Vísir - 04.09.1971, Qupperneq 5

Til þeirra, sem ungir eru
V I S I R . Laugardagur 4. september 1971.
Sr. Bolli Gústafsson sóknarpréstur i Laufási
Ungu vinir. Þið eruö sterk, albú
m aö bjóða öllu birgin, brjóta
niður allar hömlur, sh'ta hvern
fjötur til þess að lifa lífina
frjáls og öðrum óháð. Þetta
nöldur um, hvernig var í gamla
daga, fer i taugarnar á ykkur.
Þið verðið ergileg. þegar þið
heyriö „srtnginn“ um það, að
þá hafi nú ekki verið peningarn
ir til þess að eyða og spenna
á báða bóga í alls kyns vitleysu,
óhollustu og hégóma. Þá hafi
menn hvorki haft löngun né
tækifæri tij að sækja skemmt-
anir í hverri viku eöa oftar, i
mesta lagi einu sinni eða tvisv
ar á ári. Eða tfzkan, hún hafi
nú verið ólíkt fábrotnari, hóg-
værari, eðlilegri ef hún var þá
til, að ekki sé nú minnzt á mús-
fkina, þessa gömlu góðu róman
tísku mánaskinstónlist, víðs
fjarri ölium nístandi og ærandi
hávaða nútímans, og svo sak-
laus og frábrugðin öllu
því grófa og klúryrta,
sem nú er efst á vinsæidalist-
anum. Þið mótmælið kröftug
lega þessum leiða söng hinna
fullorðnu og ráðsettu og hafið
rök á reiðum höndum. Hvað er
fullorðna fólkið betra en við?
Nerna síður sé. Er ekki stór
hluti hinna eldri á kafi í áfengi
og öðru eitri, klámi, kynórum
að ekki sé nú minnzt á mamm-
onsdýrkun þeirra. Eru ekki
styrjaldirnar afleiðingar af
breytn; þeirra og brengluðum
þankaga'ngi, þar sem talað var
um háleita'r og göfugar hug-
sjónir en í verki troðið á öllu
þVi. sem heila'gt var, satt og
rétt
í nýútkominni bók eftir banda
rískan prófessor í sálfræði dr.
H. G. Ginott fjallar höfundur-
inn um samskipti foreldra og
táninga. Hann hefur kynnt sér
ýtarlega viðhorf tveggja kyn-
slóða og bregður upp ljósum
myndum af ýmsum viðbrögðum
þeirra beggja. Stuart, átján ára
kemst þannig að orði:
,,Ég kenni í brjósti um for
eldra mína Þeir hafa eytt ævi
sinni í að dreyma um peninga.
Faðir minn li-fir ekki l’ifinu,
hann reiknar það út. Hann legg
ur saman og dregur frá og
leggur fé t fyrirtæki eins og
hann eigi lífið að leysa, Hann
er troðfullur af tölum — rétt
eins og IBM tölva. Móðir mín
dansar með honum í kringum
gullkálfinn. En hún er vonsvik
in og beisk í lund. Innst inni
veit hún hversu mikils þau
hafa farið á mis í lífinu."
Holden, n’ítján ára segir: „Við
pabbi töluðum saman lengi og
alvarlega. Við töluðum af fullri
hreinskilni. Ég sagði honum
hvað ég væri óánægður með
þá kynslóð sem hann tilheyrði,
ást hennar á peningum. fjár-
græðgi, óheiðarleika í viðskipt-
um, stiórnmála'spillingu og styri
aldir. Faðir minn svaraði: „Þú
hefur virt heiminn fyrir þér og
komið auga á galla hans. Þig
langar til þess að gera betri
heim. Þú hefur blessun rriina til
þess. En nýia véröldin þín-þarf
kánnski á svolítilli fágun að
halda Ég felli mig ekki við
þetta grófá tal, hávaðatónlist-
ina og klámritin, sem setja svip
sinn á þessa veröld ykkar. Ég
kannast við mótsagnirnar í m'mu
eigin lífi. Ég á ekki til svör viö
þeim. En ég tek óvissu okkar
fram yfir alger sannindi ykkar.
Þið eruð svo viss um öll ykkar
svör, þið eruð svo viss í ykkar
sök. Þið hafið lausn á öllum
vandamálum á reiðum höndum:
blómadýrkun, pillan og eiturlyf
in. Fá sér skammt. fljúga hátt
og falla út úr raunveruleikan-
um Ég er ekki að neita ykkur
um rétt ykkar að rísa upp og
reyna eitthvað nýtt. Það er
hlutverk æskunnar. Hlutverk
mitt er að vernda skipulagið
gegn skipulögðu skipulagsleysi
og öngþveiti.” Ég verð að láta
gamla manninn njóta sannmæl-
is. Hann hlustar ve] og hann
taiar vel. Og hann kemur þér
til að hugsa.“
Viðhorf þessara tveggja ungu
manna sem birtast í bók dr.
Ginott eru ólik vegna þess að.
í fyrra dæminu voru vandamál-
in ekki einu sinni tekin til um
ræðu foreldrarnir voru of önn
um kafnir við s’in hugðarefni.
Sonurinn. varð að draga sínar
ályktanir í kyrrþey og dæma.
Það var einungis hið neikvæða,
sem blasti við honum eins og
veggur eða öllu heldur óbrúan-
legf gjá. í síðara dæminu haföi
hins vegar kviknað á grænu
Ijósi, faðir og sonur Iögðu sig
báðir fram um að skilja sjón-
armiðin og*jafnv51' að"sSiHræ'fhT
þau. Þeir--voru rérgóðíi-jtoið-.^eð
að brúa gjána, sem nefnd er
bilið mi’.Ii kynslóðanna í um-
ræðum mánna.
Eitt er það, sem dr. Ginott
sniðgengur í ritj sínu, en það
er trúin. Þar er gæt-t fyllsta
hlutleysis. Hðnni er hvergi veitt
rúm f umræðum um vandamál-
in. Ef svo hefði verið. er lík-
legt, að höfundurinn hefði sam
ið aðra helmingi stærri bók. Það
er nú einu sinni svo, að þótt mik
iö sé talaö um hrörnun kristinn
ar trúar og minnkandi áhrif
kirkjunnar I' heimi nútímans,
vekja trúmálin endalausar um
ræður og vangaveltur. Við þurf
um ekki annað en að rifjá upp
efni íslenzkra fjölmiðla. Hún
hefur átt þar meira rúm en i
fljótu bragði virðist. Ungt fólk
sniðgengur ekki umræður um
trúna, þott það taki ekki all^af
afstöðu og sé oft reikult í ráði
Mér virðist, áð táningar álíti
oft að kirk.ian taki ákveðna af-
stöðu með hinum eldri, að hún
sé málpípa sjónarmiða þeirra,
afturha’dssöm stofnun, sem ali
á hræsni sé skjó] þéirra. sem
vilji hylja vammir sínar eða
veikleika. Jesús Kristur grét
yfir Jerúsalem Hann var svo
harmþrunginn yfir þeim fjöl-
mörgu sem . ekki skildu kenn
ingar hans og gerðu sér ekki
grein fvrir bví, hvert hlutverk
hans var á meðal þeirra, það,
að hrtfa bá úr fiötrum synd-
ánna að vekja þá til lifandi trú
ar á hinn kærleiksríka föður á
himnum og ti! þess að sækjast
pftir samfélagi trúaðra við Drott
'in. ' „Jesús grætúr, heimur
.ihJapr,/b!pr4j)Ssálm;aíi^ál4i.'5 ríhge-
mann. Hann grætur enn á okkar
dögum og skilningsvana heim-
ur hlær.
Nú er næsta eðlilegt að þiö
setjið viðbrögð Jesú í samband
við grátandi móður og reiðan
föður, sem segjast standa ráð
þrota andspænis óhlýðni og
uppivöðslu barnanna. Börnin
svonefndu vilja telja' sig full
orðin. Þau fyllast gremju, jafn-
vel heift vegna vantraustsins,
sem foreldrarnir sýna þeim Þau
vilja að þeim- sé treyst og vilja
þá reynast transtsins verð. Eða
er það ekki þannig? En þó eru
þau æðimörg svo áhrifagjörn, að
þeim er ekki treystandi. Dæmi
þess eru mörg. Þannig er það
með allar kynslóðir. Meðal
þeirra eru veiklundaðir og hrös-
ulir einstaklingar. Það er i sann
leika viöhorf kirkjunnar, að
einni kynslóð sé ekki hættara
en anna'rri. Vér nútímamenn
viljum flokka' alla hluti, skipa
t.d. mönnum f ákveöna hópa.
Meðal annars höldum við kyn-
slóðurium aðskildum. Kristur
skipar mönnum ekki í hópa eft-
ir ' aldri, stöðu kynferði eða
hörundslit Öll höfum við jafn-
an rétt til þeirra giafa, sem
ha'nn er reiðubúinn að veita
okkur. Kristur tekur sér ekki
stöðu með foreldrum gegn börn-
um þeirra. Hann er sannleikans
megin og vill stvðia bæði for-
eldra og börn til þess að ganga
á vegum sann’eikans í einingu
kærleika og einlæps trausts. Ef
lit.ið er á vandamálin ma'rgum-
ræddu út frá orði hans. t.d.
fiallræðunni. þá kviknar vissu-
lega Ijós. Við getgm kal'að b«ð
grænt liós. eins os begar við
fiölluðum áðan um revn’slu
Holdens. sem gat rætt í ein-
lægni við föður sinn Liós. sem
greiðir 'eið okkar tii skilnings.
Það er 'f anda Krists að geta rætt
málin reiðilaust og án allrar tor-
trvasni. Hann grætur vfir skiln-
Sr. Bolli Gústafsson
ingsleysi og óbilgirni manna,
sem leiðir af sér hatur og Stríð
einstaklinga og þjóða. Hann
vill hvorki skipa okkur £ flokka
né kynslóðir, heldur í eina heild,
lifandi máttuga kirkju, eilíft
samfélag, þar sem viö komum
saman ti] þjónustu við hann. Við
hlýðum á hið síferska orð heil-
agrar ritningar. Það er eins og
uppsprettulind. Orð Drottins
fellur a'Idrei úr gildi. þrátt fyrit
magnaöan áróður þeirra, sem
vilja tortíma því, t.d. með þeim
rökum, að það sé gamalt og úr-
e]t. Við sameinumst i' máttugri
bæn til Drottins, auðmjúk i
trausti okkar og trú á hann, og
þa'ð. sem er dásamlegast, við
nálgumst hann sjálfan í hinu
allra heilagasta sakramenti, við
kvöldmáltiðarborðiö, þá heilögu
athöfn sem veitir okkur náið
samfélag við . frelsarann og
kristna meðbræður. Þá minn-
umst-við jafnframt alls þess,
sem Jesús hefur fyrir okkur
gert. Við játum þá einnig i
verki að við erum syndarar,
sem þurfum á frelsara að halda
og veitum viðtöku fyrirgefningu
hans. Höfum þetta í huga,
hvenær sem við neytum saman
hinnar helgu máltíðar.
Við tölum mikið um frelsi.
En hins vegar eru hugmyndir
okkar æði reikular, þegar við
hyggjumst skilgreina hið innra
frelsi, sem hlýtur að vera einn
hornsteinn hamingju okkar Við
vitum að a'lls kyns taumleysi
hneppir menn í fjötra. Hvemig
öðlumst við þá þetta irmna
frelsi? Eitt bezta svarið, sem ég
hefi heyrt er á þessa leiö: „Agi
er gjaldið, sem þú verður að
greiða fyrir frelsið”. Maðurinn,
sem mótaði og birti þetta svar
ritar ennfremur: „Sjálfsa'ginn
gerir þig frjálsan — frjálsan frá
harðstjórn sljóleika og deyfðar,
frá andlesri og líkamlegri upp-
lausn og frá illum venjum. Getir
þú agað þig, stiórnað þér sjálf-
um eru ytri boð og bönn ekki
iengur nauðsvnlea til viðmiðun-
ar“ En þessi ski'greining hans
nær ekki nógu la'nat, hún getur
ekki grundvallarins, bess Kfs-
-brót.tar, sem trúin á Drottin
Jesúm veitir okkur. til þess að
ná þessum tökum á okkur sjálf-
um. Án bænar er bað ómögu-
legt, bví ,.svo er án bænar sálin
snauð. siónlaus, köld. dauf og
rétt steindanð" - Þessi full-
. vrðing sr Hallaríms Péturssonar
hefuAnð rök að st.vðiast. Á þa'ð
bendir sana liðinna tíma og líð-
andi stundar Votta bess sann-
ifiika bekkinm við kristnir menn.
Minnumst be=s. unau vinir. að
Jesús. hefnr áhvnoiur af okkur
öllum. bæði ungum og ö'dnum.
Fn ha'nn vonar. að bið vaknið tfl
lífs í trú hann vU] trfivcta vkk-
ur tii bess að gera heiminn
betri. Öll skulum við biðja, að
svo mpai verða.
Á hinum fornfræga og fagra
stað, Laufási viö Eyjafjörð, er
riú sóknarprestur sr. Bolli
Gústafsson, Hann ritar hug-
vekju kirkjus’iðunnar £ dag sem
hann nefnir: Til þeirra sem
ungir eru. En hún á samt engu
síöur erindi til hinna fullorcnu.
Sr. BoIIi er fæddur á Akureyri
árið 1935 Norðlendingur að ætt
og uppruna. Hann lauk þar
stúdentsprófi tvítugur og kandi-
datsprófi í guðfræði árið 1963.
Sama ár varð hann prestur i
Hrísey og var vígður 24. nóv-
ember Síðan 1966 hefur hann
verið prestur T Laufási.
Sr. Bolli er afburða drátthag-
w og hefur mikið lagt fyrir sig
skreytingar bóka og blaða. Tvær
sýningar á teikningum sínum
hefur hann haldið á Akureyri.
Myndin á þessari síður af Lauf-
ási er teiknuð af honum
Kona sr. BoIIa er Matthildur
Jónsdóttir, loftskeytamanns i
Reykjavík Matthíassonar.
Myndin af sr. Bolla, sem fylg-
ir þessari hugvekju ér tekin í
Laufáskirkju. Sú kirkja va'r reist
árið 1865. Yfirsmiður við hana
vár Tryggvi Gunnarsson en hún
var byggð í prestskapartVð sr.
Björns Halldórssonar, hins
kunna sálmaská'ds sem hélt
Laufás árin 1852 — 1882 Af
ýmsum góðum gripum Laufás-
kirkju ber prédikunarstóllirin af.
Hann er hinn merkasti gripur,
með útskornum myndum postul-
anna.
En kirkjan er ekki það eina
á Laufásstað, sem þar ber vitni
um verk Tryggva Gunnarssonar.
Að kórbaki stendur hávaxið og
laufmikið reynitré sem hann
gróðursetti á leiði foreidra sinna.
Er þetta talinn einn elzti reyni-
viður hér á landi.
Þann 1. ágúst 1965 var aldar-
afmælis Laufáskirkju minnzt
með veglegri kirkjuhátíð Þar
komu saman um 300 manns.
Voru það fjölmennir afkomend-
ur margra Laufáspresta, sem
færðu kirkjunni fagrar og dýr-
mætar gjafir: