur
þátt í stórkostlegum ævintýmm,
svallveizlum og hernaði við hlið
Harold Robbins, en hann forðast
jafnan vandlega að benda á,
að noikkra hamingju eða full-
nægju geti verið að finna í
venjulegu og óbrotnu lffi. Ævin
týrið hversu ómannlegt og fjar-
stæðukennt, sem það 'kann að
vera, er betra en raunvemleik-
rnn.
Út úr öllu þessu má eflaust
finna formúluna að metsölubók
um Harold Robbins, en þó er
ekki öM sagan sögð, því aö upp
skri’ftin ein nægir ékki til að
setja saman metsölubók. Robb-
ins er tvímætalaust ákaflega
hæfi‘leikamiki'1'1 rithöfundur,
gæddur dramatískri frásagnar-
gáfu. Sjálfur er hann ævintýra-
maður og þekkir að einhverju
leyti það llíf, sem bækur hans
Iýsa. Hann er auðugur bon
viveur og heimsmaður og hon-,
um er einkar lagið að segja sög
ur, einkum lygasögur svo stór-
brotnar, að þeim verður helzt
lfkt við þau ævintýri, sem
Munehausen barón skemmti
fólki með á sinum tíma.
p’n veröldin breytist, tímarnir
breytast og við breytumst
með þeim. Það er ekki endalaust.
hægt að selja fölfci sama þvætt
jnginn. Fólfc verður leitt á f'lest
um hilutum, jafnvel því að láta
l júga í sig sögum af fólki, sem
vakir á nóttunni og sefur á dag
inn, gerir aldrei handtak en nýt
ur samt alls hins bezta, sem
veröidin hefur upp á að bjóða.
Það er oröið langt síðan augu
fólfcs fóru að opnast fyrir því,
hversu innantómir og fánýtir
titíar og metorð hinna fomu að-
alsætta voru, og srnám samán
er fólk nú að hætta aö fá glýju
í augun yfir glæsileika peninga
aðalsins.
Fólk, að minnsta kosti sumt
fóifc, skilur nú, að fieiri verð-
mæti eru til en auður og vötd,
gáfur og gtæsiieiki. Friður, ást
og heiðarleiki eru nú að verða
þau verðmæti, sem fölk skilur,
að betur hefði verið sótzt eftir
alla tíð.
Að geta verið heiðartegur er
meira virði en kunna að sölsa
undir sig milljónir, meira er vert
um sáttfýsi og friðarvilja en
hæfileikann til að geta sveigt
jafnvel heilar þjóðir undir vald
sitt, sá, sem elskar, ber meira
úr býtum, en sá sem hatar.
Enn á það því miður langt i
land, að þessi viðhorfsbreyting
sé orðin almenn, en hennar
sjást þó merki. Ungt fólk hefur
skilið, að það hefur um fleira að
velja en kostina tvo „að drepa
eða vera drepinn" þriöji kost-
urinn er fyrir hendi, en hann
er sá, að lifa í friði við alla
menn.
''.C
Ali MacGraw og Ryan O’Neal í hlutverki elskendanna í „Love Story'
samnefndri sögu Erich Segals.
kvikmyndinni eftir
JVJerki um þessa vægast sagt
æskilegu viðhorfsbreytingu
má sjá al'lvíða og á mörgum
sviðum.
Eitt þessara merkja ér það
brautargengi, sem „Love Story",
bök Erich Segal hefur hlotið.
Þar er yrkisefnið ekki fólk,
sem eitist við auð og völd, held
ur fólk, sem fleygir siíku frá sér
án þessa að hika til að geta
notið ástar og hamingju.
EFTIR
ÞRÁIN
BERTELSSON
Þar er yrkisefniö 'heldur efcki
heimsfrægir og úrkynjaðir pen-
ingapúkar heldur ungt fólk, sem
lítur á Sltk fyrirbæri frekar af
meðaumkun en hatri og hefur
álífca mikinn áhuga á að feta
í fótspor þeirra eins og að
hverfa aftur í tímann ti'I risa-
eðlanna.
göguþráðurinn í „Love Story"
er ákaflega hversdagsíegur,
einfáldur og í hæsta máta 6-
frumlegur.
Ungur maður, sonur auðugra
foreldra, verður ástfanginn af
stúlfcu. Foreldrum hans finnst
hún ekki kvenkostur honum
samboðinn, svo að hann lætur
föðurlega blessun lönd og leið
og kvænist stúlkunni í trássi
við foreldra sfna.
Þá kemur upp úr kafinu, að
stúlkan þjáist af ólæknandi
sjúkdómi. Hún veslast upp og
deyr, og pilturinn stendur einn
eftir og í bókarlok sættist hann
við föður sinn.
Það fyrsta, sem manni kemur
i hug. þegar slíkum söguþræði
er lýst, er að þarna h-ljóti að
vera á feröinni ólýsanlega væm
inn og viðurstyggilegur sam-
setningur En svo er þó ekki.
Fjarri því. Þaö er kannski ein-
mitt megingildi bókarinnar.
Hvergi er væmin setning, né
heldur er bókin yfirmáta þung-
lyndisleg. Kímnigáfa höfundar
kemur alstaðar í Ijós, og honum
tekst að blása nýju lífi í hverja
setningu og gefa máli sínu merk
ingu, svo að ekki er einungis um
að ræöa görnul og upptuggin
orö.
Sömuleiðis fjallar bókin ekki
einvörðungu um það unga par
Oliver og Jennifer, heldur fjall
ar hún um ungt fólk yfirleitt og
baráttu þess til þess að losna
úr viðjum foreldra og fortíðar
og byggja upp nýjan heim þar
sem nýjar reglur gilda, sinn eig
in heim.
Bilið milli kvnslóðanna, skiln
ingsleysið, sem rikir milli hinna
ungu og þeirra, sem eldri eru, er
lfka einn af meginþáttuni bók-
arinnar. Lýst er samskiptum
Olivers við föður sinn og jafn-
framt sambandsleysi þeirra
feðga. Sambandsleysi, sem þeir
harma báðir, en fá ekki að gert,
vegna þess hve samskipti þeirra
eru steypt i fastar og al'lt að þvi
óhagganlegar skorður.
Faðir Olivers er auðugur kaup
sýslumaöur og af kaupsýslu-
mönnuni kominn. í marga ætt-
liði, svo að 'ef tr! vill er skiljan-
leg sú afstaöa áð langa ekki.ti!
að sjá ævistarf sitt og genginna
kynslóða gliöna sundur. Auð-
söfnun er sömuleiðis skiljanlegt
fyrirbæri í þeim þjóðfélögum,
þar sem segja má að lögmál
dýraríkisins gildi lítið breýtt. En
rneð breyttum viöhorfum verð
ur peningafíkn beinlínis hlægi-
legt fyribæri, þegar fólki er orð
ið það ljóst, að gleðin er fólgin
í því að gefa í stað þess aö taka.
að er sannarlega ekki oft, aö
maður lítur tilveruna bjart
ari augum eftir að hafa lesið
amerískan bestseller, ’ til þess
hafa Harold Robbins og hans
nótar skrifað of marga slika, en
kannski er veldi þeirra að líða
undir lok — til þess benda hin
ar gffurlegu vinsældir Ericb
Segal. Kannski eru viöhorfin að
breytast. Kannski kýs fólk held
ur sannleikann en lygina.
i
Aðstoðarlæknar
Aðstoðarlækna vantar á lyflæknis- og hand-
læknisdeild Landakotsspítala. — Stöðurnar
verða veittar frá 1. maí n. k. til 6 eða 12 mán-
aða.
Upplýsingar gefa yfirlæknar viðkomandi
deilda.
Umsóknir stílaðar til stjórnar spítalans ber-
ist fyrir 25. apríl.
j ' r
1
I
!
I