Vísir - 07.08.1974, Side 7

Vlsir. Miövikudagur 7. ágúst 1974.
7
HVERNIG, HVERS VEGNA,
HVENÆR...?
í ' " ''i
— þœr eru sannarlega margar spurningarnar
sem upp koma þegar barn er á leiðinni
v_____________________J
Hvernig er hægt að
vita hvort barn er
á leiðinni?
Þaö, sem fyrst bendir til
þess, er þaö, aö tíöir hætta.
Þetta má þó einnig sjá á þvi,
aö brjóstin stækka fljótlega,
þau eru aum, og sumar konur
þjást af vanlíöan. Eftir stuttan
tima er hægt aö leita læknis,
sem getur svaraö nákvæm-
lega til eöa frá um þaö, hvort
konan er vanfær.
Hvenær er kominn
tími til þess að
fara í fyrstu skoðun?
Eftir tveggja til þriggja
mánaða meðgöngu þykir ráð-
legt að fara i fyrstu skoðun.
Þar er m.a. tekin blóöprufa,
þvagsýni og fleira. Skoðanir
eru síöan reglubundnar á
meðan á meðgöngutimanum
stendur, venjulega einu sinni i
mánuöi, þar til aö fæöingu
kemur.
Hvernig er hægt að
vita hvenær barnið
fæðist?
Hafiö I huga, hvenær siðustu
tiöir hófust, þ.e. hvaöa
mánaöardag. Teljiö siöan þrjá
mánuöi aftur I timann frá
þeim degi, og bætiö siðan við
sjö dögum. Dæmi: Tiöir hófust
16. september. Þrir mánuðir
aftur i timann gera 16. júni.
Þrir dagar þar viö lagðir = 23.
júnl. Þetta þýöir þó ekki, að
barniö fæðist nákvæmlega 23.
júnl. Það getur oft veriö 14
dögum fyrr eöa 14 dögum
siöar.
Er hægt að lifa
eins og venjulega?
Svariö er ,,já!” Þó aö kona
sé meö barni, er ekki þar meö
sagt, að hún eigi að hætta aö
vinna, sinna áhugamálum
sinum, elska eöa annaö. Aö
vera ófrisk er ekki sjúkdómur.
En fyrstu þrjá mánuðina eru
margar konur, eða um það bil
helmingur allra ófriskra
kvenna, slappar, og þá er auð-
vitaö sjálfsagt aö taka lífinu
eins rólega og mögulegt er.
Er það eðlilegt
að vera haldinn
brjóstsviða,
æðasliti....?
Þaö er eölilegt. Ýmsir fylgi-
kvillar gera vart viö sig, sem
von er, þar á meðal brjóst-
sviði, sem margar konur þjást
af, sérstaklega slöari hluta
meðgöngutimans. Það er
einnig eðlilegt, ef eitthvað ber
á æðasliti t.d. á fótum. Maginn
vill einnig slitna, þegar á
liöur. Við brjóstsviða getur
verið gott ráö aö forðast feitan
mat og kryddaöan.
Hvernig er hægt að
losna við vanlíðan
á morgnana?
Vanliðan er yfirleitt mest á
morgnana. Sumar konur finna
þó aldrei fyrir neinu, ekki einu
sinni ógleði á morgnana allan
meögöngutimann. Agætt ráö
getur veriö að fá sér tebolla og
brauðsneið áður en fariö er
fram úr rúminu á morgnana.
Þá er einnig gott ráð aö borða
litið i einu en oft. Litiö? Já,
annars verða áhyggjur af
aukakilóum bara meiri....
Hversu mikið má
vanfær kona þyngjast?
Aöur fyrr var alltaf sagt, að
vanfær kona væri aö boröa
fyrir tvo og yröi að haga mál-
tiðum slnum eftir þvi.
1 dag er
hugsunin öðru visi. Það er
ekki gott að þyngjast um
meira en 10-12 kiló um
meðgöngutimann.
Ef reiknuð
er saman sú þyngdaraukning,
sem á sér stað vegna fósturs,
vatns og þvi sem þessu fylgir,
verða það ca. 7 kiló.
Hversu mikil
hætta er
á fósturláti?
Blæöingar eða kröftugir
magaverkir geta bent til
fósturláts, og þá ber aö hafa
samband við lækni strax.
Fósturlát eru ekki óalgeng.
Reiknað er meö, að i tíunda
hverju tilviki eigi fósturlát sér
stað.
Algengust eru fósturlát I
byrjun meögöngu, þ.e. eiga
sér staö fyrir 12. viku. Oftast
bendir þaö til þess aö einhver
skekkja hafi átt sér stab
varðandi þroskun eggsins.
Fósturlát I eitt skipti þarf
ekki aö vekja kvlöa eða ótta.
Veröi kona hins vegar fyrir
þvi i fleiri skipti, er sjálfsagt
að rannsaka bæöi hana og
barnsföður hennar til þess að
finna, hvaö amar aö.
Verða það oft
tvíburar?
Reiknað er meö, aö i einu
tilfelli af 80 veröi það tviburar.
Oftast á þaö sér staö I fjöl-
skyldum, þar sem tviburar
hafa fæðzt áður, en það er þó
ekki þar með sagt, að aðrir
geti ekki átt tvíbura. Þaö
getur stundum veriö erfitt að
segja til um, hvort fleira en
eitt barn er á leiðinni,
stundum er það ekki vitað fyrr
en við fæðingu.
Hvenær er keisara-
skurður gerður?
Þegar keisaraskurður er
geröur er móðirin svæfð.
Barnið kemur siðan i heiminn
úr skurði, sem nær frá nafla
móðurinnar og niður. Slik aö-
gerð þarf ekki að skilja meira
en 15-20 cm ör eftir en til
keisaraskurðs er ekki gripið
nema konan geti ekki fætt á
annan hátt, svo sem þegar
höfuð barnsins er of stórt til
þess að móðirin geti fætt það á
eðlilegan hátt.
Fyrirfinnast
sársauka lausar
fæðingar?
Algjörlega sársaukalaus
fæðing fyrirfinnst ekki. Hins
vegar eru til aðferðir, sem
miða að þvi að gera fæðingu
léttari, svo sem afslöppunar-
æfingar.
Auðvitað fylgir þvl sársauki
að fæða barn, en fæðing er um
fram allt spurning um vinnu.
Sú vinna er fyrst og fremst
lögð á móðurina, en einnig þá,
sem taka þátt I fæðingunni,
ljósmóður, lækni og föður.
Kona ætti þar að auki að
hafa i huga, að verkirnir, —
eða hriðirnar, sem koma með
stöðugt styttra millibili, vara
yfirleitt ekki lengur en eina
minútu i senn.
Hvernig er hægt
að undirbúa
fæðinguna?
Bezta ráðið til að undirbúa
fæðinguna, er einfaldlega að
útvega sér upplýsingar um
það, hvað kemur til með að
eiga sér staö. Til dæmis hvað
fæðing getur staðið lengi og
þar fram eftir götunum. Sumt
má fá i bókum.
Afslöppunaræfingar þykja
mjög góðar, og ef þær eru
stundaðar með öðrum, fær
viðkomandi kona um leið
tækifæri til þess að ræða við og
umgangast konur, sem. eru i
nákvæmlega sömu aðstöðu.
—EA